جمشید خانیان
 | |
| نام اصلی | جمشید خانیان |
|---|---|
| زمینه فعالیت | نویسنده و نمایشنامهنویس |
| ملیت | ایرانی |
| تاریخ تولد | ۱۳۴۰ (۶۲–۶۳ سال) |
| محل تولد | آبادان |
| پیشه | نویسنده |
| زبان | فارسی |
| موضوع‌ها | ادبیات کودک و نوجوان |
| سال‌های نویسندگی | ۱۳۶۰ تا کنون |
| آدرس اینستاگرام | جمشید خانیان |
جمشید خانیان (زاده ۱۳۴۰ در آبادان) نویسنده و نمایشنامهنویس ایرانی است.
سابقه فعالیت
علاقهٔ جمشید خانیان به خواندن و نوشتن از عضویتش در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز شد. خانیان نوشتن را به‌طور جدی از دهه ۶۰ آغاز کرده است. در این دهه فقط داستان کوتاه بزرگسال می‌نوشت و در کنار داستان‌نویسی به شکل جدی و مستمر نمایشنامه نیز می‌نوشت که همگی روی صحنه‌های تاتر تهران و شهرستان‌ها به اجرا درآمدند و از جشنواره‌های مختلف از جمله تاتر فجر و دوره‌های مختلف جشنواره دفاع مقدس رتبه‌های برتر را از آن خود کردجمشید خانیان با نوشتن اولین داستان‌هایش در سال ۱۳۶۰ به صورت جدی وارد دنیای نوشتن شد.
پس از گذشت چند سال تصمیم گرفت تا برای کودکان و نوجوانان بنویسد. خودش معتقد است که زمانی که داستان «کودکی‌های زمین» را می‌نوشت، با شخصیت داستان الفتی عمیق پیدا کرد و نتوانست او را از خود جدا کند. این شد که نوشتن در حوزهٔ ادبیات کودک و نوجوان به دغدغهٔ اصلی جمشید خانیان تبدیل شد. از نیمه اول دهه۱۳۶۰ با نگارش دو نمایشنامه «یک نیمروز در اتاق بازجویی» و «روی نی‌بندی» و نیز مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه، در حوزه «نوشتن» فعالیت خود را آغاز می‌کند. این فعالیت، با گرایش به سمت نقد و پژوهش و به ویژه داستان‌نویسی در عرصه ادبیات نوجوان ابعاد وسیع‌تری به خود می‌گیرد؛ چندان‌که از وی تا پایان سال ۱۳۹۶ در زمینه‌های مختلف نگارشی بیش از ۴۰ عنوان کتاب به چاپ رسیده است.
ایشان هم‌چنین طی این سال‌ها به عنوان مدرّس، کارشناس و داور در جشنواره‌های متعدد هنری و ادبی فعالیت داشته است. آثار خانیان همواره مورد توجه کارشناسان و منتقدان و دانش‌آموخته‌های رشته زبان و ادبیات فارسی و ادبیات نمایشی بوده و نقدها، مقاله‌های علمی پژوهشی و پایان‌نامه‌های تحصیلی بسیاری را (در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری) به خود اختصاص داده است. تعدادی از آثار نمایشی خانیان، از جمله «روی نی‌بندی»، «اسماعیل اسماعیل»، «دهانی پر از کلاغ» و «تکرار» از پر اجراترین نمایش‌های دو دهه اخیر به‌شمار می‌رود که توسط گروه‌های نمایشی سراسر کشور به روی صحنه برده شده است.[۱]
فعالیت تخصصی
- از سال ۱۳۸۲ تا کنون| مدیر داخلی و مسؤول شورای بررسی کتاب انتشارات دو رود
- از سال ۱۳۹۵ تا اکنون| عضو دفتر تخصصی سینما.
- ۱۳۸۶–۱۳۸۸| عضو شورای تخصصی کانون نمایش‌نامه‌نویسان.
- ۱۳۸۰ – ۱۳۸۴| تدریس در دانشگاه سوره تهران و اصفهان.
- ۱۳۶۶| همکاری با صدا و سیما در رابطه با آموزش تئاتر و نگارش ۱۳ قسمت نمایش عروسکی برای نوجوانان، با عنوان ضرب‌المثل‌ها
آثار
رمان
| ردیف | عنوان | ناشر | سال انتشار |
| ۱ | کودکی‌های زمین | امیرکبیر | ۱۳۷۶ |
| ۲ | سبور | سوره مهر | ۱۳۷۶ |
| ۳ | خداحافظ همفری بوگارت | سوره مهر | ۱۳۷۶ |
| ۴ | داستان او | سوره مهر | ۱۳۷۶ |
| ۵ | یک نقش برای کاوه | سوره مهر | ۱۳۷۸ |
| ۶ | قلب زیبای بابور | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | ۱۳۸۲ |
| ۷ | لاک‌پشت فیلی | افق | ۱۳۸۵ |
| ۸ | ناهی | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | ۱۳۸۶ |
| ۹ | طبقه هفتم غربی | افق | ۱۳۸۷ |
| ۱۰ | غوص عمیق | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | ۱۳۸۸ |
| ۱۱ | پر قیچی | علم | ۱۳۸۸ |
| ۱۲ | عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | ۱۳۸۹ |
| ۱۳ | یک جعبه پیتزا برای ذوزنقه کباب شده | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | ۱۳۹۱ |
| ۱۴ | امپراتور کوتوله سرزمین لی‌لی‌پوت | افق | ۱۳۹۵ |
| ۱۵ | گفت‌وگوی جادوگر بزرگ با ملکه جزیره رنگ‌ها | افق | ۱۳۹۷ |
| ۱۶ | ادسون آرانتس دوناسیمنتو و خرگوش هیمالیایی‌اش | فاطمی | ۱۳۹۷ |
| ۱۷ | در یک ظهر داغ تابستان دختری از بصره آمد | افق | ۱۴۰۰ |
داستان بلند
| ردیف | عنوان | ناشر | سال انتشار |
| ۱ | شب گربه‌های چشم سفید | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | ۱۳۸۰ |
| ۲ | کوسه ماهی | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | ۱۳۸۱ |
| ۳ | شبی که جَرواسَک نخوانَد | میر سعید فراهانی | ۱۳۸۲ |
| ۴ | فاصله‌های غریب | سوره مهر | ۱۳۸۶ |
مجموعه داستان
| ردیف | عنوان | ناشر | سال انتشار |
| ۱ | همیشه، همین وقت، همین بازی | ۱۳۷۲ | |
| ۲ | بازی روی خط ممنوع | سوره مهر | ۱۳۷۵ |
| ۳ | ننه دلاور | سوره مهر | ۱۳۷۸ |
| ۴ | گزیده ادبیات معاصر | نیستان | ۱۳۸۰ |
| ۵ | حافظه‌ای برای ناقه گوش شکافته | تکا | ۱۳۸۷ |
نمایشنامه
| ردیف | عنوان | سال انتشار |
| ۱ | یک نیمروز در اتاق بازجویی | ۱۳۶۵ |
| ۲ | بازی نامه بابور | ۱۳۶۶ |
| ۳ | عشق، سال ریکُن | ۱۳۷۹ |
| ۴ | پرگار | ۱۳۷۹ |
| ۵ | مجموعه آثار نمایشی جنگ | ۱۳۸۰ |
| ۶ | غول زنگی قلعه سنگباران | ۱۳۸۱ |
| ۷ | مثل کوچِ کاکایی‌ها | ۱۳۸۱ |
| ۸ | آه از دست این ویکتورهوگو | ۱۳۸۲ |
| ۹ | حرف‌های عاشقانه | ۱۳۸۲ |
| ۱۰ | قتل آقای کاف | ۱۳۸۷ |
| ۱۱ | روزی که زمین نان می‌شود | ۱۳۸۷ |
| ۱۲ | تردید | ۱۳۸۷ |
| ۱۳ | تکرار | ۱۳۸۸ |
| ۱۴ | درون پیرهن یحیی | ۱۳۸۸ |
| ۱۵ | روی نی‌بندی | ۱۳۸۸ |
| ۱۶ | دهانی پر از کلاغ | ۱۳۸۸ |
| ۱۷ | چهارمین نامه | ۱۳۸۸ |
| ۱۸ | اسماعیل اسماعیل | ۱۳۸۸ |
| ۱۹ | پنج‌شنبه | ۱۳۸۹ |
| ۲۰ | راکب | ۱۳۸۹ |
| ۲۱ | مرگ ناصری | ۱۳۹۰ |
| ۲۲ | آداب جنگی کردن بلدرچین‌های نر | ۱۳۹۰ |
| ۲۳ | نقطه‌های کوچک در فاصله‌ای بسیار دور از خورشید | ۱۳۹۴ |
آثار پژوهشی
| عنوان | ناشر | سال انتشار |
| جست‌وجو در متن، نقد و بررسی ۱۰ رمان ایرانی. | سوره مهر | ۱۳۸۰ |
| پژوهش تاریخی خشایارشا | مؤسسه فرهنگی مدرسه برهان | ۱۳۸۰ |
| پژوهش تاریخی آریایی‌ها | مؤسسه فرهنگی مدرسه برهان | ۱۳۸۲ |
| از زمینه تا درونمایه نقد و بررسی ۷ داستان کوتاه ایرانی | سوره مهر | ۱۳۸۳ |
| وضعیت‌های نمایشی دفاع مقدس پژوهشی پیرامون تئاتر جنگ در ایران و جهان | عابد | ۱۳۸۳ |
آثار ترجمه شده
۲۰۰۲ اثر داستانی جمشید خانیان به نام «همیشه، همین وقت، همین بازی»، در کتابی به نام «شام سرو و آتش»، توسط «ایونا نوویسکا»، در آژانس انتشارات ملی انتشارات کراکو KAW، به زبان لهستانی ترجمه شده است. در کتابی به نام "شهر فرنگ ایرانی" داستان‌هایی از جمشید خانیان و نادر ابراهیمی توسط انتشارات "سوتوچ svetoch" به زبان روسی ترجمه شده است.
جوایز و افتخارات
- در سال ۱۳۹۷ از سوی انجمن نویسندگان کودک و نوجوان ایران به عنوان نامزد بخش نویسندگی جایزه آسترید لیندگرن ۲۰۱۹ معرفی شده است
- ۱۳۹۶ در سی و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر از وی به عنوان نمایشنامهنویس منتخب و هم‌چنین به خاطر یک عمر تلاش در نوشتن، آموزش، پژوهش و تولید تئاتر قدردانی شده است
- ۱۳۹۳ اثر برگزیده ibby مکزیک - برای کتاب رمان عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی
- ۱۳۹۲ برگزیده نخست جایزه کتاب سال مهر طاها - برای کتاب رمان یک جعبه پیتزا برای ذوزنقه کباب شده
- ۱۳۹۱ برگزیده شورای کتاب کودک - برای کتاب رمان عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی
- ۱۳۹۱ برگزیده نخست جایزه کتاب سال مهر طاها - برای کتاب رمان عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی
- ۱۳۹۱ برنده نشان طلای لاک پشت پرنده -برای کتاب رمان عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی
- ۱۳۹۱ اثر برگزیده ibby دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان، لندن برای کتاب رمان طبقه هفتم غربی
- ۱۳۸۹ برگزید کتاب سال شهید-غنی پور - برای کتاب رمان غوص عمیق
- ۱۳۸۸ برگزیده کتاب سال شهید-غنی پور-برای کتاب رمان طبقه هفتم غربی
- ۱۳۸۸ برگزیده چهارمین دوره جشنواره کتاب برتر به مناسبت هفدهمین دوره هفته کتاب سال جمهوری اسلامی -برای کتاب رمان طبقه هفتم غربی
- ۱۳۸۸ رتبه نخست در هفتمین دوره جایزه ادبی اصفهان - برای کتاب رمان طبقه هفتم غربی
- ۱۳۸۸ برگزیده نخست ربع قرن کتاب دفاع مقدس در حوزه ادبیات نمایشی - برای کتاب نمایشنامه چهارمین نامه
- ۱۳۸۸ برگزیده نخست ربع قرن کتاب دفاع مقدس در حوزه پژوهش هنری برای کتاب «وضعیت‌های نمایشی دفاع مقدس
- ۱۳۸۸ برگزیده نخست ربع قرن کتاب دفاع مقدس در حوزه رمان نوجوان برای کتاب رمان شبی که جرواسک نخوانَد
- ۱۳۸۷. برگزیده ششمین دوره انتخاب کتاب سال ماهنامه سلام بچه‌ها و پوپک برای کتاب «شب گربه‌های چشم سفید
- ۱۳۸۷ برگزیده جشنواره کتاب سال کوک ونوجوان کانون پرورش فکری… -برای کتاب شب گربه‌های چشم سفید
- ۱۳۸۷ برگزیده سال از نظر نویسندگان ومنتقدان -برای کتاب رمان طبقه هفتم غربی
- ۱۳۸۷ برگزیده کتاب سال شورای کتاب کودک -برای کتاب رمان طبقه هفتم غربی
- ۱۳۸۷ برگزیده کتاب سال شهید-غنی پور برای کتاب رمان ناهی
- ۱۳۸۶ برگزیده کتاب سال شهید غنی پور برای کتاب رمان لاک پشت فیلی
- ۱۳۸۴ برگزیده کتابخانه مونیخ -برای کتاب رمان قلب زیبای بابور
- ۱۳۸۳. برگزیده کتاب سال شورای کتاب کودک برای کتاب رمان شبی که جرواسک نخوانَد
- ۱۳۸۱ برگزیده سومین دوره جشنواره کتاب‌های آموزشی رشد برای کتاب خشایارشا
- ۱۳۷۹ برگزیده ۲۰ سال ادبیات دفاع مقدس در هشتمین هفته کتاب سال برای کتاب رمان کودکی‌های زمین
- ۱۳۷۵ برگزیده چهارمین دوره کتاب سال دفاع مقدس برای کتاب رمان کودکی‌های زمین
پانویس
- ↑ «زندگینامه جمشید خانیان». دریافت‌شده در ۲ خرداد ۱۴۰۳.
پیوند به بیرون
- بدون پوست اندازی ایده‌ها ماهی‌هایی کوچک و لاغرند، گفت‌وگو با جمشید خانیان، بخش نخست
- گفتگو با جمشید خانیان، نویسنده ادبیات نوجوان؛ در داستان‌هایم به نوجوان فرصت فکر و کشف‌کردن می‌دهم
- گفتگو با جمشید خانیان: اصلا مهم است چه کسی درست می‌‌گوید؟ من فکر نمی‌کنم!
- خانیان؛ نویسنده ای که مخاطبِ نوجوان را دستِ کم نمی‌گیرد
- شرح واقعه‌ای هولناک به روایت جمشید خانیان
- شرایط تاریخی خلق فانتزی در ایران را نداریم