سازمان دارالقرآن الکریم
 | |
| بنیان‌گذار | سازمان تبلیغات اسلامی |
|---|---|
| گونهٔ سازمان | فرهنگی |
| وضعیت | فعال |
| وابسته به | سازمان تبلیغات اسلامی |
| وبگاه | https://telavat.ir/ |
سازمان دارالقرآن الکریم (تأسیس ۱۳۶۰) سازمانی قرآنی وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی است. انتشارات تلاوت از زیرمجموعه‌های این سازمان است.
توضیحات کلی
پیوند تنگاتنگ و مستحکم مبانی فکری نظام جمهوری اسلامی ایران با فرهنگ تابناک قرآن کریم و تأثیر بی‌بدیل تعالیم نورانی قرآن کریم، در شکل‌گیری و شکوفایی فرهنگ و تمدن اسلامی؛ موجب گردید تا «سازمان تبلیغات اسلامی» در راستای وظایف اساسی خود، ابتدا بخش قرآن را در سال «۱۳۶۱» با حضور جمعی از چهره‌های قرآنی و انقلابی کشور ـ در مرکز ـ و به تبع آن کانونهای قرآن را در دفاتر استانی خود با هدف نهادینه کردن و استانداردسازی، گسترش و تعمیق فعالیتها و فرهنگ قرآنی در سطح جامعه تأسیس نماید.
بخش قرآن با ابداع و خلق فعالیتهای نو و منحصر به فرد همچون «تصحیح قرآن و نظارت بر چاپ و نشر آن»، «برگزاری دوره‌های تربیت معلم و مدرس قرآن کریم»، «اعزام قاریان قرآن به اقصی نقاط کشور و سایر کشورها»، «استانداردسازی آموزش قرآن در کلیه سطوح» و اجرای گسترده «قرآن آموزی» در سطح کشور در قالب طرح‌هایی مانند «بسیج قرآن آموزی» و «طرح رمضان» و…، پایه‌گذار بسیاری از فعالیتهای اثرگذار قرآنی در کشور گردید و پس از چندی در سال ۱۳۷۶ به علت رشد و گسترش فعالیتهایش، ردة تشکیلاتی آن به «ادارة کلّ» ارتقاء یافت.
با توجه به ضرورت ارتقای سطح کمّی و کیفی فعالیتهای قرآنی کشور و با عنایت به سابقه و پیشینیه دو دهه فعالیتهای قرآنی، بنا به پیشنهاد ریاست وقت سازمان تبلیغات اسلامی جناب حجت الاسلام و المسلمین سید مهدی خاموشی و با دعوت جمعی از اساتید و پیشکسوتان قرآنی کشور به عنوان هیئت امناء، این اداره کل در دهم خرداد ماه سال ۱۳۸۱ با تغییر ساختار تشکیلاتی به یکی از مجموعه‌های بزرگ وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی با نام ” سازمان دارالقرآن الکریم” تبدیل گردید. این سازمان از تاریخ ۲۹ مرداد سال ۱۳۹۷ همزمان با انتصاب جناب حجت الاسلام و المسلمین محمد قمی به ریاست سازمان تبلیغات اسلامی و سپس تغییر در حوزه مدیریت، ساختار و رویکرد قرآنی از آبان سال ۱۳۹۸ به فعالیت اثرگذار خود ادامه می‌دهد.
تاریخچه
«دارالقرآن‌الکریم» از ابتدای شکل‌گیری در سال ۱۳۶۰ تاکنون همواره با کارشناسی و شناخت نیازهای قرآنی جامعه و توجه به جهت‌دهی‌های کلیدی توسط رهبر کبیر انقلاب اسلامی (ره) و مقام معظم رهبری (مد ظله‌العالی) نسبت به ابداع و اجرای فعالیتهای جدید، مؤثر و منحصربه فرد در عرصه قرآنی کشور اقدام نموده است که به عنوان نمونه می‌توان به مواردی همچون «تصحیح و نظارت بر چاپ و نشر قرآن»، «پژوهش، طراحی و برگزاری دوره‌های مدون تربیت معلم، مدرس و داور قرآن‌کریم در رشته‌های قرائت، حفظ، مفاهیم و تفسیر قرآن»، «اعزام قاریان قرآن به اقصی‌نقاط کشور و سایر کشورها»، «استانداردسازی و اجرای چرخه‌های آموزشی در سطوح و رشته‌های مختلف قرآنی»، «اجرای گسترده آموزشهای عمومی قرآن کریم در سطح کشور در قالب طرح‌هایی چون «بسیج قرآن آموزی» و «طرح رمضان»، «نهضت قرآن‌آموزی» و..».، «اعزام کاروانهای نور به جبهه‌های حق علیه باطل»، «طراحی و برگزاری مسابقات متنوع قرآنی»، «طراحی و برگزاری کارگاه‌های آموزشی زندگی و تربیت قرآنی»، «راه‌اندازی مراکز مشاوره قرآنی»، «راه‌اندازی دارالقرآن در وزارت‌خانه‌ها و سازمانها و قوای مسلح»، «پژوهش و تولید رسانه‌های آموزش قرآن»، «هدایت، حمایت و ساماندهی بیش از ۲۵۶۹ اتحادیه، مؤسسه قرآنی مردمی و خانه‌های قرآن روستایی» و ده‌ها فعالیت دیگر اشاره نمود.
سازمان تبلیغات اسلامی با بهره‌گیری از سازمان دارالقرآن الکریم ـ بعنوان حوزه تخصصی خود در امور قرآنی کشورـ و بیش از ۲۵۰ دارالقرآن الکریم در مراکز استانها و کانونهای قرآن شهرستانی تابعه (با ۴۵۰ پست رسمی و مصوب قرآنی) و همچنین بیش از ۲۵۰۰ اتحادیه، مؤسسه قرآنی مردمی و خانه قرآن روستایی تحت نظارت، هم‌اکنون گسترده‌ترین و تخصصی‌ترین شبکه تشکیلات قرآنی کشور را دارا بوده و از این طریق جمع کثیری از آحاد جامعه را تحت پوشش فعالیتهای قرآنی در حوزه‌های مختلف آموزشی، پژوهشی، تبلیغی ـ ترویجی و نظارتی ـ حمایتی دارد.
فعالیتها
هر چند فعالیتهای سازمان دارالقرآن الکریم در جایگاه برنامه‌ریز و مجری طرحها و برنامه‌های متمرکز سازمان تبلیغات اسلامی و مسئول برنامه‌ریزی، نظارت و ساماندهی فعالیتهای قرآنی ادارات کل تبلیغات اسلامی استانها، بسیار متنوع و گسترده است ولی در مجموع می‌توان آنها را به چهار بخش اصلی زیر تقسیم نمود:
- الف) فعالیتهای پژوهشی
- ج) فعالیتهای تبلیغی ـ ترویجی
- ب) فعالیتهای آموزشی
- د) فعالیتهای حمایتی نظارتی
فعالیتهای پژوهشی
سازمان دارالقرآن الکریم همواره سعی نموده است تا با بهره‌گیری از پژوهشهای مختلف در عرصه فعالیتهای قرآنی در جهت ارتقاء سطح کیفی و کمی و اثربخشی هرچه بیشتر این فعالیتها بکوشد. از اهم این فعالیتها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- تهیه و تدوین بیش از ۲۰۰ طرح تفصیلی ویژه تبیین کلیات و آیین‌نامه‌های اجرایی طرحهای مختلف قرآنی
- تألیف و تولید بیش از ۴۰ اثر قرآنی
- تهیه و تدوین طرح جامع نهضت قرآن‌آموزی کشور
- تهیه و تدوین طرح جامع قرآنی کشور
- تهیه و تدوین چرخه و طرح نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم
- تهیه و تدوین طرح شیوه نظارت بر ترجمه‌های قرآن کریم
- تهیه و اجرای طرح جشنواره الگوهای برتر تدریس قرآن کریم
- تهیه و اجرای طرح جشنواره طرحهای برتر قرآنی
- تهیه، تدوین و اجرای دوره آموزش عالی کاردانی علمی ـ کاربردی تربیت مربی قرآن
- تهیه، تدوین و اجرای دوره‌های آموزش قرآن ضمن خدمت کارکنان دولت
فعالیتهای آموزشی
سازمان دارالقرآن الکریم در راستای استانداردسازی و توسعه کمی و کیفی آموزشهای قرآن کریم کشور، ضمن انجام کارشناسی‌های لازم و تهیه و تدوین چرخه‌های آموزشی مناسب و مورد نیاز جامعه، توانسته است با همکاری دارالقرآن الکریم و کانونهای قرآن ادارات کل تبلیغات اسلامی استانها و شهرستانهای تابعه و نیز موسسات قرآنی تحت نظارت بیش از ۶٫۰۰۰٫۰۰۰ نفر از آحاد جامعه را تحت پوشش آموزشهای قرآنی ـ به ویژه در راستای اجرای طرح ملی نهضت قرآن‌آموزی ـ قرار دهد. از اهم این آموزشها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- آموزش قرائت قرآن در ۶ سطح
- آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن در ۴ سطح
- آموزش حفظ قرآن در ۳ سطح
- آموزش تفسیر قرآن در قالب طرحهای متناوب نسیم حیات و بینات (۳۰ دوره)
- تربیت معلم، ممتحن، مدرس و داور قرآن کریم در رشته‌های قرائت، حفظ و مفاهیم قرآن
- آموزش جنبه‌های هنری قرآن کریم همچون خطاطی، نقاشی، مقاله‌نویسی، همخوانی، تواشیح و...
- آموزش قرآن ویژه گروه‌های خاص همچون کودکان پیش دبستانی، کارکنان دولت، بانوان و...
- تربیت مصححین کتابت قرآن کریم برای نظارت بر امر چاپ و نشر قرآن در کشور
فعالیتهای تبلیغی ـ ترویجی
سازمان دارالقرآن‌الکریم همواره سعی نموده است تا با طراحی و توسعه فعالیتهای تبلیغی ـ ترویجی نسبت به ترغیب و تشویق آحاد جامعه نسبت به آشنایی و انس هرچه بیشتر ایشان با فرهنگ انسان‌ساز قرآن کریم اقدام نماید و از این طریق توانسته تاکنون بیش از ۴٫۰۰۰٫۰۰۰ نفر را تحت پوشش این برنامه‌ها قرار دهد که از اهم این فعالیتها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- پایه‌گذاری و اجرای محافل و مجالس «شبی با قرآن» و «انس با قرآن»
- طراحی و اجرای مسابقات مختلف قرائت، حفظ و مفاهیم قرآن همچون مسابقات «همایش، آموزش، سنجش»، «مسابقات قرائت و حفظ منتخبین جلسات قرآنی کشور»، «مسابقات ترجمه و مفاهیم نورالمبین»، «مسابقات ترجمه و تفسیر نورالهدی»
- اجرای طرح ملی ارزیابی و اعطاء مدرک تخصصی به حفاظ قرآن کریم (از سال ۱۳۸۵ تاکنون)
- اعزام کاروانهای نور به جبهه‌ها و مناطق محروم کشور
- مشارکت در برنامه‌های قرآنی صدا و سیما
- حمایت و مشارکت در برنامه‌های تبلیغی ـ ترویجی دستگاه‌ها و نهادهای مختلف
- شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی قرآن و کتاب
- راه‌اندازی انتشارات تلاوت و فروشگاه قرآنی بصائر و سایت قرآنی تلاوت
- تولید و انتشار فصلنامه قرآنی بصائر و...
- طراحی و اجرای جشنواره‌های مختلف قرآنی برای کودکان، نوجوانان، جوانان و خانواده‌ها.
فعالیتهای حمایتی ـ نظارتی
سازمان دارالقرآن‌الکریم باتوجه به شرح وظایف خود به صورت مستقیم یا با مشارکت ادارات کل تبلیغات اسلامی استانها، مجموعه ای از فعالیتهای حمایتی و نظارتی را نسبت به انجام و اجرای برخی فعالیتهای قرآنی ـ به استناد قوانین مربوطه ـ به اجرا درمی‌آورد که از اهم این فعالیتها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم در کشور و صدور مجوزهای مربوطه (از سال ۱۳۶۲ تاکنون بیش از ۱۰٫۵۰۰ مجوز برای چاپ و نشر قریب به ۱۶۰٫۰۰۰٫۰۰۰ جلد قرآن صادر شده است).
- ساماندهی و صدور مجوزهای فعالیت و ثبت موسسات قرآنی مردمی (تاکنون بیش از ۱٫۵۰۰ مؤسسه قرآنی مردمی ۲۰۳۸ خانه قرآن روستایی و ۳۱ اتحادیه استانی و یک اتحادیه کشوری موسسات قرآنی مردمی با مجوز و تحت حمایت و نظارت این سازمان مشغول به فعالیت شده‌اند)
- حمایت، نظارت و هدایت فعالیتهای قرآنی مردمی (تاکنون بیش از ۶٫۰۰۰ مورد حمایت نقدی و غیرنقدی از فعالیتهای قرآنی مردمی جلسات، هیئات، مراکز، موسسات و غیره به‌عمل آمده و از سال ۱۳۸۵ به بعد نیز طبق بخشنامه ابلاغی به ادارات کل تبلیغات اسلامی همواره به صورت میانگین بیش از ۸۰ درصداعتبارات و سهمیه‌های اجرایی طرحها و برنامه‌های ایشان و دبیرخانه نهضت قرآن‌آموزی به این مراکز مردمی واگذار شده است.
اعضای هیئت امنا
- حجت‌الاسلام والمسلمین جناب دکتر خاموشی: عضو شورایعالی انقلاب فرهنگی‌ـ رئیس‌سازمان تبلیغات اسلامی ـ رئیس‌هیئت امنا
- استاد عباس سلیمی: برگزیده سومین دوره خادمان قرآن ـ نفر اول مسابقات بین‌المللی قرآن مالزی ـ داور بین‌المللی مسابقات قرآن ـ معاون تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع)
- استاد محمد خواجوی: برگزیده ششمین دوره خادمان قرآن ـ داور بین‌المللی مسابقات قرآن ـ مؤلف کتب آموزشی و مدرس قرآن ـ رئیس سابق سازمان دارالقرآن الکریم
- استاد سید محسن خدام حسینی: مؤسس و رئیس اسبق دارالقرآن‌الکریم ـ برگزیده پنجمین دوره خادمان قرآن‌کریم ـ داور بین‌المللی مسابقات قرآن ـ نفر اول مسابقات بین‌المللی کشور جمهوری اسلامی ایران
- استاد احمد حاجی شریف: برگزیده یازدهمین دوره خادمان قرآن‌کریم ـ مدرس قرآن‌ـ داور بین‌المللی مسابقات قرآن
- استاد سید محسن موسوی بلده: برگزیده سومین دوره خادمان قرآن‌ـ مؤلف کتب آموزشی قرآن ـ داور بین‌المللی مسابقات قرآن
- استاد دکتر محمد رضا صلح جو: مؤلف کتب آموزشی و مدرس قرآن‌کریم ـ عضو هیئت علمی دانشگاه ـ داور مسابقات قرآن
- استاد مهدی قره‌شیخلو: نفر اول مسابقات بین‌المللی قرآن جمهوری اسلامی ایران ـ مدرس قرآن‌کریم ـ داور مسابقات قرآن ـ رئیس سازمان دارالقرآن الکریم
- استاد احمد ابوالقاسمی: نفر اول مسابقات بین‌المللی قرآن در کشور مالزی ـ مدرس قرآن‌کریم ـ داور مسابقات قرآن
- حجت الاسلام و المسلمین استاد حاجی ابوالقاسم: نفر اول مسابقات بین‌المللی حفظ کل قرآن ایران ـ داور مسابقات قرآن
- استاد مرحوم حاج علی اربابی: برگزیده ششمین دوره خادمان قرآن‌کریم – داور بین‌المللی مسابقات قرآن
وظایف
الف) وظایف و مأموریت‌های اساسی و سازمانی
۱ ـ برنامه‌ریزی، نظارت، هدایت و ساماندهی فعالیتهای قرآنی سازمان تبلیغات اسلامی و دارالقرآن‌الکریم ادارات کل تبلیغات اسلامی استانها و کانونهای قرآن شهرستانی وابسته
۲ ـ تلاش در جهت توسعه کمی و کیفی «آموزشهای قرآن‌کریم» با نگرش کلان و اصولی‌ـ با بهره‌گیری از ظرفیتها و امکانات آموزشی
۳ ـ توسعه کمی و کیفی «تبلیغات و انتشارات قرآنی» و تلاش در جهت «جذابیت» و «غنای» هرچه بیشتر این فعالیتها و فراهم ساختن فضای مناسب «فرهنگی – تبلیغی» در جامعه
۴ ـ ترغیب و تشویق آحاد مردم نسبت به آشنایی و انس هرچه بیشتر با فرهنگ انسان‌ساز قرآن‌کریم، از طریق برگزاری نمایشگاه‌ها، مراسم، محافل، مسابقات، جشنواره‌ها و همایشهای قرآنی.
۵ ـ توسعه و تعمیق «پژوهشهای قرآنی» براساس «نیازسنجی» مخاطبین و بمنظور ارتقاء سطح کیفی طرحها و برنامه‌های قرآنی
۶ ـ تصحیح و نظارت بر چاپ و نشر قرآن‌کریم و صدور مجوزهای قانونی مربوطه (از سال ۱۳۶۲نظارت تاکنون).
۷ ـ «همکاری و تشریک مساعی» با مراکز و دستگاه‌های مختلف فرهنگی داخل و خارج از کشور در زمینه طراحی و اجرای فعالیتهای مختلف قرآنی و ارائه خدمات کارشناسی و مشاوره به این مراکز.
۸ ـ «حمایت و پشتیبانی» از حرکتهای خودجوش مردمی در زمینه ترویج و نشر فرهنگ قرآن‌کریم و تلاش در جهت «هماهنگی و ساماندهی» این حرکتها و «نظارت» هرچه بهتر نسبت به فعالیتهای قرآنی نهادها و تشکلهای مردمی.
۹ ـ کارشناسی و صدور مجوز موسسات قرآنی مردمی برای ثبت در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور از طریق ادارات کل تبلیغات اسلامی استانها و صدور یا ابطال پروانه‌های فعالیت مربوطه
۱۰ ـ «اطلاع‌رسانی» مفید و مؤثر در حوزه فرهنگ قرآنی (با بهره‌گیری از فن‌آوری نوین).
ب) وظایف و مأموریت‌های فراسازمانی و ملی
۱- تعیین این سازمان به عنوان مرجع صدورمجوز خروج قرآن از کشور بنا به مصوبه هیئت محترم دولت
۲ـ تعیین این سازمان به عنوان «دبیرخانه ستاد نهضت قرآن‌آموزی‌کشور» بنا به مصوبه اعضای ستاد مربوطه.
۳- محول شدن «طراحی کلیات و آیین‌نامه اجرایی طرح آموزش قرآن کارکنان دولت و چگونگی اعطای مدرک به آنان» به این سازمان از جانب سازمان امور استخدامی کشور.
۴- واگذاری مسئولیت «تهیه واجرای طرح جامع قرآنی کشور» به این سازمان طبق قانون برنامه ۵ ساله چهارم و ابلاغیه هیئت دولت
۵- تعیین این سازمان بعنوان «دبیرخانه ارزشیابی و اعطای مدرک تخصصی به حافظان قرآن کریم» بنا به مصوبه شورایعالی انقلاب فرهنگی.
۶- تعیین این سازمان به عنوان رئیس کمیته قرآن دهه فجر انقلاب اسلامی (از سال ۱۳۸۶) بنا به ابلاغ و تفویض اختیار شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی