تنها مدرس (مستند)

از یاقوت
تنها مدرس
پوستر فیلم
پوستر فیلم
نام فیلمتنها مدرس
موضوعزندگینامه شهید سیدحسن مدرس
سبکمستند سینمایی
کارگردانمعین شافعی
نویسندهمعین شافعی
صداپیشگانناصر طهماسب
فیلمبرداریسیدحسن سیدی پریشان
شرکت/سازمان تولیدکنندهمرکز مستند سوره
زمان۷۰ دقیقه
کشورایران
زبانفارسی


تنها مدرس (تولید ۱۳۹۸) روایتی از تولد تا شهادت سیدحسن مدرس است و ابعاد زندگی سیاسی - مبارزاتی این عالم را بررسی کرده است.

این فیلم تلاش کرده با بهره‌گیری از تصاویر آرشیوی، روایتی همه‌جانبه از فعالیت‌های شهید مدرس را ارائه دهد.

مرکز مستند سوره این مستند را با کارگردانی معین شافعی و تهیه‌کنندگی یاسر فریادرس تولید کرده است.

دربارهٔ مستند

مستند «تنها مدرس»، روایتی از تولد تا شهادت سیدحسن مدرس است و ابعاد زندگی سیاسی- مبارزاتی این عالم را بررسی کرده است. این فیلم تلاش کرده با بهره‌گیری از تصاویر آرشیوی، روایتی همه‌جانبه از فعالیت‌های شهید مدرس را ارائه دهد.

مستند «تنها مدرس» که فیلم‌برداری آن در شهرهای تهران، کرمانشاه، اصفهان، استانبول و چند شهر دیگر صورت گرفته، سرپرستی تیم تحقیق آن را سیروس سعدوندیان به عهده داشته، مهدی فارسی مشاور کارگردان و تدوینگر اثر بوده، سه راوی اصلی آن سیروس سعدوندیان (مدرس)، ناصر طهماسب و علیرضا شجاع نوری، تصویربردار سید حسن سیدی پریشان و تهیه‌کننده مستند یاسر فریادرس بوده است.

سید حسن مُدَرّس (۱۲۴۹ش-۱۳۱۶ش) فقیه و سیاستمدار شیعی بود. مدرس از علمای اصفهان در دوران مشروطه بود که به حمایت از مشروطه‌خواهان پرداخت. وی در دوره دوم مجلس، از طرف فقها به‌عنوان یکی از مجتهدانی تعیین شد که طبق قانون اساسی مشروطه می‌بایست بر هماهنگی مصوبات مجلس با شرع اسلام نظارت داشته باشند. او از دوره سوم تا دوره ششم نیز برای چهار دوره نماینده مردم تهران در مجلس شورای ملی بود. در دوره جنگ جهانی اول، کمیته دفاع ملی را تشکیل داد و به قم مهاجرت کرد. سید حسن مدرس با اقدامات رضاخان مخالفت می‌کرد. رضاخان او را تبعید کرد و به شهادت رساند. در ایران دهم آذر، به مناسبت شهادت او، به نام «روز مجلس» نامگذاری شده است.

بخشی از فعالیت‌های شهید مدرس در زمان قاجار :

در زمان مشروطه، مدرس به حمایت از جنبش مشروطیت برخاست و در کنار حاج آقا نورالله اصفهانی، برای تدارک و تقویت مشروطه‌خواهان کوشید. با اوج‌گیری جنبش مشروطه‌خواهی و دوران استبداد صغیر، مدرس به همراه حاج آقا نورالله، انجمنی با عنوان انجمن ملی تشکیل داد و خود به نایب رئیسی این انجمن انتخاب شد. وی با مشروطه‌خواهان بختیاری، مخفیانه در تماس بود و همکاری داشت.

پس از فتح تهران و پیروزی مشروطه‌خواهان، مقدمات تأسیس دوره دوم مجلس شورای ملی فراهم و انتخابات به صورت عمومی برگزار و مجلس تشکیل شد. بر اساس اصل دوم متمم قانون اساسی مشروطه، باید پنج نفر از مجتهدان در مجلس حضور داشته و بر مصوبات مجلس به منظور عدم مغایرت آنها با احکام شرع نظارت داشته باشند. به این منظور، مراجع نجف بیست نفر از مجتهدان از جمله مدرس را به مجلس شورای ملی معرفی کردند و مدرس هم بر اساس قرعه انتخاب شد.

وی در سومین دوره مجلس شورای ملی، افزون بر وظیفه نظارتی، نمایندگی مردم تهران را نیز بر عهده داشت. با شروع جنگ جهانی اول، ایران رسماً خود را به‌عنوان دولت بی‌طرف اعلام کرد، ولی نیروهای متفقین با نقض بی‌طرفی ایران، وارد خاک کشور شدند با پیشنهاد مدرس و موافقت مجلس، قرار شد گروهی از نمایندگان به منظور مخالفت با قوای متجاوز به قم مهاجرت کنند و یک دولت سایه در کنار دولت اصلی تشکیل دهند. بدین منظور بیست و هفت نفر از نمایندگان مجلس به همراه گروهی از رجال سیاسی و مردم عادی، تهران را به قصد قم ترک کردند. مهاجران در قم کمیته‌ای با عنوان «کمیته دفاع ملی» تشکیل دادند. اما قشون روس روانه قم شد ودر پی شکست مهاجران، گروهی به همراه سلیمان میرزا و مدرس از راه کاشان به اصفهان و از راه کوه‌های بختیاری خود را به غرب ایران رساندند. در شعبان ۱۳۳۶ق با پایان یافتن جنگ اول جهانی، مدرس به همراه دیگر مهاجران پس از دو سال، به تهران بازگشت و در مدرسه سپهسالار به تدریس مشغول شد.[۱]

گفتاورد

به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از پایگاه خبری حوزه هنری، معین شافعی کارگردان مستند «تنها مدرس» محصول مرکز مستند سوره حوزه هنری که به بخش جایزه شهید آوینی سیزدهمین دوره جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» راه یافته است عنوان کرد:

تحقیق این پروژه را از اواخر سال ۱۳۹۶ شروع کردیم و دو سال تمام تحقیق و ساخت آن به طول انجامید که به‌طور کاملاً تصادفی و اتفاقی تولید مستند با سالگرد شهادت مدرس آغاز شد و اتمام و رونمایی پوستر آن یک سال بعد در همان روز انجام شد.

وی تشریح کرد: از زمانی که با مهدی فارسی مستند «خاطرات خانه متروک» را می‌ساختیم بین همه کاراکترها، شخصیت مستقل و خاص شهید مدرس نظر من را به خودش جلب کرد و تصمیم گرفتم مستندی مخصوص خودش بسازم.

وی افزود: مدرس در زمان قاجار هم شبیه هم دوران‌های خودش نبود و با روحانیان درباری فاصله زیادی داشت و استقلال و تفکرش دقیقاً منطبق بر شخصیت یک روحانی واقعی بود و همین مهم‌ترین انگیزه برای ساخت این مستند و ادای دین به این شخصیت بزرگوار بود.

شافعی توضیح داد: ساخت «تنها مدرس» بسیار زمان‌بر و سنگین بود و ما با تیم تحقیق به سرپرستی سیروس سعدوندیان به منابع بسیار خوب و آرشیوهای کم‌یابی دسترسی پیدا کردیم، به طوری‌که حتی عکس‌هایی از دوران قاجار را کاملاً ترمیم کرده و با کیفیت ۴K به نمایش گذاشته‌ایم.

وی معتقد است: پیش از این هم برش‌هایی از زندگی شهید مدرس در قالب تله تئاتر و سریال و مستندهای دیگر به نمایش درآمده بود، اما به جرات می‌توانیم بگوییم این تنها مستندی است که مستقلاً به شخصیت شهید مدرس از تولد تا شهادت پرداخته است.

مستند «تنها مدرس» که فیلم‌برداری آن در شهرهای تهران، کرمانشاه، اصفهان، استانبول و چند شهر دیگر صورت گرفته، سرپرستی تیم تحقیق آن را سیروس سعدوندیان به عهده داشته، مهدی فارسی مشاور کارگردان و تدوینگر اثر بوده، سه راوی اصلی آن سیروس سعدوندیان (مدرس)، ناصر طهماسب و علیرضا شجاع نوری، تصویربردار سید حسن سیدی پریشان و تهیه‌کننده مستند یاسر فریادرس بوده است.[۲]

پانویس

  1. «تنها مدرس». دریافت‌شده در ۲۶ تیر ۱۴۰۳.
  2. «تنها مدرس» مستندی مستقل درباره همه ابعاد زندگی شهید مدرس است خبرگزاری شبستان، تاریخ انتشار: ۱۹ آذر ۱۳۹۸

پیوند به بیرون

مردی که قدر خود را می‌دانست