آپاراتچی (فیلم)

آپارات‌چی

آثار حوزه هنری انقلاب اسلامی
موضوع	جبهه فرهنگی
کارگردان	قربانعلی طاهرفر
تهیه‌کننده	سجاد نصراللهی نسب
نویسنده	حسین تراب‌نژاد احسان لطفیان
بازیگران	تورج الوند فاطمه مسعودی‌فر رضا ناجی وحید مبصری ولی فروتن امین گلستانه پوریا میاندهی شهرام خزرایی بهنام تشکر امید روحانی علیرضا استادی حسین عابدینی هومن برق‌نورد
موسیقی	مسعود سخاوت‌دوست
تدوین	ابوذر حیدری
فیلمبرداری	حسن پویا
انتشار	بهمن ۱۴۰۲ (فجر) ۲۳ اسفند ۱۴۰۲
استودیو	بنیاد سینمایی فارابی سازمان سینمایی سوره مدرسه سینمایی اندیشه و هنر ماه
زمان	۹۴ دقیقه
کشور	ایران
زبان	فارسی
فروش	۵٬۸۱۹٬۹۵۲٬۰۰۰ تومان

آپاراتچی، فیلم ایرانی به کارگردانی قربانعلی طاهرفر، محصول ۱۴۰۲، درباره دلبستگی‌های یک نقاشِ ساختمانِ عاشق سینماست که در تبریز دهه ۶۰ می‌گذرد. نویسندگی این فیلم را حسین تراب‌نژاد و احسان لطفیان و تهیه‌کنندگی آن برعهده سجاد نصراللهی‌نسب بوده است. آپاراتچی در چهل و دومین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر برنده جایزه ویژه هیئت داوران شد. فیلم آپاراتچی، برداشتی آزاد از کتابی به همین نام، نوشته روح‌‌الله رشیدی است.

داستان

داستان آپاراتچی، درباره دلبستگی‌های یک نقاش ساختمان عاشق سینماست که در تولید چند فیلم کوتاه موفق شده و در آرزوی ساختن نخستین فیلم سینمایی خودش است. ماجرای این اثر، در تبریز دهه ۶۰ می‌گذرد که حکایت از زیست‌بوم، فرهنگ و سبک زندگی مردم آن دیار است. آپاراتچی، در کنار روایت قصه اصلی، رویدادهای اجتماعی آن دهه از جمله جنگ تحمیلی و ترور را نیز به تصویر کشیده است.

درباره فیلم

آپاراتچی، فیلمی به کارگردانی قربانعلی طاهرفر، فیلمساز جوان تبریزی است که در بخش فیلم اولی‌ها به چهل‌ودومین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر راه یافت. نویسندگی این فیلم را حسین تراب‌نژاد و احسان لطفیان و تهیه‌کنندگی آن برعهده سجاد نصراللهی‌نسب محصول سال ۱۴۰۲ است. این فیلم از تولیدات مشترک حوزه هنری و مدرسه سینمایی ماه با مشارکت بنیاد سینمایی فارابی است.

ایده اولیه ساخت

اعضای واحد تاریخ شفاهی در دفتر جبهه مطالعات فرهنگی انقلاب اسلامی در تبریز، پروژه‌ای را برای ضبط و جمع‌‌آوری تاریخ شفاهی مربیان پرورشی این شهر در دهه ۶۰ آغاز کرد. پس از آنکه در طول این مصاحبه‌ها، نام فیلم «نوری در تاریکی» به عنوان فیلمی که در مدارس اکران گشت، توسط اکثر مربیان تکرار می‌شود، تیم پژوهش دست به کار می‌شود تا کارگردان گمنام این فیلم را پیدا کند.

کتاب آپاراتچی حاصل ساعت‌ها گفت‌و‌گوی رشیدی با آقای جلیل طائفی، کارگردان تبریزی است که خاطرات خود را روایت کرده است. حسین تراب نژاد، نویسنده فیلم آپاراتچی، بعد از مواجهه با این کتاب به فکر نوشتن فیلمنامه‌ای بر پایه آن می‌افتد؛ آن هم به سبب اتفاقات منحصر به فردی که آقا جلیل پشت‌سر گذاشته است.

جوایز و افتخارات

این فیلم در چهل و دومین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر به نمایش درآمد.

جشنواره فیلم فجر

مراسم	تاریخ برگزاری	رده	نامزد	نتیجه	منبع
چهل و دومین جشنواره فیلم فجر	۲۲ بهمن ۱۴۰۲	بهترین فیلم اول	سجاد نصراللهی نسب	نامزدشده
		بهترین کارگردان اول	قربانعلی طاهرفر	نامزدشده
		جایزهٔ ویژهٔ هیئت داوران	قربانعلی طاهرفر	برنده

گفتاورد

طاهرفر:

من بیش از اینکه بابت فاصله معنادار «آپاراتچی» ‌با فیلم‌های قبل از خودش در گیشه نگران یا ناراحت باشم، نگران مخاطبی هستم که دیگر در سینما دنبال مضامین انسانی و معنوی و اجتماعی نیست بلکه دنبال لحظه‌های شاد و مفرح است حتی به بهای از دست دادن برخی مبانی فرهنگی و تربیتی. من در این مدت نظرهای مردم را نسبت به فیلم می‌خوانم که نسبت به نوع کمدی فیلم «آپاراتچی» انتقاد کرده‌اند و به آن‌ها حق می‌دهم چون به مبانی کمدی سخیف عادت کرده‌اند و دوست دارند به هر قیمتی بخندند.

وی درباره وضعیت تبلیغات فیلمش و اینکه شاید بازیگران چهره می‌توانست در جای خود کمک‌کننده باشد، بیان کرد:‌ شاید اگر از بازیگران شاخص کمدی دعوت می‌کردیم شرایط بهتری در اکران داشتیم ولی شاهد بوده‌ایم که خیلی از فیلم‌های دیگر با بازیگر چهره باز هم در گیشه موفقیتی نداشتند، اما در بحث تبلیغات بعضی فیلم‌ها مظلوم واقع می‌شوند که این موضوع هم در بخش تولید است و هم در بخش پس از تولید و شرایط بخصوص برای قشر ابرمظلوم فیلم اولی‌ها بسیار جدی‌تر است چون تا مرز ترور شخصیتی هم پیش می‌روند.

کارگردان «آپاراتچی» اضافه کرد:‌ در بخش تبلیغات با وجود یکسری شاخص‌ها، اما یک حقیقت تلخ هم وجود دارد؛ اینکه بعضی فیلم‌ها یکسری مجاری تبلیغاتی دارند و دوست دارند در همان خط باقی بمانند و مثلاً سراغ شبکه‌های ماهواره‌ای نمی‌خواهند بروند. دراین شرایط آیا از کسانی که به پرچم فرهنگی کشور خودشان متعهد هستند، نباید حمایت شود؟ آیا کسانی که به قیمت از دست دادن مخاطبین خود دوست دارند به نظام رسانه‌ای جمهوری اسلامی وفادار بمانند باید مظلوم واقع شوند؟ اگر الان «آپاراتچی» فاصله معناداری با فیلم‌های بالاتر از خودش دارد با افتخار در این جایگاه است و من خوشحالم اگر یک قدم در جهت تربیت مخاطب فرهیخته قدم برداشته‌ باشم.

رضا ناجی:

فیلم آپاراتچی برای چه سنی مناسب است؟ فیلم آپاراتچی برای رده سنی بالای ۱۳ سال مناسب است و مفاهیمی از جمله تلاش برای رسیدن به اهداف، هر چند موانع و افراد مختلف اجازه ندهند و همچنین احترام به خانواده، به ویژه پدر در این فیلم به چشم می‌خورد.

فیلم آپاراتچی برای چه افرادی مناسب است؟ این فیلم خانوادگی است، برای مخاطب عام ساخته شده است و در عین پرداخت به وقایعی حساس در تاریخچه انقلاب اسلامی، با عموم مردم سخن می‌گوید؛ به گونه‌ای که می‌تواند در سالن‌های سینما لبخند بر لب‌ تماشاچیان بنشاند و یا توسط آن‌ها تشویق شود. از طرفی هر چند فیلم آپاراتچی بخشی از دهه ۶۰ ایران را روایت می‌کند اما می‌توان آن را به نوعی فیلم روز به شمار می‌آورد؛ چرا که تعارضاتی که در طول فیلم می‌بینیم، در ایرانِ کنونی هم به چشم می‌خورند.