ابراهیم حسن‌بیگی

ابراهیم حسن بیگی

ابراهیم حسن بیگی
زمینه فعالیت	داستان‌نویس، کارشناس ادبیات داستانی
ملیت	ایرانی
تاریخ تولد	۱ خرداد ۱۳۳۶ ‏(۶۷ سال)
محل تولد	بندر ترکمن، خواجه نفس
محل زندگی	تهران
پیشه	نویسنده
سبک نوشتاری	رمان
کتاب‌ها	اشکانه • ریشه در اعماق • نشانه‌های صبح و معمای مسیح • رمان محمد • قدیس • سال‌های بنفش • شب ناسور • ناقوس‌ها به صدا در می‌آیند

ابراهیم حسن بیگی (متولد ۱ خرداد ۱۳۳۶ در روستای خواجه‌نفس از توابع بندرترکمن در استان گلستان) نویسنده و از اهالی کتاب است. آثار بیشتر در حوزه جنگ تحمیلی و حوزه انقلاب و دین شناخته می‌شود.

او کلاس اول تا سوم را در دبستان «میرجرجانی» روستای خواجه نفس خوانده و از چهارم ابتدایی تا دیپلم را در بندرترکمن و گرگان به پایان رسانده است. حسن بیگی در سال ۱۳۵۹ در آموزش و پرورش استخدام شده و پس از دو سال مدیر امور برنامه‌های رادیو گرگان می‌‌شود. او سال ۱۳۶۴ همزمان با شروع دوران دانشجویی در رشته زبان و ادبیات فارسی، به کردستان سفر می‌‌کند؛ سفری که برایش به ارمغان آوردن سوژه‌های داستانی است. بعدها این سوژه‌ها دستمایه بیشتر داستانهای کوتاه وی قرار می‌‌گیرد. وی در سال ۱۳۶۷ به دفتر انتشارات کمک آموزشی وزارت آموزش و پرورش منتقل می‌‌شود تا به عنوان کارشناس بخش داستان انتشارات «مدرسه» مشغول به کار شود. وی تا به حال در مسابقات و جشنواره‌های متعددی شرکت کرده و موفق به کسب جوایزی هم شده است. کتاب «ریشه در اعماق» او در طی سالهای ۱۳۷۵، ۱۳۷۷، ۱۳۷۹ و ۱۳۸۱ به عنوان کتاب برگزیده ۲۰ سال داستان نویسی انقلاب و دفاع مقدس انتخاب شده و جوایز متعددی کسب کرده است.

فعالیت ها

عنوان	ناشر	نوع	سال انتشار
غنچه بر قالی	کانون پرورش فکری؛‌ ترجمه به زبان‌های انگلیسی، عربی، چینی و ترکمنی	ردۀ سنی کودک	۱۳۷۹
عموجان عباس	مدرسه‌؛ ترجمه به زبان ترکمنی	ردۀ سنی کودک	۱۳۷۴
به ماه نگاه کن	مدرسه:‌ موضوع آن استقلال ترکمنستان و ضرورت رفت و آمد و روابط مسالمت‌آمیز ملّت ایران و ترکمن		ردۀ سنی کودک ۱۳۹۰
آفتاب مهربانی	مدرسه؛ زندگی‌نامۀ حضرت محمّد(ص)		ردۀ سنی کودک۱۳۸۹
ماهی طلایی و ماهی نقره‌ای	لوح بصر		ردۀ سنی کودک ۱۳۸۶
شش تن و یک فریاد	کانون پرورش کودکان		ردۀ سنی کودک ۱۳۷۸
بوسه بر خورشید	حوزۀ هنری		ردۀ سنی کودک ۱۳۷۵
فاطمه و نقاشی‌هایش	محراب قلم؛ ‌دورۀ چهار جلدی		ردۀ سنی کودک ۱۳۸۰
صوفی و چراغ جادو	کانون پرورش فکری	نوجوان	۱۳۸۹
امیر حسین و چراغ جادو	کانون پرورش فکری	نوجوان	۱۳۹۱
دور شو کور شو	مدرسه	نوجوان	۱۳۸۵
نیکوتر از طلا	مدرسه	نوجوان	۱۳۷۶
پیش از نماز	حوزه هنری؛ ترجمه به زبان‌های عربی و آذربایجانی	نوجوان	۱۳۷۶
آژیر قرمز	پیام آزادی	نوجوان	۱۳۶۸
گلستان در آتش	حوزه هنری؛ مجموعۀ ۱۷ جلدی از قهرمانان انقلاب؛‌ موضوع زندگی شهید باهنر و برای آشنایی نوجوانان با این شخصیت	نوجوان	۱۳۸۸
مروارید ری	مدرسه؛ داستانی بر اساس زندگی حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام	نوجوان	۱۳۷۲‌
مرگ در مرداب	مدرسه؛ خاطراتی از روزهای تبعید رضا شاه	نوجوان	۱۳۹۱
مرد سوم	امیر کبیر؛‌ مجموعه داستان	داستان کوتاه	۱۳۸۹
کوه و گودال	حوزه هنری؛ مجموعه داستان	۱۳۶۸
ریشه در اعماق	حوزه هنری	داستان کوتاه	۱۳۷۲
سال‌های بنفش	علم	داستان کوتاه	۱۳۷۶
نشانه‌های صبح	حوزه هنری	داستان کوتاه	۱۳۷۶
اشکانه	قدیانی	داستان کوتاه	۱۳۸۳
محمّد رسول الله	مدرسه؛ ‌ترجمه به زبان‌های عربی، ترکی استانبولی، ازبکی، انگلیسی و فرانسه	داستان کوتاه	۱۳۸۷
قدیس	نیستان (پرفروشترین کتاب دهه ۹۰)	داستان کوتاه	۱۳۹۰
عالی‌جناب شهردارنیستان؛ این رمان را سال ۸۸ نوشت ولی از سوی وزارت ارشاد غیرمجاز تشخیص داده شد و منتشر نشد		داستان کوتاه	۱۳۹۳
معمای مسیح	مدرسه	داستان کوتاه	۱۳۷۱
ناقوس‌ها به صدا درمی‌آیند	عهد مانا (‌پرفروشترین کتاب دهه ۹۰)	داستان کوتاه	۱۳۹۶

جوایز و افتخارات

• نفر دوم به خاطر رمان مرتفع اولین مسابقه قصه و نمایشنامه‌نویسی دانشجویان سراسر کشور (۱۳۶۶)
• در اختتامه سومین جشنواره هنری – ادبی روستا لوح تقدیر و تقدیم جایزه ویژه به خاطر داستان په-له به عنوان قصه سوم (۱۳۶۷)
• دریافت لوح زرین دستخط حضرت امام به مناسبت خلق اثار ادبی در حوزه دفاع مقدس (۱۳۶۷)
• رمان جشن گندم برگزیده اولین جشنواره کتاب (۱۳۶۸)
• تقدیر و تقدیم جایزه بخاطر نگارش کتاب پیش از نماز توسط ستاد اقامه نماز (۱۳۷۱)
• برگزیده شدن کتاب مروارید ری توسط هیأت داوران مجله «سوره نوجوانان» به عنوان کتاب شایسته سال (۱۳۷۲)
• اهدای انگشتر هفت نگین جلال آل احمد توسط شمس آل احمد (۱۳۷۲)
• معرّفی چته‌ها به عنوان اثر برتر توسط بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس (۱۳۷۳)
• کتاب نیکوتر از طلا و تابه آفتاب‌ شایسته تقدیر در برگزیدگان جشنواره کتاب سال قصه‌های قرآنی (۱۳۷۴)
• معرفی و تقدیر کتاب چشم‌اندازی از یک دهه ادبیات داستانی از سوی جشنواره مطبوعات وزارت فرهنگ به عنوان نقد برگزیده سال ۷۴ (۱۳۷۴)
• تقدیر ریشه در اعماق از سوی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس (۱۳۷۵)
• اثر ریشه در اعماق برنده دیپلم افتخار جایزه بیست سال ادبیات داستانی انقلاب اسلامی (۱۳۷۷)
• رمان معمای مسیح شایسته‌ تقدیر در نخستین جشنواره بزرگ هنری مهر که به مناسبت یکصدمین سالزاد امام (۱۳۷۸)
• کتاب غنچه بر قالی برگزیده کتاب سال ۲۰۰۰ از سوی کتابخانه ملی مونیخ آلمان (۱۳۷۸)
• رمان نشانه‌های صبح برنده رتبه اول نخستین جشنواره کتاب معلم (۱۳۸۰)
• رمان اشکانه اثر برگزیده از سوی هیأت انتخاب نهمین دوره کتاب سال دفاع مقدس توسط بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس (۱۳۸۴)
• اخذ نشان درجه دو هنر از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (۱۳۸۵)
• رمان ریشه‌های ماندگار از برترین‌ کتاب در موضوع امام خمینی (۱۳۸۵)
• کتاب نشانه‌ها موفق به دریافت عنوان کتاب برگزیده جشنواره فرهنگی هنری امام رضا(ع) (۱۳۸۷)
• رمان صوفی و چراغ جادو شایسته تقدیر در ۱۶ دوره کتاب فصل جمهوری اسلامی ایران (۱۳۸۹)
• رمان صوفی و چراغ جادو شایسته تقدیر در بخش کودک و نوجوان در ۲۹ دوره کتاب سال (۱۳۹۱)
• تجلیل از رمان قدیس در دهمین دوره مراسم قلم زرین (۱۳۹۱)
• رمان محمّد برگزیده در بیست و یکمین دوره جایزه جهانی کتاب سال در بخش مطالعات اسلامی (۱۳۹۲)
• رمان محمّد نامزد دریافت جایزه ادبی روچستر آمریکا (۱۳۹۲)
• صدور نشان درجه یک هنر (معادل مدرک دکترا) (۱۳۹۳)
• رمان روایت ساده از ماجرای پیچیده شایسته تقدیر جایزه قلم زرین (۱۳۹۷)
• رمان روایت ساده از ماجرای پیچیده تجلیل در دهمین دوره جشنواره داستان انقلاب در حوزه هنری در بخش رمان نوجوان (۱۳۹۷)
• رمان دو روایت از یک عکس اثر برگزیده نخستین دوره جایزه ادبی شهید سیدعلی اندرزگو (۱۳۹۸)
• رمان دو روایت از یک عکس برگزیده و تقدیرشده در هجدمین دوره جایزه قلم زرین (۱۳۹۸)

گفت‌و‌گو و مصاحبه‌ها

حضور چهره حضرت امام خمینی د رادبیات داستانی

آقای حسن‌بیگی شما به عنوان یکی از نویسندگانی که در مورد شخصیت حضرت امام(ره) کتابی به چاپ رسانده اید، تاکنون نویسندگان ما به چه میزان از شخصیت حضرت امام در داستان های خود استفاده کرده اند؟

نویسندگان امام خمینی (ره) را فراموش کرده‌اند، باید با دغدغه نسبت به امام (ره) زندگی کرد و آن را در آثار داستانی انعکاس داد. نه در کمیت و نه در کیفیت، آن‌چه درباره‌ی حضرت امام (ره) نوشته شده، به نسبت نقش و تأثیری که ایشان در دگرگونی جامعه‌ی ایران داشتند، اصلا رضایت‌بخش نیست. امروز متأسفانه چنین شخصیت بزرگی که نقش عمیقی در تحولات معاصر ایران و جهان داشته، جز برای کسانی‌ که همزمان با ایشان زیسته‌ و انقلاب اسلامی و امام (ره) را درک کرده‌اند، چهره‌ای آشنا و مأنوس نیستند، بویژه برای نسل سوم؛ نسل جوانی که در دوره‌ی حیات امام (ره) نبوده‌اند و امروز یا یک فاصله‌ی زمانی که پیش آمده، به امام (ره) نگاه می‌کنند و متأسفانه از امام (ره)، جز در ایام ارتحال ایشان و جز در ایام دهه‌ی فجر، به آن‌ معنا که باید، یاد نمی‌شود.برای شناخت امام (ره) گام مؤثری برداشته نمی‌شود و این امر، چه در رسانه‌ی ملی و چه در خلق آثار هنری، کم‌تر اتفاق می‌افتد و پس از گذشت ۳۰ سال از انقلاب و با توجه به تأثیر حضور امام (ره) در عرصه‌ی اجتماع، فرهنگ و هنر، متأسفانه هنوز می‌بینیم آثار هنری درباره‌ی ایشان ارائه نشده است، جز یکی دو سریال و رمان که این نیز کار اندکی است.

به نظر شما کدام وجهه شخصیتی حضرت امام مناسب استفاده در ادبیات داستانی است؟

به اعتقاد من، برای هر نویسنده‌ی رمانی مطلوب است شخصیت و قهرمان داستان‌هایی را که انتخاب می‌کند، چندوجهی، پیچیده و دارای ابعاد مختلف باشند، تا نویسنده بتواند شخصیت‌پردازی عالی داشته باشد. از سویی نیز شخصیت‌پردازی در داستانی که بتواند قابلیت‌های ادبی ایجاد کند، به صورت یک نمونه در جامعه خیلی ‌کم است. اما شخصیتی مانند امام (ره) می‌تواند از این منظر مورد توجه نویسندگان قرار گیرد و چنین شخصیتی اگر در جایی غیر از ایران زندگی می‌کرد، نویسندگان آن کشور می‌توانستند از این فرصت گرانبها و آماده استفاده کنند و به یک چنین شخصیت بزرگی در قالب رمان بپردازند.

که به نظر شما از این فرصت استفاده نشده، درست است؟

بله متاسفانه، نویسندگان ما از مهم‌ترین و بهترین موضوعی که ممکن بود در اختیارشان قرار گیرد، غفلت کرده‌اند. اگر امام (ره) شخصیت‌ گذرایی بودند که در یک مقطع می‌آمدند و می‌رفتند و در هاله‌ای از ابهام گم می‌شدند، ممکن بود نویسندگان به سختی بتوانند این هاله‌ها را از بین ببرند و به شخصیت اصلی امام (ره) برسند و پرداختش کنند؛ در حالی‌که این‌طور نیست؛ امام (ره) شخصیتی زنده و مأنوس دارند و آن چندوجهی ‌بودن ایشان نیز برای هر نویسنده‌ای می‌تواند یک سرمایه ‌باشد. این یک سوژه‌ی کمیاب است که در کشورهای دیگر چنین شخصیت چندوجهی‌ای وجود ندارد و گاه نویسندگان برای به دست ‌آوردن چنین شخصیتی از تخیل‌شان استفاده می‌کنند.

پس از این منظر، شخصیت امام (ره) می‌توانست و می‌تواند به قوت و استحکام ادبیات داستانی ما کمک کند ؟

قطعا همین‌طور است. هر ادبیات داستانی در هر کشوری زمانی می‌تواند موفق باشد که شخصیت‌هایی مانند امام (ره) و حوادثی همچون انقلاب را دست‌مایه‌ی کار خودش قرار دهد و این مسائل شاید هر صد سال یک‌بار در جایی از دنیا اتفاق می‌افتد و چقدر هم نویسندگان به سراغ چنین موضوعاتی می‌روند. درباره‌ی آن شخصیت‌های نویسنده این فرصت گرانبها ایجاد شده تا اهل قلم بتوانند به چنین سوژه‌ی بزرگی در ابعاد مختلف بپردازند؛ یعنی درباره‌ی شخصیت امام (ره) به دلیل چندوجهی ‌بودن ایشان، اصلا با یک یا دو رمان نمی‌شود نوشت. یک نویسنده با نوشتن یک رمان درباره‌ی امام (ره) نویسنده‌های دیگر را خلع سلاح نمی‌کند؛ بلکه آن‌ها هم می‌توانند درباره‌ی ابعاد مختلف شخصیت امام (ره) بنویسند. خداوند ثروت بزرگی را در اختیار ما قرار داده که اهالی قلم متأسفانه نتوانسته‌اند از آن استفاده کنند.

به نظر شما این که داستان نویسان ما به سراغ ایشان نیامده انددلیل چیست؟ و آیا تنها انها مقصرند؟

البته تعداد اندکی آثار درباره‌ی امام (ره) به نگارش درآمده‌اند، نویسندگان را در وهله‌ی اول، مقصران اصلی در این زمینه دانست و در ادامه از سیاست‌های اتخاذشده و سیاست‌گذاری‌های فرهنگی به عنوان عامل دیگر کمبود آثار داستانی درباره‌ی امام (ره) یاد کرد. او از سویی بی‌اعتنایی دولتمردان، سیاستمداران و حتا دین‌داران را نسبت به امام (ره)، دلیل دیگر این موضوع دانست. هروقت نویسنده‌ها بخواهند، می‌توانند از شخصیت امام خمینی (ره) به عنوان یک شخصیت بزرگ و قابل طرح در داستان استفاده کنند؛ از این‌رو ضرورت دارد نویسندگان اراده کنند و این زمانی میسر است که امام (ره) به دغدغه‌ی ذهنی و درونی نویسندگان تبدیل شوند و هروقت چنین شد، نویسنده قطعا می‌تواند به امام (ره) بپردازد.

شما رمانی با نام «ریشه های ماندگار» در خصوص زندگی امام خمینی نوشته اید در این خصوص هم توضیح می دهید؟

برای نوشتن این کتاب با وجود این که با نظرات امام(ره) آشنا بودم اما مطالعات گسترده ای درباره زندگی و ابعاد وجودی ایشان داشتم. مردم استقبال خوبی از این آثار دارند و شاهدیم با وجود تبلیغ کم «ریشه های ماندگار» حتی به چاپ سوم رسیده است. سعی کردم تا در این رمان به برخی از جنبه های شخصیتی امام(ره) مثل دوری از دنیاطلبی و بعد عارف مسلکی ایشان توجه کنم، چرا که در یک داستان ۱۰۰ صفحه ای برای گروه سنی نوجوان، مجال گفتن بیش از این نبود.

برای مطالعه بیشتر

• ابراهیم حسن‌بیگی پیرامون برگزاری جشنواره «خاتم» گفت
• تحریفات عاشورا اصلا جدی گرفته نشده است و هزار سال است برخی دروغ‌ها به واقعه کربلا بسته شده و خیلی‌ها در طول تاریخ اصرار دارند آنها را تکرار کنند.