عبدالکریم حائری یزدی

افزودن پیوند
از یاقوت
عبدالکریم حائری یزدی
بنیانگذار و زعیم حوزه علمیه قم
تاریخ تولد۱۲۳۹
زادگاهمیبد
تاریخ وفات۹ بهمن ۱۳۱۵
شهر وفاتقم
خویشاوندان سرشناسمرتضی حائری یزدی • مهدی حائری یزدی
استادانسید محمد فشارکی • میرزا محمد تقی شیرازی • میرزا محمد حسن شیرازی • آخوند خراسانی • شیخ فضل الله نوری
شاگردانامام خمینی • سیدکاظم شریعتمداری • سیدمحمدتقی خوانساری •سید احمد خوانساری • سید محمد رضا گلپایگانی • محمدعلی اراکی • سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی
محل تحصیلیزد • کربلا • نجف • سامرا
تالیفاتدُرَرُالفوائد • کتاب النکاح • کتاب الرضاع • کتاب المواریث • کتاب الصلوة
اجتماعیتأسیس حوزه علمیه قم • زعامت حوزه علمیه قم


عبدالکریم حائری یزدی (۱۲۳۹ در میبد - ۹ بهمن ۱۳۱۵ در قم) معروف به آیت‌الله مؤسس مؤسس حوزه علمیه قم، استاد امام‌خمینی و مرجع تقلید شیعیان بود. مهدى حائرى يزدى فرزند ایشان است.

زندگی‌نامه

عبدالکریم حائری در خانواده‌ای مذهبی در مِهرجِرد میبد در سال ۱۲۷۶ق[۱] به دنیا آمد. پدرش، محمدجعفر، را فردی متدین و پرهیزکار توصیف کرده‌اند.[۲]

حائری پنج فرزند داشت؛ دو پسر به نام‌های مرتضی و مهدی و سه دختر که با محمد تویسرکانی، احمد همدانی و سید محمد محقق داماد ازدواج کردند.[۳]

شیخ عبدالکریم حائری در ۱۷ ذی‌القعده ۱۳۵۵قمری[۴] (۹ بهمن ۱۳۱۵)،[۵] پس از حدود ۱۵ سال اقامت در قم درگذشت. با وجود محدودیت‌های حکومتی، پیکر او تشییع باشکوهی شد و آیت‌الله سید صادق قمی بر او نماز خواند و در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.[۶]

زیست علمی

تأسیس حوزه علمیه قم

حائری در سال ۱۲۹۷ برای زیارت حرم امام‌رضا(ع) عازم مشهد شد و در مسیر خود چند روزی در قم ماند. این توقف سبب آگاهی او از مهجوریت و غربت حوزه قم شد و در پایان سال ۱۳۰۰، به دعوت برخی از علمای قم، دوباره به این شهر سفر کرد. پیش از استقرار وی در قم، محمدتقی بافقی، زمزمه تأسیس حوزه را با گروهی از علمای عصر داشت که منجر به دعوت از حائری و رونق‌گرفتن حوزه علمیه شد. حائری در این سفر به تقاضای علما، اقامت در این شهر را پذیرفت و مدیریت حوزه علمیه قم را برعهده گرفت و طی پانزده سال اقامت در قم حوزه علمیه را متحول کرد و برای ساماندهی و رونق حوزه چنان تلاش جدی‌ای کرد که گویا آن را تأسیس کرده و به مؤسس حوزه معروف گردید.[۱۶]

پس از درگذشت سیدمحمدکاظم طباطبایی، ملافتح‌الله غروی اصفهانی (معروف به شیخ‌الشریعه) و میرزامحمدتقی شیرازی، در فاصله سال‌های ۱۲۹۸–۱۳۰۰، مرجعیت حائری مطرح شد. با استقرار او در قم و افزایش شهرت وی بر مقلِدان او افزوده شد و بسیاری از شیعیان در ایران و برخی از کشورهای عراق و لبنان مقلّد او شدند. افزون بر شخصیت علمی وی، از عوامل مؤثر در مرجعیت او توجه ویژه میرزامحمدتقی شیرازی به ایشان و ارجاع مقلدان خود به او در موارد احتیاطی بوده است.

در زمان حضور حائری در حوزه علمیه قم، شخصیت‌های علمی بزرگی از نواحی کشور و کشورهای مختلف به این حوزه وارد و مورد استقبال وی قرار گرفتند؛[۱۷] مانند:

  1. سیدنجم‌الدین هندی مؤسس مدرسة الواعظین هند.
  2. عبدالحسین بغدادی از شاگردان میرزای بزرگ شیرازی.
  3. سیدمحسن جبل‌عاملی که حائری در زمان توقف او در قم نماز جماعت خود را به وی واگذار کرد.
  4. محمدحسین کاشف‌الغطا.
  5. سیدعبدالحسین شرف‌الدین عاملی.

آثار

وی به سبب اشتغالات فراوان در دوره اقامتش در قم، کمتر به تألیف پرداخت. با این حال، آثار ارزشمندی از او برجای مانده‌ است نظیر

  • درر الفوائد یا دُرَرُ الاصول
  • کتاب النکاح،
  • کتاب الرضاع
  • کتاب المواریث و کتاب الصلوة.[۱۸]
  • حاشیه بر عروة الوثقی اثر سیدمحمدکاظم یزدی و حاشیه بر اَنیسُ التجّار اثر ملامهدی نراقی.[۱۹]
  • تقریرات درس اصول فقه سید محمد فشارکی.[۲۰]
  • تقریرات درس‌هایش که توسط شاگردانش تدوین شده است نظیر رساله الاجتهاد و التقلید، کتاب البیع و کتاب التجارة، هر سه به قلم محمدعلی اراکی.[۲۱]
  • رساله توضیح‌المسائل و فتاوایش نظیر ذخیرةالمعاد، مَجمع الاحکام، مَجمع المسائل، مُنتخب الرسائل، وسیلةالنجاة و مناسک حج که به صورت مستقل می‌باشند.[۲۲]

پانویس

  1. ↑ بامداد، شرح حال رجال ایران، ۱۳۴۷ش، ج۲، ص۲۷۵.
  2. ↑ کریمی جهرمی، آیت‌الله مؤسس، ۱۳۷۲ش، ص۱۳–۱۴.
  3. ↑ فیاضی، زندگینامه و شخصیت اجتماعی سیاسی، ۱۳۷۸ش، ص۱۱۴–۱۱۵.
  4. ↑ حائری، علی، روزشمار قمری، ۱۳۸۱ش، ص۳۱۷.
  5. ↑ حائری، علی، روزشمار قمری، ۱۳۸۱ش، ص۳۱۷.
  6. ↑ زنجانی،الکلام یجرّ الکلام، ۱۳۶۸ش، ج۱، ص۱۰۷؛ امینی، مروری، ص۲۰، ۳۶–۳۷.
  7. ↑ مرسلوند، زندگینامه رجال و مشاهیر ایران، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۵۹.
  8. ↑ کریمی جهرمی، آیت‌الله مؤسس، ۱۳۷۲ش، ص۲۳–۲۴.
  9. ↑ حائری یزدی، سرّ دلبران، ۱۳۷۷ش، ص۸۰–۸۲.
  10. ↑ حائری یزدی، مرتضی، سرّ دلبران، ۱۳۷۷ش، ص۸۷–۸۸ و ۹۳–۹۴.
  11. ↑ حبیب‌آبادی، مکارم الآثار، ۱۳۶۴ش، ج۶، ص۲۱۱۸.
  12. ↑ استادی، یادنامه حضرت آیت‌الله العظمی اراکی ص۵۱.
  13. ↑ استادی، یادنامه حضرت آیت‌الله العظمی اراکی، ص۴۴–۵۱.
  14. ↑ بامداد، شرح حال رجال ایران، ۱۳۴۷ش، ج۲، ص۲۷۵.
  15. ↑ صفوت تبریزی، «زندگی‌نامه آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری»، ص۷۳.
  16. ↑ شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲–۱۳۵۴ش، ج۱، ص۲۸۶.
  17. ↑ آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ۱۴۰۴ق، قسم ۳، ص۱۱۶۰–۱۱۶۱.
  18. ↑ کریمی جهرمی، آیت‌الله مؤسس، ۱۳۷۲ش، ص۹۹–۱۰۱.
  19. ↑ آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۲، ص۴۵۳ و ج۲۰، ص۱۵ و ج۲۲، ص۴۰۵–۴۰۶ و ج۲۵، ص۸۷.
  20. ↑ آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۴، ص۳۷۸.
  21. ↑ کریمی جهرمی، آیت‌الله مؤسس، ۱۳۷۲ش، ص۱۰۵.
  22. ↑ آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۲، ص۴۵۳ و ج۲۰، ص۱۵ و ج۲۲، ص۴۰۵–۴۰۶ و ج۲۵، ص۸۷.

پیوند به بیرون


برگرفته از «https://fa.yaghut.net/w/index.php?title=عبدالکریم_حائری_یزدی&oldid=63459»