سمانه روشنایی

از یاقوت
سمانه روشنایی

سمانه روشنایی (متولد قم) شاعر آیینی، خبرنگار و نقاش اهل ایران است. او از ۱۱ سالگی وارد عرصه شعر شد و در رشته نقاشی تحصیل کرد. وی در تاریخ ۹ خرداد ۱۳۹۷ در محضر آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، شعر خوانی کرد.

جوایز و افتخارات

  • برگزیده کنگره شکوه شکیبایی و پرواز سرخ زنجان
  • برگزیده کنگره این همه یوسف سمنان (پاسداشت شهدای مدافع حرم)
  • برگزیده جایزه ادبی ریحانه شیراز_ عسلویه
  • برگزیده کنگره ریحانه مشهد
  • برگزیده کنگره شاعران معاصر بندر انزلی
  • برگزیده کنگره نرجس خاتون و کریمه اهل بیت قم
  • برگزیده بخش ویژه جشنواره زن از نگاه رسانه در قم در سال ۱۳۹۴
  • کسب مقام نخست در بخش گزارش با موضوع «قم سرآمد شهادت و سرافرازی» پنجمین جشنواره رسانه‌ای ابوذر استان قم در سال ۱۳۹۹
  • کسب مقام سوم دومین همایش ملی «ریحانةالنبی» در سال ۱۳۹۶[نیازمند منبع]

نمونه‌ای از اشعار

ایوان آئینه، اذان مغرب و حوض
در حسرت روییدن این اتفاقم
در آرزوی پر زدن دور ضریحت
پروانه ی کِز کرده ای کنج اتاقم
حس می‌‌کنم نزدیکی و دورم همیشه
کم لطفی من ماجرای تازه ای نیست
بر باد دادم شعرهای دفترم را
حال پریشان مرا شیرازه ای نیست
پا می‌‌شوم از جای خود، راهی ندارم
بانوی من! گم کرده ام راه حرم را
سمت تو می‌‌آیم پر از ابرم دوباره
این گریه‌ها بسته خیابان ارم را
لبخند معصومت مرا میخواند اما
در ازدحام جمعیت گم میشوم باز
دارم زیارتنامه می‌‌خوانم برایت
گل می‌‌کند نام تو در پایان و آغاز
عطر تو را افشانده در حال و هوایم
بادی که رقصانده حریر چادرم را
آرامم و دلواپسی دیگر ندارم
دادم به دستت چشم از باران پرم را[۱]


گفتاورد

گفت‌وگو درباره شعر

روشنایی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رضوی درباره علاقه‌اش به شعر آیینی و ورود به حرفه به شعر سرودن گفت:

از کودکی علاقه بسیار خاصی به نوشتن داشتم تا اینکه در سن ۱۱ سالگی برای نخستین بار یک داستان ۵۰ صفحه ای نوشتم؛ گرچه حرفه ای نبود، ولی نقطه عطفی بود برای اینکه وارد عرصه شعر بشوم. پس از آن به صورت دست و پا شکسته ترانه می‌‌نوشتم، ولی هیچ استادی نداشتم که بتوانم متوجه شوم راهی که میروم درست است یا خیر.

رشته تحصیلی تان چه بود؟ و چه ارتباطی بین رشته تحصیلی تان و شعر سرایی وجود داشت؟

زمانی که قرار بود انتخاب رشته داشته باشم، به صورت خاص رشته «نقاشی» را انتخاب کردم و همین مسئله موجب فاصله گرفتن من از مقوله شعر شد، ولی در آینده به این نتیجه رسیدم که تمامی هنرها می‌‌توانند مکمل هم باشند.

اشاره کردید که پس از مدتی که در رشته نقاشی شروع به تحصیل کردید و از شعر گفتن فاصله گرفته بودید، دوباره به شعرسرایی روی آوردید؛ چه عاملی موجب بازگشت مجدد شما به این بحث شد؟

همان‌طور که گفتم من در رشته نقاشی تحصیل کردم، ولی پس از اتمام تحصیل و غوطه ور شدن در نقاشی، به خبرنگاری روی آوردم؛ و با توجه به اینکه خبرنگاران با مسائل بسیاری اعم از سیاست، مسائل اجتماعی، ادبیات و هنر ارتباط دارند، با انجمن‌های شعر آشنا شدم و با توجه به پیش زمینه و علاقه ام به مقوله شعر سرایی، با این انجمن ارتباط مناسبی برقرار کردم و توانستم عطش خود را با چشمه معرفت سیراب کنم.

چه مدت است که به صورت جدی به شعر گفتن روی آوردید؟

حدود دو سال است به صورت جدی شعر میگویم و بهتر است بگویم که یکی از مهم‌ترین علاقه هایم در زندگی، شعر سرایی است که با این کار آرامش خاصی پیدا می‌‌کنم.

شعر سرایی را با چه سبکی آغاز کردید و نخستین شعری که سرودید با چه موضوعی بود؟

سرودن شعر را به صورت آئینی با دوبیتی و رباعی برای امام زمان(ع) شروع کردم و در نظر داشتم تا برای همه ائمه اطهار(ع) شعر بگویم؛ خارج از لطف نیست که عنوان کنم این نوع شعر سرودن را، نه برای شهرت و چاپ کتاب، بلکه برای عرض ارادت

معمولا چه زمانی حس و حال خوب تری برای شعر گفتن دارید؟

شعر مکان و زمان نمیشناسد من معتقدم که نیاز نیست یک شاعر برای شعر گفتن مکانی خاص را انتخاب کند و بنشیند و فکر کند که چه بگوید و چه بنویسد؛ خود من هر زمانی که نکته ای به ذهنم می‌‌رسد، سریع یادداشت می‌‌کنم و بعد ادامه آن را می‌‌نویسم؛ بخاطر دارم برای نخستین بار، که برای حضرت معصومه(س) شعری سرودم؛ همان موقع در خیابان ارم شهر قم بود و پس از اینکه به آستان بانوی کرامت رفتم و زیارتنامه را خواندم، شعرم تکمیل شد؛ که حس بسیار خوبی بود.

چه حسی نسبت به حضرت معصومه(س) دارید؟ و همینطور برادر بزرگوار ایشان، ثامن الحجج امام رضا(ع)؟

شاید قابل باور نباشد، ولی بیش از آن چه که حتی خودم بتوانم تصور کنم به این بانو وابسته هستم و همیشه با خودم اینگونه می‌‌گویم که اگر شهر قم، حرم حضرت معصومه(س) را نداشت، شاید دلخوشی برای زندگی کردن در این شهر نداشتم. به امام رضا(ع) نیز حس و علاقه خاصی دارم، تا جایی که احساس می‌‌کنم این خواهر و برادر به شیوه ای مرا اسیر و شیفته خود کرده‌اند و با کراماتی که از خود نشان می‌‌دهند این حس و علاقه را بیشتر می‌‌کنند.

خاطره ای از کرامات امام رضا(ع) که برای شخص شما رخ داده باشد دارید؟

یک سالی بود که دلم میخواست به مشهد سفر کنم و به زیارت امام رضا(ع) بروم تا اینکه بالاخره بهمن ماه سالی که گذشت این سفر زیارتی برایم میسر شد؛ زمانی که قرار بود برگردم، رو به طرف گنبد طلایی امام رضا(ع) ایستادم که خداحافظی کنم و به ایشان گفتم، «یا امام رئوف! من همیشه شنیده ام باید از شما زیاد خواست، چه می‌‌شود که من را هم زود به زود به آستان خود بطلبید؛ من در حریم امن شما آرامش می‌‌گیرم» این حرف را در خلوت با ایشان مطرح کردم و بیرون آمدم و در راه بازگشت به قم شعرهایی که برای امام رضا(ع) سروده بودم را مرور می‌‌کردم؛ چند روز پس از رسیدن به قم، خبر رسید که در نخستین روزهای اسفندماه، اردوی زیارتی به امام رضا(ع) برقرار است؛ برایم شگفت‌آور بود و باورم نمی‌شد که چقدر زود امام رضا(ع) حاجتم را داد؛ در چشم به هم زدنی، زمان حرکت اردوی خبرنگاران قم به مشهد فرا رسید؛ در قطار نشسته بودم که از سوی آستان قدس رضوی با من تماس گرفته شد که شما در کنگره بانوان اهل بیت(ع) برگزیده شدید و باید روز ۱۴اسفند ماه برای شعر خوانی در شهر مشهد باشید که این اتفاقات خوب و پشت سرهم، نه تنها مرا سر ذوق آورده بود، بلکه بیش از پیش مرا به شگفت‌آورد.

تأثیر کرامت اهل بیت(ع) را در زندگی خود چگونه حس کردید؟

اهل بیت(ع) بیش از پیش به من لطف دارند و من آثار مهربانی ایشان را در جای جای زندگیم می‌‌بینم و خدا را شاکرم که به من لطف کرده‌اند تا بتوانم در وصف ایشان قلم بزنم؛ زیرا که من معتقدم، اگر موهبت الهی نباشد، امکان نوشتن یک واژه هم در راستای مقام اهل بیت(ع) وجود ندارد.

نخستین شعری که برای امام رضا(ع) سرودید به خاطر دارید؟

نخستین شعرم در رابطه با امام هشتم(ع) و یک دو بیتی بود؛

یه مویی توی دست باد دارم
تموم بچگیمو یاد دارم
پدر گفته شفا دادی نگامو
تو چشمام صحن گوهرشاد دارم


پس از سرودن نخستین شعرم، توانستم دوبیتی و رباعی‌های دیگری نیز بگویم؛

با چشمه ای از لطف و کرم می‌آیی
از جاده نزدیک حرم می‌‌آیی
شیرین‌تر از این چیست که بعد از مردن
ای عشق سه جا به دیدنم می‌‌آیی


-تأثیر شعر را در جامعه ایران چگونه ارزیابی می‌‌کنید؟

من معتقدم که شعر در جوامع مختلف تاثیر خاصی دارد و می‌‌تواند ابزار مناسبی برای بیان عواطف و احساسات، مشکلات، معضلات و بسیاری از مسائل جامعه باشد.

شاعر بودن شما، به زندگی خانوادگی‌تان صدمه ای وارد نمی‌کند؟

همیشه سعی داشتم تا شعر لطمه ای به زندگی شخصی و خانوادگی ام وارد نکند؛ و خوشبختانه خانواده هنر دوستی دارم که همواره مشوق من بوده و هستند.

شعرا روحیه لطیفی دارند و در مقابل آن خبرنگاران باید مقداری از آن لطافت فاصله داشته باشند؛ چگونه این دو مقوله را با هم جمع کردید؟

هرچه الفتم با شعر بیشتر شد، از خبرنگاری فاصله گرفتم؛ حتی برای مدتی کلا کار خبر را کنار گذاشتم تا به آرامشی که میخواستم از طریق شعر برسم، ولی با همه اینها، حس می‌‌کنم همه چیز بستگی به جهان بینی شاعر دارد؛ و شعر یاغی‌تر از این حرفهاست که خودش را رغیب هنر و یا حرفه ای دیگر بداند.[۲]

پانویس

  1. «در آرزوی پر زدن دور ضریحت...». خبرگزاری برنا. ۲۴ مرداد ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۳.
  2. «آثار مهربانی اهل‌بیت(ع) را در جای‌جای زندگی‌ام می‌بینم». خبرگزاری رضوی. ۸ فروردین ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۳.

پیوند به بیرون