سید سراج‌الدین جزائری

از یاقوت
سید سراج‌الدین جزائری
زمینه فعالیتفعال حوزه کتاب
ملیتایرانی
تاریخ تولد۱۳ آذر ۱۳۶۸ ‏(۳۴ سال)
محل تولدشهرکرد
آدرس اینستاگرامسید سراج‌الدین جزائری


سید سراج‌الدین جزائری (متولد ۱۳ دی ۱۳۶۸ در شهرکرد) از فعالان حوزه کتاب اهل ایران است. او در دانشگاه شهرکرد از مهندسی مکانیک فارغ‌التحصیل شده است.

جزائری دربارهٔ خودش چنین گفته است:
زمان جنگه و جبهه فرهنگی نیازمند رزمنده. برای همین گاهی می‌نویسم. گاهی می‌خوانم. بعضی وقتها چاپ می‌کنم و بعضی وقتها عرضه. گاهی اجرا می‌کنم و گاهی مستند می‌سازم. به هر حال باید با تمام قوا جنگید. تا شهادت … ان شا الله

فعالیت تخصصی

  • تأسیس پاتوق کتاب در شهرکرد
  • تأسیس شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای پاتوق کتاب

گفتاورد

گفت‌وگو درباره مؤسسه پاتوق کتاب

مؤسسه فرهنگی پاتوق کتاب در چه زمان و با چه انگیزه‌ای ایجاد شد؟

همه چیز از ایستگاه راه‌آهن تهران شروع شد، زمانی که قصد سفر به مشهد را داشتم، کتاب سلام بر ابراهیم توسط یکی از دوستانم به دست من رسید که در مسیر کتاب را مطالعه کردم و بقدری مرا مجذوب خود کرد که پس از بازگشت به شهرکرد مشغول به معرفی و تبلیغ این کتاب در میان رفقای خودم شدم که استقبال خوبی نشان داده شد و تصمیم گرفتم چند نسخه از این کتاب تأثیرگذار را خریداری و در بین دوستان و رفقا توزیع کنم.

بقدری کتاب سلام بر ابراهیم مرا مجذوب کرد که پس از بازگشت به شهرکرد مشغول به معرفی و تبلیغ این کتاب در میان رفقای خودم شدم که استقبال خوبی نشان داده شد و تصمیم گرفتم چند نسخه از این کتاب تأثیر گذار را خریداری و در بین دوستان و رفقا توزیع کنم.

متأسفانه کتاب را در شهرکرد پیدا نمی‌شد و با سختی با نویسنده این کتاب ارتباط گرفتیم و به دلیل عدم توانایی مالی در این برهه زمان با یک برگ چک قرضی تعداد ۱۰۰ نسخه از این کتاب را سفارش دادیم که پس از وصول چک به نویسنده با توجه به عدم محاسبه تخفیف تعداد دیگری کتاب در حوزه دفاع مقدس از جمله شاهرخ، خاک‌های نرم کوشک و ۵۰ سال عبادت را دریافت کردیم.

تعدادی از این کتاب‌ها در بین دوستان توزیع شد و تعداد دیگری را نیز با قرار دادن یک میز در محل گلزار شهدای شهرکرد به فروش رساندیم و شاهد استقبال خوب مردم از این کتاب‌ها شدیم.

در این برهه ما لذت رساندن محتوا به دست مردم را چشیدیم که باعث شد اقدام به راه‌اندازی مرکز فرهنگی دفاع مقدس در مکانی اجاره‌ای با عرض یک متر و ۲۰ سانت در طول ۶ متر کنیم و به خاطر شکل این مکان، آن را دالان فرهنگی خطاب می‌کردیم که خوشبختانه به واسطه ارتباطی که با نویسنده کتاب سلام بر ابراهیم داشتیم و ارتباط‌گیری با مجموعه‌های دیگری همچون انجمن تولید و توزیع‌کنندگان محصولات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی با فضای کار کتاب بیشتر مأنوس شدیم.

کارمان رونق پیدا کرد و جوانان بسیاری جذب خرید کتاب‌های ما که عمدتاً در زمینه دفاع مقدس بود شدند که این موضوع باعث نقل مکان ما از این دالان ۶ متری به یک فضای ۶۳ متری در طبقه پایین مرکز اتحادیه انجمن‌های اسلامی چهارمحال و بختیاری شد که به مرور ارتباطات‌مان بیشتر و بیشتر شد و محل کتاب فروشی را گسترش دادیم.

در سال ۱۳۹۲ ما و جمعی از بچه‌های خودجوش و بدون پشتوانه مجموعه‌های مردمی کشور دور هم جمع شدیم و ایده تأسیس شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای پاتوق کتاب را با همکاری نشر معارف به ثمر نشاندیم.

با رونق فعالیت در کنار فروش کتاب، انجمن ادبی چکاد را با همکاری مؤسسه شهرستان ادب راه‌اندازی کردیم که موجب شناخت ما در فضای نخبگانی ادبیات کشور شد و در سال ۱۳۹۲ ما و جمعی از بچه‌های خودجوش و بدون پشتوانه مجموعه‌های مردمی کشور دور هم جمع شدیم و ایده تأسیس شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای پاتوق کتاب را با همکاری نشر معارف به ثمر نشاندیم.

در همان سال ۱۳ شعبه پاتوق کتاب را در سطح کشور راه‌اندازی کردیم و نام کتاب فروشی خودمان هم به طبع این تصمیم به پاتوق کتاب تعویض شد و بنده به عنوان یکی از اعضای هیئت مؤسس مجموعه فروشگاه‌های زنجیره‌ای پاتوق کتاب اساس‌نامه‌ای را تنظیم کردم و تا پایان سال ۹۳ توانستیم این ۱۳ شعبه را به ۲۶ شعبه در کشور افزایش دهیم و امروز به تعداد ۳۳ شعبه فعال با اشتغال مستقیم بیش از ۱۵۰ نفر رسیده‌ایم.

اولین دستاورد شما بعد از تأسیس مجموعه پاتوق کتاب چه بود؟

اولین افتخار ما در پاتوق کتاب شهرکرد برگزاری دوره آفتابگردان‌ها با همکاری شهرستان ادب بود که چندماه بعد به محضر مقام معظم رهبری در دیدار با شاعران رسیدیم که در این جلسه ایشان از این اقدام نام بردند و از عوامل تشکر کردند که انگیزه‌ای شد تا دوره دوم آفتابگردان‌ها به میزبانی پاتوق کتاب شهرکرد برگزار شود.

آیا در این مسیر متضرر هم شده‌اید؟

کتابفروشی با وجود حاشیه سود کم نیاز به مکان بزرگ دارد و به دلیل اینکه متأسفانه حمایت بنیادی از صنعت کتاب و کتابفروشی نمی‌شود، عمده معضل کتابفروشی نیاز به مکان ثابت و بزرگ است ما نیز با تحمیل خسارت مالی گزاف به دلیل تغییر دکور و جابه‌جایی که موجب صدمه دیدن کتاب‌ها و قفسه‌های ما شد پس از اتمام قرارداد مجبور به تغییر مکان به محل فعلی شدیم.

بزرگ‌ترین دستاوردهای مجموعهٔ پاتوق کتاب شهرکرد چه بوده؟

طرح‌های فصلی وزارت ارشاد که مربوط به اعطای یارانه به کتاب‌فروشی‌هاست تقریباً هفت سالی است که برگزار می‌شود و در این طرح وزارت ارشاد یارانه‌ای را به بعضی از کتابفروشی‌هایی که استعداد و شرایطی خاص را دارا باشند اختصاص می‌دهد که مردم با استفاده از کد ملی برای خرید کتاب از یارانه استفاده کنند که کتاب فروشی پاتوق کتاب شهرکرد نیز شامل این طرح هست و معمولاً هرساله با وجود ناملایمت‌هایی برترین کتاب‌فروشی استان معرفی می‌شود.

خوشبختانه در ۲ دوره گذشته یعنی بهارانه و تابستانه ۹۹ ما آمدیم از ظرفیت فضای مجازی استفاده کردیم و تغییر استراتژی جدی در حضور در فضای مجازی دادیم که با این روش توانستیم با تمرکز بر یک کتاب در هر دوره که کتاب‌های علی (ع) از زبان علی (ع) در دوره اول و حسین (ع) از زبان حسین (ع) در دوره دوم بود کار ویژه‌ای صورت دهیم به طوری که در دوره اول حجم درخواست‌ها به قدری شد که پس از فروش ۵ هزار جلد یارانه ما به اتمام رسید و مجبور شدیم بیش از ۳ هزار مشتری دیگر را به سایر مراکز فروش کتاب معرفی کنیم.

به لطف خدا با عملیات ویژه‌ای که روی معرفی دوکتاب در ۶ ماهه اول سال انجام شد موفق به فروش بیش از ۱۷ هزار جلد کتاب شدیم که به دلیل پر شدن سقف فروش کتاب‌فروشی ما فقط ۹ هزار جلد را توانستیم به ثبت برسانیم.

در دوره تابستانه با برنامه ویژه‌تری ورود پیدا کردیم و توانستیم برای پاسخگویی به مخاطب سایتی را راه‌اندازی و با خانه کتاب برای اختصاص یارانه بیشتر مذاکراتی داشته باشیم که به لطف خدا با عملیات ویژه‌ای که روی معرفی دوکتاب ذکر شده در ۶ ماهه اول سال انجام شد موفق به فروش بیش از ۱۷ هزار جلد کتاب شدیم که به دلیل پر شدن سقف فروش کتاب‌فروشی ما فقط ۹ هزار جلد را توانستیم به ثبت برسانیم.

افزایش ۷۰ درصدی مراسلات و لزوم اداره پست به استخدام کارمند جدید به واسطه فعالیت پاتوق کتاب شهرکرد از ۱۷ هزار جلد کتاب فروخته شده حدود ۸هزار ۵۰۰ جلد کتاب توسط کتاب‌فروشی پاتوق کتاب شهرکرد به سایر استان‌ها پست شد که به واسطه این اقدام حجم ارسال بسته‌های پستی به گفته معاون اداره پست استان از چهارمحال و بختیاری چندین برابر شد که مجبور به استخدام نیروی جدید شدند و حدود ۷۰ درصد مراسلات بسته‌های پستی از کتاب‌فروشی ما صورت پذیرفت.

کسب رتبه اول کشوری از لحاظ میزان مراجعه‌کننده، رتبه سوم کشوری از لحاظ تعداد کتاب رتبه اول از لحاظ حجم فروش از جمله دستاوردهای پاتوق کتاب شهرکرد در این دو طرح بود که معادلات فروش کتاب در کشور توسط یک شهر کم‌تر برخوردار یعنی شهرکرد تغییر کرد.

از تاریخ ۲۳ فروردین تا به امروز طبق آمار کتابفروشی ما تعداد ۳۹ هزار ۹۹۴ کتاب توزیع شده است که بعضی از کتاب‌های فروخته شده بیش از ۲ هزار صفحه بوده‌اند و بعضی به زیر ۱۰۰ که اگر طبق آمار کتابفروشی هر کتاب را میانگین ۴۰۰ صفحه در نظر بگیریم ۱۵ میلیون ۹۹۷ هزار صفحه کتاب توسط یک کتاب‌فروشی در یک استان کم‌برخوردار به فروش رسیده است که اگر برای هر صفحه میانگین ۳ دقیقه وقت بگذاریم ۴۷ میلیون ۹۹۲ هزار دقیقه کتابخوانی ایجاد شده که اگر این عدد را به ثانیه تبدیل کنیم و به جمعیت کشور تقسیم نماییم ۳۵ ثانیه میانگین مطالعه کشور را افزایش داده‌ایم که این موضوع برای ما لذت بسیاری دارد.

به عنوان یک فعال حوزه کتاب و کتاب‌خوانی میزان مطالعه مردم را چطور ارزیابی می‌کنید؟

اولا این موضوعی که گفته می‌شود سرانه مطالعه در ایران پایین است از نظر بنده به واسطه تحقیقاتی که داشتم اشتباه است زیرا در همه جهان آمار مطالعه کتاب با محتوایی که در فضای مجازی در اختیار مردم قرار می‌گیرد جمع بسته شده اما در ایران فقط به آمار خواندن کتاب اکتفا می‌شود که این صحیح نیست و اگر آمار محتوایی که از طریق کتب الکترونیکی و سایت‌ها و فضای مجازی در اختیار مردم قرار می‌گیرد را جمع ببندیم متوجه خواهیم شد که ایران جزو کشورهای برتر در زمینه مطالعه است.

اگر آمار محتوایی که از طریق کتب الکترونیکی و سایت‌ها و فضای مجازی در اختیار مردم قرار می‌گیرد را جمع ببندیم متوجه خواهیم شد که ایران جزو کشورهای برتر در زمینه مطالعه است

تکرار این اشتباه که سرانه مطالعه پایین است باعث کاهش انگیزه برای تأسیس کتاب‌فروشی می‌شود که با توجه به فرمایش مقام معظم رهبری که فرمودند باید به جایی برسیم که سر هر کوچه یک کتاب‌فروشی وجود داشته باشد، باید تلاش کنیم ویترین‌های کتاب افزایش یابد.

آیا افزایش کتاب‌فروشی‌ها از مشتریان شما کم نمی‌کند و به طبع سود شما کاهش یابد؟

طبق تحقیقات صورت گرفته برعکس بسیاری از مشاغلف افزایش ویترین‌های کتاب تمایل به کتاب‌خوانی را در سطح جامعه افزایش می‌دهد و باعث افزایش تعداد مشتریان کتاب‌خوان خواهد شد و به علاوه افزایش درآمد ما باعث ارتقای فرهنگ، دانش مردم و پیشرفت کشور نیز خواهد شد.

طبق کار پژوهشی که در قبل از تأسیس پاتوق کتاب صورت گرفته افزایش ویترین کتاب ۷۰ درصد در افزایش میزان مطالعه در افراد نقش دارد.

بنده تحقیقات بسیاری در زمینه کتاب‌و کتاب‌خوانی داشته‌ام که خروجی این تحقیقات که با تحقیقات دانشگاه‌های برتر جهانی هم‌خوانی دارد بر این موضوع صدق می‌کند که زمانی که برای مطالعه صرف می‌شود باعث چندین برابر صرفه‌جویی در زمان‌هایی که از روی کمبود دانش اتلاف می‌شود خواهد شد.

انتظارات شما از مسؤولان چیست؟

همان‌طور که برای شرکت‌های دانش‌بنیان حمایت‌هایی در نظر گرفته می‌شود باید با تناسبی منطقی برای شرکت‌های فرهنگ بنیان هم هزینه‌هایی شود زیرا کشور ما یک کشور فرهنگی است اما متأسفانه در زمینه فرهنگ دغدغه‌ای از سوی مدیران وجود ندارد.

از لحاظ قانونی باید نیم درصد درآمد شهرداری‌ها صرف کتاب و کتاب‌خوانی شود اما این موضوع در استان ما اجرا نمی‌شود و شهرداری با وجود داشتن مراکز و بسترهای تبلیغی شهری هیچ اقدامی در جهت حمایت از کتاب‌فروشان و ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی نداشته است، همچنین در قانون قید شده که کتاب‌فروشی معاف از مالیات است اما سنگ اندازی‌های بسیاری در مسیر فعالیت بنده صورت گرفته است همچنین بیمهٔ کارکنان کتاب‌فروشی‌ها که مشکل بزرگی است که برای ما وجود دارد.

بیش از ۱۰ بار درخواست ملاقات با نماینده شهرکرد در مجلس شورای اسلامی که عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نیز هست برای ارائه مطالبات و شنیدن درد دل‌ها داشته‌ایم که متأسفانه کمتر توجهی نداشته است.

حتی کارشناسان شورای فرهنگ عمومی استان ما تاکنون یک بار هم با فعالان بخش خصوصی اقتصاد فرهنگ بنیان جلسه‌ای نداشته‌اند و این بی‌توجهی‌ها باعث از بین رفتن انگیزه کار فرهنگی در استان خواهد شد که متأسفانه بنده به عنوان یکی از فعالان حوزه کتاب شاهد این موضوع در بین همکاران خودم شده‌ام.[۱]

پانویس

  1. «جوانانی که دغدغه‌شان کتاب‌خوان کردن مردم است». دریافت‌شده در ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۳.

پیوند به بیرون