تا اطلاع ثانوی تعطیل (مستند)

از یاقوت
تا اطلاع ثانوی تعطیل
پوستر فیلم
پوستر فیلم
نام فیلمتا اطلاع ثانوی تعطیل
موضوعانقلاب قرهنگی در سال ۱۳۵۹
سبکمستند
کارگردانمهدی ملکی
محمدمهدی انتظار
نویسندهمهدی ملکی
تدوینمحمدمهدی انتظار
شرکت/سازمان تولیدکنندهسفیرفیلم
زمان۲۲ دقیقه
کشورایران
زبانفارسی


تا اطلاع ثانوی تعطیل (تولید ۱۴۰۱) مستندی به کارگردانی مهدی ملکی و محمدمهدی انتظار است که به رویداد مهم انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۵۹ می‌پردازد. این مستند کوتاه به بررسی وقایعی که پس از انقلاب اسلامی از سال ۱۳۵۹ تحت عنوان انقلاب فرهنگی رخ داد پرداخته است.

این مستند را سفیرفیلم با تهیه‌کنندگی محمدحامد نوروزی تولید کرده است.


درباره مستند

بعد از پیروزی انقلاب، بین دانشجویان انجمن اسلامی و دانشجویان مارکسیست فضای دانشگاه ها دو قطبی شده بود از طرفی وجود اساتید مخالف انقلاب و دروس به جا مانده از زمان پهلوی باعث شد تا مسئولین و دانشجویان انجمن اسلامی به سمت حرکتی برای پاکسازی فضای دانشگاه و اسلامی کردن آن سوق داده شوند اما بعد از انقلاب فرهنگی چه اتفاقاتی افتاد؟

امام خمینی (ره): باید انقلابی اساسی در تمام دانشگاه های سراسری ایران به وجود آید. بر اساس این جمله امام خمینی اصلاحاتی تحت عنوان انقلاب فرهنگی از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۲ صورت گرفت. این مستند تلاش کرده تا به سؤالات زیر پاسخ بگوید:

آیا علوم سیاسی همان علوم سیاسی قبل از شروع انقلاب فرهنگی و تعطیلی دانشگاه ها تا سال ۱۳۶۲ بود.

آیا علوم تربیتی همان علوم تربیتی قبل از شروع انقلاب فرهنگی و تعطیلی دانشگاه ها تا سال ۱۳۶۲ بود.

آیا واقعا انقلاب فرهنگی صورت گرفت؟

در این اثر که نگاهی منتقدانه به نقطه آغاز شروع تحولات بعد از یروزی انقلاب اسلامی در دانشگاه ها را نمایش می دهد و سپس علت تشکیل شورای انقلاب فرهنگی و تعطیلی دانشگاه ها از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۲ و میزان تحولات بعد از این اتفاقات را بررسی می کند.[۱]

گفتاورد

مهدی ملکی و محمدمهدی انتظار کارگردانان مستند «تا اطلاع ثانوی تعطیل» در گفتگو با ایرنا درباره این مستند گفت:

روایت تاریخ کار بسیار حساسی است. باید همزمان تلاش می‌کردیم هم روایتی بی‌طرف ارائه دهیم و از همه طیف‌های سیاسی حرف برای گفتن داشته باشیم و هم حواسمان باشد نوک روایت‌مان آنقدر گرد نشود که اثرگذاری و جریان‌سازی اجتماعی‌اش را از دست بدهد و تبدیل به کاری خنثی شود. ما احساس کردیم چند دهه بعد از انقلاب نیاز به بازخوانی تاریخی از انقلاب فرهنگی داریم و بگوییم که چرا آن رویداد رخ داد به همین دلیل به فکر ساخت این مستند افتادیم که اصطلاحا مختصر و مفید بگوییم انقلاب فرهنگی دقیقا چه بود و چرا اتفاق افتاد و آیا در نهایت موفق بود یا خیر؟

وی با اشاره به افرادی که برای ساخت این مستند با آنها مصاحبه شد، عنوان کرد: آقای سیدنژاد و حجت‌الاسلام سیدعباس نبوی و آقای فتح‌الله اُمّی به ما لطف داشتند و با درخواست اولیه ما برای مصاحبه موافقت کردند. در وهله بعدی تلاش کردیم با آقای احمدی‌نژاد مصاحبه کنیم، چون در آن برهه تاریخی ایشان از پیشروان جنبش های دانشجویی بودند و در روایت ما از جریان انقلاب فرهنگی، نقش قابل توجهی داشتند اما متاسفانه مسئولان دفتر ایشان پاسخگو نبودند و در این رابطه هرچه تلاش کردیم بی‌فایده بود.

آقای صادق زیباکلام شخصی بود که تصمیم گرفتیم به‌عنوان جایگزین آقای احمدی‌نژاد به سراغشان برویم. گرچه او خودش از اعضای انجمن اسلامی نبود اما از دانشجویان فعال آن زمان بود که حالا به عنوان یک استاد علوم سیاسی مشغول می‌توانست مشاهدات خود از آن جریان را برای ما روایت کند.

محمدمهدی انتظار، دیگر کارگردان این اثر هم درباره انقلاب فرهنگی و زمینه‌های تاریخی آن در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا گفت: واقعیت این است که طرح انقلاب فرهنگی از دهه ۴۰ در ذهن امام (ره) بوده است چون ایشان دی ماه سال ۱۳۴۰ درخواست اسلامی کردن دانشگاه‌ها را به نخست‌وزیر وقت ارائه کرده بودند و این موضوع ریشه‌ای تاریخی داشته است. اما این امر محقق نشد تا سال ۵۹ که یک سال و اندی از پیروزی انقلاب اسلامی گذشته بود و حالا دانشگاه‌ها تبدیل به میدان جنگ گروه‌های سیاسی و شبه‌نظامی شده بود و نیاز به تغییر و تحول و انقلاب فرهنگی احساس می‌شد! به طوری که در محوطه حیاط دانشگاه کمک مالی برای کومله‌هایی که در حال اغتشاش در مرز ها بودند، جمع‌آوری می‌شد! حالا فضای دانشگاه به هر مکانی شبیه بود الا محل تحصیل!

روند پژوهش، فیلمنامه نویسی، تولید و پس تولید مستند «تا اطلاع ثانوی تعطیل» حدود حدود یکسال طول کشیدوی با اشاره به پیام امام (ره) برای انجام انقلاب فرهنگی عنوان کرد: با بیانیه نوروزی معروف امام (ره)، دانشجویان انجمن اسلامی دست به کار شده و به صورت جدی‌تر از قبل در مقابل گروه‌های چپ به میدان آمدند. یکی از چالش‌های اساسی ما بحث هماهنگی مصاحبه با اشخاص سیاسی بود که به دلایل مختلف حاضر به انجام مصاحبه نبودند.

انتظار درباره روند پژوهش، فیلمنامه نویسی، تولید و پس تولید مستند «تا اطلاع ثانوی تعطیل» مطرح کرد: این کارها حدود حدود یکسال طول کشید. طی این پژوهش‌ها به این نتیجه رسیدیم که تعطیلی دانشگاه‌ها که در آن مقطع به محل نزاع گروه‌های سیاسی بدل شده بود، امری اجتناب‌ناپذیر بود؛ اما اصلاحاتی که در آن ۲ سال تعطیلی اتفاق افتاد به قدری پختگی نداشت که منجر به یک تغییر بزرگ و اصطلاحا انقلاب شود. شاید به قول آقای فتح‌الله‌ اُمّی کلمه «انقلاب فرهنگی» لااقل برای اصلاحاتی که رخ داد اشتباه بود، شاید اگر عنوانش انقلاب آموزشی گذاشته می‌شد، پذیرش بیشتری داشت.

وی توضیح داد: راجع به موضوع انقلاب فرهنگی تا به حال چند مستند بلند و نیمه بلند تولید شده است اما ما در «تا اطلاع ثانوی تعطیل» سعی کردیم جدای از روایت ماجرا از یک زاویه جدید به مسئله نگاه کنیم و رویکردمان نقد انقلاب فرهنگی بود و به همین دلیل با کارهای دیگر تفاوت‌های جدی دارد و شباهتی ندارد.

انتظار اظهار کرد: به عقیده من ریشه بسیاری از چالش‌های فرهنگی اجتماعی امروز جامعه ما به آن دوران باز می‌گردد. شاید اگر اقدامات و اصلاحاتی که تحت عنوان انقلاب فرهنگی رخ داد، با پختگی بیشتری انجام می‌شد وضعیت امروز دانشگاه‌ها و حتی جامعه وضعیت بهتری می‌بود و شاهد چنین وضعی در دانشگاه ها نمی‌بودیم.[۲]

پانویس

  1. «تا اطلاع ثانوی تعطیل». دریافت‌شده در ۲ شهریور ۱۴۰۳.
  2. «کارگردان مستند «تا اطلاع ثانوی تعطیل»: از زاویه‌ای جدید به انقلاب فرهنگی پرداختیم». ۶ اردیبهشت ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۲ شهریور ۱۴۰۳.

پیوند به بیرون