تونل سوم (کتاب)

از یاقوت
تونل سوم
اطلاعات کتاب
نویسندهفاطمه الیاسی
زبانفارسی
تعداد صفحات۱۷۴
قطعرقعی
اطلاعات نشر
ناشرانتشارات شهید کاظمی
محل نشرتهران
تاریخ نشر۱۳۹۸
شابک۹۷۸۶۲۲۷۱۷۷۱۸۳


تونل سوم رمانی به قلم فاطمه الیاسی است. این کتاب در زمان انقلاب سال ۱۳۵۷ در کرمانشاه روایت می‌شود و داستانی جذاب دارد. کتاب تونل سوم به مرحله نهایی داستان انقلاب راه یافته است.

درباره کتاب

«تونل سوم» یک رمان خواندنی با درون‌مایه‌ بلوغ شخصیت و پر از خرده‌ماجراهای جذاب و اولین اثر فاطمه الیاسی است که از سوی انتشارات شهید کاظمی در ۱۷۴ صفحه به بازار نشر عرضه شده‌است. کتاب داستان پسر نوجوانی به نام وحید است. او در مدرسه چندان کودک محبوبی نیست اما کم‌کم با بزرگ شدنش نگاهش به دنیا تغییر می‌کند. داستان با کودکی وحید در مدرسه شروع می‌شود و با جوانی او ادامه پیدا می‌کند. جایی که وحید به صف انقلابیون می‌پیوندد و جلوی جنایت‌های رژیم شاهنشاهی می‌ایستد.

فاطمه الیاسی می‌کوشد در این رمان نوجوان، به مقابله با تحریف تاریخ پهلوی پرداخته و نشان دهد چگونه این رژیم با خرابکاری‌های مختلف سعی در بدنام کردن نیروهای مبارز انقلاب داشته است. این کتاب جزو آثار راه‌یافته به مرحله نهایی جشنواره داستان انقلاب در سال ۹۹ بود و در همین سال و جشنواره جایزه ادبی شهید اندرزگو، به‌عنوان اثر برگزیده گروه کودک و نوجوان انتخاب شد.

این رمان دارای یک محتوای تاریخی معتبر بوده و نویسنده برای خلق آن، فرم کلاسیک و قالب شاه‌پیرنگ را انتخاب کرده است. او خرده‌ماجراها را نیز به فراخور موقعیت خلق، و چاشنیِ اصل داستان کرده است.

بریده ای از رمان

زبانش مثل یک تخته خشک به دهانش چسبیده بود و تکان نمی‌خورد. این‌قدر دکمه پیراهنش را پیچانده بود که دکمه از جا کنده شد و توی مشتش افتاد. بچه‌ها خیره نگاهش می‌کردند و پلک نمی‌زدند. طعم صدا زدن‌های یهویی را چشیده بودند و می‌دانستند تنبیه اساسی در انتظار وحید است. میرزایی فریاد زد: «حبیبیان! گفتم پاشو برو دفتر!» وحید سرش را پایین انداخت و از خودش پرسید: «کی گفتی برم؟» بوی پرتقال، کلاس را پر کرده بود. از روی نیمکت بلند شد و راه افتاد. هر قدم که برمی ‎داشت، بو تندتر می‎ شد. هرچند ندیده بود، اما می‌‌‎توانست حدس بزند کار خشایار است. همین که پایش را جلو گذاشت، پای دیگرش کشیده شد و نقش زمین شد. خشایار به بهانه برداشتن مدادش از زیر نیمکت، بند کفش‌های وحید را به هم گره زده بود. میرزایی چشم‌های ریزش را تنگ‌تر کرد و فریاد زد: «پاشو چلمن!»

جوایز و افتخارات

گفتاورد

گفت‌وگو درباره رمان

درباره ایده اولیه نگارش و علت انتخاب شهر کرمانشاه برای بستر این رمان گفت:واقعیتش عموماً برای نوجوان می‌نویسم. با مطالعاتم در زمینۀ انقلاب و برخوردهایم با قشر نوجوان، متوجه شدم نسل نوجوان با فضای انقلاب تقریباً بیگانه است و کار چندان زیادی هم در این زمینه انجام نشده است. شاید برای بزرگ‌سال آثاری باشد و بشود حداقل اسم ده تا کتاب را برد؛ ولی برای نوجوان کاری انجام نشده است. احساس کردم در این زمینه نیاز است کار شود.[۱]}}

فاطمه الیاسی در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌رسانی مجمع ناشران انقلاب اسلامی

چرا کرمانشاه را برای بستر داستانتان انتخاب کردید؟

کرمانشاه هم برای خودم جذابیت ویژه‌ای داشت و هم سوژه‌ای که انتخاب کرده بودم و شخصی که برای طرح اولیۀ داستان از او مشورت می‌گرفتم، کرمانشاهی بود. اتفاقاتی که در طرح داستان می‌افتد، ریشه در واقعیت دارد؛ یعنی اصل آن واقعی است و من مقداری پرداخت کردم و پروبال دادم. شخصیت وحید واقعی است و در کرمانشاه زندگی می‌کند؛ یعنی یک نمونۀ عینی دارد. برای همین، ترجیح دادم داستان در فضای اصلی خودش، یعنی کرمانشاه، اتفاق بیفتد.

به نظر شما مهم‌ترین ویژگی تونل سوم چیست؟

اتفاقاتی که می‌افتد، بالای هفتاددرصد واقعی هستند و سی‌درصد باقی‌مانده را خودم با توجه به تخیل و خلأهایی که به نظرم در بخش واقعی وجود داشت، پرداخت کردم. بزرگ‌ترین ویژگی‌اش این است که واقعی است و تخیلی نیست.

با توجه به اینکه نوجوانان فعالیت‌های زیاد و مختلفی در ایام انقلاب انجام می‌دادند، روایت و ارائۀ این فعالیت‌ها چه تأثیری بر نسل جدید و نوجوان کشورمان خواهد داشت؟

بین نسلی که انقلاب را هدایت و رهبری کرده‌ و نقشی در انقلاب داشته‌اند و نسل الان ما شکاف عمیقی دیده می‌شود. نوجوانان امروز ما با نوجوانان دیروز که الان کهن‌سال شده‌اند، بیگانه هستند و درکشان نمی‌کنند که چرا این کار را کردند؛ در حالی که کسانی که انقلاب را رهبری می‌کردند، آن زمان نخبگان آن جامعه بودند و آدم‌های کوچه‌بازار و بی‌‌سواد نبودند. من می‌خواستم نوجوان‌های الان ما این را بفهمند که این انقلاب هردنبیلی نبوده و تفکری پشتش بوده است و الکی انقلاب نشده است. بیشتر دلم می‌خواست شکاف برطرف شود و نوجوانان ما به این فهم برسند. ان‌شاءالله که به این هدف رسیده باشم.

تا امروز، چه بازخوردهایی از نگارش این اثر گرفته‌اید؟

بیشترِ بازخوردهایی که گرفته‌ام، مثبت بوده است. مخاطب اثر من نوجوان است و از بیشتر نوجوان‌ها بازخورد مثبت گرفتم. در کنارش، بزرگ‌سالانی هم که کار را خواندند، پسندیدند. امیدوارم بقیه هم بخوانند و نظرشان را بگویند.

وجود جشنواره‌ها و جوایزی همچون شهید اندرزگو، چگونه می‌تواند به آگاهی نسل جدید منجر شود و از تحریف تاریخ معاصر جلوگیری کند؟

می‌تواند خیلی کارساز باشد. مسلماً آثار زیادی به جشنواره راه پیدا می‌کنند و بررسی می‌شوند و مسلماً داوران و ناظرانی خوبی بالای کار هستند. وقتی مخاطب با چهارپنج اثر قوی و فاخر روبه‌رو شود، بیشتر با آن آثار انس می‌گیرد؛ اما وقتی آثاری باشد که مخاطب نداند کدام قوی و کدام ضعیف است و تصادفاً اثر ضعیف را انتخاب کند، آن اثر ضعیف برایش تصور ضعیفی از انقلاب ایجاد می‌کند. به این صورت، برای مخاطب سؤال ایجاد می‌شود که آیا انقلاب همین قدر ضعیف بوده یا نه. به نظرم اینکه آثار فاخر و قوی را انتخاب و به مردم معرفی می‌کنند، بر برداشت مخاطب خیلی تأثیر دارد. مخاطب بیشتر می‌تواند انس بگیرد و راحت‌تر می‌تواند چنین جریانی را قبول کند؛ چون انقلاب واقعاً مسئلۀ پیچیده‌ای است.[۲]

پانویس

  1. نسل نوجوان با فضای انقلاب، تقریباً بیگانه است، پایگاه اطلاع‌رسانی مجمع ناشران انقلاب اسلامی، تاریخ انتشار: ۲۹ شهریور ۱۴۰۲، دریافت شده در ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۳.
  2. نسل نوجوان با فضای انقلاب، تقریباً بیگانه است، پایگاه اطلاع‌رسانی مجمع ناشران انقلاب اسلامی، تاریخ انتشار: ۲۹ شهریور ۱۴۰۲، دریافت شده در ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۳.

پیوند به بیرون