محمدرضا ایرانمنش

از یاقوت
(تغییرمسیر از رضا ایرانمنش)
محمدرضا ایرانمنش
اطلاعات شخصی
تاریخ تولد۱۹ شهریور ۱۳۴۶ ‏(۵۷ سال)
ملیتایرانی
محل تولدجیرفت، کرمان
پدرعلی اکبر
اطلاعات هنری
اطلاعات ارتباطی
آدرس ایمیلآدرس اینستاگرام =محمدرضا ایرانمنش


محمدرضا ایرانمنش (زادهٔ ۱۹ شهریور ۱۳۴۶ در جیرفت، کرمان) کارگردان و بازیگر ایرانی است. وی فارغ‌التحصیل لیسانس بازیگری از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، فوق لیسانس کارگردانی از دانشگاه تربیت معلم و دکترای هنر است.

وی کاندیدای سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد برای فیلم سجاده آتش در دوازدهمین دوره جشنواره فیلم فجر، (سال ۱۳۷۲) بود.

زندگی و آغاز فعالیت بازیگری

وی زادهٔ ۱۳۴۶ در جیرفت کرمان است. ایرانمنش در دوران دفاع مقدس (۱۴ سالگی) به جبهه رفت و در عملیات‌های متعددی حضور داشت. در زمان جنگ عکاسی می‌کرد و تجربه کارگردانی چند تئاتر را برای بچه‌های جبهه داشت. ایرانمنش در ۱۸ سالگی در عملیات والفجر ۸ به علت استشمام گاز خردل، جانباز شیمیایی می‌شود.

ایرانمنش در بیش از ۶۰ فیلم سینمایی و مجموعه تلویزیونی حضور داشته است. از آثار ماندگار او می‌توان به فیلم‌های دکل ساخته عبدالحسن برزیده و سجاده آتش احمد مرادپور اشاره کرد. در سال ۱۳۷۲ وی برای فیلم سجاده آتش نامزد بهترین بازیگر نقش اول مرد در جشنواره فیلم فجر شده است. حضور وی در فصل دوم سریال موفق «داستان یک شهر» اصغر فرهادی نیز بخشی از کارنامه اوست.

گفتاورد

به گزارش خبرنگار سینمایی فارس، «رضا ایرانمنش» بازیگر سینما و تلویزیون در روزهای پایانی فروردین‌ماه ۱۳۹۱ به کما رفت، اما در ۲۵ فروردین به هوش آمد. وی پس از به هوش آمدن در مصاحبه‌ای گفت:

من تقریباً ۱۷ بار به بیمارستان رفتم، ۴ سال پیش هم یک بار به کما رفتم، شاید باورتان نشود اما من ۴ ساعت کاملاً مرده بودم و بعد از ۴ ساعت دوباره برگشتم. خاطرات واضحی را به یاد دارم، احساس می‌کردم در خلأ هستم، می‌توانستم خیلی سریع به هر جا که اراده کنم بروم. اما دلم نمی‌آمد از کنار جسمم آن طرف‌تر بروم، مثل یک رؤیا بود. یکی از بچه‌ها از به‌هوش آمدن من - بعد از یک ماه کم هوشی- فیلم گرفته بود، در فیلم دیدم که گریه و التماس می‌کنم و همه را به قرآن قسم می‌دهم که نمی‌خواهم برگردم، من سبک و رها بدون هیچ دردی در ابرها بودم، اما هر لحظه به زمین نزدیک‌تر می‌شدم دلم نمی‌خواست برگردم. اما بالاخره برگشتم و دوباره سنگین شدم دوباره دردها برگشتند. قبل از هوشیاری کامل صدای بوق دستگاه‌ها به من یادآوری می‌کردند که برگشته‌ام و می‌فهمم دوباره به «آتیه» آمده‌ام.[۱]


کارنامه هنری

سال مجموعه تلویزیونی کارگردان توضیحات
۱۳۷۳ بهاران در بهار غلامرضا رمضانی شبکه ۲

رمضان ۷۳

۱۳۷۴ ترور حسین حکمت جو شبکه ۱
۱۳۷۵ بر بال دوست مسعود آب پرور شبکه ۳
۱۳۷۵ خبرنگار خارجی محمدحسین لطیفی شبکه ۳
۱۳۷۶ مردان آنجلس فرج‌الله سلحشور شبکه ۱
۱۳۷۶ گالری ۹ غلامرضا رمضانی شبکه ۵
۱۳۷۷ لانه شیطان عبدالحسن برزیده شبکه ۱
۱۳۷۷ روایت انقلاب جمال شورجه
جواد شمقدری
شبکه ۲
دهه فجر ۷۷
۱۳۷۹ داستان یک شهر
(سری دوم)
اصغر فرهادی شبکه ۵
۱۳۸۰ نفس سنگ احمد بخشی شبکه ۵
۱۳۸۰ پرونده‌های مجهول جمال شورجه شبکه ۲
۱۳۸۰ روشنایی دشت عبدالله باکیده شبکه ۲
۱۳۸۱ مدرسه خورشید حسین روشن بخش شبکه ۲
۱۳۸۱ توپ گرد بهروز بقایی شبکه ۱

گروه کودک و نوجوان

۱۳۸۱ آخرین آواز ققنوس مسعود تکاور شبکه ۳
۱۳۸۱ گل مرداب پرویز امیرافشاری شبکه ۵
۱۳۸۱ دیوانه در شهر غلامرضا رمضانی شبکه ۲

نوروز ۸۲

۱۳۸۳ نسیم وصل محسن شهابی شبکه ۱
۱۳۸۴ وفا محمدحسین لطیفی شبکه ۳

نوروز ۸۵

۱۳۸۵ تا صبح مجید جوانمرد
محمدعلی باشه آهنگر
شبکه ۵
۱۳۸۹ ستایش سعید سلطانی شبکه ۳
۱۳۹۰ پیشواز سعید ابراهیمی فر شبکه ۲

دهه فجر ۹۰

۱۳۹۹ آخرخط علی مسعودی شبکه ۳

پخش تیر ۱۳۹۹

۱۴۰۱ بی نشان راما قویدل شبکه ۳

پخش مرداد ۱۴۰۱

[۲] (۱۳۸۱)[۳] (۱۳۷۷)

سینما

گفتاورد

گفت‌وگو دباره جشنواره بین‌المللی فیلم کودک و نوجوان

رضا ایرانمنش دربارهٔ پیرامون جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودک و نوجوان گفت:

سینما نقش مهمی در فرهنگ دارد و به عقیده من حتی بهترین ابزار موجود برای فرهنگ سازی است. بهترین زمان برای فرهنگ‌سازی نیز دوران کودکی و نوجوانی است و به همین دلیل، سینمای کودک و نوجوان از اهمیت زیادی برخوردار است. اگر به فرهنگ غرب و کشورهای اروپایی نگاه کنیم، یک حس شدید ناسیونالیستی میان آن‌ها می‌بینیم. با کمی تحقیق و فلش‌بک زدن به گذشته، متوجه می‌شویم چقدر در فرهنگ‌سازی در این جهت تلاش شده و میزان زیادی از این اقدامات مربوط به بخش سینمای کودک و نوجوان است. در تمام دنیا به وسیله هنر نمایش و سینما بر مغز، فکر و عملکرد بچه‌ها کار می‌کنند. اگر به فیلم‌های کودک و نوجوان آن‌ها دقت کنید، متوجه می‌شوید با چه روش‌هایی بر ذهن کودک و نوجوان تأثیر می‌گذارند و موجب فرهنگ‌سازی می‌شوند. انواع و اقسام آثار نمایشی مثل انیمیشن و فیلم عروسکی در این زمینه ساخته شده است.

او در ادامه افزود: متأسفانه در کشور ما زیاد به این مقوله اهمیت داده نمی‌شود. می‌توان اهداف مدنظر دولتمردان هم‌چون بحث حجاب و عفاف را به این بحث وارد کرد. بارها و بارها فقط با حرف گفته‌ایم حجاب باید وجود داشته باشد. فرهنگ‌سازی در این زمینه زیر صفر و انتظارات موجود، بالای صد است. اگر از کودکی و نوجوانی با تلاش کارشناسان، چرایی اصرار بر حجاب فرهنگ‌سازی شود، نتیجه‌بخش خواهد بود؛ نه با گشت ارشاد. ما مقصر هستیم که جوان امروز حجاب را به درستی درک نکرده. باید برای نسل امروز تجزیه و تحلیل کنیم تا متوجه شود. دربارهٔ مقوله‌های دیگری چون فقر و فحشا هم این مسئله صادق است. در تمام زمینه‌ها باید ریشه‌ای کار شود. به همین دلیل است که بهترین بستر مناسب برای فرهنگ‌سازی، سینما و نمایش است. من در این میان سینمای کودک و نوجوان را حائز اهمیت زیادی می‌دانم. ایرانمنش سپس دربارهٔ وضعیت سینمای کودک و نوجوان در ایران گفت: کشور ما در بسیاری زمینه‌ها فعالیت کمی صورت می‌دهد و از کشورهای پیشرفته عقب است؛ اما خوش‌بختانه نسبت به زمینه‌های دیگر، در سینمای کودک و نوجوان خوب کار می‌شود و تنوع زیادی در این حیطه وجود دارد.

سینمای ایران مدت‌ها است مخاطبین کمی دارد و ریشه این مشکل به مشغله زیاد مردم و کمبود ژانرهای سینمایی برمی‌گردد. ۱۵–۲۰ سال پیش فیلم اکشن می‌ساختیم که اکنون نمی‌سازیم. در سینمای امروز تمام موضوعات یکدست شده، بازیگرها مثل هم هستند، نمی‌توانیم مسائل را از هم تفکیک کنیم. اما در سینمای کودک ما، فیلمی هم‌چون شهر موش‌ها ساخته می‌شود که هم کاری متخصصانه است و هم قشر کودک و نوجوان و بزرگسال به آن روی خوش نشان می‌دهند. او در ادامه به علاقه خود برای پیشرفت سطح سینمای کودک اشاره کرد: هرچقدر برای اهداف پیش رو تلاش کنیم، آینده بهتری خواهیم داشت. بشخصه به دلیل اهمیت بالای سینمای کودک و ارتقاء کیفی آن اعلام آمادگی می‌کنم. باید یک فضای رقابتی میان فیلمسازان و تهیه‌کنندگان ایجاد شود تا پاسخ آن را به زیبایی و وضوح در آینده ببینیم. سالیان پیش چند سریال و تله‌فیلم در زمینه کودک بازی کردم و هم‌چنین یک مستند داستانی دربارهٔ جانبازان و کودکان آن‌ها کار کردم. فعالیت در سینمای کودک و نوجوان برای من بسیار لذت‌بخش است.

وی در ادامه افزود: ای کاش در سینمای کودک و نوجوان، روزنه‌ای به دفاع مقدس می‌زدیم و ارزش‌های هشت سال دفاع مقدس را برای نسل امروز و فردا و نسل‌های آینده می‌نمایاندیم. سوژه‌های جذاب و زیبای زیادی برای آشنایی با مقوله مقدس دفاع از میهن وجود دارد.[۴]

گفت‌وگو دربارهٔ سینمای انقلاب اسلامی

ایرانمنش بازیگر سینما و تلویزیون در گفت‌وگویی دربارهٔ چهل سالگی سینما انقلاب اظهار کرد:

۲۱ شهریور ماه مصادف با چهل سالگی سینمای انقلاب اسلامی است؛ در همین راستا اگر بخواهیم بررسی کنیم آیا سینما به عنوان یکی از ابزارهای مهم و تاثیرگذر توانسته همدوش با دیگر حوزه‌های فرهنگی عملکردی دلخواه آرمان‌ها داشته باشد باید گفت در این حوزه ما فراز و فرودهای بسیاری داشته‌ایم که کمی اظهار نظر را در این زمینه سخت می‌کند.

وی افزود: من نقطه اوج سینما را در پرداختن به موضوعات انقلابی می‌دانم. این نگاه نیز تنها به واسطه تعداد کارهایی که در این ایام تولید شده نیست، بلکه جریان حاکم بر سینما را همسو با ارزش‌های انقلاب می‌دانم. دلیلم این است که با پیروزی انقلاب اسلامی فرصتی پیش آمد تا گروهی که دغدغه هنر انقلاب دارند، وارد سینما شوند. این حضورناخودآگاه جریان‌سازی به همراه داشت که نمود آن را در تمامی بخش‌های سینمای می‌شود مشاهده کرد؛ این اتفاق به نحوی بود که در سینمای کشورمان ژانری جدید شکل گرفت که از آن به عنوان سینمای انقلاب نام می‌برند.

بازیگر فیلم «سجاده آتش» ادامه داد: نمود دیگری از سینمای انقلاب را در فیلم‌های دفاع مقدسی باید توصیف کرد که این قبیل تولیدات هم نیز در قالب یک ژانر در سینمای ما جایگاهی خاص پیدا کرده‌اند. این فضاهای نو که ما از آن به عنوان نقطه شکوه سینمای ایران نام می‌برم تداوم لازم را نداشت! از ابتدای دهه هشتاد کارهای مورد نظر به شدت در این حوزه کم رنگ شد؛ اتفاقی که علاوه بر سینما در تلویزیون نیز مشاهده شد.

این بازیگر در پاسخ به این سؤال که چرا چنین وضعیتی در سینما شکل گرفته است؟ گفت: وقتی یک حوزه در اختیار آدم‌های خاص قرار می‌گیرد آن بخش به سمت نزول هدایت می‌شود؛ چراکه انحصارگرایی همیشه به ناکجا آباد ختم شده است. این وضعیت در سینما نیز رخ داده است. منظور این است که تولیدات دینی یا دفاع مقدسی در اختیار آدم‌هایی قرار گرفته که تنها خود را محق کار کردن در این زمینه می‌دانند، به همین دلیل نیز تنوع و شکوفایی از این حوزه رخت بسته است. این انحصار هم تنها به کارگردان مختص نمی‌شود، بلکه بازیگر و فیلمنامه‌نویس هم دستخوش چنین آسیبی شده است. نکته تاسف‌آورتر این است که نهادهای دولتی نیز به انحصارگرایی این قبیل افرد کمک می‌کنند، چون با انحصارگرایی که انجام می‌دهند به آنها در رسیدن به خواسته‌شان کمک می‌کنند.

وی دربارهٔ عملکرد بخش خصوصی در حوزه تولید فیلم‌های انقلابی چنین توضیح داد: در این زمینه شرایط بسیار سخت‌تر است، زیرا در بخش دولتی حداقل کارهایی سفارشی تولید می‌شود، اما در بخش خصوصی، همین دست کارها هم عرضه نمی‌شود. منظور این‌که در بخش خصوصی به توجیه این‌که برای آنها بیش از هر چیزی بازگشت سرمایه اهمیت دارد و در آثاری انقلابی و دفاع مقدسی عموماً سرمایه بازنمی‌گردد به سمت تولیدات مورد نظر متمایل نمی‌شوند! حال در چنین شرایطی که بخش دولتی و خصوصی عملکرد مطلوبی در این زمینه ندارند، خود بسنجید آیا امید به فیلم‌های انقلابی است؟

بازیگر فیلم «تعقیب سایه‌ها» در پاسخ به این مطلب که شعارهای حمایت از آثار انقلابی مسئولان سینمایی را چگونه می‌توان با نتایج به دست آمده در سینما طی چهار دهه گذشته معنا کرد؟ گفت: همانگونه که واقفید معمولاً ما در این زمینه شعارهای خوبی می‌دهیم، اما در عمل هیچ اتفاق مثبتی را شاهد نیستیم. این شعارهای دهان پرکن در شرایطی است که برخی کشورها نسبت به آدم‌هایی که برای آنان جانفشانی کرده‌اند بزرگداشت‌های منحصر به فرد می‌گیرند. این نکته را بیان کردم تا بگویم وقتی ما قدر ایثارگران خود را نمی‌دانیم چگونه متوقع هستیم نسبت به فیلم‌هایی که قرار است در آنها ایثار تصویر شود اهمیت قائل شویم؟

این جانباز در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کرد: نکته دیگر که من از آن به عنوان تاسف نام می‌برم به کارهای کلیشه ای مربوط می‌شود که ما معمولاً در این زمینه انجام می‌دهیم. برای مثال در هفته دفاع مقدس کارهایی چون بازدید از آسایشگاه‌های ایثارگران انجام می‌دهیم، اما در طول سال آنها را فراموش می‌کنیم! در دهه فجر هم چنین اتفاقی رخ می‌دهد؛ چراکه دائماً شعار حمایت از کارهای انقلابی سر داده می‌شود، اما نمی‌دانم این شعارها چرا هیچ‌گاه به سر منزل مقصود نمی‌رسد.

وی با تأکید بر این‌که برخی مواقع از رفتار مدیران متعجب می‌شود، گفت: وقتی می‌بینیم فیلم‌های دهه ۶۰ و ۷۰ در ایام دهه فجر یا هفته دفاع مقدس از شبکه‌های مختلف سیما باز هم روی آنتن می‌رود از خود سؤال می‌کنم که آیا این مسئله باعث ناراحتی مسئولان سیما نمی‌شود؟ چون وقتی مردم می‌بینند فیلمی ۲۰ بار از تلویزیون پخش شده از خود سؤال می‌کنند، چرا در این زمینه کاری تولید نمی‌شود که ما مجبور نباشیم یک فیلم را بعد از چهل سال باز هم ببینیم.

ایرانمنش در انتهای سخنان خود تأکید کرد: اگر عزم و اراده‌ای برای بهبود شرایط وجود داشته باشد، می‌توان انتظار روزهای بهتر را برای سینما داشت، اما آنچه که من از شرایط استنباط می‌کنم، گواه چنین شرایطی نیست، زیرا اگر اینگونه نبود، بزرگان ما امروز خانه نشین نبودند.[۵]

پانویس

  1. هفده بار به کما رفتم؛ یک بار هم به برزخ، خبرگزاری انتخاب، تاریخ انتشار: ۳۰ فروردین ۱۳۹۱، دریافت شده در ۸ خرداد ۱۴۰۳.
  2. ماهنامهٔ سینمایی فیلم، سال بیست و یکم، شمارهٔ ۲۹۵، صفحهٔ ۳۴، بهمن ۸۱
  3. ماهنامهٔ سینمایی فیلم، سال شانزدهم، شمارهٔ ۲۲۴، صفحهٔ ۳۵، شهریور ۷۷
  4. سینمای کودک و نوجوان از اهمیت زیادی برخوردار است خبرگزاری برنا، ۱۳۹۳/۰۷/۱۰، دریافت شده در ۸ خرداد ۱۴۰۳.
  5. سینمای انقلاب در چنگال عده‌ای انحصارگر اسیر است، خبرگزاری بین‌المللی قرآن، تاریخ انتشار: ۲۲ شهریور ۱۳۹۷، دریافت شده در ۸ خرداد ۱۴۰۳.