عبدالله اسفندیاری

عبدالله اسفندیاری

زمینه فعالیت	بازیگر، تهیه‌کننده و فیلمنامه‌نویس
ملیت	ایرانی
تاریخ تولد	۶ بهمن ۱۳۳۲ ‏(۷۰ سال)
محل تولد	شمیران
تحصیلات	جامعه‌شناسی از دانشگاه تهران

عبدالله اسفندیاری (زاده ۶ بهمن ۱۳۳۲ در شمیران) بازیگر، تهیه‌کننده و فیلمنامه‌نویس ایرانی است.

وی دارای مدرک جامعه‌شناسی از دانشگاه تهران است. تاکنون مسئولیت‌های مختلفی در حوزهٔ فیلم و سینمای ایران بر عهده داشته‌است. از جمله فعالیت‌های او می‌توان به مدیریت گروه فیلم و سریال (۱۳۵۸)، مسئول آموزش آموزگاران منطقه یک و سه تهران (۱۳۵۸)، مدیر گروه فیلم و سریال و تئاتر شبکه اول سیما، معاونت فرهنگی بنیاد سینمایی فارابی و عضو شوراهای ارشاد (۱۳۶۲–۱۳۷۱)، عضو هیئت مدیره منصوب خانه سینما (۱۳۶۷–۱۳۷۲)، معاونت طرح و برنامه (۱۳۷۳–۱۳۷۶)، مسئول حوزه «معناگرا» در بنیاد سینمایی فارابی (۱۳۸۳) اشاره کرد.

عبدالله اسفندیاری:
کتاب‌های تکنیکی و فنی در سینمای ایران کم چاپ نمی‌شوند ولی معضل اینجاست که از آنها به اندازه کافی استفاده نمی‌شود به این دلیل که مسائل سینماگران ایرانی به اندازه‌ای زیاد است و به قدری آنها با مشکلات اقتصادی مواجهند که آن اولویتی را که مطالعه این مباحث تکنیکی و فنی باید داشته باشند، ندارند.

فعالیت

عنوان	نوع	سال تولید	نوع فعالیت
نرگس مست	۱۳۹۸	سینمایی	تهیه‌کننده
خواب لیلا	۱۳۸۶	سینمایی	تهیه‌کننده
ستاره‌ها ۱: ستاره می‌شود	۱۳۸۴	سینمایی	تهیه‌کننده
ستاره‌ها ۳: ستاره بود	۱۳۸۴	سینمایی	تهیه‌کننده
شکلات	۱۳۸۲	سینمایی	تهیه‌کننده
ستاره‌های سربی	۱۳۸۱	سینمایی	مجری طرح
پسران مهتاب (ارتشی در تاریکی)	۱۳۸۱	سینمایی	تهیه‌کننده
دخیل	۱۳۸۰	سینمایی	تهیه‌کننده
آب و آتش	۱۳۷۹	سینمایی	بازیگر
لژیون	۱۳۷۷	سینمایی	مجری طرح
باد و شقایق	۱۳۷۶	سینمایی	مشاور کارگردان و بازیگر
روز واقعه	۱۳۷۳	سینمایی	بازیگر
ضربه طوفان	۱۳۷۲	سینمایی	فیلمنامه‌نویس
مأموریت آقای شادی	۱۳۷۱	سینمایی	مشاور کارگردان
خانه‌ای مثل شهر	۱۳۶۶	سینمایی	فیلمنامه‌نویس
دست نوشته‌ها	۱۳۶۵	سینمایی	بازیگر
زیر باران	۱۳۶۳	سینمایی	بازیگر
سریال کیف انگلیسی	۱۳۷۸	تلویزیونی	بازیگر
سنگ و شیشه	۱۳۷۲	تلویزیونی	تهیه‌کننده و بازیگر
ابوعلی سینا	۱۳۶۴	تلویزیونی	بازیگر
آژانس دوستی	۱۳۷۸	تلویزیونی	نویسنده
نسیم حوت	۱۳۶۲	تلویزیونی	نویسنده

کتاب بر بام‌های متصل توسط نشر عروج در سال ۱۳۸۶ و کتاب سینما در حوزه معارف دینی (مطالعات کاربردی هنر) توسط شرکت انتشارات سوره مهر در سال۱۳۸۵ از او منتشر شده است.

گفتاورد

سینماگران برای مطالعه کتاب‌های فنی و تکنیکی احساس نیاز نمی‌کنند

گروه هنر و رسانه ایبنا در مهر ماه ۱۳۹۳ش در قالب پرونده‌ای با موضوع «خلأ کتاب‌های فنی و کاربردی برای اهالی سینما» با عبدالله اسفندیاری از مدیران، معاونان و تهیه کنندگان با سابقه سینما و تلویزیون گفتگو کرده است.

وی با پذیرش این نکته که در فضای رایج میان اهالی فیلم و سینما، توجه چندانی به دانش فنی و تکنیکی روز دنیا وجود ندارد، خلاء و کاستی انتشار کتاب‌های کاربردی برای اهالی سینما را از نشانه‌های این بی‌توجهی دانست. اسفندیاری اولین قدم برای برطرف کردن این خلأ محسوس در میان کتاب‌های سینمایی را ایجاد یا احیای «احساسِ نیاز» در سینماگران ایرانی برای مطالعه جدّی‌تر مبانی و متون فنی و تکنیکی دانست. وی برای این ادعا دلایل منطقی ارائه داد که در ادامه می‌خوانیم. اسفندیاری در پاسخ به این سوال که آیا تناسبی بین کتاب‌هایی که در حوزه سینما چاپ می‌شود با نیازهای اهالی سینما وجود دارد؟ عنوان کرد: کتاب‌های تکنیکی و فنی در سینمای ایران کم چاپ نمی‌شوند ولی معضل اینجاست که از آنها به اندازه کافی استفاده نمی‌شود به این دلیل که مسائل سینماگران ایرانی به اندازه ای زیاد است و به قدری آنها با مشکلات اقتصادی مواجهند که آن اولویتی را که مطالعه این م باحث تکنیکی و فنی باید داشته باشند، ندارند. وی با اشاره به اینکه در زمینه‌هایی مانند ویژوآل افکت کسانی هستند که به طور جدّی مطالعه متون و منابع مکتوب را دنبال می‌کنند، افزود: کتاب‌های کاربردی سینماگران کمتر از تعدادی که چاپ می‌شوند، استفاده می‌شوند و به طور کلی کتاب‌های فنی و تکنیکی حوزه سینما بیش از میزان احساس نیاز در سینماست. «احساس نیاز» با «نیاز واقعی» فرق می‌کند. در حقیقت دست‌اندرکاران سینما احساسِ نیاز خیلی ضروری و فوری در این زمینه ندارند و این مسأله به این دلیل است که آنها گرفتار بسیاری نیازهای پیشینی هستند که این موضوعات را به حاشیه می‌برند.

این سینماگر با ابراز خرسندی از هوشمندی و تنوع نگاهی که در میان جوانان سینماگر ایران وجود دارد، بیان کرد: بسیار لازم است که در زمینه‌های تکنیکی و فنی، به دانش و ابزارهای روز دنیا دسترسی کافی داشته باشیم. اسفندیاری در پاسخ به این سوال که تا چه میزان در کار تخصصی خود از کتاب‌ها و منابع مکتوب فارسی استفاده می‌کند؟ گفت: من هم تهیه‌کنندگی کرده‌ام و هم فیلمنامه‌نویسی که البته تخصص من بیشتر در مباحث نظری و استراتژیک در حوزه مسائل نظری و مدیریتی سینماست. در این زمینه تا حدودی کتاب‌های تقی علیقلی زاده درباره مدیریت تولید را مطالعه کرده‌ام ولی فارغ از اینها فکر نمی‌کنم که این خلأ و کاستیِ آشکار در تولید کتاب‌هایی با محتوای مذکور، اصلا به چشم بیاید؛ چراکه همین کارهای معدودی هم که انجام شده، به اندازه کافی استفاده نمی‌شوند چون نیاز به استفاده از آنها حس نمی‌شود.

وی با اشاره به این نکته که هر موضوع و جریانی در هنر همواره با پشتوانه مباحث نظری توانسته روی پای خود بایستد و پیش برود، گفت: ما در این زمینه‌ها به اندازه کافی نظریه پردازی نداشته‌ایم. از طرفی زمینه‌های نظری دسترسی به این مباحث هم آن‌چنان فراهم نبوده که احساس رجوع به دستاوردهای جدید تکنیکی حس شود. این سینماگر با بیان اینکه مثلا در زمینه مدیریت تولید کارها، اغلب هیاتی و بدون برنامه‌ریزی انجام می‌شوند، عنوان کرد: افرادی هستند که برنامه‌ریزی شده و اصولی کار می‌کنند ولی آنها هم با تجربیات عملی خود به آن نقطه رسیده‌اند و هرگز با روش‌های علمی و تئوریک این اتفاق نیفتاده است. اسفندیاری در پاسخ به این سوال که معرفی و تولید چنین کتاب‌هایی وظیفه چه سازمان یا ارگانی باید باشد؟ توضیح داد: بنیاد سینمایی فارابی باید این کارها را انجام دهد. این سازمان از ابتدای تأسیسش بازوی هدایتی و حمایتی وزارت ارشاد در حوزه سینما بوده و تا حدود زیادی هم انجام کارهای لازم را در برنامه خود قرار داده است. وی با تأیید بر اینکه برخی کتاب‌هایی را که بنیاد فارابی منتشر کرده نه بر مبنای ضرورت‌های حرفه‌ای بلکه به دلیل روابط و ملاحظات غیررسمی اتفاق افتاده است، افزود: می‌توان همچنین گفت هیچ کجای دیگر به جز بنیاد فارابی به این مسائل نپرداخته است. همین فصلنامه‌های فارابی که از دهه ۶۰ منتشر می‌‌شوند و هنوز هم ادامه دارند، همواره در زمینه مباحث تکنیکی، فیلم‌نامه‌نویسی، انیمیشن و نرم‌افزارها، مقالات متعددی را ارائه داده‌اند و شاید یکی از مهم‌ترین منابع نظریه و تکنیک در سینمای ایران، همین فصلنامه‌ها باشند. اسفندیاری با پذیرش این نکته که حتی برای یک بازیگر هم ضروری است که با مباحث تکنیکی آشنای داشته باشد، بیان کرد: کارگردان در زمینه تکنیکی حتما باید اطلاعات گسترده و به‌روز داشته باشد. اگر کارگردانی نداند که مثلا چه فضاهایی، چه حرکات و چه نوع تاثیرگذاری‌ها را می‌شود با همین سیستم‌های جدید دیجیتالی ایجاد کرد، بسیاری از تخیلات خود را کنار نخواهد گذاشت بلکه به آنها جهت خواهد داد. وی در پاسخ به سوال دیگری در این زمینه که چه تعداد کتاب برای آشنایی فیلمسازان با مثلا سلیقه داوران جشنواره‌های معتبر دنیا وجود دارد؟ گفت: در این زمینه تعدادی کتاب وجود دارد اما توجه داشته باشید که ما در این دنیای مجازی با سیلابی از اطلاعات روبه‌رو هستیم.از سوی دیگر خیلی هم نیازی نیست که اطلاعات دقیقی در این زمینه در دسترس هنرمندان باشد زیرا مثلا بخش بین‌الملل بنیاد‌ فارابی به حد کافی اطلاعات و تسلط در بررسی ساختارها و سلایق جشنواره‌ها و اینکه چگونه باید در آنجا حضور پیدا کرد، در اختیار دارد. وی عنوان کرد: فارغ از تبلیغاتی که درباره جشنواره‌ها می‌شود، سینمای موفق را سینمایی می‌دانم که در درجه اول برای مردم خودش جذاب و در عین حال ارزشمند باشد.

در پایان اسفندیاری مباحثش را این‌گونه جمع‌بندی کرد:هرچه مطالعات تخصصی و شبه آکآدمیک اهالی سینما افزایش یابد، کارها از کیفیت بهتری برخوردار خواهند شد اما این موضوع با کلاس‌های اجباری و فرمایشی ممکن نمی‌شود. برای این کار باید پیش از هر چیز نیاز و تشنگیِ نسبت به این مسائل را ایجاد شود. یعنی قبل از آموزش این فنون باید درباره تاثیرات و کاربردها و مزیت‌هایی که این تکنیک‌ها و ابزارهای جدید دارند، در قالب برنامه‌ها و نشست‌های مختلف طرح و بررسی شوند. باید به اهالی سینما ارزش و تاثیر این اطلاعات فنی را چشاند.

ابتذال پیوسته در کمین هنر قرار دارد و سینمای ایران همیشه در خطر ابتذال است

به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی جشنواره فیلم فجر، اسفندیاری در آذر ماه ۱۴۰۰ بیان کرد: ابتذال پیوسته در کمین هنر قرار دارد و سینمای ایران همیشه در خطر ابتذال است. مدیریت فرهنگی با به کار بردن سیاست‌های درست می‌تواند از ابتذال در سینمای ایران جلوگیری کند. من دست کسی که ابتذال را در سینمای ایران سانسور کند و از بین ببرد، می‌بوسم.

من جزو بنیان‌گذاران جشنواره فیلم فجر هستم که افتخار بزرگی برای من محسوب می‌شود. در ده دوره اول من جزو اعضای هیئت انتخاب جشنوار فعال بودم و در آن زمان، دو بخش مسابقه و مرور یک سال سینمای ایران را در جشنواره داشتیم که در بخش مرور، تمام آثار تولید شده یک ساله در سینمای ایران را مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دادیم. او در ادامه جشنواره فیلم فجر را جشن خرمن سینمای ایران دانست و اظهار کرد: طی سال‌های مختلف به جشنواره فیلم فجر تکامل بیشتری پیدا کرد و به مرور مسبب رقم‌خوردن اتفاقات بسیار خوبی در سینمای ایران شد. پیش از جشنواره فیلم فجر بسیاری از حرفه‌ها همچون موسیقی و گریم ناشناخته بود و حضور آثار سینمایی در جشنواره و ارزیابی رشته‌های مختلف باعث دیده شدن تخصص‌های مهم و کاربردی در سینما شد. معاون فرهنگی و مدیر سابق بخش سینمای معناگرا در بنیاد سینمایی فارابی درباره چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر عنوان کرد: چهلمین سال برگزاری جشنواره فیلم فجر، با خود نشان پختگی و تکامل را خواهد داشت. اگر قرار است تغییری در جشنواره ایجاد شود نباید بر اساس شتاب‌زدگی باشد؛ چراکه جشنواره فیلم فجر یکی از دستاوردهای انقلاب اسلامی است و متعلق به کل مردم ایران است. باید به دستاوردهای ملی توجه ویژه‌ای کرد و نباید آنها را به نام شخص خاصی زد.

این تهیه‌کننده درباره برپایی بخش فرهنگی در این دوره جشنواره، بیان کرد: اکران فیلم‌های قدیمی ادوار جشنواره در بخش گنجینه حائز اهمیت است. در گذشته آثار سینمایی کلاسیک خوبی داشتیم و به نمایش گذاشتن آنها اتفاق بسیار خوبی خواهد بود. آثار گذشته سینما از جذابیت بسیار خوبی برخوردار بود و مخاطبین از آنها استقبال بیشتری می‌کردند. یکی از بهترین دوران تاریخ سینمای ما مقطع دفاع مقدس بود که در دهه ۶۰ و ۷۰ درخشان‌ترین آثار دفاع مقدس تولید شد و به نمایش گذاشته شد. در آن سال‌ها افراد با دل خودشان برای سینمای ایران فیلم می‌ساختند. البته اکثر فیلم‌سازان نسبت به کشورشان حسن نیت دارند و باید بستر مناسبی برای آنها فراهم شود. هر کسی با زبان خودش فیلم را در ژانر دفاع مقدس می‌سازد و البته بحث سلیقه هم در این زمینه اهمیت دارد. او در پایان درباره راهبرد سازمان سینمایی در مقابله با ابتذال در سینمای ایران اظهار کرد: ابتذال پیوسته در کمین هنر قرار دارد و سینمای ایران همیشه در خطر ابتذال است. مدیریت فرهنگی با به کار بردن سیاست‌های درست می‌تواند از ابتذال در سینمای ایران جلوگیری کند. من دست کسی که ابتذال را در سینمای ایران سانسور کند و از بین ببرد، می‌بوسم. مدیری که بتواند به فیلم‌های مبتذل مجوز ندهد کار شایسته‌ای کرده و به سینما و جامعه خدمت کرده است.