امیرعباس ربیعی

امیرعباس ربیعی

زمینه فعالیت	کارگردان و فیلمنامه‌نویس
ملیت	ایرانی

امیرعباس ربیعی کارگردان و فیلمنامه‌نویس اهل ایران است.

تحصیلات

وی از سال ۱۳۸۰ وارد حوزه علمیه اصفهان شد و ۶ سال در این شهر مشغول تحصیل علوم دینی بود. از سال ۱۳۸۶ وارد حوزه علمیه قم شده است. او با شرکت در دوره‌های انجمن سینمای جوان اصفهان فعالیت‌های هنری خود را شروع کرده است.

آثار

نام اثر	سال	نوع فعالیت
لباس شخصی	۱۳۹۸	نویسنده _کارگردان
ضد	۱۴۰۰	کارگردان
فیلم مستند میتینگ		کارگردان
بعد از ظهر	۱۳۹۶	کارگردان
ولد	۱۳۹۶	کارگردان
ماه در خانه	۱۳۹۴	کارگردان

جوایز

• سیمرغ بلورین بهترین کارگردان اول برای فیلم لباس شخصی در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر(۱۳۹۸)
• نهمین جایزه سینمایی ققنوس و اهدای تندیس ققنوس به امیرعباس ربیعی برای فیلم لباس شخصی(۱۳۹۸)

گفتاورد

گفت‌وگو درباره فیلم لباس شخصی

این کارگردان جوان دربارهٔ حواشی فیلم «لباس شخصی» گفت:

واقعیت این است که مشکل فیلم «لباس شخصی» از قبل از حضور فیلم در جشنواره سال ۹۸ آغاز شد. فیلم که در مراحل آماده‌سازی بود، چند روز مانده به جشنواره فجر، علی‌رغم اینکه اعلام شده بود فیلم پذیرفته شده است، زمزمه‌های توقیف مطرح شد. پیگیری‌هایی صورت گرفت تا توانستیم مجوز اکران فیلم در جشنواره فجر را کسب کنیم و امیدوار هم بودیم که بعد از جشنواره مشکل فیلم تا این اندازه حاد نشود و بتوانیم آن را به اکران برسانیم، اما متأسفانه اینگونه نشد.

وی افزود: متأسفانه اعمال برخی قدرت‌های فراقانونی از سوی یک سری افراد و نهادها، برای فیلم «لباس شخصی» مشکلاتی را به‌وجود آورده، این فیلم از سوی مسئولان وقت وزارت ارشاد و سازمان سینمایی، پروانه نمایش هم دریافت کرده است اما همین قدرت‌های فراقانونی تا امروز جلوی پخش آن را گرفته‌اند. دوستان سازمان اوج هم پیگیری‌ها و تلاش‌های بسیاری تا امروز داشته‌اند اما همه آنها ناموفق بوده است. شاید برخی این تصور را داشته باشند که چون «اوج» نهادی وابسته به سپاه است، قدرتی دارد که می‌تواند جلو توقیف فیلم‌هایش را بگیرد اما در واقعیت اینگونه نیست.

ربیعی ادامه داد: این قدرت حتی مربوط به نهادهای فرادستی هم نیست، صرفاً برخی افراد هستند که برمبنای سلایق شخصی یا مشاوره‌های غیرمعقول خود، باعث شکل‌گیری سوءتفاهم‌هایی شده‌اند و قدرت این افراد به اندازه‌ای است که به‌رغم دریافت پروانه نمایش از وزارت ارشاد، جلوی اکران فیلم را گرفته‌اند.

گفت‌وگو جریان‌سازی در عرصه سینما

ریبعی در پاسخ به پرسشی درباره جریان‌سازی در عرصه سینما به واسطه جشنواره‌ها گفت:

اگر بخواهیم ریشه ای این موضوع را بررسی کنیم، باید بگوییم که جشنواره‌ها برای شروع فیلم‌سازی خوب است؛ اما در این راه مشکلی وجود دارد.

مسیر و کانال اصلی فیلم ساز شدن در کشور ما این است که فیلم ساز از طریق فیلم کوتاه در جشنواره‌ها وارد و دیده شده و در ادامه جلب اعتماد کند تا بتواند فیلم بلند بسازد؛ اما در اینجا یک پارادوکس و تناقضی وجود دارد؛ به این معنا که فیلم کوتاه در اینجا بستر و مسیری برای ساخت فیلم بلند و محلی برای آزمون و خطاست؛ اما از آن طرف ساختار و قالب جشنواره‌های فیلم کوتاه بر این اساس تعریف نشده که یک فیلم ساز از طریق ساخت فیلم کوتاه بتواند حضوری مؤثر و موفق در ساخت فیلم بلند داشته باشد؛ چراکه ساختار جشنواره‌ها بر این اساس طراحی شده که فیلم کوتاه ساختاری مستقل از فیلم بلند است.

مشکل این پارادوکس و تناقض اینجاست که فیلم ساز، فیلم کوتاه می‌‌سازد تا بتواند در آینده فیلم بلند بسازد و تنها بستر برای نمایش فیلم کوتاه، جشنواره هاست و در این راستا اگر بخواهد فیلم او در جشنواره‌ها دیده شده و قدم محکمی برای ساخت فیلم بلند او باشد، باید بر اساس ساختار جشنواره‌ها فیلم بسازد و در اینجا ساختار جشنواره فیلم کوتاه، جدای از جشنواره‌های فیلم بلند است؛ چراکه جشنواره‌های فیلم کوتاه فرم‌گرا بوده و مضمون محور، داستان محور یا قصه محور نیستند و داوران این جشنواره نیز به ساختار و فرم جدید توجه داشته و حتی قصه جذاب را نیز نمی‌پسندند.

حال چرا ساختار این است؟ چون مخاطب جشنواره‌ها، قشر منتقد، روشنفکر و هنرمند است و قشر روشنفکر، داستان و قصه نمی‌بیند؛ حتی داستان را دم دستی و سطح پایین می‌‌داند؛ به همین دلیل امروز سینمای ما به دو دسته مخاطب عام و مخاطب خاص تفکیک شده است.

مشکل این است که هدف یک فیلم ساز کوتاه از تولیدات خود این است که بتواند در آینده فیلم بلند بسازد و مجبور است بر اساس ساختار فرم‌گرا (نه مضمون محور) فیلم بسازد که در این صورت سبک کاری او متناسب با مخاطب خاص سینما می‌‌شود و ناخواسته در میدان سینمای روشنفکری و ضد قصه می‌‌افتد و فیلم‌های او مورد قبول مخاطب خاص واقع شده و عام پسند نمی‌شود؛ چراکه مخاطب عام، سینمای موضوع محور و قصه محور را می‌‌پسندد.

حالا جشنواره‌ها چکار می‌‌کنند؟امیر عباس ربیعی»، برگزیده جشنواره‌های گوناگون داخلی و خارجی و همچنین جشنواره فیلم حوزه «اشراق» شنواره‌ها، ناخواسته فیلم سازها را به سمت سینمای ضد قصه جهت دهی می‌‌کنند. اشکال آن این است که سینمای ضد قصه قهرمان ندارد و وقتی قهرمان نداشته باشد، ارزش‌های انسانی در آن متبلور نشده و آفت به حساب می‌‌آید.

اتفاقی که در این نوع از فیلم‌ها می‌‌افتد این است که شاخصه موفقیت یک فیلم، فروش او به حساب نمی‌آید؛ بلکه شاخص موفقیت آن جایزه‌های جشنواره‌ها می‌‌شود و وقتی این طور شد، در مدل سینمای مخاطب خاص قرار گرفته و نتیجه آن می‌‌شود که مردم به سینما نرفته و فیلم نگاه نمی‌کنند.

حال امروز دسته ای از ارگان‌های فرهنگی و دینی جشنواره‌هایی را در فرم جشنواره‌های سینمای روشنفکری تأسیس کرده؛ منتهای به فیلم سازان گفته‌اند که در قالب فرم گرا، فیلم دینی بسازید؛ همانند فیلم ولد بنده که فقط فرم گراست و قصه گو نیست و جایزه‌های زیادی هم به خود اختصاص داده است؛ ولی اگر این جشنواره‌ها قالب قصه گو را ترویج کرده و فیلم سازان را اینطور پرورش می‌‌دادند، تناقض مذکور حل و فیلم‌های ما قصه گو و دارای قهرمان می‌‌شد که مخاطب عام نیز همان را می‌‌پسندید و کمی از مشکلات امروز سینما حل می‌‌شد.

امروز داوران جشنواره‌های ارگان‌های مذهبی همان داوران جشنواره‌های روشنفکری است که فرم‌گرا بوده و به فیلم‌های دارای ساختار خوب رأی می‌‌دهند و نتیجه آن این می‌‌شود که فیلم‌های فرم‌گرا جایزه گرفته؛ اما فیلم‌هایی که قصه مناسبی دارند، رأی نیاورده و صاحب اثر، سرخورده می‌‌شود؛ لذا این شخص برای جشنواره‌های بعدی، فیلم فرم‌گرا ساخته و به قصه آنچنان اهمیتی نمی‌دهد و ناخواسته اهداف و دغدغه‌های او تغییر می‌‌کند.

ساختار فیلم‌های فرم‌گرا و غیر قصه گو، ناخواسته ما را از ارزش‌های دینی دور می‌‌کند. امروز تنها جشنواره ای که یک مقدار این ساختار را شکسته و به فیلم قصه گو روی آورده، جشنواره عمار است که البته این جشنواره نیز مشکلاتی دارد و آنچنان به فرم و ساختار فیلم‌ها توجهی ندارد. این جشنواره باید به آن جوانی که قدرت قصه گویی خوبی دارد، فرم و ساختار فیلم را نیز آموزش دهد تا این جوان بتواند فیلم حرفه ای و استاندارد در هر دو بخش فرم و قصه بسازد.

امروز مشکل جشنواره فیلم فجر این است که فیلم‌های برجسته آن در زمان اکران نفروخته و مردم اشتیاقی به دیدن آن فیلم‌ها نشان نمی‌دهند.