آیین عزاداری طویریج
 دسته عزاداری طویرج در روز عاشورا - بین الحرمین | |
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| موضوع | عزاداری امام حسین(ع) |
| زمان | روز عاشورا |
| مکان | مسیر شهر طویریج تا حرم امام حسین(ع) |
| حواشی | ممنوعیت توسط حزب بعث عراق |
| مرتبط | بزرگترین مراسم عزای حسینی روز عاشورا |
عزاداری طُوَیریج سوگواری سالانه اهالی طویریج، از شهر خود تا حرم امام حسین(ع) در روز عاشورا است. این مراسم غالباً به‌صورت هَرْوَله انجام می‌گیرد. عزاداران در مسیر ۲۰ کیلومتری طویریج تا کربلا شعارهایی همچون «واحسینا»، لَبَّیکَ یا حسین و «وا ویل علی العباس» سر می‌دهند.
برخی نخستین برگزار‌کننده مراسم عزای طویریج به‌صورت هروله را سید صالح قزوینی (درگذشت: ۱۳۰۴ق) دانسته‌اند؛ اما عده‌ای دیگر ریشه هروله در عزاداری طویریج را به بیش از ۳۰۰ سال قبل بر می‌گردانند و آن را نماد حرکت هروله‌کنان مردان بنی‌اسد از شهر طویریج در سال ۶۱ق برای تدفین امام حسین(ع) ذکر کرده‌اند. در سال ۱۳۷۰ش حزب بعث عراق برپایی این مراسم را ممنوع کرد، اما مردم برای برگزاری آن پافشاری کردند و این امر موجب بازداشت و اعدام شرکت‌کنندگان شد. برپایی این مراسم بعد از سقوط حکومت صدام در سال ۱۳۸۲ش از سر گرفته شد.
عزاداری طُوَیریج بزرگترین مراسم عزای حسینی روز عاشورا در جهان خوانده شده است که جمعیتی چند صدهزار نفری از عراق و خارج آن که بخش قابل توجهی ایرانی هستند، در آن شرکت می‌کنند.
نحوه برگزاری
مراسم دسته طویریج، بزرگترین مراسم عزای حسینی در روز عاشورا در جهان خوانده شده[۱] و همچنین گفته شده که این آیین از بزرگترین تجمعات بشری در جهان است.[۲] پس از سقوط حکومت صدام جمعیتی چندمیلیونی از عراق و خارج آن که بخش قابل توجهی ایرانی هستند، در مراسم عزای طویریج شرکت می‌کنند.[۳]
دسته عزاداری طویریج، صبح روز عاشورا از شهر طویریج در ۲۰ کیلومتری کربلا، به سمت حرم امام حسین(ع) حرکت می‌کند و پیش از ظهر در منطقه‌ای به‌نام قنطرة السلام واقع در دو کیلومتری شهر کربلا برای ادای نماز ظهر و عصر توقف می‌کند. در طول مسیر، افراد و کاروان‌هایی که قصد ورود به کربلا دارند با این دسته همراه می‌شوند. دسته عزا پس از ورود به کربلا، ابتدا به خیمه‌گاه وارد شده و سپس وارد حرم امام حسین(ع) و حرم حضرت عباس(ع) می‌شود.[۴]
این مراسم هر ساله تا بعدازظهر به طول می‌انجامد و آخرین گروهی که در آن شرکت می‌کنند، نیرو‌های امنیتی و زنان عراقی هستند.[۵]
مراسم رکضه
«رَکضَة الطُوَیریج» اشاره به نوع سوگواری این دسته دارد؛ به این صورت که عزاداران با سر و پای برهنه، هروله‌کنان (دوان‌دوان) به‌سوی حرم امام حسین(ع) حرکت می‌کنند.[۶] مراسم رکضه حدود ۱۵۰ سال قدمت دارد.[۷]
شعارها
عزاداران در بین راه و نیز هنگام ورود به حرم امام حسین(ع) و حرم ابوالفضل(ع) شعارهایی همچون واحسین، لبیک یا حسین، یا لَثاراتِ الحسین، لبیک یا داعی الله، اَبد والله ما نَنْسَی حسینا (به خدا قسم تا ابد امام حسین(ع) را فراموش نمی‌کنیم)، یا عباس جی بالمای لسکینه (ای عباس(ع)، برای سکینه آب بیاور)، الیوم الیوم نعزّی فاطمه (امروز به فاطمه(س) تسلیت عرض می‌کنیم)، واویل عَلَی العباس را سر می‌دهند.[۸]
پیشینه مراسم طویریج
بنا‌بر نقل برخی منابع، شکل‌گیری موکب طویریج و حرکت دسته به‌صورت هروله توسط سید صالح قزوینی بوده است. او دو سال در دهه محرم خانه‌اش را در طویریج، مکان عزاداری امام حسین(ع) کرده بود. سید صالح صبح روز عاشورا، مقتل سید بن طاووس را می‌خواند، در حالی که ده‌ها هزار نفر حضور داشتند و پس از خوردن صبحانه، پیاده به‌سوی کربلا به‌راه افتادند.[۹] وقتی به منطقه باب الطویریج (یکی از دروازه‌های ورودی شهر کربلا) رسیدند، نماز ظهر خواندند و سپس مراسم رکضه طویریج را به سمت حرم امام حسین(ع) و حضرت عباس(ع) در پیش گرفتند.[۱۰] ساعتی پس از ظهر که وقت شهادت امام حسین(ع) است، زائران پیاده وارد کربلا شدند، اما سید صالح سوار بر اسب، در بین هزاران زائر حرکت کرد. این روش، بعد از وفات سید صالح در سال ۱۳۰۴ق در بین فرزندانش انجام شد. از آن پس تا دهه آخر قرن چهاردهم، موکب طویریج را بازماندگان از نسل سید صالح رهبری می‌کنند.[۱۱]
این مراسم تا سال ۱۳۶۹ش ادامه داشت. در سال ۱۳۷۰ش حزب بعث عراق برپایی آن را ممنوع کرد، اما مردم برای برگزاری این مراسم پافشاری کردند و این امر موجب بازداشت و اعدام شرکت‌کنندگان شد. برپایی این مراسم بعد از سقوط حکومت صدام در سال ۱۳۸۲ش از سر گرفته شد.[۱۲]
سید صالح شهرستانی (درگذشت ۱۳۹۵ق) در کتاب تاریخ النیاحه معتقد است که هروله طویریج بیش از سه قرن است که برقرار است و شرکت‌کنندگان معتقدند که نمادی از حرکت بنی‌اسد در عاشورای سال ۶۱ق را اجرا می‌کنند.[۱۳]
پانویس
- ↑ «نگاهی به عزای طویریج بزرگترین عزای حسینی»، العتبة الحسینیة المقدسة.
- ↑ «برگزاری بزرگترین مراسم عزاداری جهان در روز شهادت حضرت سید الشهدا(ع) در کربلای معلی»، العتبة الحسینیة المقدسة.
- ↑ «آیین طویریج در کربلا برگزار شد»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
- ↑ «نگاهی به عزای طویریج بزرگترین عزای حسینی»، العتبة الحسینیة المقدسة.
- ↑ «عزاداری هروله طویریج در بین الحرمین کربلا آغاز شد»، خبرگزاری صداوسیما.
- ↑ «داستان دسته طویریج چیست؟»، سایت مشرق.
- ↑ «آیین طویریج در کربلا برگزار شد»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
- ↑ انصاری، «دسته طویریج دسته‌ای به بلندای چهاده قرن»، خبر آنلاین.
- ↑ قزوینی و رضایی، «موکب عزاداری طویریج و نقش سیدصالح حسینی قزوینی در احیا و تداوم آن»، ص۲-۳.
- ↑ «آیین طویریج در کربلا برگزار شد»، سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی.
- ↑ قزوینی و رضایی، «موکب عزاداری طویریج و نقش سیدصالح حسینی قزوینی در احیا و تداوم آن»، ص۲-۳.
- ↑ «برگزاری بزرگترین مراسم عزاداری جهان در روز شهادت حضرت سید الشهدا(ع) در کربلای معلی»، سایت العتبة الحسینیة المقدسة.
- ↑ شهرستانی، تاریخ النیاحة، بی‌تا، ج۲، ص۴۵.
پیوند به بیرون