ستاد اقامه نماز
 نشان‌واره ستاد اقامه نماز | |
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| تأسیس | ۱۳۶۹ |
| رئیس | محسن قرائتی |
| سایر | |
| وبگاه | |
ستاد اقامه نماز یا شورای اقامه نماز نهاد حاکمیتی، غیرانتفاعی و بین‌المللی وابسته به دفتر سید علی حسینی خامنه‌ای (مدظله العالی) می‌باشد که با شناسه ملی ۱۴۰۰۷۱۰۴۸۲۹ در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور (سامانه شناسه ملی اشخاص حقوقی کشور) به ثبت رسیده و مطابق با ضوابط اداری، مالی و استخدامی ابلاغی از سوی دفتر مقام معظم رهبری و همچنین مفاد اساسنامه که به تصویب هیئت امنای ستاد رسیده، اداره می‌شود.
این ستاد با حکم آیت الله سید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، و تحت نظر هیئت امنایی متشکل از شخصیت‌های فرهنگی در سال ۱۳۶۹ تأسیس شده است. این ستاد وابسته به دفتر مقام معظم رهبری (مدظله العالی) می‌باشد که با شناسه ملی ۱۴۰۰۷۱۰۴۸۲۹ در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور (سامانه شناسه ملی اشخاص حقوقی کشور) به ثبت رسیده و مطابق با ضوابط اداری، مالی و استخدامی ابلاغی از سوی دفتر مقام معظم رهبری و همچنین مفاد اساسنامه که به تصویب هیئت امنای ستاد رسیده، اداره می‌شود. دفاتر ستاد اقامه نماز در مراکز استان‌های ایران و ۳۲۰ شهرستان، وظیفه ترویج و توسعه نماز را عهده‌دار می‌باشند.[۱]
ریاست این سازمان از بدو تأسیس بر عهده محسن قرائتی می‌باشد.
پیشینه
ستاد اقامه نماز با برگزاری اجلاس سالانه نماز، به دنبال معرفی ارزش‌ها و تعالی جایگاه نماز در جامعه می‌باشد تا میزان اهمیت این واجب دینی در مسئولان فرهنگی کشور بالا رود و از این طریق به فراگیری اقامه نماز در میان تمام اقشار جامعه کمک نماید.[۲]
اجلاس سراسری نماز هر ساله در یکی از شهرهای کشور و با پیام رهبر جمهوری اسلامی ایران که توسط نمایندگان ایشان قرائت می‌شود، برگزار می‌شود. پیام‌های سالانه رهبر کشور بازخوردی از فعالیتهای اجرا شده در طول سال در حوزه نماز در سراسر کشور و با نگاهی مبتنی بر آسیب‌شناسی و با ارایه راهبرد جهت فعالیتهای دستگاهها در طول سال بوده و مسیر برنامه‌ها و فعالیتهای مرتبط را راهبری و معین می‌نماید.[۳]
اجلاس سراسری نماز از سال ۱۳۷۰ تاکنون به‌صورت سالیانه با حضور مسئولان ارشد کشوری برگزار و در این اجلاس دستگاه‌های برتر در امر ترویج نماز معرفی می‌شوند.[۴] اولین اجلاس نماز در سال ۱۳۷۰ در مشهد مقدس و با حضور آیت الله سید علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران برگزار شد و بعد از آن همواره نمایندگان وی در این اجلاس به نمایندگی از وی حضور و پیام رهبر جمهوری اسلامی ایران را قرائت نموده‌اند.[۵]
در اسفندماه سال ۱۳۷۵، به پیشنهاد ستاد اقامه نماز، آیین‌نامه ترویج و توسعهٔ فرهنگ نماز توسط هیئت وزیران تصویب شد و همهٔ نهادهای دولتی یا عمومی غیردولتی مشمول پیگیری و تسهیل اقامهٔ نماز در دستگاه خودشان شدند.[۶] با اصلاح این آیین‌نامه توسط هیئت وزیران در سال ۱۳۸۴، ستاد عالی اقامه نماز در دانشگاه‌ها تشکیل شد.[۷] همچنین مردادماه ۱۳۸۴، طرح جامع توسعه فرهنگ اقامه نماز توسط شورای‌عالی انقلاب فرهنگی تصویب شد.[۸]
این ستاد از ۱۳۷۰ بیست و هشت اجلاس برگزار کرده است. سال ۹۷ ستاد اقامه نماز آموزش پرورش به شورای‌عالی نماز ارتقا پیدا کرد.[۹]
اساس فعالیتهای ستاد اقامه نماز
فعالیت ستاد اقامه نماز بر پایه موارد زیر استوار است:
نص صریح قرآن‌کریم
(الذین ان مکناهم فی الارض اقاموا الصلوه و اتوا الزکاه وأمروا بالمعروف و نهوا عن المنکر) (آیه۴۱ سوره حج)
وقتی قرآن‌کریم، اولین نشانه حکومت صالحان را اقامه نماز می‌داند، جای هیچ ابهامی نیست که برنامه‌ریزی برای اقامه آن، وظیفه حکومت است که نیاز به بسیج امکانات و توانمندی‌های لازم برای رسیدن به اهداف نماز دارد.
پیام‌های مقام‌معظم‌رهبری به اجلاس‌های سراسری نماز
اجلاس سراسری نماز هر ساله با پیام مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و با مشارکت دستگاه‌های اجرایی کشور برگزار می‌گردد. پیام‌های سالانه معظم‌له به اجلاس بازخوردی از فعالیتهای اجرا شده در طول سال در حوزه نماز در سراسر کشور و با نگاهی عمیق بر مبنای آسیب‌شناسی متقن و با ارایه راهبردی برای فعالیتهای دستگاهها در طول سال بوده و مسیر برنامه‌ها و فعالیتهای مرتبط را راهبری و معین می‌نماید.
طرح جامع اقامه نماز
شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه ۵۶۶ مورخ ۱۳۸۴/۵/۴ به منظور توسعه و تعمیق باورها، ارزش‌ها، نگرش‌ها و استقرار نظام‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری و نظام‌های مدیریت عالی و بهبود و اصلاح امر اقامه نماز در کشور مبتنی بر سیاست‌های کلی مصوب مقام معظم رهبری، طرح جامع توسعه فرهنگ اقامه نماز را تصویب نمود.
آیین‌نامه ترویج و توسعه فرهنگ نماز تصویب‌نامه هیئت وزیران
هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۷۵/۱۲/۱ بنا به پیشنهاد ستاد اقامه نماز و با عنایت به توصیه‌های مقام‌معظم‌رهبری، آیین‌نامه ترویج و توسعه فرهنگ نماز را در ۲۰ ماده و ۳ تبصره تصویب و به کلیه وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و مؤسسات دولتی، نهادهای انقلاب اسلامی و استانداری‌های سراسر کشور ابلاغ نمود. ضمناً هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۸۱/۱۰/۲۹ بنا به پیشنهاد مجدد ستاد اقامه نماز دوازده بند اصلاحیه را از تصویب اعضا گذراند.[۱۰]
رسالت، اصول، سیاست‌ها و رئوس برنامه‌های ستاد اقامه نماز
رسالت ستاد اقامه نماز
- تمهید، تعلیم، ترویج و تعمیق فرهنگ اقامه نماز
- شناسایی، فعال سازی و بهره‌گیری از تمامی ظرفیت‌های جامعه در امر اقامه نماز
- برنامه‌ریزی، نظارت وارزیابی مستمر عملکرد دستگاه‌های اجرایی در امر اقامه نماز
- تربیت نیروی متخصص و تولید محتوای مورد نیاز
- شناسایی موانع و مشکلات اقامه نماز در جامعه و پیگیری رفع آن از طریق دستگاه‌های ذیربط
اصول راهنمای ستاد اقامه نماز
- حرکت در چارچوب قرآن، عترت، دیدگاه‌های امام راحل و منویات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) به ویژه پیام‌های سازنده معظم‌له به اجلاس‌های سراسری نماز
- حرکت در راستای تحقق چشم‌انداز و رسالت ستاد
- توجه به بیانیه گام دوم انقلاب بویژه موضوع معنویت و جوانان
- رعایت موازین و ضوابط دفتر مقام معظم رهبری در امور اجرایی و مالی و فرهنگی
- صیانت ازوجاهت معنوی ستاد و جایگاه علمی و ارشادی رئیس محترم ستاد و تلاش در تحقق منویات ایشان
- التزام به اجرای مصوبات هیئت أمناء به منزله نهاد سیاستگذار و هدایتگر و ناظر و قوام بخش حرکت اقامه نماز در کشور
- پایبندی به قوانین و مقررات و اجتناب از اسراف و تجمل و سهلانگاری
- بهره‌گیری از ایده‌ها و تجربیات مؤفق صاحب نظران و نتایج تحقیقات علمی و پژوهشی
- استفاده از شیوه‌های ارشادی، تشویقی و اقناعی و پرهیز از شیوه‌های آمرانه
- جلب همکاری و مشارکت مردم، نهادها و دستگاهها دراجرای برنامه‌ها و فعالیتها
- پرهیز از ورود به جناح‌بندی‌های سیاسی و حفظ روحیه نهادی و مردمی[۱۱]
سیاست‌های کلی ستاد
پایبندی به قوانین و مقررات
- تمهید و تدارک لازم در جهت همسویی و عدم مغایرت طرح‌ها و برنامه‌های ستاد با سیاست‌های ابلاغی دفتر مقام معظم رهبری و پیام‌های ایشان به اجلاس‌های سراسری نماز
- تلاش برای حفظ وحدت رویه و هماهنگی فرهنگی با سایر دستگاه‌های وابسته به دفتر مقام معظم رهبری و بسیج امکانات تلاش‌ها و برنامه‌های فرهنگی درجهت پاسخگویی به نیازهای فرهنگی
- تعیین و تدوین اولویت‌های لازم‌الرعایه در حرکت فرهنگی کشور و رسمیت دادن به آن، با الهام از آرمان‌ها و اعتقادات و با توجه به ظرفیت‌ها و واقعیات جامعه
- تعیین جایگاه مناسب ستاد در بخش فرهنگ و در نظام بودجه کشور و تخصیص اعتبارات به نحوی که ثبات مالی لازم برای برنامه‌ریزی درازمدت در ستاد فراهم شود و فعالیتها و برنامه‌های ستاد تابع تغییرات بودجه جاری کشور نباشد.
تعامل با مراجع و عالمان دین
تعامل مستمر با مراجع تقلید، عالمان دین، حوزه های علمیه و محققان و استمداد آنان برای حضور در صفوف نماز جماعت نسل نو و تألیف و تحقیق در حوزه معارف نماز
تقویت تعامل با ائمه جمعه و جماعات
تعامل مستمر با ائمه جمعه و جماعات و استفاده از نفوذ کلام و جایگاه دینی و اجتماعی آنان در ترویج اقامه نماز
توجه ظرفیت علمی و نخبگانی جامعه
- استفاده از ظرفیت فکری و علمی صاحب نظران، جوانان، بانوان، استادان حوزه و دانشگاه و چهره های نوآور و خلاق در مسیر تقویت حرکت اقامه نماز و تولید آثار علمی و هنری و پژوهشی
- برون سپاری بخشی از فعالیتهای علمی و پژوهشی به استادان، دانشجویان و نخبگان در زمینه‌های مورد نیاز
بهره‌گیری بهینه از ظرفیت دستگاهها
- استفاده همه‌جانبه از امکانات و تسهیلات دستگاه‌های دولتی و نهادها در جهت تقویت اقامه نماز
- سازماندهی و بهره‌گیری مطلوب از امکانات و ظرفیت‌های دستگاه‌های اجرایی و جلوگیری ازدوباره‌کاری‌ها و عدم پرداخت به فعالیتهای غیرضرور
- تسهیل و تقویت امور برنامه‌ریزی، نظارت و ارزیابی دستگاه‌های اجرایی و اینکه آثار و دستاوردهای برنامه‌های نماز در دستگاهها بویژه در مدارس و دانشگاه‌ها محسوس و قابل رصد باشد.
- اتخاذ سیاست‌های ایجابی و مثبت در فرایند برنامه‌ریزی نماز دستگاه‌های اجرایی و تقویت نگاه جامع‌نگر و دوراندیش همراه با شور و مشورت و پرهیز از یکسو نگری و نظارت آمرانه ستاد
- تقویت ارتباط مناسب و مکمل میان ستاد و دستگاه‌های اصلی نظیر آموزش و پرورش، به ویژه در زمینه توانمندسازی معلمان و مدیران و گسترش فعالیتهای مؤثر در مدارس
استفاده از ظرفیت نهادهای شهری
بهره‌برداری از تمکن اداری و مالی و اجرایی استانداران، فرمانداران، بخشداران، شهرداران و شوراهای اسلامی شهر و روستا برای احداث نمازخانه‌ها و آبادی مساجد
جلب مشارکت مردم
- تشویق مردم به مشارکت و هدایت انگیزه‌های معنوی آنان دربرنامه‌های ترویج و توسعه فرهنگ نماز
- ارتباط منظم و آمیخته با ارشاد و انگیزه آفرینی با خیرین و نیکوکاران و جلب مشارکت آحاد مردم در تأمین منابع مورد نیاز
- گسترش زمینه مشارکت و مباشرت مردم در فعالیتهای نماز وهمچنین حمایت از فعالیتها و اقدامات غیردولتی به منظور همگانی شدن فرهنگ نماز با نظارت مردم
- تأمین منابع مالی با کمک مشارکت‌های مردمی و نهادها و دستگاه‌های اجرایی
- حمایت‌های معنوی و مادی از مراکز خودجوش و فعال و فعالیتهای فرهنگی و هنری و تشویق آنان به آفرینش‌ها و ابداعات فرهنگی و هنری در زمینه نماز
- کمک به ایجاد جریان‌های فعال مردمی و خودجوش نظیر یاوران نماز و همچنین تقویت جریان‌ها و تشکل‌های متعهد فعال
بهره‌وری ویژه از ظرفیت صدا و سیما، فضای مجازی و رسانه‌ها
- لزوم اولویت دادن به مسئله نماز و معرفی نماز در رسانه هاد و خصوصاً صدا و سیما
- حمایت از رسانه و مطبوعات و کمک به گسترش و ارتقاء کمی و کیفی محتواهای نماز در رسانه‌ها و مطبوعات مکتوب و دیجیتال در اولویت برنامه‌های ستاد
- توسعه ارتباطات سازنده میان ستاد و هنرمندان، نویسندگان و محققان
- فراهم آوردن بیشترین امکانات برای ابداع و نوآوری فکری و هنری در زمینه نماز
توجه ویژه به کودکان و نوجوانان
- نقش دادن به کودکان و نوجوانان در نمازخانه‌ها و مساجد برای نشان دادن توانمندی‌ها و کارآمدهای خویش در سازماندهی امور و برانگیختن حس مدیریت و مسئولیت در آنان برای مشارکت در رهبری امور مساجد و نمازخانه ها
- ایجاد زمینه‌های مناسب جهت بهره‌گیری مطلوب و متعادل فرهنگی و هنری از اوقات فراغت نوجوانان و جوانان
توجه ویژه به نقش و جایگاه بانوان
- توجه ویژه به شخصیت و جایگاه بانوان در فرهنگ سازی نماز در خانواده
- حضور منظم علما و روحانیون مهذب در مدارس و دبیرستان‌های دخترانه و اقامه نماز و توجه عمیق به تعلیم و تربیت دینی مادران و معماران فرهنگی آینده کشور
گسترش فرهنگ جهاد و شهادت
مشارکت فعال در برگزاری مراسم مرتبط با انقلاب اسلامی و ترویج فرهنگ جهاد و شهادت و مقاومت در برابر استکبار جهانی و ایستادگی در برابر غرب زدگی و تهاجم فرهنگی با تمسک به معارف نماز و آموزه‌های قرآن و اهل بیت (علیهم السلام) و تعالیم نجات بخش حضرت امام خمینی (رضوان الله علیه) و مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)
اخلاق در محیط کار
حاکم کردن اخلاق اسلامی در محیط کار و روابط با سایر دستگاهها و مدیران و اجتناب از تحکم و تفاخر و چشم و هم چشمی و رقابتهای منفی و منفعت طلبی و سایر آفات نظام اداری و مساعد کردن فضا برای تهذیب نفس و سبقت در خیرات و مقدم شمردن منافع ملی به مصالح شخصی
سنجش افکار
- سنجش افکار و آراء پیرامون علل کاهل نمازی و راه‌های ترغیب آینده سازان به اقامه آگاهانه و بدون اکراه نماز و چشیدن طعم ملکوتی عبادت
- فراهم ساختن شرایط و امکانات کافی برای مطالعه و تحقیق و بهره‌گیری از نتایج آن در همه زمینه‌ها
گزارش دهی و گزارشگیری
التزام به گزارش دهی و گزارش گیری مستمر و تحلیل علمی یافته ها و چاره اندیشی برای اصلاح کاستی‌ها و ارتقاء فعالیتها و برنامه‌ها و جلوگیری از تحمیل یکنواختی و رکود بر امور
ارتباط دوجانبه
عمل به بخشنامه ها و برنامه‌های ستاد اقامه نماز و مطالعه و بررسی نقایص و کاستیهای آنها و ارسال پیشنهادات به ستاد برای بهسازی و تکامل روند برنامه‌ریزی و اجرا و دو جانبه کردن ارتباط صف و ستاد
هدفمند کردن آموزش
- هدف گذاری در برنامه‌های آموزش نماز به نحوی که مخاطبان و آموزش یافتگان در ابعاد دانشی و بینشی و کنشی متحول شوند یعنی دانش نو و بینش نو به دست آورند و با رفتارهای جدید در ترویج نماز نقش آفرین باشند. استفاده از آثار علمی و سبک حجت الإسلام و المسلمین قرائتی رئیس محترم ستاد اقامه نماز
- تلاش مستمر در جهت رشد علمی و فرهنگی همکاران ستاد به عنوان فعالان عرصه نماز
- برداشت صحیح بدنه اجرایی ستاد از مبانی و اصول کاری ستاد و ایفای صحیح نقش و کارکرد در جامعه
مبادله تجارب
- مبادله تجارب با سایر استانها و استفاده از نوآوری‌ها و ابتکارات نهادها و دستگاه‌های فرهنگی و اجرایی در نوسازی روشها و برنامه‌ها و بهبود امور
- تمرکز زدایی در امور اجرایی و فعالیتهای فرهنگی هنری نماز
تضارب آراء در برنامه‌ریزی‌های سالانه
- در هر سال حداقل دو جلسه با مدیران ارشد استان و چهرههای برجسته علمی، فرهنگی، هنری، حوزوی و دانشگاهی و آموزشی برگزار شود و از تضارب آراء و اندیشه های آنان در مسیر غنی سازی فعالیتها و برنامه های نماز و تولید آثار علمی و هنری جدید استفاده به عمل آید.
- تنوع و ابتکار عمل استانها در انجام فعالیتهای فرهنگی در جهت افزایش تحرک و پویایی ستادها و اعتلای روحیه تحقیق و ابتکار
- بسط زمینه‌های لازم برای شکوفایی استعدادها و خلاقیتها و حمایت از ابتکارات و ایده‌های نو در زمینه ترویج و توسعه فرهنگ نماز از طریق نظام پیشنهادات کارکنان
توجه به مناطق ویژه
- توجه کافی به نقاط دور دست اعم از مناطق مرزی، روستاها و عشایر و حاشیه شهرهای صنعتی و مناطق مرفه نشین و شهرک‌های نو بنیاد؛ چاره اندیشی برای تأمین مسجد و امام جماعت برای آنها به کمک نهادها و دستگاه‌های ذیربط.
- استفاده از روحانیون فاضل و داوطلب و مدیران سازمان تبلیغات اسلامی در شهرها و مناطق پیرامونی به عنوان مسئول ستاد اقامه نماز به نحوی که ستاد در همه جا امتداد پیدا کند.[۱۲]
منابع
- ↑ «آشنایی با ستاد اقامه نماز». همشهری‌آنلاین. ۱۲ شهریور ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۹ مه ۲۰۲۲.
- ↑ «توضیحات، ارکان و اهداف اجلاس سراسری نماز». پورتال رسمی ستاد اقامه نماز.
- ↑ «در مورد اجلاس سراسری نماز در ویکی تابناک». تابناک.
- ↑ «فراخوان حضور در اجلاس سراسری نماز». پورتال رسمی ستاد اقامه نماز. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۰ مه ۲۰۲۲.
- ↑ «پیام‌های سید علی خامنه‌ای برای اجلاس‌های سراسری نماز». khamenei.ir.
- ↑ «آیین‌نامه ترویج و توسعه فرهنگ نماز». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۱ اسفند ۱۳۷۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۲۲.
- ↑ «اصلاح آیین‌نامه ترویج و توسعه فرهنگ نماز». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۱۲ تیر ۱۳۸۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۲۲.
- ↑ «طرح جامع توسعه فرهنگ اقامه نماز». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۴ مرداد ۱۳۸۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ آوریل ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۷ مه ۲۰۲۲.
- ↑ «ستاد اقامه نماز آموزش‌وپرورش به شورای‌عالی نماز ارتقا یافت». خبرگزاری دانشجو. ۱۸ آذر ۱۳۹۷.
- ↑ «دربارهٔ ستاد». وبسایت ستاد اقامه نماز. دریافت‌شده در ۱۴ تیر ۱۴۰۳.
- ↑ «دربارهٔ ستاد». وبسایت ستاد اقامه نماز. دریافت‌شده در ۱۴ تیر ۱۴۰۳.
- ↑ «دربارهٔ ستاد». وبسایت ستاد اقامه نماز. دریافت‌شده در ۱۴ تیر ۱۴۰۳.