احمد عزیزی

احمد عزیزی

اطلاعات شخصی
نام کامل	احمد عزیزی
تاریخ تولد	۴ دی ۱۳۳۷ ‏(۶۵ سال)
محل درگذشت	کرمانشاه
تاریخ درگذشت	۱۶ اسفند ۱۳۹۵
آرامگاه	گورستان باغ فردوس
اطلاعات هنری
پیشه	شاعر و نویسنده
آثار	کفش‌های مکاشفه، یک لیوان شطح داغ، باران پروانه، ناودان الماس، روستای فطرت، طغیان ترانه، قوس غزل، ترانه‌های ایلیایی،خوابنامه، باغ تناسخ، شرجی آواز

احمد عزیزی (زادهٔ ۴ دی ۱۳۳۷ – درگذشتهٔ ۱۶ اسفند ۱۳۹۵) شاعر معاصر کُرد اهل ایران و ارائه‌دهندهٔ سبک جدیدی از مثنوی بود که در زمینهٔ شعر آیینی و انقلاب با درونمایه‌ای عرفانی فعال بود. وی بر اثر بروز یک بیماری، ۹ سال پایان عمرش را با سطح هشیاری پایین به سر برد.

زندگی‌نامه

احمد عزیزی در ۴ دی ماه ۱۳۳۷ در سرپل ذهاب استان کرمانشاه در خانواده‌ای کُرد به دنیا آمد. وی قبل از رفتن به دبستان، خواندن و نوشتن را بدون داشتن معلم و تنها از روی کنجکاوی و دقت به نوشته‌های روی تابلوها و اسامی خیابان‌ها وفراگرفت.

وی قبل از پیروزی انقلاب به‌دعوت شمس آل احمد به تهران رفت و دیداری نیز با مرتضی مطهری داشت. وی با آغاز جنگ به‌همراه خانواده به تهران نقل مکان کرد و برای مدتی ساکن شهرستان نور در مازندران شد، سپس در تهران اقامت گزید و به همکاری با روزنامه جمهوری اسلامی پرداخت.

وی سرودن شعر را از سال‌های جوانی با مجلۀ جوانان آغاز کرد. وی از پانزدهم اسفندماه ۱۳۸۶ به علت کاهش سطح هوشیاری ناشی از تشنج، بیماری قلبی و کلیوی در بخش آی‌سی‌یو بیمارستان بستری بود. با تأکید رهبر جمهوری اسلامی ایران پس از دیدار با وی، مسئولان بر آن شدند که وی را جهت درمان به خارج از کشور اعزام کنند.

فعالیت‌های ادبی

از وی آثار شعر و نثر ادبی متعددی به جا مانده‌است. تمایل سبک وی به معنویت و عرفان اسلامی با فرم جدیدی از مثنوی — ملهم از مثنوی مولوی — در شعر معاصر قابل توجه است. این سبک تأثیر زیادی در شعر معاصر گذاشته‌است. اشعار عزیزی با عرفان اسلامی آمیختگی دارد و تمجید از اهل‌بیت در بیشتر آثارش دیده می‌شود. او مثنوی‌هایش را غالباً با وصف طبیعت آغاز می‌کرد و با تمهیدات گوناگون و با توسل به مناسبات و ترکیبات نو و تجنیسات سنتی، رفته‌رفته به موضوع اصلی گریز می‌زد. وی دست به ساختن ترکیبات نو به شیوهٔ شعرای سبک هندی نیز می‌زد. برای نمونه می‌توان به این ترکیب‌ها اشاره کرد: جبرئیل آباد الهام، آب بازی‌های فطرت، تابستان عزلت، تب خیس تکلم، درختان پا به ماه و کولیان شبنم فروش.

دورهٔ بیماری

وی در ۱۵ اسفند ۱۳۸۶ تا ۱۶ اسفند ۱۳۹۵ بر اثر اختلالات کلیوی دچار اغما شد و در بیمارستان امام رضای کرمانشاه (بخش آی‌سی‌یو) بستری گردید و پس از آن به‌مدت ۹ سال (تا پایان عمر) در سطح هشیاری کمتر از نرمال سپری کرد. حال عمومی او پس از سه سال به حدی رسید که وی نسبت به محرکهای بیرونی، پاسخهای غیر کلامی نشان می‌داد و می‌توانست سخنان اطرافیان را بشنود و عکس‌العمل نشان دهد.

آیت‌الله خامنه‌ای در ۲۸ مهر ۱۳۹۰، طی سفرش به کرمانشاه، از احمد عزیزی در بیمارستان دیدار کرد.

عزیزی در بیمارستان کرمانشاه بستری بود و طبق نظر پزشکی در آبان ۱۳۹۱ اعلام شد حال عمومی وی تغییر خاصی نداشته اما هشیاری او نسبت به قبل بهتر شده است، اگرچه هنوز توانِ صحبت‌کردن نداشت.

عزیزی در ۱۳ اسفند ۱۳۹۵ دچار نارسایی و انسداد روده شد. دو روز بعد، تحت یک عمل جراحی اضطراری قرار گرفت که به‌علت ریسک بالا، یک روز بعد از عمل، منجر به مرگ وی شد.

درگذشت

وی پس از ۹ سال اغما در بیمارستان امام رضای کرمانشاه و به‌دنبال انسداد روده، بعد از ظهر روز دوشنبه ۱۶ اسفندماه ۱۳۹۵ در ۵۸ سالگی درگذشت.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران، ۱۷ اسفند ۱۳۹۵ در پیامی درگذشت احمد عزیزی را تسلیت گفت.

آثار

به فارسی

• «کفش‌های مکاشفه» ۱۳۶۷
• «شرجی آواز» ۱۳۶۸
• روستای فطرت، انتشارات ب‍رگ‌‏‫، ۱۳۶۸
• «ترجمه زخم» ۱۳۷۰
• «خواب‌نامه و باغ تناسخ» ۱۳۷۱
• «باران پروانه» ۱۳۷۱
• «رودخانه رؤیا» ۱۳۷۱
• «ترانه‌های ایلیایی»، انتشارات کیهان، ۱۳۷۲
• «ملکوت تکلم» انتشارات روزنه‏‫، ۱۳۷۲
• «سیل گل سرخ» انتشارات آوای‌ ن‍ور، ۱۳۷۲
• «غزالستان»، انتشارات کتاب نیستان، ۱۳۸۶
• «ناودان الماس» نشر کتاب نیستان، ۱۳۸۷
• «طغیان ترانه»، انتشارات کتاب نیستان، ۱۳۸۷
• «یک لیوان شطح داغ» انتشارات کتاب نیستان‏‫، ۱۳۸۷
• خواب میخک، انتشارات تکا، ۱۳۸۹
• «قوس غزل»، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۹۴
• خورشید از پشت خیزران، انتشارات سروش، ۱۳۹۴
• رؤیای رویت انتشارات سروش، ۱۳۹۷

به کردی

• ع‍زی‍زی‌، اح‍م‍د، شوون میلکان: مجموعه اشعار کردی، کرمانشاه: دیباچه‏‫، ۱۳۹۶.

نمونه‌ای از اشعار

تقدیم به امام خمینی

آه پاییز جدایی جان گرفت/خون چکانی های گل پایان گرفت

باز ما ماندیم و یادی از بهار/زخمی پاییزهای انتظار

عارفان پالوده ی دل می خورند/زهر را پیران کامل می خورند

مردم از زهر خوش جام تو پیر/مردم از مظلومی نام تو پیر

ای ز گلزار شهیدان ناز تو/داغم از گمنامی آواز تو

داغ دست لاله لرزان توام/داغ چشم شبنم افشان توام

ای غرور گریه ها آغاز شو/ای جراحت های دیرین باز شو

ما همه فرمانبر عشق توایم/در طریقت کافر عشق توییم

ما ز ابروی تو فتوا می بریم/ما به خال تو تولا می بریم

یا خمینی تیغ تیز لا تویی/یا خمینی خرقه ی الا تویی

یا خمینی منکر تو منکر است/یا خمینی نفس تو اولی تر است

پس شهید غمزه ی تو محرم است/کافر عشق تو مهدور الدم است

ما ز شرح سوز آهت عاجزیم/ما ز تفسیر نگاهت عاجزیم

سایه بان دجله و زمزم تویی/وارث خون وارث آدم تویی

ای حسینی مرد صحرای قیام/زینبی رفتار کن با این پیام

باز کن ای درد نوش مست پیر/از سر نو باده ی سرخ غدیر

زهر می نوشیم ما همچون تو زار/ما مریدان توایم ای سربدار

ای همه مجنون ما لیلا ز تو/یا خمینی آه و واویلا ز تو

ای شقایق عالمی دلتنگ توست/پرچم خون حسین از رنگ توست

کاروان های حسینی کوچ کرد/ای شقایق ها خمینی کوچ کرد