آورتین (مستند)

آورتین

پوستر فیلم
نام فیلم	آورتین
موضوع	حل مشکل منطقه آورتین توسط لشکر ۴۱ سیدالشهدا به فرماندهی حاج قاسم سلیمانی
سبک	مستند
کارگردان	حسن وزیرزاده
تهیه‌کننده	اسرافیل کلیجی
شرکت/سازمان تولیدکننده	مرکز هنری رسانه‌ای رضوان
زمان	۵۶ دقیقه
کشور	ایران
زبان	فارسی

آورتین (تولید ۱۴۰۰) مستندی است به کارگردانی حسن وزیرزاده و با تهیه‌کنندگی اسرافیل کلیجی که ماجرای حلّ مشکلات منطقه آورتین از مناطق صعب العبور کرمان، به وسیله لشکر ۴۱ سیدالشهداء به فرماندهی حاج قاسم سلیمانی را روایت می‌کند. این مستند را مرکز هنری رسانه‌ای رضوان در ۵۶ دقیقه تولید کرده است.

دربارهٔ مستند

آورتین منطقه صعب‌العبور و کوهستانی در کرمان، در عین حال، مکانی مناسب و امن برای اشرار است. بعد از سال‌های جنگ ناامنی‌هایی در مناطق جنوب شرق کشور، از جمله کرمان و سیستان و بلوچستان، توسط اشرار به وجود می‌آید. عمدهٔ این اشرار از افراد فقیر روستاها هستند؛ که برای سیر کردن شکم خود، به این راه روی آورده‌اند. در نهایت حل این مشکل به لشکر ۴۱ سیدالشهدا، به فرماندهی حاج قاسم سلیمانی سپرده می‌شود.

اسم آورتین اشاره به منطقه‌ای صعب‌العبور و کوهستانی در کرمان دارد که آن زمان مکانی مناسب و امن برای اشرار بود. حاج‌قاسم با درک دشواری وضعیت اقتصادی این اشرار که به دلایل معیشتی و مالی دنبال شرارت رفتند، با فراهم آوردن امکانات کشاورزی و گشودن باب تعامل، سرنوشت بسیاری از آنها و خانواده‌های‌شان را تغییر داد و در مقابل عده‌ای از اشرار که حاضر به پذیرش این تأمین و تعامل نبودند، با لشکر۴۱ سیدالشهدا ایستاد. این فیلم مستند با استفاده از تصاویر آرشیوی و مصاحبه تلاش کرده تا نقش حاج قاسم در خاتمه دادن به فعالیت اشرار در این منطقه که سابقه‌ای چند ده ساله داشته است را به نمایش بگذارد.

عوامل

• تهیه‌کننده: اسرافیل کلیجی
• کارگردان و تدوین: حسین وزیرزاده
• پژوهش: حسن زلفی، حسن وزیرزاده
• تصویربردار و صداگذاری: احمد رحمانیان
• صدابردار: علی قلی‌زاده
• مدیر تولید: امید محمودی

جوایز

مستند «آورتین» پیش از این در جشنواره سینما حقیقت حضور داشت و توانست جایزه ویژه سرباز وطن، یادبود شهید سردار قاسم سلیمانی را دریافت کند.

گفتاورد

• حسن وزیرزاده تهیه‌کننده این اثر در گفتگویی در خصوص جزئیات این اثر عنوان کرد:

یکی از مجموعه‌هایی که ما با آن‌ها همکاری داشتیم، به ما گفتند که قصد داریم در مورد ساخت فیلم دربارهٔ یک شهید مدافع حرم، با شما صحبت‌کنیم. زمانی که مطلع‌شدیم موضوع در مورد حاج قاسم است، با کمال‌میل پذیرفتیم.

وی گفت: در ادامه پس از یک سیر تحقیقاتی دوماهه و با توجه به پتانسیلی که آن مؤسسه داشت و فیلم‌هایی که در اختیار ما قرارداد، به جای اینکه یک اثر بیوگرافی‌گونه بسازیم، موضوع فیلم را به صورت ویژه، اتفاقات دهه ۷۰ قرار دادیم؛ البته باید بگویم که این موضوع، موضوعی بود که خود ما هم اطلاعات کمی در مورد آن داشتیم. اما خداراشکر، کار به ثمر رسید. مستند «آورتین» که آرشیومحور است و دغدغه‌مندی اصلی ما این بود که یک اثر فقط برای جشنواره نسازیم.

این کارگردان مستند به یکی از آفت‌های موجود در مستندسازی اشاره کرد: متأسفانه آثاری که پیرامون حاج قاسم سلیمانی در حال ساخته‌شدن هستند، به شدت جنبه بیوگرافی‌گونه پیدا کرده‌اند؛ به این صورت که بعد از مدتی یک موضوع تازه در مورد زندگی سردار پیدا می‌شود و آن‌ها در مورد آن فیلم می‌سازند. آفت این قضیه آنجاست که منِ مستندساز دیگر نمی‌توانم به نسل جدید کشور، علت اینکه حاج قاسم به جنگ رفتند را بفهمانم. خیلی از مستندسازها و مراکز تولید مستند برای اینکه فیلم آن‌ها در جشنواره هم دیده‌شود و مقام بیاورد، به دنبال موضوعاتی می‌روند که دارای داستان یا روایت باشد؛ البته مقداری از این روایت طلبی، لازمه مستندسازی است.

«آورتین» روایتی مغفول از زندگی حاج قاسم است

وزیرزاده افزود: این اقدامات برای آن است که بتوانند اثر خود را به اصطلاح «هنری‌تر» کنند. در صورتی که بسیاری از مردم هنوز نمی‌دانند که چرا سردار سلیمانی در این مدت، یمن را مسلح‌کرد. این آثار، پاسخی به سوالات مخاطب نداده و فقط دنبال قصه و داستان بوده‌اند.

«آورتین» یک سوژه خوب بود. بخشی از زندگی حاج قاسم را روایت می‌کرد که کسی به آن نپرداخته‌بود. اما الان همه سراغ مستندهایی رفته‌اند که حتماً یک کار جشنواره‌ای از آن بدست‌آید. در صورتی که وقتی ما نتوانیم برای ساخت مستند، قصه پیداکنیم، می‌توانیم مستندی بسازیم که روایتی منسجم و یکپارچه داشته‌باشد و چنین مستندی می‌تواند پاسخ سوالات مخاطب را بدهد. من معتقد نیستم که مستندهایی که یک سوژه با پرداخت داستانی دارند، بد هستند، اما اگر اغلب مستندها به این صورت باشند، سوالات مخاطب پیرامون سوژه، بی‌پاسخ مانده و انباشته می‌شود؛ مثلاً ساختن مستندهایی که جنس شاعرانه دارند، خیلی خوب است، اما جواب پرسش‌های مخاطب را نمی‌دهد. کارهای آقای مهدی نقویان، از جمله آثاری است که به سوالات مخاطب را بی پاسخ نمی‌گذارد.

وی در مورد نقش قابل لمس سردار سلیمانی در جبهه مقاومت اشاره کرد: اکنون می‍بینیم که یمن به یکی از بازوهای جبهه مقاومت تبدیل شده است؛ چه کسی یمن را به این جایگاه و قدرت رساند؟ یمن که چیزی نداشت و حدود هشت سال از زمین و دریا و همه جا تحت محاصره بود، در حال مبارزه با کشوری بود که همه به آن کمک می‌کردند. در آخر هم عربستان و امارات مجبور شدند از موضع خود کنار بکشند و با یمن صلح کنند. این کمک‌ها توسط حاج قاسم به یمن صورت گرفته است. قطعاً در مورد جنبش حماس هم همین‌گونه است. حاج قاسم در حقیقت، «ما می‌توانیم» را به عمل درآورد. اگر قرار بود که منتظر کمک کشورهای عربی بمانیم، نه دیگر یمنی وجود داشت، نه حماس و نه حتی حزب‌الله لبنان. بنظر من قطعاً در توانمندشدن جبهه مقاومت، به ویژه یمن و خود حماس، حاج قاسم نقش داشته است.

این کارگردان مستند پیرامون جشنواره عمار خاطرنشان‌کرد: من معتقدم یکی از شاخصه‌هایی که عمار را از سایر جشنواره‌ها متفاوت می‌سازد، این است که از سایرین، مردمی‌تر است. آفتی که عمار ممکن است به آن مبتلاشود این است که جامعه را به صورت سیاه‌وسفید ببیند. حضرت آقا در این مورد می‌فرمایند که همه اقشار جامعه را مخاطب خود قراردهید؛ این، شامل قشر خاکستری هم می‌شود. اگر عمار نسبت به این آفت، مراقبت لازم را داشته‌باشد، می‌تواند جشنواره فوق‌العاده‌ای باشد.

پیوند به بیرون

یادداشتی بر مستند « آورتین » ساخته حسن وزیر زاده