سید محمدرضا اصنافی

سید محمدرضا اصنافی

ملیت	ایرانی
محل زندگی	تهران
تحصیلات	دکترای مدیریت رسانه

سید محمدرضا اصنافی پژوهش‌گر و کنشگر رسانه و فضای مجازی و ارتباطات اجتماعی اهل ایرانی است. اصنافی دکترای مدیریت رسانه از دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران دارد.

گفتاورد

به نقل از خبرگزاری ایبنا نشست خشونت در فضای مجازی به مناسبت انتشار هشتمین شماره فصلنامه ترجمان یکشنبه ۱۵ مهرماه در کافه دید برگزار شد. محمدرضا اصنافی در این نشست به بیان دیدگاه‌های خود پرداخت:

باید از فضای مجازی ممنون باشیم که چیزهایی که در اعماق جامعه ما نهفته بود را به ارزان‌ترین روش ممکن برای ما بیان می‌کند. فضای مجازی ابداً یک واقعیت اجتماعی را نمی‌سازد بلکه آن را مانند دستگاه سونوگرافی نمایش می‌دهد و به آن ضریب می‌دهد و شرایط خلوت انسان‌ها را به ما نشان می‌دهد. فرض کنید برق یک سالن برود و حالا رفتار دیگری از مردم می بینید. فضای مجازی چراغ دنیا را خاموش کرده و این شرایط را فراهم کرده است. وی در ادامه عنوان کرد: شکل‌گیری هویت جعلی مکانیزم کنترل اجتماعی را از بین برده است. یک نکته دیگر این است که در متن خیلی توانایی انتقال پیام وجود ندارد. مثلاً لحن، تصویر صورت، حس و... منتقل نمی‌شود. در نتیجه ظرفیت سوء تفاهم در این فضا بسار بالاست و سوء تفاهم است که بخشی از خشونت‌ها را شکل می‌دهد. پیام نزد گیرنده است، چون گیرنده پیام را تفسیر می کند. عامل جنگ افغانستان آن تونل نیست بلکه آن رشته کوه ها هستند. چون وقتی دو کلونی مختلف با ویژگی‌های متفاوت را یک دفعه به هم متصل کنید بحران‌هایی به وجود می‌آید. ما هم درباره فضای مجازی در یک دوره گذار هستیم و این دوره گذار ممکن است مقداری طول بکشد. اصنافی خاطرنشان کرد: موضوع دیگر این است که در فضای مجازی بُعد زمان و مکان از بین رفته و خیلی از پدیده‌ها را بدون نیاز به حضور در مکان آن می‌توانیم ببینیم. گرایش وسیع ایرانیان به شبکه‌های اجتماعی به خاطر این است که جمع گرایی ایرانی با یک سبک زندگی شبه مدرن به زور تلفیق شده است. ما به زور جامعه ایرانی را در فضای مجازی گسسته کرده‌ایم و این جامعه دارد آخرین زورهای خود را می‌زند تا نمیرد و زنده بماند. شبکه‌های اجتماعی در ایران دارد به دفترچه خاطرات تبدیل می‌شود. در نتیجه انسان‌ها ناراحتی، خوشحالی و حتی خشم خود را به اشتراک می‌گذارند. چون فرد از خانواده و هم نوعان خود جدا شده به جای دعوا کردن حضوری با افراد اطراف خود، خشم خود را در این فضا تخلیه می‌کند. وی همچنین افزود: نظریه رضایت در ارتباطات می‌گوید که مردم دوست دارند مخاطب رسانه‌ای باشند که آن ها را تأیید کند. به واسطه مدل طراحی شبکه این مسأله در شبکه تشدید می‌شود، چون شبکه شما را در لوپ‌هایی می‌اندازد که مدام این اتفاق تکرار می‌شود. هنر کاربر این است که خود را از این لوپ‌ها نجات دهد. اشتباه ما در حوزه تحلیل‌های اجتماعی این است که گاهی به عنوان مثال یک قاتلی برایش حکمی صادر می‌شود اما او را نزد یک روانشناس هم می‌برند و آن روانشناس می‌گوید این قاتل مثلاً به دلیل مشکلاتی که داشته آسیب هایی روحی دیده است و دست به این اقدام زده. توجه کنیم که این روانشناس دارد این فرد را تحلیل می کند و نه قضاوت. این دو را اشتباه نگیریم. در تحلیل‌های اجتماعی هم گاهی تحلیل دارد صورت می گیرد و نه قضاوت. اصنافی سپس اظهار داشت: راه حل کاهش تصادفات این نیست که دیگر سوار ماشین نشویم. قبل از رسانه‌های اجتماعی هم شایعه وجود داشته و آبروی افراد می رفته است. اما الان ضریب پیدا کرده و تسهیل و کم هزینه شده است. البته این به معنای تخفیف دادن مسأله نیست. در فضای مجازی در دوره غرب وحشی به سر می بریم. دوره خیلی دوری نیست بلکه مربوط به ۲۰۰ الی ۳۰۰ سال پیش است. در دوران غرب وحشی نیاز به قانون و اقتدار خودش را نشان داد. در این دوره چاره ای نداریم جز این که بگوییم باید بگذرد تا زمانی که توانایی رگولاتوری آن را پیدا کنیم. وی در ادامه عنوان کرد: هنوز هم برای مدیریت این فضا درست عمل نمی‌کنیم. چرا که زمانی که این فضا در حال ایجاد و توسعه شبکه‌های خود بود ما در حال فیلتر کردن بودیم. چون ما خودمان توسعه دهنده نبودیم نمی‌توانیم بر آن مدیریت و کنترل داشته باشیم. اقتصاد شایعه بحث دیگری است که برخی کانال‌ها برای کلیک گرفتن به شایعه دامن می‌زنند. یکی از ویژگی‌های توییتر این است که توییتر شبکه ای تند است و در آن نمی‌توان آرام حرف زد. به دلیل کاهش کاراکترهای متن مانند چوبی که برای پرتاب آن نوکش را تیز می کنیم که بهتر حرکت کند کلام‌مان را نیز این گونه تند و تیز ارائه می‌دهیم. همه ما به این تندی فضا دامن زده‌ایم. از طرفی توییتر منجر به ابتذال سیاسی در کشور ما شده است.

پیوند به بیرون

• نیازمند مغناطیسم انسان‌رسانه در بازتولید فرهنگ و رسانه‌ هستیم
• تفاوت میان رسانه اجتماعی و شبکه اجتماعی چیست؟/ آینده کلاب هاوس
• برداشت «من حزب الهی» از منع ورود احمدی‌نژاد