رسول ملاقلی‌پور
 | |
| تاریخ تولد | ۱۷ شهریور ۱۳۳۴ |
|---|---|
| محل تولد | اردبیل، ایران[۱] |
| مدفن | بهشت زهرا، تهران |
| پیشه |
|
| سال‌های فعالیت | ۱۳۶۲–۱۳۸۵ |
| فرزندان | علی ملاقلی‌پور |
رسول ملّاقلی‌پور (زادهٔ ۱۷ شهریور ۱۳۳۴– ۱۶ اسفند ۱۳۸۵) کارگردان، تهیه‌کننده و فیلم‌نامه‌نویس اهل ایران بود. رسول ملاقلی‌پور زاده شهر اردبیل بود که از سال ۱۳۶۲ فعالیت خود را آغاز نمود.
ملاقلی‌پور توانست با فیلم پرواز در شب، سیمرغ بلورین بهترین فیلم را از جشنواره فیلم فجر دریافت کند. از نمونه آثار او می‌توان به هیوا، نسل سوخته، میم مثل مادر، سفر به چزابه، بلمی به سوی ساحل و افق اشاره کرد.
رسول ملاقلی‌پور، در ۱۶ اسفند ۱۳۸۵ بر اثر سکته‌ی قلبی درگذشت.
فعالیت‌های هنری
ملاقلی‌پور یکی‌از کارگردانان مطرح سینمای جنگ و اجتماعی ایران بود. وی توانست با فیلم پرواز در شب (۱۳۶۵) سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره فیلم فجر را دریافت کند. هیوا (۱۳۷۷) ساختهٔ او نیز نامزد این جایزه شد. پس از فوتش نشان افتخار «جهادگر عرصه فرهنگ و هنر» برای یک عمر فعالیت به خانوادهٔ او اهدا شد.[۲]
او در ابتدای انقلاب عکاسی را به‌طور آماتور آغاز کرد و با شروع جنگ ایران و عراق، به صورت حرفه‌ای به ادامه آن پرداخت و پس از آن به ساخت فیلم مستند از عملیات مختلف جنگ پرداخت و فیلم کوتاه شاه کوچک را با دوربین ۱۶ میلی‌متری ساخت که جایزه بهترین فیلم جشنواره وحدت را گرفت. او نخستین فیلم بلندش را در سال ۱۳۶۳ با نام «نینوا« با دوربین ۱۶ میلی‌متری ساخت و به این ترتیب به سینمای حرفه‌ای راه یافت. با ساخت «پرواز در شب» (۱۳۶۵) جایزه بهترین فیلم را از جشنواره پنجم فیلم فجر به دست آورد.
با فیلم سینمایی افق قدرت کارگردانی خود را به رخ همگان کشید و با ساخت «مجنون» و «خسوف» همگام با شرایط روز حرکت کرد. اما با فیلم «پناهنده» نزد فیلم‌شناسان به محبوبیت رسید و در سال ۱۳۷۴ اثر مهمّش را که «سفر به چزابه» باشد ساخت. شکست این فیلم در نمایش عمومی و توقیف نجات یافتگان ملاقلی‌پور را واداشت تا برای جبران زیان، بدترین فیلم کارنامه‌اش را رقم بزند: کمکم کن. و برای اثبات توانایی‌هایش یک سال بعد هیوا را ساخت که در جشنواره هفدهم فیلم فجر جایزه بهترین کارگردانی و بهترین فیلم را علاوه بر جوایز دیگر برد. در سال ۱۳۷۸ ملاقلی‌پور فیلم سه اپیزودی نسل سوخته را ساخت. «قارچ سَمّی» که در سال ۱۳۸۰ ساخته شد، تمام ضعف‌های کمکم کن و تمام قوت‌های نسل سوخته را یکجا با خود داشت - یک فیلم خوش‌ساخت با شخصیت‌ها و نگاهی آشفته و روان‌پریش. میم مثل مادر ملاقلی‌پور که اقبال یافته بود یکی از واپسین فیلم‌های او بود.
ملاقلی‌پور در سفر به کربلا برای بازدید لوکیشن‌ها از فرصت استفاده کرد و مستندی نیز به نام شش گوشه عرش را جلوی دوربین برد که فرجامین اثر او محسوب می‌شود. او در این سفر متوجه شد که هنرمندان برجسته اصفهانی در آنجا مشغول طراحی ضریح امام حسین بن علی هستند. دو شب حضور در کنار این هنرمندان به فیلم مستندی بدل شد. قرار بود بخش دیگر از تصویربرداری این فیلم مستند نیز در اصفهان انجام شود. ملاقلی‌پور این فیلم را به صورت افتخاری کارگردانی کرد. او فیلمنامهٔ فیلم‌هایش را خود می‌نوشت؛ و شگرد فیلمنامه‌نویسی را از مطالعهٔ آثار بهرام بیضایی آموخته بود به پاس قدردانی از زحمات رسول ملاقلی‌پور فیلمساز فقید اردبیلی به پیشنهاد استاندار اردبیل، در مراسم اختتامیه اولین جشنواره میلاد سرخ خیابانی به افتخار وی نامگذاری می‌گردد.[۳]
فیلم‌شناسی
کارگردان و نویسنده
- میم مثل مادر (۱۳۸۵)
- مزرعه پدری (۱۳۸۱)
- قارچ سمی (۱۳۸۰)
- نسل سوخته (۱۳۷۸)
- هیوا (۱۳۷۷)
- کمکم کن (۱۳۷۷)
- سفر به چزابه (۱۳۷۴)
- نجات یافتگان (۱۳۷۴)
- پناهنده (۱۳۷۲)
- خسوف (۱۳۷۱)
- مجنون (۱۳۶۹)
- افق (۱۳۶۷)
- پرواز در شب (۱۳۶۵)
- بلمی به سوی ساحل (۱۳۶۴)
- نینوا (۱۳۶۲)
نویسنده‌گی
- میم مثل مادر (۱۳۸۵)
- مزرعه پدری (۱۳۸۲)
- قارچ سمی (۱۳۸۰)
- نسل سوخته (۱۳۷۸)
- کمکم کن (۱۳۷۷)
- هیوا (۱۳۷۷)
- سفر به چزابه (۱۳۷۴)
- نجات یافتگان (۱۳۷۴)
- دشت ارغوانی (۱۳۷۳)
- پناهنده (۱۳۷۲)
- خسوف (۱۳۷۱)
- لبه تیغ (۱۳۷۱)
- مجنون (۱۳۶۹)
- افق (۱۳۶۷)
- پرواز در شب (۱۳۶۵)
- بلمی به سوی ساحل (۱۳۶۴)
- نینوا (۱۳۶۲)
تهیه‌کننده
- قارچ سمی (۱۳۸۰)
- کمکم کن (۱۳۷۷)
- دشت ارغوانی (۱۳۷۳)
- پناهنده (۱۳۷۲)
- خسوف (۱۳۷۱)
- مرغابی وحشی (۱۳۷۰)
- مجنون (۱۳۶۹)
- پرواز در شب (۱۳۶۵)
درگذشت
رسول ملاقلی‌پور در ۱۶ اسفند ۱۳۸۵ بر اثر سکته‌ی قلبی درگذشت و در قطعه ۲۲۴، رديف ۵۵، شماره ۳۵ بهشت زهرا (س) تهران (قطعه هنرمندان) آرمید.
گفتاورد
در مراسم تشییع وی مجید مجیدی به مرور خاطره‌اي از آن مرحوم پرداخته و عنوان كرد: رسول عازم كربلا بود. هفته گذشته به پابوس آقا اباعبدالله رفته بود و آرزو داشت فيلمش درباره عاشورا را تكميل كند. او مي‌خواست در بازگشت از شمال به كربلا برود. حال او مسافر كربلا است. در آستانه اربعين، رسول پرواز خواهد كرد و به كربلا مي‌رود.[۴]
در مراسم تشییع وی محمدرضا شرف‌الدین مدیر عامل وقت انجمن سینمای دفاع مقدس گفت: من الان چه بايد بگويم. اگر رسول زنده بود ما الان كربلا بوديم. رسول دوشنبه زنگ زد كه ويزا چه شد؟ به اربعين نزديك شديم. او در شوق رفتن به كربلا بود و حالا حتماً به آنجا رفته‌است. ملاقليپور قصد كرده بود فيلمي درباره امام حسين(ع) بسازد اما يكدفعه منصرف شد. وقتي دليلش را پرسيدم گفت: اگر فيلم بسازم و آنچه بايد نشود چه جوابي بايد بدهم؟ من لايق فيلمسازي براي آقا نيستم.[۵]
پیام محمود احمدی نژاد رئیس جمهور وقت به مناسبت درگشت رسول ملاقلی پور: خبر ناگوار درگذشت هنرمند ملي كشور و فيلمساز برجسته دفاع مقدس موجب تأسف و تألم شد. بي‌شك فقدان ايشان ضايعه‌اي براي مجموعه هنري كشور و ملت ايران است. اينجانب مصيبت وارده را به ملت شريف ايران و خانواده آن مرحوم تسليت مي‌گويم و براي روح پرتلاطم رسول ملاقلي پور ، پرواز در جوار رسول خدا را آرزو مي‌كنم.[۶]
پانویس
- ↑ «بزرگداشت ملاقلی‌پور در ارسباران». همشهری. ۲۹ فروردین ۱۳۸۶. دریافت‌شده در ۲۱ مارس ۲۰۱۷.
- ↑ «بیوگرافی رسول ملاقلی پور». دریافت‌شده در ۱۴ خرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «رسول ملاقلی‌پور». دریافت‌شده در ۱۴ خرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «بهشت زهرا(س)؛ قطعه ۲۲۴، خانه ابدي «رسول ملاقليپور» رسول سينماي دفاع‌مقدس». خبرگزاری دفاع مقدس. ۲۰ اسفند ۱۳۸۵. دریافت‌شده در ۲۲ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «بهشت زهرا(س)؛ قطعه ۲۲۴، خانه ابدي «رسول ملاقليپور» رسول سينماي دفاع‌مقدس». خبرگزاری دفاع مقدس. ۲۰ اسفند ۱۳۸۵. دریافت‌شده در ۲۲ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «بهشت زهرا(س)؛ قطعه ۲۲۴، خانه ابدي «رسول ملاقليپور» رسول سينماي دفاع‌مقدس». خبرگزاری دفاع مقدس. ۲۰ اسفند ۱۳۸۵. دریافت‌شده در ۲۲ مرداد ۱۴۰۳.