روایت رهبری (مستند)

از یاقوت
روایت رهبری
پوستر فیلم
پوستر فیلم
نام فیلمروایت رهبری
موضوعانتخاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان رهبر انقلاب
سبکمستند
کارگردانمهدی نقویان
نویسندهمحمد حسن‌زاده
تدوینمهدی نقویان
صداپیشگانناصر طهماسب
شرکت/سازمان تولیدکنندهدفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه ای
زمان۱۸۰ دقیقه
کشورایران
زبانفارسی


روایت رهبری (تولید ۱۳۹۸) مجموعه مستندی به کارگردانی و تهیه‌کنندگی مهدی نقویان است که با استفاده از تصاویر آرشیوی بکر و دیده نشده‌ای، ماجرای انتخاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان رهبر انقلاب را روایت می‌کند.

این مستند را دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه ای در ۳ قسمت و در مجموع ۱۸۰ دقیقه تهیه کرده است.

درباره مستند

مستند «روایت رهبری» با استفاده از تصاویر آرشیوی بکر و دیده نشده‌ای، ماجرای انتخاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان رهبر انقلاب را روایت می کند.

این مستند از تصاویر آرشیوی دیده نشده‌ای از اجلاسیه فوق‌العاده مجلس خبرگان در ۱۴ خرداد ۶۸ و مباحثات صورت گرفته در این اجلاس، برای نخستین بار رونمایی می‌کند و اسناد اجلاسیه فوق‌العاده مجلس خبرگان در ۱۵ مرداد سال ۶۸ نیز برای نخستین بار از تلویزیون پخش می‌شوند.

استعفای آیت‌الله منتظری، چگونگی پذیرفتن این استعفا توسط امام خمینی (ره) و بررسی آن در اجلاس مجلس خبرگان، اصل ولایت‌فقیه و چگونگی ورود آن به قانون اساسی، ارتباط آیت‌الله خامنه‌ای با امام خمینی (ره) و انقلاب و دلایل انتخاب ایشان برای رهبری و … از جمله مباحثی است که در این مستند به آن‌ها پرداخته ‌شده است.

«روایت رهبری» از آن دست فیلم های مستندی است که اهمیت و جذابیتشان به‌خاطر افشاگری از رخدادهای مکتوم یا کمتر گفته شده در خلال تحولات سیاسی است. این فیلم مستند، نمایی نزدیک از یک موقعیت مهم و ملتهب تاریخی است که مسیر حرکت و سرنوشت یک ملت را تعیین کرد. کل فیلم درباره یک جلسه است که طی چند ساعت از یک روز برگزار شد. اما تماشای آن جلسه با همه جزئیات و حواشی ناگفت هاش، نقدر حساس و مهیج است که زمان حدودا ۹۰ دقیق های فیلم، برای مخاطب احساس نمی‌شود و حتی ناکافی به نظر می‌رسد.

این فیلم با هجران آغاز می شود و با وصال به پایان می رسد؛ افتتاح فیلم، فاجعه ای است که امتی را فرا می گیرد. داغ فراق امام خمینی(ره) در آن روزها عمیق بود و بسیاری را هراس پایان انقلاب فراگرفته بود. رادیوهای بیگانه و محافل دشمن، شاد بودند و خواب فروپاشی می‌دیدند. اما به تعبیر سید شهیدان اهل قلم، این ماجرا، آغازی بر یک پایان بود. مستند «روایت رهبری » روایتی است از این‌که چگونه کشتی انقلاب در تلخ‌ترین دوره‌اش و روزهایی که سرنشینان کشتی عزادار بودند و بیم غرق شدنشان می‌رفت، به ساحل آرامش و نجات رسید.

این فیلم به وسیله تصاویر آرشیوی به‌جای‌مانده از نشست مجلس خبرگان رهبری برای تعیین جانشین امام خمینی(ره) ساخته شده است. جلسه ای که ۱۴ خرداد سال ۱۳۶۸ با حضور رئیس و اعضای این مجلس برگزار شد. البته کتابی هم با همین نام در ۶۰۰ صفحه منتشر شده که محتوایی نزدیک اما متفاوت با این فیلم دارد و به جایگاه قانونی رهبری در جمهوری اسلامی از زمان رسمیت یافتن رهبری امام راحل تاکنون می‌پردازد. اما این فیلم، در اصل به همان جلسه متمرکز است و البته ماجرای برگزاری رفراندوم برای اصلاح قانون اساسی در همان دوره را بازگو می‌کند.

با وجود تصاویر ضبط شده از آن جلسه، کارگردان «روایت رهبری » ظاهرا کار ساده ای در پیش داشته اما اهالی مستند می‌دانند که گزینش تصاویر، ارزش های افزوده به تصاویر مربوطه، مصاحبه‌ها و توضیحاتی که در قالب نریشن به فیلم اضافه شده، می‌توانست شکل‌ها و نتایج متفاوتی برای این فیلم رقم بزند. هنر سازنده این مستند، فراوری ماده خام اولیه یعنی همان تصاویر ضبط شده از جلسه مجلس خبرگان برای تعیین تکلیف رهبری نظام پس از امام خمینی(ره) و تبدیل آن به فیلمی هنری و پر از نکات ارزشمند جدید است.[۱]

گفتاورد

مهدی نقویان کارگردان مستند "روایت رهبری" در گفتگویی با خبرنگار خبرگزاری تسنیم گفت:

به نظر من در خوشبینانه‌ترین شکل ممکن کارگردان ۵۰ درصد کار است؛ چرا که گرافیک، نوع روایت، صداگذاری و خیلی از مسائل دیگر دخیلند؛ من سعی کردم در مستندهایم این اتفاقات را به نحو درست و استاندارد کنار هم قرار بدهم. هرچند سینمای مستند ما در سطح دنیا با فیلم‌های به شدت حرفه‌ای رقابت می‌کند اما در داخل با آن اینگونه برخورد نمی‌کنند چه در بودجه‌بندی و چه در حمایت از کار.

وی اضافه کرد:‌ من سعی کردم در کارهایم این استانداردها را رعایت کنم؛ حتی با بودجه کم و به طور کل فیلمساز باید دغدغه اصلی‌اش جذب مخاطب باشد. اصلاً سینما اختراع غربی است و برای این ساخته شده که فضای سرگرمی و تفریح مخاطب را فراهم کند. منتها ما باید تا جایی که امکان دارد از این ظرف به نفع خودمان استفاده کنیم. این ظرف که شکل جذابی برای مخاطب داشته باشد و من همواره سعی کردم در کارهایم به این نکات توجه داشته باشم.

نقویان در خصوص برخورد مسئولین با آثار مستندش، گفت: من اکثر کارهایم پردردسرند اما سعی کردم بدون حاشیه باشم و واقعاً دغدغه‌ام هیاهوی غیرحرفه‌ای و غیراصولی نیست. برخی اوقات فیلمساز با حرف و حدیث‌هایی خارج از چارچوب فیلم و نمایش مستند مواجه می‌شود؛ مثلاً به او می‌گویند که انتقام‌جویی کرده‌ای؟ چون برخی اوقات پیش آمده، فیلمسازی در معرفی فیلم خودش شیطنت‌هایی را در روایت کردن به کار برده است. چون ایده‌هایی که انتخاب می‌کنم و موضوعات من، ذاتاً پردردسرند از این حواشی خودم را دور می‌کنم.

او درباره روایت رهبری توضیح داد: در همین مستند "روایت‌ رهبری" مسائل حاشیه‌ای جای خودش را کاملاً‌ به محتوای کامل و ارائه سندی جامع از جلسه مهم سال ۱۳۶۸ خبرگان رهبری داده است. ما همه اتفاقات مهم را در این مستند گذاشته‌ایم؛ فرضمان این بود که ۴ ساعت جلسه خبرگان رهبری برای انتخاب رهبری دست همه مردم است و اگر ما جایی را به خاطر اینکه به مذاقمان خوش نیامده و در سلیقه ما نیست سانسور و حذف کنیم ممکن است علیه فیلم‌مان استفاده شود. همه بزرگوارانی که در پشت تریبون حاضر می‌شوند و صحبت می‌کنند در این فیلم گنجانده شده است، حتی می‌توانستم به حاشیه‌ها هم بپردازم که فیلم را از نظر خبری مورد توجه قرار دهد اما به طور کل، دنبال مستند منصفانه‌ام در حالی که کارهایم که ایده‌های پردردسری‌ دارند همه فکر می‌کنند ما دنبال حاشیه‌سازی‌ایم اما سعی می‌کنم در این ایده‌هایی که انتخاب می‌کنم حرف جدی برای گفتن داشته باشیم.

نقویان به این نکته اشاره کرد که دنبال ورود به سینمای داستانی است، افزود: دهه ۱۳۵۰ و ۱۳۶۰ و تاریخ معاصر را برای روایت انتخاب می‌کنم و به آن دوران علاقه دارم و بنابر سفارش‌هایی هم که از دوران‌های قبل به من می‌شود خیلی علاقه‌ای به دوران‌های قاجاریه و پهلوی ندارم. چون احساس می‌کنم حوزه رسانه، تلویزیون و فیلم و سینما با تاریخ معاصر برخورد خوبی نداشته و خیلی ضعیف کار کرده‌اند. به همین خاطر دغدغه‌ام این شد تاریخ معاصر را به طور جدی در دستور کارم قرار بدهم. فارغ‌التحصیل سینمایم و آرزویم ورود به سینمای داستانی است منتها احساس کردم در این عرصه خیلی خلأ وجود دارد؛ حتی به این واسطه در این حوزه‌ها که کاری نمی‌کنند مقداری به کار من توجه می‌شود و صداها و هیاهوها را می‌بینیم.

کارگردان مستند "روایت رهبری" تأکید کرد: دغدغه‌های روز را شناختم و همیشه با این دغدغه‌ها به سراغ سوژه‌ها و موضوعات رفته‌ام. وقتی دیدم رسانه‌های معارض چه‌طور دنبال تحریف سند بزرگ روایت رهبری‌اند و گوشه‌ای از این مجلس را پخش کرده‌اند تا عوام‌فریبی کنند، تصمیم گرفتم این روایت را مفصل مستند کنم تا مردم با همه ابعاد و زوایایش آشنا شوند. من همیشه فکر می‌کردم کارهای اجتماعی می‌سازم اما بعدها که به من می‌گفتند سیاسی، به این نکته رسیدم که دغدغه اجتماعی، موضوع سیاسی است و تبدیل به دغدغه اجتماعی شده است.

وی با اشاره به ساخت فیلم سینمایی داستانی برای سال آینده،‌ افزود: درصدد ساخت فیلم سینمایی‌ام که به وقایع ۴۴ روز قبل از پیروزی انقلاب که توسط عکاس آمریکایی که به ایران آمده است، می‌پردازد. فیلمنامه‌اش آماده است و می‌رویم برای مقدمات و پیش‌تولید تا کار را برای سال آینده آماده کنیم. هنوز بازیگرانش را مشخص نکرده‌ایم، چون باید فیلمنامه به مراحل نهایی برسد.

نقویان در پاسخ به این سؤال که در جایی شنیدم برای دولت‌های یازدهم و دوازدهم هم قصد ساخت مستندی دارید،‌ خاطرنشان کرد: قطعاً بسیاری از علایق سیاسی‌ام با خبرند که من قطعاً به دولت روحانی رأی نداده‌ام اما دنبال مچگیری هم نیستم. اما دنبال ساخت مستندی جامع درباره برجامم و ربطی به زاویه دولت هم ندارد. به طور کل از منظر رهبری به برجام نگاه می‌کنیم و مجموعه‌ای سه چهار قسمتی را درنظر گرفته‌ایم.[۲]

پانویس

  1. «روایت رهبری». دریافت‌شده در ۴ مرداد ۱۴۰۳.
  2. نقویان: در روایت رهبری چیزی را سانسور نکردیم/ مستند برجام را خواهم ساخت خبرگزاری تسنیم، تاریخ انتشار: ۲۰ آذر ۱۳۹۸

پیوند به بیرون

فیلم/ مستند روایت رهبری