سید اسدالله مدنی تبریزی

از یاقوت
شهید محراب
مجتهد و مبارز سیاسی
نام کاملسید اسدالله مدنی تبریزی
لقبشهید محراب
تاریخ تولد۱۲۹۳
زادگاهآذر شهر
تاریخ شهادت۲۰ شهریور ۱۳۶۰
محل شهادتتبریز
محل دفنحرم حضرت معصومه(س)
محل سکونتتبریز
استادانسید محمد حجت کوه‌کمری • سید محمدتقی خوانساری • سید محسن حکیم • سید عبدالهادی شیرازی • امام خمینی
محل تحصیلقم
نجف
سیاسیمبارزه با بهائیان • اعتراض‌ به‌ تصویب‌ لایحه‌ انجمن‌های‌ ایالتی‌ و ولایتی‌ • حمایت از مرجعیت امام خمینی‌ • عضو مجلس خبرگان قانون اساسی
اجتماعیاحداث مهدیه، صندوق قرض‌الحسنه، حمام، حسینیه، مسجد، مدرسه، کتابخانه در مناطق محروم


سید اسدالله مدنی تبریزی ( زادهٔ ۱۲۹۳ در آذر شهر - ۲۰ شهریور ۱۳۶۰ در تبریز) فقیه، امام‌جمعه، عضو مجلس خبرگان رهبری و از مبارزان سیاسی پیس از انقلاب اسلامی بود.

زندگی‌نامه و تحصیلات

سید اسدالله مدنی در سال ۱۲۹۳ش، در آذرشهر از توابع تبریز به دنیا آمد[۱]

فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی

  • شهید مدنی مبارزات سیاسی و اجتماعی خود را از دوران تحصیل در قم آغاز کرد و در اولین فعالیت‌های خود مدتی‌ به‌ زادگاه‌ خود آذرشهر بازگشت‌ و علیه‌ نفوذ اقتصادی‌، اجتماعی‌ بهائیان‌ در آذرشهر سخنرانی‌هایی‌ کرد که‌ به‌ اخراج‌ بهائیان‌ از شهر منجر شد. در پی‌ آن‌ شهربانی‌ آذرشهر وی‌ را مدتی‌ به‌ همدان‌ تبعید کرد.[۱۰]
  • هنگامی‌ که‌ سید مجتبی نواب صفوی برای‌ اعدام‌ احمد کسروی‌ به‌ ایران‌ می‌آمد، آیت‌الله‌ مدنی‌ اندوخته‌ای‌ را که‌ برای‌ خرج‌ ازدواجش‌ کنار گذاشته‌ بود، به‌ نواب‌ داد.[۱۱]
  • در دورۀ زمامداری‌ جمال‌ عبدالناصر در مصر، مدنی‌ در رأس‌ هیئتی‌ از علمای‌ ایرانی‌ حوزه علمیه نجف برای‌ افشاگری‌ علیه‌ دولت‌ کودتای‌ فضل‌الله زاهدی‌ به‌ آن‌ کشور سفر کرد.[۱۲]
  • در ۵ مرداد سال ۱۳۴۱ وی‌ از عراق وارد همدان‌ شد و در جریان‌ اعتراض‌ به‌ تصویب‌ لایحه‌ انجمن‌های‌ ایالتی‌ و ولایتی‌ در سخنرانی‌ خود در مسجد جامع‌ همدان‌، مردم‌ این‌ شهر را به‌ حمایت‌ از مبارزات‌ حوزه علمیه‌ قم‌ فراخواند[۱۳] و در کنار سایر علمای‌ همدان‌ تلگراف‌ اعتراض‌آمیزی‌ نسبت‌ به‌ تصویب‌ این‌ لایحه‌ به‌ اسدالله علم‌ مخابره‌ کرد[۱۴]
  • پس‌ از درگذشت آیت‌الله سید محسن طباطبائی حکیم، مرجعیت آیت الله‌ خمینی‌ را در همدان‌ مطرح‌ کرد؛ به‌طوری‌ که‌ ساواک‌ گزارش‌ داد وی‌ بیش‌ از یک‌ سوم‌ اهالی‌ همدان‌ را مقلد امام‌ کرده‌ است‌. رفت‌وآمدهای‌ وی‌ به‌ همدان‌ و نجف‌ تا اوایل‌ سال‌ ۱۳۵۰ش ادامه‌ پیدا کرد و در این‌ زمان‌ به‌ دعوت‌ مردم‌ و روحانیون‌ شهر خرم‌آباد به‌ آن شهر رفت.[۱۵]
  • سیداسدالله مدنی فعالیت‌ خود را در خرم‌آباد با تدریس‌ درس خارج در حوزۀ علمیۀ کمالوند آغاز کرد و پس از مدتی سرپرست این مدرسه شد. با گذشت‌ زمان‌ اندکی‌ به‌ عنوان‌ وکیل‌ تام‌الاختیار امام‌ خمینی‌ و نمایندۀ ایشان‌ به‌ روحانیان‌ و مردم‌ خرم‌آباد معرفی‌ شد. با ادامۀ سخنرانی‌های‌ سیاسی مدنی‌، در مهر ۱۳۵۴ از ساواک‌ تهران‌ به‌ ساواک‌ لرستان‌ دستوری‌ ابلاغ‌ شد که‌ وی‌ به‌ مدت‌ سه‌ سال‌ به‌ منطقۀ نورآباد ممسنی‌ اعزام‌ گردد و مجددا در مرداد ۱۳۵۶ محل تبعید وی به گنبدکاووس تغییر پیدا میکند. به دلیل بیماری ایشان، کمیسیون امنیت اجتماعی خرم ‌آباد محل تبعید وی را از مرداد ۱۳۵۷ به شهرستان مهاباد تغییر می‌دهد.[۱۶]
  • با محاصرۀ منزل‌ امام‌ خمینی‌ در مهر ۱۳۵۷ در نجف‌ وی‌ همراه‌ جمعی‌ از روحانیون‌ تبعیدی‌ با صدور اعلامیه‌ای‌ به‌ این‌ اقدام‌ رژیم‌ بعثی‌ عراق اعتراض‌ نمود.[۱۷]
  • اوایل‌ دی‌ ۱۳۵۷ در میان استقبال‌ مردم‌ همدان‌ وارد این‌ شهر شد و رهبری‌ مبارزات‌ ضد رژیم‌ مردم‌ را بر عهده‌ گرفت‌. در ۲۱ بهمن‌ سال‌ ۱۳۵۷ که‌ لشکر ۸۱ زرهی‌ کرمانشاه‌ برای‌ سرکوبی‌ مردم‌ انقلابی‌ به‌ سمت‌ تهران‌ به‌ حرکت‌ درآمد، با دستور وی‌ مردم‌ کفن‌پوش‌ همدان‌ با دست‌ خالی‌ ضمن‌ تقدیم‌ شماری‌ شهید، از حرکت‌ تانک‌ها جلوگیری‌ کردند[۱۸]

فعالیت‌ها بعد از انقلاب

  • با تشکیل‌ مجلس خبرگان قانون اساسی وی‌ از طرف‌ مردم‌ همدان‌ به‌ نمایندگی‌ در این‌ مجلس‌ انتخاب‌ شد[۱۹] و به‌ دستور امام‌ با اختیارات‌ کامل‌ به‌ امامت‌ جمعۀ این‌ شهر منصوب شد.[۲۰]
  • پس‌ از شهادت‌ سید محمدعلی قاضی طباطبایی، اولین‌ شهید محراب و امام جمعه و نماینده‌ امام‌ در تبریز، در دهم‌ آبان‌ ۱۳۵۸ با حکم‌ امام‌ به‌ عنوان‌ امام‌ جمعه‌ تبریز منصوب‌ شد. امامت‌ جمعه‌ وی‌ با مخالفت‌ اعضای‌ حزب‌ جمهوری خواه خلق‌ مسلمان‌ روبه‌رو شد و چند مرتبه‌ جایگاه‌ نماز جمعه‌ را به‌ آتش‌ کشیدند.[۲۱]
  • پس از آغاز جنگ، مدنی در تقویت روحیه رزمندگان اسلام تلاش می‌کرد وی با پوشیدن لباس رزم و شرکت در جبهه‌های نبرد و شرکت در مجالس دعا و نیایش آنان، مشوق رزمندگان بود.[۲۲]

خدمات اجتماعی

  • احداث مهدیه در همدان.
  • راه‌اندازی صندوق قرض‌الحسنه در همدان.
  • احداث درمانگاه مهدیه همدان.
  • ساخت حمام، حسینیه، مسجد و مدرسه، کتابخانه و صندوق قرض الحسنه در روستای مرادبیگ.
  • راه‌اندازی صندوق قرض‌الحسنه در قصر شیرین.
  • احداث تعدادی خانه در یکی از روستاهای بویین‌زهرا.
  • ساخت مسجد در نورآباد ممسنی.[۲۳]

شهادت

سید اسدالله مدنی در ۲۰ شهریور سال ۱۳۶۰ پس از اتمام مراسم نماز جمعه با ترور سازمان مجاهدین خلق، به شهادت رسید[۲۴] و در ۲۱ شهریور پیکر او در تبریز و قم، تشییع و در حرم حضرت معصومه(س) به‌خاک سپرده شد.[۲۵] امام خمینی در پیامی وی را شخصیتی دانست که عمری را در تهذیب نفس و خدمت به اسلام و تربیت مسلمانان و مجاهده در راه حق علیه باطل گذراند و جز درباره خدمت به اسلام و مسلمانان نمی‌اندیشید.[۲۶] سال‌ها پیش از شهادت در عالم رؤیا سیدالشهدا به او فرموده بود «یا بُنیَّ اَنْتَ مَقْتُولٌ» «ای فرزندم! تو کشته می‌شوی» .مدنی پس از این خواب هم به سیادت و هم به شهادت خودش یقین پیدا کرده بود.

پانویس

  1. قیصری، شقایق در محراب، ۱۳۸۵ش، ص۱۳.
  2. آرشیو مرکز اسناد انقلاب‌ اسلامی‌، زندگینامه‌ی‌ آیت‌الله مدنی‌، کد ۳۳۱۴.
  3. گل‌زاده، شهید اخلاق و فضیلت، ۱۳۸۲ش، ص۷۷.
  4. گل‌زاده، شهید اخلاق و فضیلت، ۱۳۸۲ش، ص۷۷.
  5. عقیقی بخشایشی، مفاخر آذربایجان، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۳۹۱.
  6. گل‌زاده، شهید اخلاق و فضیلت، ۱۳۸۲ش، ص۹۰.
  7. عباس‌زاده، شهید مدنی جلوه اخلاص، ۱۳۸۰ش، ص۳۱.
  8. عباس‌زاده، شهید مدنی جلوه اخلاص، ۱۳۸۰ش، ص۳۲.
  9. عباس‌زاده، شهید مدنی جلوه اخلاص، ۱۳۸۰ش، ص۳۲.
  10. «او که تا پایان پرچم مبارزه را زمین نگذاشت». دریافت‌شده در ۲۷ شهریور ۱۴۰۳.
  11. آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، مصاحبه‌ با محمدمهدی‌ عبدخدایی‌، تاریخ‌ ۱۳۷۳/۸/۱۲.
  12. شهید محراب‌ آیت‌الله مدنی‌؛ مرد عرفان‌، مقاومت‌ و جهاد فی‌ سبیل‌الله»، مجلۀ سروش‌، ش۱۱۴، ۱۳۶۰ش.
  13. یاران‌ امام‌ به‌ روایت‌ اسناد ساواک‌، آیت‌الله سید اسدالله مدنی، ۱۳۷۶، ص۹-۱۸.
  14. یاران‌ امام‌ به‌ روایت‌ اسناد ساواک‌، آیت‌الله سید اسدالله مدنی، ۱۳۷۶ش، ص۳۸.
  15. «او که تا پایان پرچم مبارزه را زمین نگذاشت». دریافت‌شده در ۲۷ شهریور ۱۴۰۳.
  16. «او که تا پایان پرچم مبارزه را زمین نگذاشت». دریافت‌شده در ۲۷ شهریور ۱۴۰۳.
  17. «او که تا پایان پرچم مبارزه را زمین نگذاشت». دریافت‌شده در ۲۷ شهریور ۱۴۰۳.
  18. بنکدار، «اولین‌ شهید محراب»، فصلنامۀ همدان، شمارۀ۱، ۱۳۷۴ش.
  19. پیام‌ انقلاب‌، ۱۳۶۲، شمارۀ ۱۷۵.
  20. هفته نامه شما، ۷۶/۶/۲۰.
  21. «او که تا پایان پرچم مبارزه را زمین نگذاشت». دریافت‌شده در ۲۷ شهریور ۱۴۰۳.
  22. «او که تا پایان پرچم مبارزه را زمین نگذاشت». دریافت‌شده در ۲۷ شهریور ۱۴۰۳.
  23. پاسدار اسلام، ۱۳۸۲ش، شماره ۲۶۱.
  24. حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۴۲۴.
  25. قیصری، شقایق در محراب، ۱۳۸۵ش، ص۱۷۸.
  26. «او که تا پایان پرچم مبارزه را زمین نگذاشت». دریافت‌شده در ۲۷ شهریور ۱۴۰۳.