ابوالحسن شعرانی

از یاقوت
علامه شعرانی
تاریخ تولد۱۲۸۱
زادگاهتهران
تاریخ وفات۱۲ آبان ۱۳۵۲
شهر وفاتآلمان
محل دفنحرم حضرت عبدالعظیم حسنی
خویشاوندان سرشناسملا فتح‌الله کاشانی (از اجداد پدری)
محمدابراهيم نواب تهرانی (جد مادری)
استادانمیرزا مهدی آشتیانی
شیخ عبدالکریم حائری
میرزا محمود قمی
شیخ عبد النبی نوری
شاگردانمیرزا هاشم آملی
حسن حسن زاده آملی
عبدالله جوادی آملی
محمد حسن احمدی فقیه
محدث اُرمُوی
علی اکبر غفاری
سید رضی شیرازی
تالیفاتراه سعادت
فلسفه اولی
شرح تجرید الاعتقاد
شرح مجمع البیان


ابوالحسن شعرانی (زادهٔ ۱۲۸۱ در تهران - درگذشت ۱۲ آبان ۱۳۵۲ در آلمان) معروف به علامه شعرانی، فقیه، فیلسوف، مفسر قرآن،محدث، اصولی، و متبحر در هندسه، و هیئت بود.

زندگی

میرزا ابوالحسن شعرانی در سال ۱۲۸۱ در تهران متولد شد. پدرش محمد بن ملا غلامحسين از نوادگان ملا فتح‌الله کاشانی صاحب تفسير منهج الصادقین و مادرش فرزند محمدابراهيم نواب تهرانی صاحب كتاب فيض الدموع و تأليفات ديگر بود.[۱]

شعرانی در اواخر عمر به جهت درمان بیماری قلبی، ریوی به آلمان منتقل شد و در ۱۲ آبان ۱۳۵۲ از دنیا رفت. پیکرش در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی به خاک سپرده شد.[۲]

تحصیلات

ابوالحسن قرآن را نزد پدرش آموخت و تحصیلات خود را از مدرسه مروی تهران آغاز کرد و ادبیات عرب، فارسی، منطق، فقه، اصول، فلسفه، ریاضی و مانند آن را در آنجا آموخت. پس از آن به حوزه علمیه قم که تازه تأسیس شده بود رفت و در درس خارج فقه و اصول شرکت کرد. در ۲۶ سالگی پدرش را از دست داد و به دنبال آن، به عراق مهاجرت و در حوزه علمیه نجف به تکمیل تحصیلات خود پرداخت.[۳] در عراق، علاوه بر تحصیل فقه شیعی، با فقه اهل سنت نیز آشنا گردید.[۴] وی پس از تکمیل تحصیلات و سیر و سلوک عرفانی، در دوره سلطنت رضا شاه به تهران بازگشت و به تبلیغ و تدریس و تحقیق پرداخت.[۵]

ابوالحسن شعرانی علاوه بر تحصیل و فعالیت در رشته‌های مختلف علوم اسلامی و حوزوی، با چندین زبان از جمله عربی، فرانسوی، ترکی، انگلیسی و عبری آشنا بود.[۶]

اساتید

برخی استادان شعرانی از این قرارند:[۷]

شاگردان

وی در طول زندگی خود، شاگردان زیادی را تربیت کرد. برخی از مهمترین شاگردان وی عبارتند از:[۸]

تألیفات

شعرانی در زمینه‌های مختلف علوم دینی و انسانی، آثاری تالیف کرده است برخی از آثار ایشان عبارت‌ان از:

  • حاشیه بر مجمع البیان (در ده جلد)
  • تصحیح تفسیر صافی
  • المدخل الی عذاب المنهل در علم اصول
  • شرح کفایة الاصول
  • شرح تبصره علامه حلی
  • شرح تجرید الاعتقاد
  • حاشیه بر فصل الخطاب اثر محدث نوری[۱۰]

جشنواره علامه شعرانی

معاونت پژوهش حوزه علمیه تهران در سال ۱۳۹۲، جشنواره پژوهشی علامه شعرانی، را همزمان با چهارمین جشنواره علامه حلی استان تهران، ویژه مقالات طلبه‌های بالای ۳۱ سال استان تهران برگزار کرد.

آثار منتشر شده در باره علامه شعرانی

در مورد زندگی‌نامه علمی ابوالحسن شعرانی، چندین اثر نگاشته شده است که برخی از آنها عبارتند از:

  • اندیشه‌نامه علامه شعرانی، مجموعه دو جلدی مقالات ارائه شده در جشنواره علامه شعرانی، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه، سال۱۳۸۷.
  • زندگی‌نامه و خدمات علمی و فرهنگی علامه میرزا ابوالحسن شعرانی، مجموعه گفتارهایی درباره زندگی و آثار شعرانی به‌همراه چند مقاله کوتاه از او به علاوه آلبومی از اسناد و تصاویر برجای مانده از او که به‌همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی‌ در سال ۱۳۸۶ به چاپ رسیده است.
  • فرزانه ناشناخته، مجموعه مقالاتی در مورد زندگانی علمی و فعالیت‌های شعرانی، انتشارات موسسه بوستان کتاب، سال ۱۳۸۲.
  • در آسمان معرفت، شامل دوازده مقاله تالیف حسن حسن‌زاده آملی که در هر یک به معرفی یکی از اساتید باواسطه و بی‌واسطه خود از جمله ابوالحسن شعرانی پرداخته است. این کتاب در سال ۱۳۷۵ش منتشر شده است.
  • چهره درخشان، در شرح حال علامه؛ نوشته تقی قوامی واعظ از شاگردان شعرانی.


پانویس

  1. شعرانی، ابوالحسن، پژوهش های قرآنی علامه شعرانی، ص۱۱.
  2. مطلبی، «نجوم امت - حضرت آیت‌الله علامه میرزا ابوالحسن شعرانی»، ص۱۰۲.
  3. مطلبی، «نجوم امت - حضرت آیت الله علامه میرزا ابوالحسن شعرانی»، ص۷۶.
  4. شعرانی، پژوهش‌های قرآنی علامه شعرانی در تفاسیر مجمع البیان، روح الجنان و منهج الصادقین، ۱۳۸۶ش، ص ۱۱.
  5. شعرانی، پژوهش‌های قرآنی علامه شعرانی، ص ۱۱.
  6. نگاه کنید به کیهان فرهنگی، سال ۱۳۶۵، ش۳.
  7. مجله نور علم، ش ۵۰ـ۵۱، ص۹۴، روزنامه جمهوری اسلامی، ۸/۱۲/۷۱، مجله نور علم، ش ۵۲ـ۵۳، ص۱۹۵
  8. مطلبی، «نجوم امت - حضرت آیت‌الله علامه میرزا ابوالحسن شعرانی»، ص۷۶-۷۷.
  9. «مصاحبه با آیت‌الله سید رضی شیرازی»، ص۱۸.
  10. كیهان اندیشه، شماره۴۵، ص۸۲؛ قوامی واعظ، ص۳۰.