ایرانی‌های مرتد (مستند)

ایرانی‌های مرتد

پوستر فیلم پوستر فیلم
نام فیلم	ایرانی‌های مرتد
موضوع	تفکرات داعش و رژیم بعث عراق
سبک	مستند
کارگردان	حمید عبدالله‌زاده
تهیه‌کننده	عرفان طالبی
نویسنده	علیا دلداده حیدر دلداده
مدیر تولید	محسن عباس‌نژاد حسین طالبی
شرکت/سازمان تولیدکننده	شبکه افق
زمان	۵۰ دقیقه
کشور	ایران
زبان	فارسی

ایرانی‌های مرتد (تولید ۱۳۹۴) مستندی به کارگردانی حمید عبدالله‌زاده و تهیه‌کنندگی عرفان طالبی است که به گفتگو با یکی از فرماندهان ارتش عراق که سال‌ها پیش به ایران فرار کرده بود و تفکرات ضد حزب‌بعث داشت پرداخته است. همچنین این مستند با یکی از نیروهای اسیر شده داعش گفتگو کرده و انگیزه‌های او در این مسیر و نظر وی در مورد ایران را به تصویر کشیده است.

«ایرانی‌های مرتد» را شبکه افق تولید کرده است.

دربارهٔ مستند

مستند ایرانی‌های مرتد به کارگردانی حمید عبدالله زاده تهیه کنندگی عرفان طالبی و نویسندگی حیدر دلداده وعلیا دلداده می‌باشد.

روایتگر عملیات گردان النجباء علیه نیروهای داعشی در منطقه ای به نام نباعی است و در بخشی از آن، با یکی از سران داعش که در اجرای حکم اعدام ۱۷۰۰ سرباز عراقی دست داشته، مصاحبه‌ای صورت گرفته است و این فرد داعشی، نظر این نیروهای تروریستی را دربارهٔ مردم ایران بازگو می‌کند.

گفتاورد

حمید عبدالله‌زاده کارگردان مستند «ایرانی‌های مرتد» دربارهٔ ساخت این مستند گفت:

هدف اولیه ما این بود که دربارهٔ یکی از گروه‌های مقاومت عراق و افکار آنها فیلم بسازیم اما در کنار آن دغدغه دیگری هم داشتیم و آن شناساندن داعش به مردم کشور خودمان بود. مردم ما تفکر داعش را کمتر می‌شناسند، تفکری که می‌خواهد قدرت را در ایران تغییر دهد.

این مستندساز با اشاره به سؤالی دربارهٔ هزینه‌هایی که ایران در کشورهایی مثل سوریه و عراق برای مقابله با داعش و سایر گروهک‌های تروریستی می‌پردازد، گفت: مردم نمی‌دانند که چرا در کشورهای عربی برای مقابله با این گروهک‌ها هزینه می‌شود. از طرف دیگر شبکه‌های ماهواره ای نیز این هزینه‌ها را برجسته می‌کند و به‌طور مثال می‌گویند در کشور ایران قرار بوده بعد از انقلاب فقر ریشه کن شود اما اکنون پول‌ها و امکانات در کشورهای دیگر هزینه می‌شود. من خواستم در این مستند خطر و تهدید این گروهک‌ها را نشان دهم و دلیل هزینه‌هایی را که ایران می‌پردازد، بیان کنم و بگویم که چرا ایران در مقابل داعش از خود دفاع می‌کند.

وی ادامه داد: اگر کسی به منزل شما هجوم بیاورد، آیا دفاع نمی‌کنید؟ آیا این منطقی است که اجازه بدهیم ابتدا به خانه وارد شود و بعد از خود دفاع کنیم. ما هم در عراق از خود دفاع می‌کنیم و اگر هزینه‌ای می‌شود، برای پیشگیری از تهدیدی است که داعش برای ما دارد. اگر داعش با ما درگیر شود، تعداد شهیدهای ما بیشتر می‌شود و هزینه‌هایی که می‌پردازیم، بسیار بیشتر خواهد بود و حالا مردم باید این مسئله را بفهمند و باور کنند. امیدوارم که در هدف خود موفق باشم.

عبدالله زاده در پاسخ به این پرسش که چه بخش‌هایی از فیلم بازسازی شده است، بیان کرد: بازسازی به آن شکلی که همیشه مرسوم است نداشتیم، اما صحنه‌هایی مثل شلیک تک تیرانداز را قبل از اینکه به این صحنه‌ها برسیم، جداگانه تصویربرداری کردیم و بعد بین بقیه پلان‌ها را رج زدیم.

وی دربارهٔ ابراز محبتی که در این مستند از طرف عراقی‌ها نسبت به ایرانی‌ها وجود دارد، توضیح داد: محبتی که در این مستند عراقی‌ها نسبت به ایرانی‌ها دارند به خاطر وجود دوربین و حضور ایرانی‌های پشت دوربین نیست. درست است که ما هشت سال با عراق جنگیدیم اما تفکر مردم عراق با بعثی‌ها فرق دارد. هنوز هم در گروه داعش، بعثی‌ها حضور دارند و شیعه‌های مخالف صدام در جبهه روبرو حضور دارند و شهدای زیادی هم در این راه داده‌اند.

در ادامه عبدالله زاده در پاسخ به این سؤال که این مستند یادآور ساختار مستندسازی شهید آوینی است و ساختارش خلاقانه نیست، بیان کرد: ما سعی کردیم که این مستند را متفاوت بسازیم. مخاطبان مستند ما خاص هستند و من نیز همیشه تلاشم را کرده‌ام که عناصر مستند را به شیوه ای به کار ببرم که برای مخاطب عام هم جذاب باشد. نوع مستندهای شهید آوینی، روایی است و خیلی با کار ما تفاوت دارد. همچنین باید عنوان کنم که برخی اتفاقات مستند ما را خداوند تعیین می‌کند، به این مفهوم که معتقدم تا او نخواهد، دوربین مستندساز روشن نمی‌شود و این خداوند است که در مقطعی تعیین می‌کند دیالوگی از زبان یکی از کاراکترها به نفع ما خارج شود یا اتفاقی که انتظارشان را نداریم، رخ دهد.

وی همچنین در پاسخ به این سؤال که چرا در این مستند تلاش شده رفتارهای گروهک داعش در راستای یک جنگ دوقطبی با ایران مطرح شود، در صورتی که خشونت داعش منحصر به کشور ایران و خاورمیانه نیست و حتی کشورهای اروپایی را هم درگیر کرده است، بیان کرد: داعش عقبه ای به نام وهابیت دارد که تفکرات بسیار افراطی دارند. شاید انگلیسی‌ها هیچ‌گاه فکرش را هم نمی‌کردند که تفکری را که سال‌ها پیش ابداع کردند روزی به دشمن خودشان تبدیل شود. تفکر داعش بر مبنای تخریب شیعه بنا شده است.

همچنین عرفان طالبی در نشست رونمایی این مستند توضیح داد:

اگر به مسیر حرکت داعش نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که هدف گذاری اش به سمت ما است و ارتباطی به اروپایی‌ها ندارد و آنها را تهدید نمی‌کند چون اروپاییان می‌خواستند از افرادی که تفکرات تندرو دارند، خلاص شوند. به همین جهت بعد از لیبی و تونس آنها را به سمت سوریه و عراق سوق دادند. نمی‌توان گفت که قدرتی پشت تفکرات داعش نیست و آنها تنها یک ایدئولوژی هستند که خود به خود پیشرفت می‌کنند.

وی ادامه داد: طبیعتاً از وهابی که دمپایی به پا می‌کند و شخصی بیسواد است کاری بر نمی‌آید، پس مطمئناً قدرت بزرگی پشت آنها قرار دارد و داعش نیز ایدئولوژی مقاومت و جمهوری اسلامی را هدف قرار داده است. ایدئولوژی که مخالف آمریکا و صهیونیسم است.

تهیه‌کننده این مستند دربارهٔ نمایش تصویری غلو شده از ابراز علاقه عراقی‌ها به مقام معظم رهبری و امام خمینی (ره) یادآور شد: در مورد ابراز علاقه به مقام معظم رهبری و امام (ره) هیچ غلوی صورت نگرفته، حتی ما تلاش کردیم جاهایی که این ابراز علاقه‌ها زیاد بود آنها را کوتاه کنیم و کمتر نشان دهیم.

در مورد سؤالی که دربارهٔ تأمین سلاح از اسرائیل از فرمانده پرسیده می‌شود، مبحث عقیدتی مطرح است و دیگر اینکه ما تفاوتی بین عملکرد عربستان و اسرائیل در این زمینه نمی‌بینیم. ما قصد داشتیم این تناقض را در مستند مطرح کنیم، پس باید به این نکته توجه کرد که کار برای مخاطب ایرانی ساخته شده، بنابراین مقتضیات خودش را دارد.

طالبی دربارهٔ پرسشی مبنی بر جدید نبودن ساختار روایت مستند و انتقاد از اینکه چرا روی باربر بودن فرمانده داعشی تأکید می‌شود چون در این صورت و معرفی این فرمانده به این شکل نمی‌توان این انتظار را داشت که او بتواند تفکری را به چالش بکشد، بیان کرد: باید در این مستند روی این نکته تأکید می‌شد که داعش امنیت ما را هدف قرار داده است. همچنین باید عنوان کنم که خیلی مسائل ایده‌آلی وجود دارد که ما نمی‌توانیم آنها را به تصویر بکشیم.

این تهیه‌کننده دربارهٔ تفاوت‌هایی که این مستند با مستند «ملاقات با داعش» دارد، بیان کرد: سازندگان مستند «ملاقات با داعش» دوستان ما هستند ولی صحنه‌هایی که آنها در فیلمشان نشان می‌دهند از سوی خود داعش ضبط شده است. ضمن اینکه نباید انتظار داشت ما با یک مستند همه زوایا را نشان دهیم.

وی در پایان بیان کرد: همین که ما توانستیم از زبان این فرد داعشی نکاتی را بیرون بکشیم و تناقض او را نشان دهیم، کار بزرگی انجام داده‌ایم.

پیوند به بیرون

• مستند ایرانی‌های مرتد
• مستند «ایرانی‌های مرتد» نقد می‌شود