سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران
سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران سازمانی عمومی و غیردولتی، و مستقل است که وابسته به شهرداری تهران است.این سازمان به‌دستور آیت‌الله خامنه‌ای، در تاریخ ۱۳۷۵/۹/۱۱ به‌منظور تعالی فرهنگ عمومی شهروندان تهرانی تشکیل شد.
تاریخچه و تأسیس
در سال ۱۳۷۵ به دستور و نظر مساعد آیت‌الله خامنه‌ای «سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران» به منظور توسعه فرهنگ و هنر در جامعه ایرانی و نیز ارتقای فرهنگ شهرنشینی، به مدیریت مهرداد باقری پیدنی تأسیس شد. با پایان دوره دفاع مقدس و آغاز دوران سازندگی، ضرورت توسعه فرهنگی پایتخت، شهرداری تهران را برآن داشت تا همراه با خدمات اجتماعی، عمرانی و... به ارائه خدمات فرهنگی نیز بپردازد. از همان زمان، بازسازی و یا تغییر کاربری اماکن در اختیار شهرداری آغاز شد تا آنکه از اوایل سال‌های دهه۷۰، تأسیس مراکز فرهنگی هنری با عناوین فرهنگسرا، خانه فرهنگ، کتابخانه، موزه و... در مناطق ۲۲ گانه شهرداری آغاز شد و معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری، اداره آنها را بر عهده‌گرفت.
اهداف تأسیس فرهنگی هنری شهرداری
توسعه فرهنگی، تعمیق معرفت دینی، تقویت زیبایی‌طلبی و حقیقت‌جویی شهروندان، شادزیستی توام با روحیه سازنده و کسب مهارت‌های زندگی اجتماعی، نیازهایی اساسی بود که این سازمان در پاسخ به آنها موجودیت یافت.
نگرش سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران معطوف به دورنمای اصلی توسعه فرهنگی است. تلاش برای تقویت فرهنگ ملی و اسلامی کلانشهر تهران با توجه به خصلت‌های ویژه شهری‌اش، طراحی و تبیین مبانی لازم برای آن، عمده‌ترین چالش فراروی سازمان است. سازمانی که پاسخگویی به مخاطبان را ضامن بقا و توسعه خود می‌داند و در تعامل با مخاطبان، به برقراری ارتباطات دوسویه و همچنین ارایه خدمات به صورت متنوع و متناسب با نیاز گروه‌های مخاطب، توجه خاصی دارد.
سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در سال‌های آغاز عملکرد خود، از طریق توسعه روابط رسمی و غیررسمی با مجموعه مدیریت شهری تهران و ارتباط فعال با سایر سازمان‌های فرهنگی و نیز مسئولان فرهنگی کشور، به تعادل و ثبات لازم رسید. پاسداشت شعائردینی، قابلیت بی‌حد و مرز توسعه فرهنگی انسانها و ارج نهادن به مقام شامخ اندیشمندان و هنرمندان، به عنوان سه ارزش پایه‌ای، در زمره اهداف اصلی سازمان بوده است و بهره‌گیری از الگوهای علمی در مدیریت، شایسته‌سالاری، آینده‌نگری و تشخیص اولویت پاسخگویی به نیازهای جامعه، ارزش‌های مرجع سازمان در تمامی فعالیت‌ها و برنامهها، مورد توجه برنامه‌ریزان و مدیران فرهنگی قرار گرفت.
این رویکردها و اهداف برگرفته از آموزه‌های دینی و بیانات مقام معظم رهبری، تبدیل به اساسنامه‌ای برای مأموریت‌های سازمان فرهنگی هنری شد.
اساسنامه ابتدایی
اساسنامه ابتدایی در ۲۶ ماده و یک تبصره، در ۲۲ شهریور ۱۳۷۵ به تصویب اعضا رسید، اما پس از گذر از یک دهه فعالیت، بازنگری در این اساسنامه طی ۱۳ ماه تحقیق و بررسی توسط کارشناسان انجام شد و با ارائه پیش‌نویس به اعضای هیات امنا و ایجاد اصلاحاتی در آن، در ۲۸ دی ۱۳۸۶ به تصویب نهایی رسید. سپس در سال ۱۳۹۷ و پس از بازنگری مجدد، در جلسه هیات امناء سازمان به تصویب رسید.
ترویج و تعمیق فرهنگ و هنر متعالی نشأت گرفته از تعالیم دین مبین اسلام و ارزش‌های انقلاب اسلامی و فرهنگ غنی ایرانی اسلامی و متناسب با شرایط و خصوصیات حال و آینده شهر تهران، فراهم ساختن بستر و زمینه نیل به حیات طیبه برای شهروندان تهران با تقویت و محوریت مؤلفه‌های اسلامی و انقلابی و حاکمیت روح دیانت و اخلاق اسلامی در فضای شهری، ارتقای سطح پایبندی شهروندان به اصول و ارزش‌های اسلامی، انقلابی، اخلاقی، انسانی و ملی، ایجاد جریان‌های هدایتگر فرهنگی و هنری و سایر فعالیت‌های موثر و فراگیر فرهنگی و هنری، دفاع از آرمان‌ها و اصول اسلامی و انقلاب اسلامی و مقابله فرهنگی با افکار، گرایش‌ها، جریانها و رفتارهای معارض با آنها، حفظ و ارتقای هویت شهروندی و سطح تعلق شهروندان نسبت به شهر، فرهنگ‌سازی در راستای اهداف، سیاست‌ها، مأموریت‌ها و وظایف مدیریت شهری با استفاده از ابزار فرهنگ و هنر از جمله نکات برجسته و بارزی است که در اساسنامه جدید مورد توجه و تأکید قرار گرفت.
ساختار
سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران سازمانی است با تابعیت ایرانی، عمومی و غیردولتی، مستقل که تحت ارکان هیأت امنا و هیأت مدیره فعالیت می‌کند. این سازمان به‌دستور رهبر معظم انقلاب اسلامی برای تعالی فرهنگ عمومی شهروندان تهرانی تشکیل و در تاریخ ۱۳۷۵/۹/۱۱ (تاریخ آگهی تأسیس سازمان در روزنامه رسمی) به‌عنوان یکی از سازمان‌های وابسته به شهرداری تهران رسمیت یافت. رییس سازمان و اعضای هیأت مدیره توسط شهردار تهران به هیأت امناء پیشنهاد و با رأی هیأت امناء انتخاب و حکم آنها توسط شهردار تهران صادر می‌شود. یکی از راه‌های اصلی تأمین بودجه سالانه سازمان، طبق قانون از محل اعتبارات سالانه شهرداری و با توجه به مصوبات هیأت امناء و مأموریت‌ها، برنامهها و تعهدات سازمان است.
ترکیب هیات امنای سازمان
- شهردار تهران
- وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
- رئیس سازمان تبلیغات اسلامی
- رئیس سازمان صدا و سیما
- مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
- رییس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها
- رئیس حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی
- وزیر آموزش و پرورش
- رئیس سازمان بسیج مستضعفین کشور
- رئیس شورای فرهنگی، اجتماعی زنان در شورای عالی انقلاب فرهنگی
- رئیس شورای اسلامی شهر تهران
سازمان‌های وابسته
سازمان فرهنگی هنری با در اختیار داشتن تعداد قابل توجهی مرکز فرهنگی شامل فرهنگسرا، خانه فرهنگ، نگارخانه و کتابخانه در سطح شهر تهران، جایگاه ممتازی را در میزان اثرگذاری بر فرهنگ شهروندان تهرانی به‌دست آورده است. مأموریت‌های سازمان در مناطق ۲۲ گانه و ستاد، در قالب این مراکز دنبال می‌شود.
سیاستگذاری و برنامه‌ریزی کلان فرهنگی شهر، در ستاد سازمان انجام و به مناطق اعلام می‌شود و مناطق ۲۲ گانه براساس نیازهای موجود در سطح منطقه، برنامهها را با بودجه مشخص و تدوین شده اجرا می‌کنند. برنامه‌های مورد نظر مناطق نیز از سوی مدیریت هر منطقه به ستاد سازمان اعلام شده و پس از تصویب بودجه، برای اجرا به مناطق ابلاغ می‌شود. مسئولیت اجرایی در هر منطقه به مدیریت فرهنگی هنری منطقه واگذار شده است.
مراکز تابعه هر منطقه
۱. فرهنگسرا: مکانی که در آن، فعالیت‌های فرهنگی انجام می‌شود. در فرهنگسراها معمولاً شرایطی برای آموزش، تولید محصولات گوناگون فرهنگی و اجتماعی و همچنین فعالیت در زمینه هنرهای مختلف فراهم شده است. در شهر تهران برای هر منطقه شهرداری حداقل یک فرهنگسرا ایجاد شده است. فرهنگسراها بجز پوشش منطقه خود، بعضا به فعالیت‌های فرامنطقه‌ای نیز می‌پردازند.
۲. خانه فرهنگ: در اینجا، از نظر نوع فعالیت‌ها، همان فعالیت‌های فرهنگسرا را در اندازه‌ای کوچک‌تر و تعداد و بودجه‌ای به مراتب کمتر اجرا می‌کنند. از آنجا که خانه‌های فرهنگ در سطح محلات قرار دارند امکان دسترسی شهروندان به آنها سهل‌تر و بیش‌تر است. عمده فعالیت‌های فرهنگی خانه‌های فرهنگ، به گسترش و ارتقای سطح فرهنگ عمومی منجر می‌شود.
۳. نگارخانه: فضاهای نگارخانه‌ای به منظور نمایش آثار و تولیدات هنری و فرهنگی، به دو صورت مستقل و یا در ساختمان‌های فرهنگسراها و سایر مراکز فرهنگی، شکل گرفته است.
۴. کتابخانه: کتابخانه‌های سازمان با هدف ارایه کتاب به علاقه‌مندان در سطح شهر تهران و ارایه فضای مناسبی برای مطالعه تأسیس شد. کتابخانه‌ها نیز یا مستقل بوده و یا در ساختمان‌های فرهنگسراها و سایر مراکز فرهنگی استقرار دارند و زیر نظر آنها فعالیت می‌کنند. راه‌اندازی کتابخانه‌های تخصصی نابینایان و کودکان از طرح‌های ویژه این مجموعه است.
۵. خانه‌های فرهنگ مشارکتی: فعالیت‌های عمومی این خانه‌های فرهنگ شامل برگزاری دوره‌های متنوع آموزشی، برپایی کارگاه‌ها و اجرای مراسم است. خانه‌های فرهنگ مشارکتی، به میزان محدود، سرمایه اولیه و امکاناتی را برای اجرای پروژه‌های منطبق با وظایف قانونی و برنامه‌های سالانه، از فرهنگسراها دریافت می‌کنند. توسعه متعادل خانه‌های فرهنگ مشارکتی و واگذاری امور فرهنگی به بخش‌های مردمی، موجب تمرکززدایی و کاهش هزینه‌های فعالیت‌های زیربنایی فرهنگ و آموزش‌های عمومی خواهد شد.
۶. پردیس‌های سینمایی: ترکیبی از مراکز فرهنگی ـ تجاری که با عنوان پردیس‌های سینمایی ساخته شده است. در پردیس‌های سینمایی علاوه بر سالن سینما، گالری، محل عرضه محصولات فرهنگی و رستوران و... وجود دارد.
۷. اماکن تفریحی و ورزشی: این مجموعه‌ها معمولا نزدیک مکان‌های اجتماعی فرهنگی تأسیس شده و برای رفاه حال شهروندان و خانواده‌های‌شان مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این امکانات می‌توان به شهربازی‌ها، سالن‌های ورزشی، سینماهای چهار و پنج و شش بعدی و... اشاره کرد.
۸. موسسات وابسته: فعالیت موسسات، زیر نظر سازمان بوده و به ارائه خدمات تخصصی در حوزه‌های گوناگون می‌پردازند.
وظایف
۱. سیاستگذاری اجرایی، برنامه‌ریزی، سازماندهی، اداره و نظارت بر فعالیت‌های فرهنگی و هنری مرتبط با مدیریت شهر تهران در چارچوب اساسنامه و مصوبات هیات امنای سازمان
۲. ایجاد و مدیریت مراکز و موسسات فرهنگی، هنری و آموزشی تابعه اعم از فرهنگسراها، خانه‌های فرهنگ، کتابخانه‌ها، نگارخانه‌ها، موزه‌ها و...
۳. تعمیر، نگهداری، تجهیز و پشتیبانی از مراکز تابعه سازمان و ارائه تسهیلات لازم به آنها و همکاری در توسعه مجموعه‌های فرهنگی و هنری مورد نیاز شهر
۴. جذب،گزینش و بکارگیری نیروهای واجد صلاحیت، متعهد و کارآمد
۵. تعامل و همکاری هدفمند با هنرمندان و فرهیختگان متعهد و بهره‌گیری از توان و تخصص آنان در پیشبرد مأموریت‌ها و وظایف
۶. ایجاد بستر و فضای مناسب برای حضور شهروندان و خانواده‌ها به‌ویژه جوانان در مراکز و برنامه‌های فرهنگی و فراهم‌سازی محیط مساعد برای رشد و تعالی فرهنگی آنان
۷. ایجاد بستر لازم برای توسعه مشارکت شهروندان در فعالیت‌های مختلف فرهنگی و هنری و تلاش در جهت افزایش سهم مصرف خدمات و کالاهای فرهنگی در سبد خانوار
۸. اطلاع‌رسانی و افزایش آگاهی‌های شهروندان به‌ویژه در خصوص مسائل دینی و نیز حقوق و تکالیف شهروندی و کمک به خانواده‌ها در حل مسائل پیرامونی زندگی آنها
۹. انجام فعالیت‌های تبلیغی در راستای فضاسازی معنوی و دینی و انقلابی شهر و نیز پوشش مأموریت‌های مدیریت شهری در ابعاد مختلف
۱۰. انجام مطالعات و پژوهش‌های لازم فرهنگی و هنری در ارتباط با نیازهای روزآمد شهر تهران و حمایت از این گونه فعالیت ها
۱۱. تلاش برای تقویت اقتصاد خانواده از طریق حمایت و پشتیبانی از تولید و عرضه محصولات فرهنگی و هنری خانگی
۱۲. تعظیم شعائر و برگزاری مراسم و مناسبت‌های مذهبی و ملی و انقلابی در جهت افزایش وحدت، همبستگی، انسجام و نوسازی معنوی جامعه
۱۳. اجرای طرح‌های غنی‌سازی اوقات فراغت و کمک به روحیه نشاط و شادابی شهروندان با استفاده از روش‌ها و ابزارهای فرهنگی و هنری
۱۴. تولید محصولات و آثار فاخر و ارزشمند فرهنگی و هنری با بهره‌گیری از مجموعه عوامل کارآمد به‌ویژه فناوری‌های نوین
۱۵. اجرای طرح‌های توسعه و ترویج فرهنگ و معارف اسلامی و قرآنی با محوریت محافل، مجالس و هیئات مذهبی در محلات شهر تهران
۱۶. برگزاری یادواره‌ها، مراسم نکوداشت و پاسداشت مقام شامخ شهدا و ایثارگران و تجلیل از خانواده‌های معظم شاهد و تولید آثار فرهنگی و هنری در راستای توسعه و رشد فرهنگ ایثار و جهاد و شهادت
۱۷. حمایت از فعالیت‌های فرهنگی و هنری در سطح مساجد و اماکن مذهبی و تولید آثار فرهنگی و هنری مروج فرهنگ مسجدمحوری در محله‌های شهر
۱۸. اجرای برنامه‌های جامع تهران گردی، شناخت میراث فرهنگی و معنوی تهران و احیاء هویت تاریخی شهر با همکاری دستگاه‌های ذی ربط
۱۹. توسعه کتابخانه‌ها، قرائتخانه‌ها و اجرای برنامه‌های فرهنگی و هنری مروج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی
مدیران
- منصور واعظی (۱۳۷۵–۱۳۷۹)
- محمدعلی زم (۱۳۷۹–۱۳۸۳)
- اسفندیار رحیم مشایی (۱۳۸۳–۱۳۸۴)
- علی عسگری (۱۳۸۴–۱۳۸۶)
- احمد نوریان (۱۳۸۶–۱۳۸۸)
- محمدجواد شوشتری (۱۳۸۸–۱۳۸۹)
- امیر خوراکیان (۱۳۸۹–۱۳۹۲)
- شهاب مرادی (۱۳۹۲–۱۳۹۴)
- محمود صلاحی (۱۳۹۴–۱۳۹۶)
- سعید اوحدی (۱۳۹۶–۱۳۹۸)[۱][۲]
- میثم امرودی (۱۳۹۸-۱۴۰۱)[۳]
- مهرداد باقری پیدنی (۱۴۰۱–تاکنون)
پانویس
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ مه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۱ اکتبر ۲۰۱۹.
- ↑ «اوحدی استعفا داد». روزنامه دنیای اقتصاد. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۰۸.
- ↑ «رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران مشخص شد». خبرگزاری پانا. ۲۱ مهر ۱۳۹۸.
منبع