سلیم مؤذن‌زاده اردبیلی
 | |
| زمینه فعالیت | مؤذن (در سبک موسیقی ایرانی) و مداح |
|---|---|
| ملیت | ایرانی |
| تاریخ تولد | ۱۵ مهر ۱۳۱۵ |
| محل تولد | اردبیل |
| والدین | عبدالکریم موذن‌زاده اردبیلی و حانیه مهراجی (۱۳۲۹–۱۲۷۴) |
| محل زندگی | اردبیل |
| محل درگذشت | اردبیل |
| تاریخ درگذشت | ۲ آذر ۱۳۹۵ (۸۰ سال) |
| مدفن | اردبیل (قطعه مفاخر اردبیل) |
| خویشاوندان سرشناس | رحیم مؤذن‌زاده اردبیلی مؤذن مشهور (برادر) • ودود مؤذن‌زاده اردبیلی (فرزند) |
| تأثیرپذیرفته | عبدالکریم موذن‌زاده |
سلیم مؤذن‌زاده اردبیلی (متولد ۱۵ مهر ۱۳۱۵ – درگذشته ۲ آذر ۱۳۹۵) یکی از مداحان نامدار ایرانی که به زبان‌های ترکی، فارسی و عربی نوحه می‌خواند. بیشتر نوحه‌های او به زبان ترکی آذربایجانی بود، اما به فارسی و عربی نیز تسلط داشت. پدرش، عبدالکریم مؤذن اردبیلی، اولین مؤذن رادیوی ایران بود و برادرش، رحیم مؤذن‌زادهٔ اردبیلی، نیز از مؤذنان معروف به شمار می‌رفت.
سلیم مؤذن‌زاده در سال‌های جوانی و میان‌سالی در ایام دههٔ محرم بیشتر در مساجد و حسینیه‌های شهرهای اردبیل، تبریز و در دهه‌های آخر عمر، در مساجد تهران مداحی و نوحه خوانی می‌کرد. وی در هشتاد سالگی بر اثر کهولت سن درگذشت.
در تیر ماه ۱۳۹۸ش شیوه مداحی، نوحه‌خوانی، مولودی خوانی و مناجات خوانی سلیم مؤذن زاده اردبیلی در فهرست آثار ناملموس کشور به شماره ۱۸۳۰ به ثبت رسید.[۱] از آثار مشهور او، می‌توان به مداحی «زینب زینب» و «مناجات یا محبوب یا الله» اشاره کرد.
درگذشت
وی در دوم آذر ۱۳۹۵ در سن ۸۰ سالگی و در زادگاه خود اردبیل درگذشت. پیکر او روز بعد در قطعه مفاخر اردبیل واقع در بهشت زهرا اردبیل به خاک سپرده شد.[۲]
چهره‌های سرشناس کشور در پی درگذشت وی پیام‌هایی ارسال کردند که می‌توان به علی‌اکبر صالحی رئیس انرژی اتمی،[۳] علی لاریجانی رئیس مجلس،[۴] عبدالعلی علی‌عسکری رئیس صدا و سیما،[۵] سید رضا صالحی امیری وزیر ارشاد،[۶] علی یونسی وزیر پیشین اطلاعات،[۷] علی دایی سرمربی فوتبال،[۸] حسن روحانی رئیس‌جمهور وقت،[۹] محسن رضایی فرماندهٔ اسبق سپاه و سید عزت‌الله ضرغامی رئیس اسبق سازمان صدا و سیما و جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی اشاره کرد.
آثار
مؤذن‌زاده به‌طور متوسط روزانه پنج ساعت از عمر خود را صرف مداحی کرده بود و بیش از دو هزار عنوان نوار کاست مربوط به برنامه‌های او از زمان پیدایش ضبط صوت تاکنون به زبان‌های ترکی، فارسی و عربی موجود است. سلیم، صدای خوب در مداحی را از رشته‌های هنری ظریف توصیف می‌کند که ملاحت، زیر و بم آهنگ، ادای کلام و تحریرهای مناسب لازمه این هنر است.
مرحوم سلیم مؤذن‌زاده اردبیلی در انتخاب اشعار جهت مداحی دقت ویژه‌ای به کار می‌گرفت و در ابتدا به محتوای شعر توجه داشت. بعد از محتوا در کنار توجه به صنایع ادبی آنچه برای مداح اهل‌بیت اهمیت ویژه داشت، موضوع مقامات بود بطوریکه هیچ شعری را بی‌توجه به مقامات مطلوب انتخاب نمی‌کرد.[۱۰]
از آثار او، می‌توان به نوای زینب زینب و مناجات یا محبوب یا الله اشاره کرد.
وی در ۷۸ سالگی در دستگاه بیات ترک اذان گفت. ویژگی این اذان، استفاده از سه بیت اشعار فارسی شهریار در فلسفه اذان در مقدمه و اجرای ترجمه فارسی عبارات در قالب یک بیت شعر فارسی است.
پخش اذان سلیم موذن‌زاده اردبیلی از شبکه آنسی جمهوری آذربایجان
در ۱۳۹۲ اذان سلیم موذن‌زاده اردبیلی، برای نخستین بار در تاریخ رادیو و تلویزیون‌های جمهوری آذربایجان، از شبکه ANS باکو پخش شد. جمهوری آذربایجان با ۹ میلیون نفر جمعیت دومین کشور شیعه پس از ایران در جهان اسلام است و تا آن تاریخ از شنیدن ندای ملکوتی اذان از شبکه‌های رادیو و تلویزیون خود محروم مانده بودند. تهیه‌کننده این برنامه در شبکه آنسی باکو از صدای ضربان قلب به عنوان زیر صدای اذان استفاده کرده و این گویای این واقعیت است که مسلمانان جمهوری قفقاز جنوبی به ویژه شیعیان جمهوری آذربایجان برای شنیدن چنین اذانی در تاریخ تأسیس رادیو و تلویزیون این کشور طی نزدیک به یک قرن گذشته لحظه شماری می‌کرده‌اند و این خود ندای بازگشت به خویشتن برای احقاق حق ملت مسلمان این کشور و شیعیان آواره منطقه قره‌باغ آذربایجان در این برهه از زمان است.[۱۱]
ثبت ملی شیوه مداحی
در تیر ماه ۱۳۹۸ شیوه مداحی، نوحه‌خوانی، مولودی خوانی و مناجات خوانی سلیم مؤذن زاده اردبیلی در فهرست آثار ناملموس کشور به شماره ۱۸۳۰ به ثبت رسید[۱] و از لوح ثبتی با حضور مسئولان استانی و کشوری رونمایی شد.[۱۲] آیین رونمایی از ثبت ملی میراث ناملموس شیوه مداحی استاد سلیم موذن‌زاده در سالن همایش کتابخانه بیضا اردبیلی برگزار شد.[۱۳]
گفتاورد
- موذن‌زاده با معرفی خود به عنوان نوکر پیر آستان اهل‌بیت(ع) می‌گوید: حنجره من یک موهبت الهی و وقف سیدالشهداء است و استفاده از آن در زمینه‌های غیر از این صحیح نیست.
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «شیوه مداحی استاد سلیم موذن‌زاده ثبت ملی شد». پایگاه خبرگزاری صدا و سیما |. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۱۴.
- ↑ http://fararu.com/fa/news/296739/سلیم-موذن-زاده-اردبیلی-درگذشت
- ↑ http://www.iscanews.ir/news/706964/پیام-تسلیت-معاون-رییس-جمهور-در-پی-درگذشت-موذن-زاد-اردبیلی-...
- ↑ http://www.mashreghnews.ir/fa/news/658122/پیام-تسلیت-لاریجانی-درپی-درگذشت-مؤذن‌زاده-اردبیلی
- ↑ http://www.yjc.ir/fa/news/5870823/پيام-تسليت-رییس-رسانه-ملی-به-مناسبت-درگذشت-سليم-موذن-زاده
- ↑ http://www.khabaronline.ir/detail/604596/culture/cinema
- ↑ http://www.isna.ir/news/95090201505/تسلیت-یونسی-به-مناسبت-درگذشت-مرحوم-موذن-زاده-اردبیلی
- ↑ http://www.tabnak.ir/fa/news/642808/پیام-تسلیت-دایی-برای-درگذشت-موذن‌زاده
- ↑ http://www.mehrnews.com/news/3831335/روحانی-درگذشت-استاد-سلیم-مؤذن-زاده-اردبیلی-را-تسلیت-گفت
- ↑ «نوای ماندگار «زینب زینب» سلیم مؤذن‌زاده اردبیلی». خبرگزاری تسنیم. ۲۶ تیر ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۴ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ صدای اذان سلیم موذن‌زاده در آذربایجان، شبکه اطلاع‌رسانی دانا.
- ↑ «شیوه مداحی استاد سلیم موذن‌زاده ثبت ملی شد». پایگاه اطلاع رسانی دولت. ۸ تیر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۴ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «شیوه مداحی استاد سلیم موذن‌زاده ثبت ملی شد». پایگاه اطلاع رسانی دولت. ۸ تیر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۴ مرداد ۱۴۰۳.
پیوند به بیرون
- صفحه در پایگاه اینترنتی آفتاب
- مصاحبه با استاد سلیم مؤذن زاده اردبیلی
- زندگینامه استاد سلیم مؤذن‌زاده
- پژوهشی در موسیقی اردبیل از برنامه عندلیب رادیو ایران به مورخه ۲۱ دی ماه ۱۳۹۹