زنانی با گوشواره‌های باروتی (مستند)

زنانی با گوشواره‌های باروتی

پوستر فیلم
نام فیلم	زنانی با گوشواره‌های باروتی
موضوع	روایتی از زنان داعشی
سبک	مستند
کارگردان	رضا فرهمند
تهیه‌کننده	مرتضی شعبانی
نویسنده	فاطمه بنیادی
موسیقی	کریستف رضاعی
تدوین	رضا فرهمند فاطمه بنیادی مصیب حنایی
فیلمبرداری	رضا فرهمند قصی صاحب کاظم
شرکت/سازمان تولیدکننده	مرکز مستند حقیقت
زمان	۷۵ دقیقه
کشور	ایران
زبان	فارسی

زنانی با گوشواره‌های باروتی (تولید ۱۳۹۶) مستندی به کارگردانی رضا فرهمند و با تهیه‌کنندگی مرتضی شعبانی است. این مستند روایتی است از زنان داعشی حاضر در کمپ‌های سازمان ملل که همسرانشان در جنگ یا کشته شده‌اند یا فرار کرده‌اند. در این مستند، زنان، نالان و پشیمان نیستند و داعش را موجودی خوب دانسته و از رفتن آن‌ها نارضایتی ندارند.

این مستند را مرکز مستند حقیقت تولید کرده است.

دربارهٔ مستند

این فیلم مستند دربارهٔ خبرنگار عراقی به نام نور است که مشغول تهیه گزارش از نبرد با داعش است و به همین واسطه با زنان مختلف داعشی و غیرداعشی مواجه می‌شود. موضوع مستند زنانی با گوشواره‌های باروتی درمورد زنان و کودکان در جنگ عراق و داعش است، داستان یک خبرنگار به نام نورا را روایت می‌کند که در زمان جنگ شروع به تهیه گزارش خبر می‌کند و با زنان عراقی جنگ زده و زنان داعشی روبرو می‌شود. این مستند به قول عوامل فیلم تصاویر به گونه ای می‌باشند که تا کنون در هیچ مستند یا فیلمی به نمایش در نیامده است و این مستند اولین اثری می‌باشد که همچین صحنه‌هایی از زنان و کودکان را به نمایش می‌گذارد.

مستند زنانی با گوشواره‌های باروتی در میان همه آنچه که تا به اکنون دربارهٔ داعش گفته شده متمایز است. نور مدخل ورود مخاطب به سوژه‌هایی است که کمتر از آنان تصویری دیده‌ایم؛ زنان داعشی، آنان که روزگاری به امید گسترش خلافت اسلامی پای در رکاب مردانشان گذاشته‌اند. کسانی که به شهادت اطلاعات داده شده در فیلم، حرمتی برای زنان قائل نبوده‌اند. حال که قدرت پوشالی دولت خلافت برملا شده است و از آن همه ادعا هیچ نمانده، زنان مانده‌اند و آواره‌گی و سراب رویاهای از دست رفته. مستندساز خود به سراغ زنان داعشی نرفته است بلکه نور را واسطه کرده است تا به همراهی او روایت‌گر آنان باشد. مستندساز از کنار هم قراردادن نور و زنان داعشی تلاش کرده به نگاهی انسانی و بی‌طرف برسد.

داعش گروه تکفیری منشعب از القاعده، که ابتدا به القاعده عراق مشهور بود و سپس با کمک برخی قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، بخش‌هایی از عراق و سوریه را به اشغال خود درآورد و با نام الدّوله الاسلامیه فی العراق والشّام (داعش) معروف شد. این گروه خسارات انسانی، اقتصادی و فرهنگی چشمگیری به بار آورد و مدعی احیای خلافت اسلامی است. پیشینه داعش را به سال ۲۰۰۴م و ابومصعب زرقاوی برمی‌گردانند. از آنجا که تهاجم قدرت‌های غربی به عراق خلأ قدرت به وجود آورد، زمینه ظهور گروه‌های سلفی تکفیری شد که از آن داعش وجود آمد. در سال ۲۰۰۶ م «جماعه التوحید» و «الجهاد» به رهبری ابومصعب زرقاوی، القاعده عراق تأسیس شد، بعد از کشته شدن وی ابوعمر بغدادی جانشینش شد، پس از کشته شدن ابوعمر، ابراهیم عوادابراهیم البدری السامرائی معروف به ابوبکر البغدادی به رهبری القاعده عراق رسید، بعضی گفته‌اند وی کشاورزی ساده بوده که توسط امریکائی‌ها شناخته و برای این امر پرورش یافته است. وی تصمیم گرفت رهبری را در شام نیز از جولانی بگیرد و عراق و شام را تحت سیطره خود درآورد. بدین ترتیب دولت اسلامی عراق و شام (داعش) در سال ۲۰۱۳ تأسیس شد. از آنجا که در دیدگاه اهل سنت خلیفه باید از قریش باشد وی در صدد جعل نسب قرشی برای خود شد. در نسب نامه جعلی وی از احفاد جعفر بن امام هادی معروف به جعفر کذاب است.

گفتاورد

رضا فرهمند که با مستند «زنانی با گوشواره‌های باروتی» نامزد دریافت ۷ جایزه در بخش‌های مختلف یازدهمین جشنواره «سینماحقیقت» شده است در گفتگو با خبرگزاری مهر گفت:

«زنانی با گوشواره‌های باروتی» دربارهٔ یک زن عراقی ژورنالیست جنگ با نام نور الحلی است که وارد جنگ می‌شود و قصه مستند با این ژونالیست آغاز و ما از طریق این خانم وارد مکان‌های مختلفی می‌شویم تا زن‌هایی را که در مواجهه با داعش اتفاقی برایشان رخ داده است، ببینیم.

وی ادامه داد: بخشی از زن‌هایی که در این مستند می‌بینیم قربانیان داعش هستند مانند زنان ایزدی منطقه کوجو که برده داعش بودند. همچنین در این مستند وارد کمپ زنان داعشی عراقی و زنان داعشی غیر عراقی که شامل ترک‌ها، روس‌ها و دیگر کشورها بودند، می‌شویم.

فرهمند با اشاره به اینکه این مستند را می‌توان یک اثر زنانه با نگاهی به جنگ دانست، توضیح داد: در این مستند مخاطب شاهد صحنه‌ها و اتفاقات جدیدی است زیرا تا به حال یک زن اینگونه در متن جنگ دیده نشده و در هیچ رسانه ای تصویر مشخصی از زن داعشی دیده نشده است. هرچند در آثار دیگر به زنان قربانی داعش پرداخته شده، اما نزدیک شدن به این زنان تا این اندازه تجربه نشده است.

وی دربارهٔ چگونگی ساخت این مستند تأکید کرد: من برای پیش‌تولید و تحقیق میدانی با تیم خود وارد یکی از مناطق جنگی داعش در عراق و در مقر خبرنگارانی که در این منطقه مستقر بودند با نور الحلی روزنامه‌نگار زن عراقی آشنا شدم. حضور یک زن در منطقه ای که تنها مردها بودند بسیار جالب بود و در همان سفر با این روزنامه‌نگار صحبت کردیم و با توجه به اینکه صدابردار و تصویربردار با من بودند، ساخت مستند را آغاز کردیم و با این ژورنالیست همراه شدیم.

کارگردان مستند «قربانی» گفت: در همین سفر تصویربردار ما لوکیشن‌های مختلفی را معرفی کرد که شامل لوکیشن کوجو در فاصله ۳ ساعته از محلی که حضور داشتیم و همچنین کمپ مهاجران داعشی بود و این چنین بود که تولید «زنانی با گوشواره‌های باروتی» آغاز شد.

وی ادامه داد: تأکید می‌کنم مسیری که برای تولید این مستند پیش گرفتیم بسیار سخت بود زیرا فیلم در مناطق کاملاً جنگی ساخته شده است مثلاً در هنگام تصویربرداری یک خمپاره به محل حضور ما اصابت کرد و تصویربردار عراقی مستند شهید شد و صدابردار کار را نیز موج انفجار گرفت و مترجم نیز با ترکش آسیب دید. در چنین شرایطی دیگر نه تصویربردار، نه صدابردار و نه مترجم داشتم و همین مسئله سبب شد تا از جایی دیگر من بمانم و مسئول نور و یک تصویربردار، البته این اتفاق در شرایطی رخ داد که ما تصویربرداری کمپ‌ها را تمام کرده بودیم و تصویربرداری جنگ «هویجه» که آخرین جنگ جدی داعش بود، رخ داده بود.

کارگردان مستند «عروسک» بیان کرد: بسیاری از تصاویری که تا امروز از داعش ضبط شده بیشتر بعد از پایان جنگ یا درگیری در منطقه مورد نظر گرفته شده و کسی تا این اندازه به جنگ نزدیک نبوده است و مخاطب زمانی که فیلم را می‌بیند کاملاً نسبت به تفاوت‌های «زنانی با گوشواره‌های باروتی» آگاه می‌شود. این را هم باید بگویم که چندان شاهد انفجارهای بزرگ نیستید، چرا که این فیلم مسیری را دنبال می‌کند که یک زن پی گرفته است؛ زنی که در جنگ حضور دارد و کار می‌کند.

وی تأکید کرد: نور الحلی، دریچه ما برای ورود به دنیای زنانی است که در کمپ‌ها حضور دارند و این شخصیت به اندازه ای در مستند قرار دارد که باید باشد.

فرهمند در پایان با اشاره به اینکه نام قبلی مستندش «خوشبخت بودم که نمی‌توانستم متنفر باشم» بوده است، گفت: به این دلیل نام این مستند را «زنانی با گوشواره‌های باروتی» انتخاب کردم که دارای ایهام است؛ باروت به معنای جنگ است و گوشواره هم فقط برای زن است.

پیوند به بیرون

مستند «زنانی با گوشواره‌های باروتی» روایتگر جنایات داعش