جشنواره بین‌المللی فیلم رشد
جشنوارهٔ بین‌المللی فیلم رشد[۱] نام جشنواره‌ای سینمایی است که هر سال توسط سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی[۲] و دفتر تأمین رسانه‌های آموزشی[۳] وزارت آموزش و پرورش برگزار می‌شود. این جشنواره با ۶۰ سال سابقه و ۵۳ دوره برگزاری، قدیمی‌ترین جشنوارهٔ فیلم در ایران است.[۲] محور اصلی جشنواره فیلم رشد به بررسی آثار علمی آموزشی با نگاه به سند تحول بنیادین اختصاص دارد.[۴]
این جشنواره برای نخستین بار در سال ۱۳۴۲ با نام «جشنوارهٔ بین‌المللی فیلم‌های آموزنده» برگزار شد. برگزاری این جشنواره با وقوع انقلاب اسلامی برای چند سال متوقف شد.
اولین دورهٔ این جشنواره پس از انقلاب اسلامی که دورهٔ پانزدهم این رویداد بود، به مناسبت هفته معلم از ۱۲ اردیبهشت ۱۳۶۴ و به مدت یک هفته در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد.
از دورهٔ بیستم نام این جشنواره به «جشنواره بین‌المللی فیلم‌های آموزش و تربیتی رشد» تغییر کرد و از دورهٔ بیست و پنجم علاوه بر تهران در مراکز استان‌ها و شهرهای دیگر هم برگزار می‌شود.
تاریخچه
جشنواره بین‌المللی فیلم‌های علمی، آموزشی و تربیتی رشد با نام «فستیوال» فیلم‌های آموزنده در سال ۱۳۴۲ شروع به کار کرد. این جشنواره نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم در ایران است که مسئولان اداره کل سمعی و بصری وزارت آموزش و پرورش وقت به لحاظ تبادل رویدادهای تصویری آموزشی در سطح جهانی اقدام به برگزاری آن نموده‌اند.
از نخستین جشنواره فیلم‌های آموزنده، هدف همواره گردآوری و ارائه آخرین تولیدات آموزشی و یافتن را ه‌های جدید برای پرورش و آموزش کودکان و نوجوانان میهن بوده است. هرچند که هر دوره با توجه به صلاح‌دید مسئولان برگزارس جشنواره‌ها، محتواس فیلم‌های مورد پذیرش و نمایش متغیر بوده اما در یک نگاه آماری اغلب موضوعات «علمی، آموزشی و تربیتی» اهمیت و اولویت داشته است.
در برگزاری هشتمین جشنواره (۱۳۵۰)، نام جشنواره بین‌المللی فیلم‌های آموزنده به جشنواره بین‌المللی فیلم‌های آموزشی تغییر یافت و درجشنواره بیستم (۱۳۶۹) برگزارکنندگان به اتفاق آرا، افزودن نام «رشد» را به نام قبلی مناسب دانسته و جشنواره با نام کنونی «جشنواره بین‌المللی فیلم‌های علمی، آموزشی و تربیتی رشد» نامیده شد.
در سال‌های آغازین، فیلم‌های به نمایش درآمده در جشنواره تماماً به زبان اصلی پخش می‌شدند و در مواردی که متن فیلم مورد توجه مخاطبان قرار می‌گرفت، خلاصه فیلم به زبان فارسی ترجمه و متن آن در اختیار تماشاگران قرار می‌گرفت.
از جشنواره دهم(۱۳۵۲) به بعد، با هماهنگی وزیر وقت آموزش و پرورش، دوبله فیلم‌های منتخب با پیام‌های علمی تربیتی شروع شد و از آن پس فیلم‌های جشنواره به صورت دوبله در دسترس تماشاگران گذاشته می‌شوند.
بدیهی است در شروع و ادامه جشنواره، به تناسب زمان، با پذیرش و نمایش فیلم‌های ۱۶ میلی‌متری و ۳۵ میلی‌متری برگزار می‌شد که با ورود ویدئو به دنیای تولید رسانه‌های تصویری، جشنواره نیز به شهادت اسناد از سومین دوره بعد از پیروزی انقلاب اسلامی (۱۳۶۶) پذیرای آثار ویدئویی گردید و هر سال همگام با آخرین پدیده‌های تکنولوژی روز، تغییرات ضروری در سازوکار نمایش فیلم‌ها صورت می‌پذیرد.
جشنواره بین‌الملی فیلم رشد در ادامه مسیر، «شعار دانش در آینه تصویر» را در راستای تحقق عدالت آموزشی برای خود برگزید که تاکنون هم‌چنان به این شعار وفادارانه عمل کرده است.
انجمن اولیاء و مربیان در جشنواره بیست و سوم به همراهی با این رویداد همت گمارد و «اولین جشنواره فیلم خانواده» هم‌زمان به بیست و سومین جشنواره بین‌المللی فیلم رشد پیوست.
جشنواره بین‌المللی فیلم‌های عملی، آموزشی و تربیتی رشد از دوره سی و سوم تا سی و پنجم، به ترتیب در شهرهای کرمان، یزد و خراسان رضوی برگزار شد، در سی و سومین دوره، آثار «دانش‌آموزان فیلم‌ساز» نیز در بخش مسابقه حضور یافتند و هم‌چنین در سی و ششمین دوره، آثار «معلمان فیلم‌ساز» نیز در جشنواره بین‌المللی فیلم رشد مورد پذیرش و داوری قرار گرفتند.
از دوره چهلم جشنواره با توجه به تصویب سند تحول بنیادین و استقرار نظام آموزشی ۳- ۳- ۶ آثار مرتبط با تحولات آموزش و پرورش، فضای مجازی و دغدغه‌های خانواده‌ها در امر تربیت فرزندان، رشد روزافزونی را طی نمودند.
بهره‌گیری از مشارکت اهالی سینما در اجرا و برگزاری جشنواره بین‌المللی در سطح تمامی استان‌های کشور از جمله ویژگی‌های دهه چهارم جشنواره شمرده می‌شود.
سیر تعامل و همکاری با سازمان‌ها و مؤسسات دولتی و غیردولتی جهت هم‌افزایی و بهره‌گیری از قابلیت‌ها روند مطلوبی را جهت ترسیم افق تولیدات علمی، آموزشی و تربیتی تا دوره پنجاه‌ودوم طی نموده و شاهد مبادلات در سطوح مناسب‌تری بودیم.
برگزیدگان
برگزیدگان پنجاه و یکمین دوره جشنواره فیلم رشد
- سیدجمال سید حاتمی، بامبالا
- لیلا اخباری، برای بار دوم
- مرتضی رحیمی، بلیط
- علی کیوان، برنده
- هژیر اسعدی، چرخش
- مهدی رجبیان، زرافشون
- مونا عبداله شاهی، آتش سرخ
- محمد طالبی،نفس‌های یک شهر
- رضا پردل، نان بی‌جان
- ناهید رضایی، خانه بهار
- سرکوت نیکدل، سامورایی‌ها در کردستان
- شهریار پورسیدیان، زالو
- امیررضا صداقت، نگینی در کویر
- سجاد اسماعیلی، قانون سوم
- مریم میاحی، موج عشق
- فاطمه حسنلو، کم‌قلبیر
- سپیده اکبریان، زَرِ ضال
- محمد سرابی، شابلون
- محمدرضا زندمقدم، شابلون
- ریحانه عین‌الهی، رؤیای ابری
- بهاره عین‌الهی، رؤیای ابری
- فاطمه بابایی، دو متر ناقابل
- مرجان خسروی، وادیار
- (علی) امیرکیان عبدی، مرد نقره‌ای
- عبداله علیمراد، جایگزین
- علیرضا دهقان، ایساتیس
- مهدی آزادی، ایساتیس
- زانیار محمدی‌نکو، اثر انگشت
- رعنا حجازی، بالا
- امین یونسی، بیگانه
- امیرحسین بینش، یادگاری ماندگار
برگزیدگان پنجاه و دومین دوره جشنواره فیلم رشد
آثار بین‌الملل
- دختر ایران، سیدجلال اشکذری، تندیس زرین و دیپلم افتخار داستانی بلند
- برمی‌گردم، مرتضی آتش‌زمزم، تندیس سیمین و دیپلم افتخار داستانی بلند
- بچه‌های دشت، اسماعیل مسعودی دیپلم افتخار داستانی بلند
- سوییپر، امین شجاعی، لوح تقدیر داستانی بلند
- بازیگر سوییپر، زنده‌یاد علی سلیمانی، لوح تقدیر داستانی بلند
- کوک‌بی، کارونا ویشوانا (هندوستان)، لوح تقدیر داستانی بلند
- آرام، روح اله فخرو تندیس زرین، دیپلم افتخار داستانی کوتاه
- تشک آرش، حسن‌پور تندیس سیمین، دیپلم افتخار داستانی کوتاه
- جای خالی نسیم، اسدپور تندیس سیمین، دیپلم افتخار داستانی کوتاه
- ایستادن روی پای راست، وحید اسلامی، دیپلم افتخار داستانی کوتاه
- سوبوه (معجزه در سپیده دم)، احمد رضی فهلوی (اندونزی)، دیپلم افتخار داستانی کوتاه
- فرشتگان میلا، آناستازیا تروفیموا (روسیه)، تندیس زرین و دیپلم افتخار مستندبلند
- مرگ پشت دیوارهای سبز، مهدی زمانپورکیاسری، تندیس سیمین و دیپلم افتخار مستندبلند
- ناهما، مسعود میرزایی، دیپلم افتخار مستندبلند
- معجزه بُناسان، حبیب احمدزاده، لوح تقدیر مستندبلند
- آب، باد، خاک، نان، مهدی زمانپورکیاسری، تندیس زرین و دیپلم افتخار مستند کوتاه
- خاکبازان، جواد یقموری، مهدی امینی، تندیس سیمین و دیپلم افتخار مستند کوتاه
- گلاب گل، سمیح سامان (ترکیه)، دیپلم افتخار مستند کوتاه
- خدا و پیچ‌گوشتی، سیدرضا اعظم وایانی، لوح تقدیر مستند کوتاه
- آسمان دوست‌داشتنی، امیر مهران، تندیس زرین و دیپلم افتخار پویانمایی
- زمین بازی، سمانه اسدی، تندیس زرین و دیپلم افتخار پویانمایی
- دشت گل‌های زرد، حسین آقامحمدی، دیپلم افتخار پویانمایی
- خانه موش، تیمون لدر (اسلوونی)، لوح تقدیر پویانمایی
- ستون قدرت، آیه ابراهیم (مالزی)، لوح تقدیر پویانمایی
- کوما و جانوران، ایوان استور و خاویر ایگناسیو لونا و کروک (آرژانتین)، لوح تقدیر پویانمایی
آثار معلمان فیلم‌ساز
- کا محمد مقیم‌پور بیژنی، دیپلم افتخار داستانی
- پرنده کاغذی راضیه محمدی، دیپلم افتخار پویانمایی
- این پایان راه نیست، همایون رضائی‌زاده، دیپلم افتخار مستند
- فن پیج، ریحانه مشهدی، ابراهیم لوح تقدیر مستند
- مورفین، محمدرضا افتخاری، امیر کمالی‌الموتی لوح تقدیر مستند
- دای سیده فاطمه حسینی لوح تقدیر داستانی
آثار دانش آموزان فیلم‌ساز
- کلکسیون، سیدامیرحسین راستی، دیپلم افتخار داستانی
- چهارگوش، رسول حامی، دیپلم افتخار پویانمایی
- رؤیای همیشگی، امیرحسین بینش، دیپلم افتخار مستند
- پازل، پریناز پورتراب، لوح تقدیر داستانی
- بالا و پایین، امیرحسین الله‌بخش، لوح تقدیر پویانمایی
- باری‌ران، محمدحسین هوشنگی، لوح تقدیر مستند
- تکر، فاطمه حسنلو، لوح تقدیر مستند
آثار وب‌سری و فیلم‌نامه ایرانی
- شهرام حاجی میرصادقی پوتی هزار پای پر دردسر لوح تقدیر وب‌سری
عبدالحسین عبدی جوزف لوح تقدیر فیلم‌نامه
آثار نشان‌های ویژه
- عباس حسین ترک‌جوش لوح تقدیر ایثار و از خودگذشتگی (شهید لندی)
- قهرمانان محمد علیزاده فرد لوح تقدیر معلم
- حضور و غیاب مهدی شاهسواری. لوح تقدیر مدرسه مبدأ پیشرفت اسلامی ایرانی
آثار با موضوعات: فرهنگ کار، کارآفرینی و تعاون/ خانواده و جوانی جمعیت
- سورجان، یوسف حسن‌زاده، مستند فرهنگ کار، کارآفرینی و تعاون لوح تقدیر
- پرتاب ناگهانی یک فیل، نازنین چیت‌ساز داستانی کوتاه خانواده و جوانی جمعیت لوح تقدیر
پانویس
- ↑ «وبگاه جشنوراه». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ نوامبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۴ نوامبر ۲۰۰۷.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ب-قطبی (۱۳ آبان ۱۳۸۶)، «فیلم‌های برگزیده برای تماشای دانش‌آموزان و فرهنگیان»، روزنامهٔ اطلاعات، ش. ۲۴۰۴۸، ص. ۵
- ↑ ب-قطبی (۱۲ آبان ۱۳۸۶)، «قدیمی‌ترین جشنواره فیلم ایران»، روزنامهٔ اطلاعات، ش. ۲۴۰۴۷، ص. ۵
- ↑ جشنواره بین‌المللی فیلم رشد در ۶ بخش فعالیت می‌کند بایگانی‌شده در ۱۴ اکتبر ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine (وبگاه سینمای ما)
پیوند به بیرون
- جشنواره فیلم رشد و فرصت‌هایی که در پیش است/ یک جشنواره فیلم با نماد کتاب.
- ضرورت ارتقای جشنواره فیلم رشد با نیازهای جدید.