وقتی ما به سراغ یک گرافیست می‌رویم باید بدانیم او بیشتر از بقیه در این کار تخصص و تبحر دارد و کارفرمایان که نقطه نظراتی معمولاً به غلط توصیه می‌کنند. اگر واقعاً شناخت کافی داشته باشند قطعاً یک گرافیست موفق هم خواهند بود و بهتر است آن اثر پوستر را خودشان طراحی و اجرا کنند!. محدودیت باعث می‌شود که طراح فضای کمتری برای خلاقیت داشته باشد و در نتیجه کار به تکرار می‌انجامد و دائم از یکسری از نشانه‌های تکراری استفاده می‌شود مثل پوستر جشنواره تئاتر که دائم از ماسک بهره گرفته و فرم‌های کلیشه‌ای که همه به اینها ختم می‌شود. آن کار (طراحی پوستر ششمین جشنواره فیلم فجر) طرحی بود که در خاطر همه ماند، نمایی از بالا که عدهای مرد و زن یک فریم را گرفته و به بالا نشان می‌دهند از آن پوسترهایی بود که هر فردی حتی اگر یک بار هم دیده باشد به خاطرش می‌ماند در واقع یکی از کدهایی که باید رعایت شود همین است پوستری طراحی شود که نشان و سمبلی از نشانه‌های ملی ما در آن حک شده باشد تا در خاطره‌ها بماند. این طراح با اظهار نظر دربارهٔ فراخوان طراحی پوستر جشنواره فیلم فجر گفت: این هم یک پیشنهاد است ولی معمولاً در فراخوان حرفه‌ای‌ها شرکت نمی‌کنند من اصرارم این است که هر گرافیستی که امسال برای طراحی انتخاب می‌کنند هیچ دخالتی در کارش نکنند و برای یک بار هم که شده پوستری توسط یک گرافیست حرفه‌ای بدون دخالت کارفرما ساخته شود تا ببینیم نتیجه به چه صورت خواهد بود.[۵]
حسین خسروجردی
 | |
| زمینه فعالیت | طراحی، نقاشی، گرافیست و مجسمه‌سازی |
|---|---|
| ملیت | ایرانی |
| تاریخ تولد | ۱۳۳۶ (۶۶–۶۷ سال) |
| محل زندگی | لندن |
| تحصیلات | لیسانس نقاشی (دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران) |
| فرزندان | سحر، سالار، امیرعلی |
حسین خسروجردی (متولد ۱۳۳۶ در تهران) طراح، نقاش، گرافیست و مجسمه‌ساز است. وی فارغ‌التحصیل از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. نشان واره روزنامه همشهری، آرم دانشگاه آزاد اسلامی، شبکه ۵ تهران و آرم معروف دهه فجر از آثار اوست.
حسین خسروجردی طراح لوگو (نشان‌واره) روزنامه همشهری می‌باشد.[۱]
آثار او را می توان به سه دوره تقسیم کرد: دوره اول به شکلی انقلابی بود، در دوره دوم تغییراتی صورت گرفت، و دوره سوم مهاجرت به لندن تاثیر زیادی در آثار او گذاشت. اگرچه او در دوره‌‌های متأخر کاری‌اش رویکردهای متفاوتی را دنبال کرده است اما کماکان به اعتبار دوره‌ی اول آثار هنری خود از هنرمندان برجسته‌ی جریان موسوم به «هنر انقلاب» به شمار می‌آید. خسروجردی از سال ۲۰۰۸ به لندن مهاجرت کرده و در آنجا زندگی میکند.
تحصیلات و فعالیت
او تحصیلات هنری خود را از هنرستان هنرهای زیبای تهران آغاز نمود. سپس در سال ۱۳۵۱ وارد دانشکده‌ی هنرهای زیبا شد و در رشته‌ی نقاشی مشغول به تحصیل شد. او یکی از بنیان‌گذاران مرکز هنرهای تجسمی حوزه‌ی هنری بود. حوزه‌ی هنری حوالی سال ۱۳۵۷ خورشیدی به نام کانون نهضت فرهنگی اسلامی به ابتکار طاهره صفارزاده تأسیس شد و پس از چند ماه به حوزه‌ی اندیشه و هنر اسلامی تغییر نام یافت و در ابتدای دهه‌ی ۱۳۶۰ به سازمان تبلیغات اسلامی پیوست. این کانون مأمنی بود برای هنرمندانی که با جنبش‌های اجتماعی و سیاسی دوران انقلاب و پس از آن همراه بودند. او همچنین از اعضای مؤسس انجمن هنرمندان نقاش ایران بود.
خسروجردی و انقلاب
حسین خسروجردی از اولین هنرمندانی است که نسبت به شرایط اجتماعی پس از انقلاب و تعارضات و تناقضات موجود با جامعه آرمانی-اسلامی، بدون محافظه کاری و ابهام و کنایه عکس العمل نشان داد. وی آثارش را از این ادراک از خود وقایع و جریانات پیرامون خالی نگذاشته است. حسین خسروجردی در نقاشی‌های اولیه‌اش به مضامین اجتماعی، سیاسی و مذهبی می‌پرداخت و به همین سبب نیز در زمره‌ی «نقاشان انقلاب» شمرده می‌شد. در آن دوره مفاهیمی چون شرارت، سقوط، رهایی و غیره را با زبانی تمثیلی بیان می‌کرد.
در آثارش همواره معیار معنایی و مفهومی دارد. او مبنای خلق آثارش را بر نا متعارف بودن میگذارد. آثار دوره انقلاب وی اغلب با شیوه اکسپرسیونیستی مضمون مورد نظر را منتقل می کنند. مضامین اجتماعی، فاصله طبقاتی، بهره کشی با عناوین مختلف و مفهوم آزادی از مضامین مورد توجه خسروجردی است. نماد ابزار اصلی وی در به تصویر کشیدن ایده هایش بوده است. او در آثارش قصد ندارد سبک نقاشی ایرانی را بکار گیرد، به عقیده وی نه فرم و روش بلکه مضمون و تعهد در نقاشی است که به آن هویت و وجود می بخشد.
وی در ابتدای انقلاب در آثارش اغلب نماد های مرسوم انقلابی دارد. اما پس از انقلاب آثار وی مفهومی با تاکید بر مسایل اجتماعی می شود که در همه آن ها طرح و رنگ با هم مصالحه دارند.[۲] بعد از گذشت مدت زمانی خسروجردی تغییر زاویه شگرفتی به لحاظ اعتقادی و رفتاری با آن دوران پیدا کرد، ترک وطن کرد و در سمت و سوی دیگری ایستاد. وی هم‌اکنون در لندن زندگی و کار میکند.
نقاشان انقلاب
نقاشی در بعد از پیروزی انـقلاب اسلامی بـا برپایی نمایشگاهی در بیستم فروردین‌ماه ۱۳۵۸ در حسینیه‌ی ارشاد شکل گرفت. در این نمایشگاه هنرمندانی چون، حبیب‌الله صادقی، کاظم چلیپا، حسین خـسروجردی، حسین صدری، محمدعلی رجبی، ناصر پلنگی و چند تن دیگر شرکت داشتند.
با تشکیل مـرکز «حوزه اندیشه و هنر اسلامی» این حرکت شکل تازه‌ای به خو گرفت و در سال‌های بعد نقاشان جوان دیگری هم‌چون مصطفی گـودرزی، عـلی وزیریان، مصطفی ندرلو، غلامعلی طاهری، مرتضی اسدی و حمید قدیریان به این گروه پیوستند کـه امـروزه بیشتر این نقاشان را با عنوان «نقاشان انقلاب» می‌شناسیم. اکثر نـقاشانی کـه در این مرکز گرد آمده بودند، با داشـتن انـگیزه‌های انقلابی، سعی در رواج دادن نقاشی انقلابی در میان عامه مردم داشتند.
هنر انقلاب اسلامی به‌عنوان یک مکتب هـنری در رونـد شکل‌گیری انقلاب اسلامی ریشه گـرفت. از حـسینیه‌ها و مساجد بـه عـنوان خـاستگاه اولیه، از منابع دینی و مذهبی و سیاسی بـه‌عنوان مـنابع مضمونی اولیه تا مفاهیم و موضوعات خاص انقلاب و جنگ تحمیلی که به‌طور مـشخص از سـال ۵۷-۶۰ به این سو در قلمرو هـنر ظاهر شد.
تعدادی از نـقاشی‌های اوایـل انقلاب جنبه‌ی شعاری داشتند و بـیشتر از ارزش مـحتوایی برخوردار بودند. اما اثاری که در سال‌های بعد خلق شدند، دارای مضمونی پخته‌تر و جنبه‌های تصویری قـوی گـشتند که با گذشت زمان، آثار از هر حیث، روند عـمیق‌تر و تـکنیکی‌تری در پیش گرفتند؛ بنابراین این قبیل آثار متأخر، از یک فضای عینی صرف فاصله گرفته و تکنیک یـا سـبک کار بر مضمون غالب می‌شود.
جدول نقاشی های خسروجردی در دهه شصت
| نام اثر | سال | سبک |
|---|---|---|
| دشمنان بشریت[یادداشت ۱] | ۱۳۶۱ | سمبولیسم |
| بمباران[یادداشت ۲] | ۱۳۶۳ | اکسپرسیونیسم |
| شهید شمع تاریخ | ۱۳۶۳ | سمبولیسم |
| سنگواره | ۱۳۶۴ | سمبولیسم |
| گریز | ۱۳۶۴ | سمبولیسم |
| پرواز | ۱۳۶۴ | سمبولیسم |
| نردبام ترقی | ۱۳۶۵ | سمبولیسم |
| وکیل وصی | ۱۳۶۵ | سمبولیسم |
| در حصار | ۱۳۶۵ | سمبولیسم |
| محیط زیست | ۱۳۶۶ | سمبولیسم |
| رحلت امام | ۱۳۶۸ | اکسپرسیونیسم |
| وارونه | ۱۳۶۹ | سمبولیسم |
فعالیت‌ها
- عضو مؤسس انجمن هنرمندان نقاش ایران
- عضو اولین هیئت مدیره انجمن هنرمندان نقاش ایران
- شرکت در بیش از ۹۰ نمایشگاه انفرادی و گروهی در داخل وخارج کشور
- طراحی بیش از یکصد عنوان پوستر و نشانه
- عضو هیئت داوران جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های متعدد تجسمی[۳]
جوایز و افتخارات
- برگزیده جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های متعدد تجسمی
- دیپلم افتخار مسابقه بین‌المللی صلح مسکو
- نفر برگزیده ترینال بین‌المللی هند
- برنده جایزه بزرگ بین‌المللی شارجه
- جایزه اول ششمین جشنواره فیلم فجر به خاطر طراحی پوستر فیلم دستفروش
- دریافت لوح زرین و دستخط حضرت امام خمینی (ره) از مجتمع هنر و ادبیات هفته دفاع مقدس[۴]
سینمایی
| عنوان | سال | نقش |
|---|---|---|
| مرگ دیگری | ۱۳۶۱ | دکور |
| دستفروش (اپیزود اول) | ۱۳۶۵ | طراح صحنه |
| دستفروش (اپیزود دوم) | ۱۳۶۵ | طراح پوستر |
| دستفروش (اپیزود سوم) | ۱۳۶۵ | طراح پوستر |
| تمام وسوسه‌های زمین | ۱۳۶۸ | طراح پوستر |
| مهاجر | ۱۳۶۸ | طراح پوستر |
| هنرپیشه | ۱۳۷۱ | مجری دکور |
| سلام سینما | ۱۳۷۳ | طراح پوستر |
جوایز و افتخارات
- اخذ دیپلم افتخار از نمایشگاه صلح در شوروی
- اخذ جایزه اول بخاطر پوستر فیلم «دستفروش» از ششمین جشنواره فیلم فجر
- دریافت لوح زرین و دستخط امام خمینی از مجتمع هنر و ادبیات هفته دفاع مقدس
مجموعه آثار نقاشی حسین خسروجردی
این کتاب ضمن معرفی آثار این هنرمند و ابراز موضع خویش دست به تحلیل نقاشی‌هایی از خسروجردی پرداخته است. این آثار با اجماع بسیاری از منتقدین و خود شخص هنرمند، تحت عنوان هنر متعهد و یا حتی هنر انقلابی مورد تحلیل قرار خواهند گرفت. این کتاب در ۹۴ صفحه و توسط انتشارات سوره مهر در سال ۹۰ منتشر شده است.
گفتاورد
خسروجردی:کسی که دارد از میراث فرهنگی خود با تمام وجود دفاع میکند هنرمند انقلابی است. کسی که از ادبیات ایران پاسداری میکند هنرمند انقلابی است. کسی که برای تنفس و تولید و خلاقیت در جامعه فضا ایجاد میکند هنرمند انقلابی است. همه تعریف انقلاب و هنر انقلاب این نیست که عدهای خیلی اصرار دارند که یک نگاه سیاسی را پیاده کنند و هنر آن را هنر انقلاب بنامند.
پانویس
- ↑ «داستان یک». دریافت‌شده در ۳۱ فروردین ۱۴۰۳.
- ↑ «آسیب‌شناسی نقاشی دهه اول انقلاب با برسی مولفه های سیاسی، اجتماعی در آثار نقاشی، مطالعه موردی آثار هانیبال الخاص؛ حسین خسروجردی و آیدین آغداشلو». ندا اصل استیاری و اکتای مسنن. دریافت‌شده در ۹ شهریور ۱۴۰۳.
- ↑ زندگینامه: حسین خسروجردی (۱۳۳۶-) سایت روزنامه روزنامه همشهری، تاریخ بازدید: ۶ اردیبهشت، ۱۴۰۳ش.
- ↑ «زندگینامه حسین خسروجردی». دریافت‌شده در ۳۱ فروردین ۱۴۰۳.
- ↑ «در پي فراخوان پوستر جشنواره فيلم فجر». ۹ آبان ۱۳۸۳. دریافت‌شده در ۹ شهریور ۱۴۰۳.
یادداشت
- ↑ در این نقاشی چهره‌های ترسناکی با کلاه خودهای نظامی و تفنگهایی با سر نیزه می بینیم که قطب تپنده‌ای را نشانه رفته‌اند …پرچم و ستاره روی کلاه خود سمبولی از غرب است که فضای زندگی را تیره و تار کرده و زندگی را متوقف ساخته، این اثر، دشمن شمشیر از رو بسته ای را هشدار می دهد. محور مضمون این اثر جنگ و شهادت است.
- ↑ این اثر بانوی محجبه وحشت زده و بی سر پناهی را نشان می‌دهد که کودک متحیرش را به آغوش کشیده و سربند سبزی در پیشانی کودک بسته شده و به آسمان خیره است. پشت زن، موشکهایی در حال فرود هستند که دلیل ترس و وحشت زن است. خرابه‌ها و آوار غلطیده در آتش، روزهای سخت دوران جنگ و اشغال و بمباران را به تصویر می‌کشد.
پیوند به بیرون