ایران ایران ایران (سرود)
 رضا رویگری و خواندن سرود ایران ایران ایران در جشن تالار وحدت (۱۳۶۶) | |
| نام(های) دیگر | الله الله |
|---|---|
| کشور | ایران |
| شاعر | افشین سرفراز |
| خواننده | رضا رویگری |
| تاریخ سرودن | پیش از پیروزی انقلاب اسلامی |
| آهنگساز | فریدون خشنود |
| تاریخ ساخت آهنگ | ۲۶ دی ۱۳۵۷ |
| تاریخ انتشار | ۲۳ بهمن ۱۳۵۷ |
| صدا | |
| نمونهٔ صوتی | |
سرود الله الله با صدای رضا رویگری | |
| عنوان صدا | سرود الله الله با صدای رضا رویگری |
ایران ایران ایران یا الله‌الله یکی از سرودهای اوایل انقلاب اسلامی ایران است. خواننده این سرود رضا رویگری[یادداشت ۱]، آهنگساز آن فریدون خشنود و شاعر افشین سرفراز است و در استودیوی رحیم شب‌خیز[یادداشت ۲] ضبط شده‌است. «ایران ایران» اولین سرود پخش‌شده از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران بود. این سرود پس از در اختیار گرفتن مرکز صدا و سیما توسط نیروهای انقلابی، از رادیو ملی پخش شد.[۱]
این سرود پیش از پیروزی انقلاب تهیه شده بود و در راهپیمایی‌ها از بلندگو پخش می‌گردید. آهنگساز این اثر می‌گوید: «درآمد این اثر در فضای دشتی است. نیز مصرع «از اشک یتیمانت از خون شهیدانت» را به لحاظ موسیقی می‌توان گیلکی دانست که این بخش نیز باز درآمد دشتی است. قسمت الله الله آهنگ نیز پرده ترکی است که در ماهور است و بازهم به دشتی بازمی‌گردد. در میان اثر نیز از پرده شور استفاده شده و به‌طور کلی می‌توان گفت برای ساخت آهنگ از فضای مقامی و چندین دستگاه ایرانی بهره برده شده‌است. آهنگ «الله الله» ریشه‌ای کاملاً ایرانی دارد و همین موضوع یکی از دلایل ماندگاری آن است.»[۲]
در بهمن ۱۴۰۰ اعلام شد که رضا رویگری به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی روز ۲۲ بهمن سرود «الله الله» (ایران ایران ایران) را همراه با ارکستر صبا به رهبری داوود صبا و گروه کر فیلارمونیک ایران، در پهنه رودکی اجرا خواهد کرد.[۳] اما به دلیل بیماری وی این اجرا تنها با بدرقه او انجام شد.[۴]
متن شعر
آنانکه گفتند الله و بر این ایمان پایدار ماندند حاضر نشدند بندهٔ غیر خدا شوند و حکومت غیر خدا پذیرند فرشتگان رحمت بر آنها نازل شوند و مژده دهند که دیگر هیچ ترسی و حزن و اندوهی از گذشته خویش نداریم و شما را به همان بهشتی که انبیاء وعده دادند بشارت باد.[۵]
گفتاورد
مصاحبه خواننده سرود (رضا رویگری)
 | این بخش از یک پرونده صوتی یا تصویری استخراج و بازبینی شده است. ممکن است لحن همه با بخشی از آن محاورهای باشد. |
در رابطه با این آهنگ خیلی چیزها گفته‌شده من همه را شنیدم و هیچ جا هم جواب ندادم. حالا شاید بد نیست آدم یه جا واقعیت قضیه رو بگه. البته اصل قضیه گفته شده ولی چیزایی که تو اذهان بعضی‌ها بوده منظورم هست. سال ۱۳۵۷ در همچین روزایی (آذر ۵۷) همه جا تظاهرات بود. دود و آتش و خون؛ همه جا در حال اعتصاب و روزهای خاصی بود. اونهایی که اون روزا بودن حتما خاطرشون هست. من زادگاهم تجریش بود و بیشتر تجریش در خاطرم هست. حالا یه وقت می‌رفتیم پایین اونروزا. خاطرم هست بازار تجریش بسته، همه جا بسته، تظاهرات، همه‌جا آتش روشن کرده بودن. فضای خاصی بود و زمستون برف اومده بود این روز خاص که دارم میگم من توی خونه تو تجریش زیر بازار تجریش یه خونه‌ی پدری داشتم اونجا که اون تو زندگی می‌کردم چون تو اون باغی که به دنیا اومدن اونجا دیگه از دست رفته بود و حالا توی خونه‌ی بسیار کوچیک داشتم زندگی می‌کردم. اوایل غروب بود فکر می‌کنم در زدند. من رفتم در رو باز کردم یه آقایی خودش و معرفی کرد گفت من فریدون خشنود هستم. آهنگسازم و راجع یه آهنگ میخوام باهاتون صحبت کنم. من دعوت کردم چون هوا سرد بود دم در خونه گفتم تشریف بیارن. تو اومدن داخل منزل و نشستیم. بعد از چایی و سلام علیک گفت یه آهنگی دارم که به صدای تو می‌خوره من صدات و تئاتر شنیدم جایی شنیدم و میخوام این و بخونیا. حرف من بشین که عزیزم این روزا که حوصله‌ی آهنگ گوش کردن داره مردم دارن کشته میشن توی خیابونا تظاهرات هست همه‌جا حالت عادی نداره کشور حالا ما بیایم آهنگ بخونیم مردم چی گوش کنن گفت نه این آهنگی که من میگم یه آهنگ خاص هست. برای خودم میخوام. میخوام یادی از این روزها باشه و شعرش هم یا مثل یک فیلم مستند که از این روزها گرفته میشه هر کی این آهنگ گوش کنه یاد این روزها بیفته و بفهمه که این روزها چه جور بوده است. مثل یک موسیقی مستند که تا به حال یه همچین ساخته نشده است. من موندم یه جاهایی رو راجبش صحبت کردیم و خلاصه قرار بر این شد که من این رو بخونم و چون قرار نبود جایی هم پخش بشه. برای اینکه کسی کسی رادیو تلویزیون جایی قرار نبود این پخش رو بکنه. برای اینکه یه آهنگ خاص بود مال یک حال و هوای خاص و ایشون هم گفت من برای خودم میخوام و میخوام شعرشم از اون شعرهایی که مردم رو پشت بوم شبا میدن تو خیابونا میدن و حال و هوای این روزاست. ایران ایران رگبار مسلسل‌ها خون و مرگ و عصیان. درست همون روزها را تداعی می‌کرد خواستیم یه حال یکنواخت و یک دست داشته باشه؛ طبل بود؛ طبلی که باهاش مارش می‌زنن؛ سنج بود و زنجیری که زنجیر زنها محرم میزنند که اونم خود من تو استودیو زدم. انقدم زدم پشتم سیاه شده بود دیگه و تو این ضبط‌های معمولی صدای اونا متاسفانه مشخص نیست چون اون موقع با اون کیفیت مثل الان نبود
فکر می‌کنم در بیست و شش دی ماه (۵۷) بود (اگر درست خاطرم باشه) که ما می‌خواستیم ضبط کنیم. دیدیم خیابونا قیامتی شده. شیرینی میدن مردم یه حال و هوایی بود دیگه. این تاریخ هست و هم فیلم هاش هست و هم از اونهایی که بودند میشه پرسید؛ من چیزی از خودم نمیگم و آنچه دیده ام و مستنداتش هست میگویم. حال و هوای خاصی بود و ما اومدیم بریم استدیو؛ آقای خشنود گفت ما هم باشیم ببینیم چه خبره، امروز ضبط نمی‌کنیم.
من به آقای خشنود پیشنهاد کردم صدای شروع اذان را هم در انتهاش بگذارید. در حقیقت همه کارای خودمون کردیم. آهنگ ضبط شد تموم شد؛ خدانگهدار. دیگه هم هیچ خبری نداشتم. البته آقای خشنود اینها رو یه مقدار پخش کرد. مثلا یادم میاد گفتند از بلندگوی مسجد دانشگاه تهران پخش کرده بود که همه مونده بودن و همه واقعا ایستاده بودن و گوش میدادن چون یه آهنگ خاصی بود که تا به حال همچین چیزی در تاریخ موسیقی ما پخش نشده بود. یه همچین کاری و یه چند جا پخش شده بود. ولی من دیگه هیچ اطلاعی از این آهنگ نداشتم تا ۲۳ بهمن (۵۷) یعنی روز دوم پیروزی انقلاب وقتی اومدم منزل خانمم گفت اون آهنگی که خونده بودی نصفش رو پخش کردن از تلویزیون؛ چند خطش پخش شد. گفتم چجوری؟ کی داد؟ همین که نشسته بودیم، مجری تلویزیون اومد روی پرده تلویزیون و گفتش که ما یه آهنگی پخش کردیم چند دقیقه پیش (یا یک ساعت دو ساعت پیش) تمام تلفنهای سازمان اشغال شده و همه جا دارن زنگ میزنند که این آهنگ را پخش کنید میخواهیم ضبط کنیم. این آهنگ رو میخواهیم پخش کنیم هر کی می‌خواد ضبط بکنه دستگاه ضبطش رو بذاره پای رادیو ضبط کنه و اون موقع کامل آهنگ را پخش کردند. اون شب خاطرم هستش که واقعا تا دیروقت تلفن خونه‌ی ما از صدا نمی‌افتاد. [۶]
پانویس
- ↑ «نگاهی به سرودهای ماندگار انقلاب اسلامی». انصاف نیوز. ۲۳ بهمن ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۲۹ آوریل ۲۰۲۲.
- ↑ ««الله الله» سرودی که آوای «انقلاب اسلامی» شد». سینماپرس. ۱۷ بهمن ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۲۷ ژوئیه ۲۰۲۲.
- ↑ «رضا رویگری «الله‌الله» را بازخوانی می‌کند». تسنیم. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۲-۱۰.
- ↑ «طنین سرود خاطره‌ساز «الله، الله» در پهنه رودکی». ایران تئاتر. ۲۳ بهمن ۱۴۰۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۴-۲۷.
- ↑ آیه ۳۰ سوره فصلت:إِنَّ الَّذِینَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ الْمَلائِکَةُ أَلَّا تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِی کُنْتُمْ تُوعَدُونَ
- ↑ «مصاحبه با رضا رویگری خواننده ترانه" ایران ایران"». دریافت‌شده در ۳۰ تیر ۱۴۰۳.
یادداشت