از کرخه تا راین (فیلم)

از کرخه تا راین

پوستر فیلم
عنوان اصلی	از کرخه تا راین
نام فیلم	از کرخه تا راین
سبک	درام و دفاع مقدس
کارگردان	ابراهیم حاتمی‌کیا
تهیه‌کننده	سازمان سینمایی سینا
نویسنده	ابراهیم حاتمی کیا
بازیگران	هما روستا علی دهکردی هانس نویمن صادق صفایی اصغر نقی‌زاده پرویز شیخ طادی
موسیقی	مجید انتظامی
تدوین	حسن حسندوست محمد حسین دارالشفایی
فیلمبرداری	محمود کلاری
زمان	۹۳ دقیقه
کشور	ایران آلمان
زبان	فارسی

از کرخه تا راین عنوان فیلم سینمایی ایرانی در ژانر درام و دفاع مقدس است. کارگردان این فیلم ابراهیم حاتمی‌کیا بوده و توسط سازمان سینمایی سینا در سال ۱۳۷۱ تهیه شده است.

خلاصه فیلم

سعید که بر اثر بمب‌های شیمیایی نابینا شده به همراه گروهی از هم‌رزمانش برای معالجه به آلمان اعزام می‌شود. لیلا خواهر سعید که سال هاست در آلمان با شوهر آلمانی و پسرشان یوناس (یونس) زندگی می‌کند، سعید را در آسایشگاه می‌بیند.

بین سعید و یونس رابطه عاطفی عمیقی برقرار می‌شود. یکی از هم‌رزمان بسیجی سعید قصد دارد پناهندگی کشور دیگری را بپذیرد و سعید و دوستان دیگرش نسبت به عمل او معترض هستند. با کوشش‌های پزشکان متخصص یکی از چشم‌های سعید معالجه می‌شود، اما آزمایش‌هایی که بر روی او انجام می‌شود روشن می‌کند که او بر اثر گازهای شیمیایی مبتلا به نوعی سرطان خون شده است. همسر او در ایران زایمان می‌کند و سعید پس از معالجه‌ای نافرجام می‌میرد و پس از مرگ او، خواهرش لیلا عازم ایران می‌شود.

عوامل تولید

• نویسنده: ابراهیم حاتمی‌کیا
• موسیقی: مجید انتظامی
• فیلم‌بردار:محمود کلاری
• تدوین‌گر:حسن حسندوست و محمدحسین دارالشفایی

بازیگران

• علی دهکردی در نقش سعید
• هما روستا در نقش لیلا
• هانس نویمن در نقش شوهر لیلا
• صادق صفایی در نقش بسیجی
• اصغر نقی‌زاده در نقش بسیجی
• پرویز شیخ طادی
• مجید صفوی
• نوربرت هانزیگ
• نایکل گریل
• آندریاس کورتز

موسیقی متن

موسیقی متن و تیتراژ فیلم «از کرخه تا راین» به طورحتم یکی از جلوه‌های ماندگار موسیقی دفاع مقدس است که حتی می‌توان آن را به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار موسیقایی سینمای ایران توصیف کرد. ملودی‌ای که همانند اغلب آثار مجید انتظامی به شدت در حافظه تاریخی مخاطبان سینمای ایران باقی مانده است و نمی‌توان ارزش‌ها موسیقایی و محتوایی آن را نادیده گرفت. شرایطی که دربرگیرنده توانمندی‌ها و آگاهی‌های آهنگسازی است که قطعاً از او باید در ردیف بهترین‌های حوزه آهنگسازی یاد کرد. لذتی شنیداری که سازندگان موسیقی متن اثر را مجاب کرد که بعدها آلبوم موسیقی این فیلم ماندگار ابراهیم حاتمی کیا را توسط انتشارات نی داوود در دسترس مخاطبان قرار دهند. البته که در این بین همراهی نوازندگانی چون ارسلان کامکار، علی رحیمیان، رضا عالمی، مهدی جوانفر، سیاوش ظهیرالدینی، کریم قربانی، محسن تویسرکانی، علیرضا خورشیدفر، جاوید مجلسی، مسعود غریب‌نواز، منوچهر بیگلری‌پور، محمد بیگلری‌پور، بیژن کامکار، آندره آرزومانیان هم در این آلبوم دربرگیرنده ارزش‌هایی بود که نمی‌توان نادیده گرفت.

اتفاقات

احمد مؤمنی بعد از بازی در سکانس اول فیلم از کرخه تا راین، در بیمارستان ساسان به کما رفت و قرار بود که پیوند ریه انجام دهد، اما دستگاه پیوند ریه به احمد نرسید و در همان بیمارستان به شهادت رسید. احمد مومنی در عملیات والفجر ۸ در منطقه فاو به دلیل استنشاق گازهای شیمیایی به درجه جانبازی نائل آمد و پس از سال‌ها درد و رنج ناشی از مجروحیت شیمیایی سرانجام ۱ تیر ۱۳۷۳ به خیل دوستان شهیدش پیوست.

جوایز

یازدهمین دوره جشنواره فیلم فجر

قسمت	نامزد	نتیجه	جایزه
بهترین فیلم	ابراهیم حاتمی کیا و سینا فیلم	برنده	سیمرغ بلورین
بهترین کارگردانی	ابراهیم حاتمی کیا	نامزدشده
بهترین فیلمنامه	ابراهیم حاتمی کیا	نامزدشده
بهترین بازیگر نقش اول زن	هما روستا	نامزدشده
بهترین بازیگر نقش مکمل مرد	صادق صفایی	نامزدشده	دیپلم افتخار
بهترین موسیقی متن	مجید انتظامی	نامزدشده	دیپلم افتخار
بهترین صدابرداری همزمان	یدالله نجفی و محمود سماک باشی	نامزدشده
بهترین چهره پردازی	مسعود ولدبیگی	برنده	سیمرغ بلورین
بهترین جلوه‌های ویژه	رضا رستگار	نامزدشده

گفتاورد

منوچهر محمدی: حتی فیلم «از کرخه تا راین» که امروز یکی از افتخارات نظام محسوب می‌شود تا آستانه توقیف رفت و پناهنده شدن یک جانباز به طور جدی مورد سؤال واقع شد. جالب است بدانید وزیر وقت ما را صدا کرد و گفت پایان فیلم را عوض کنید و حتی یک پایان‌بندی هم پیشنهاد داد مبنی بر اینکه قهرمان قصه به کشور بر می‌گردد و در فرودگاه با سرود ملی و حلقه گل از او استقبال می‌شود. فیلم درباره استفاده عراق از سلاح‌های شیمیایی بود و طبیعی است که این فرد شهید شود. پرسیدم که آقای دکتر به نظر شما آن وقت مطرح نمی‌شود که پس لابد عراقی‌ها از پیف‌پاف به‌عنوان سلاح‌های شیمیایی در جبهه جنگ استفاده کرده‌اند؟!

ابراهیم حاتمی‌کیا: اگر اثر هنری موافق و مخالف داشته باشد، نشان زنده بودن آن‌ اثر است. من نقد معترض را محترم می‌شمارم. مشکل از جایی آغاز می‌شود که این عده، قصد حذف اندیشه مخالف خود را داشته باشند. فیلم "از کرخه تا راین" وقتی به نمایش درآمد، پانصد صفحه اعتراضیه به دفتر رهبری ارسال شده بود تا مانع اکران فیلم شوند.

علی دهکردی: آقای عظیم پور در تولید «از کرخه تا راین» دستیار ابراهیم حاتمی کیا بود و من توسط ایشان برای حضور در فیلم معرفی شده بودم. تعداد زیادی برای ایفای نقش من معرفی شده بودند تا جاییکه ما گاهی همدیگر را می‌دیدیم و حاتمی کیا این گفتگوها را ضبط می کرد تا دوباره ببیند و آنالیز کند. آقای عظیم پور من و صادق صفایی را برای نقش جانباز معرفی کرده بود و در بین تست‌ها و گفتگوها من برای نقش سعید انتخاب شدم که بعد از انتخاب وارد گفتگوها و تمرین‌های جدی تر شدیم و من شاهد بودم که ابراهیم حاتمی کیا تکه‌های جان، قلب و روحش را برای تولید فیلم «از کرخه تا راین» گذاشت و مهره مهم ساخته شدن فیلم، زنده یاد سیف‌الله داد بود. یادم می‌آید در آن زمان نگران بودم که خانواده شهدا و رزمندان بعد از دیدن نقش واکنش بدی نشان ندهند اما در نهایت کار را بدون اینکه بدانیم سرانجام چه خواهد شد، شروع کردیم.خیلی از آلمانی‌ها به ما به عنوان یک گروه جهان سومی نگاه می‌کردند اما بعدها متوجه شدند گروه حرفه‌ای است تا جایی که هانس نیمان (بازیگر آلمانی که در فیلم نقش همسر هما روستا را داشت) زمانیکه کارش تمام می‌شد پیش ما می‌ماند یا روزهایی که کار نداشت با خانواده‌اش سر فیلمبرداری می‌آمد و در کنار ما بود.

پیوند به بیرون

• ابراهیم حاتمی‌کیا: با خاک عراق مهر می‌ساختند/ از کرخه تا راین در دوره سازندگی ساز ناکوک بود.
• روایت اصغر نقی‌زاده از یک سیلی عجیب و غریب!/ وقتی «صادق صفایی» هر کاری می‌کرد تا جانبازی واقعی باشد.
• پاسخ تهیه‌کننده «از کرخه تا راین» به حذف برخی از سکانس‌ها: مشکل فنی بوده، کسی مقصر نیست.
• نقد فیلم از کرخه تا راین