عروسک کوکی نیستم (مستند)
 پوستر فیلم | |
| نام فیلم | عروسک کوکی نیستم |
|---|---|
| موضوع | عروسک کوکی نیستم |
| سبک | مستند |
| کارگردان | امیر منیری |
| مدیر تولید | علی نوریایی |
| فیلمبرداری | امین قره‌سوفلو مسعود کارگر امیرصادق محمدی |
| زمان | ۵۷ دقیقه |
| کشور | ایران |
| زبان | فارسی |
عروسک کوکی نیستم (تولید ۱۳۹۶) مستندی است به کارگردانی امیر منیری و با تهیه‌کنندگی سیدجمال عودسیمین. این مستند روایتگر فراز و نشیب های یک معلم پرورشی در مدرسه است که تلاش دارد با به کارگیری شیوه‌ای نوین، اثر گذاری خود را بر دانش آموزان دو چندان کند.
«من عروسک کوکی نیستم» در ۵۷ دقیقه تولید شده است.
درباره مستند
مستند «عروسک‌کوکی نیستم» روایتی از نقد سیستم تربیتی آموزش‌وپرورش است که انگار فارغ از فناوری‌های نوین و نیازهای به‌روز دانش‌آموزان همچنان در حال درجا زدن در نگاهی سنتی است. از طرفی عدم اعمال آزادی‌های بیشتر بر دانش‌آموزان و عدم ایجاد شور و نشاط در بین آنها سبب شده تا برخی از دروس کاملاً بدون اهمیت جلوه کند. در مستند «عروسک‌کوکی نیستم» موضوع اصلی، کلاس‌های پرورشی است که به‌عنوان دروسی در جهت تربیت دانش‌آموزان ارائه می‌شود. درسی که به شکلی رقت‌بار برگزار و غالباً به‌عنوان درسی بدون اعتبار بدان نگریسته می‌شود.
مستند «عروسک‌کوکی نیستم» علاوه برنقد روش تدریس، به نقد اجبار در ساحتی ایدئولوژیک نیز می‌پردازد. اینکه مدیر مدرسه در جایگاه یک لیدر برای اجرای موبه‌موی مقررات قدیمی، دانش‌آموزان را به چشم یک ابزار یا ماشین برای انجام آن می‌شناسد. همواره مدارس ایران به‌عنوان مکانی برای پرورش دانش‌آموزان با ایدئولوژی غالب معرفی می‌شود. مستند «عروسک‌کوکی نیستم» حتی عنوانش نیز در حال بیان این نکته است که تا چه میزان این تعلیم و یا پرورشِ آغشته بر ایدئولوژی ناموفق عمل کرده است؛ وقتی دانش‌آموزِ دختر از چادر سر کردن در جبر مدرسه راضی نیست و مستندساز در شروع اثر این پلان را به رخ می‌کشد.
البته مستند «عروسک‌کوکی نیستم» اثری نیست که به‌طور کل آموزش‌وپرورشِ مبتنی بر عقاید دینی را نقد کند، بلکه شیوه‌ای نوین را برای دریافت موفقیت‌آمیز آن پیشنهاد می‌کند. گرچه مفهوم جبر در مدارس ایران در این مستند نقد می‌شود و بارها شادی‌ها و شعف دانش‌آموزان به‌واسطه تصمیمات مدیران سلب می‌گردد؛ اما این‌ها دالِ بر عدم اعتقاد مستندساز بر نفی جبر مذهبی یا ایدئولوژیک در مدارس نیست. «عروسک‌کوکی نیستم» خود به انتقال این دیدگاه دینی تأکید دارد اما با روشی که اثرگذار باشد. به عبارتی مستند «عروسک‌کوکی نیستم» شرح تلاش دو مربی پرورشی است که آنچه را آموزش‌وپرورش نمی‌تواند بر دانش‌آموزان منتقل نماید، به نرمی و رفاقت منتقل می‌کند.
روایت مستند «عروسک‌کوکی نیستم» روایتی خطی است؛ اما در آغاز یک فلاش‌بکِ نه‌ماهه نیز دارد. مربی خانم روبروی دوربین نشسته است و از اخراج خود می‌گوید و برای شرح ماجرا به گذشته‌ای در حدود نه ماه پیش برمی‌گردد. این فلاش‌بک بخش اعظمی از مستند را پر می‌کند و تا اخراج مربی از مدرسه ادامه می‌یابد. این رویداد یک اوج و یک فرود مشخص دارد. یقیناً وقتی در جهان واقعی می‌بینیم یا می‌شنویم که کسی از کارش اخراج می‌شود، دلیل آن اخراج را احتمالاً مایلیم بدانیم. اینجا در «عروسک‌کوکی نیستم» این اخراج به خاطر روش تربیتی این دو مربی است. مدیر مدرسه مشتاق طرح‌های تربیتی و شیوه کار آزادانه آنها نیست؛ بنابراین پس‌ازاینکه در طول روایت می‌بینیم که این دو مربی چگونه در دل دانش‌آموزان جا باز می‌کنند،
یقیناً اوج این کشمکش، بین مربی و مدیر (به‌جای سیستم آموزشی کشور) آنجایی است که مربی‌ها از کار اخراج می‌شوند. بااین‌حال در «عروسک‌کوکی نیستم» این مسئلۀ اخراج، انگار خیلی اهمیت نمی‌یابد تا در جای درستش برای پایان‌بندی مورداستفاده قرار گیرد. به نظر پس‌ازاین اخراج، چند پلان که نقش فرودِ این روایت را به عهده گیرد می‌توانست ازنظر ساختمان، اثر را قوی‌تر نشان دهد؛ اما روایت این مستند این‌گونه پایان نمی‌یابد و دو مربی در یک موسسه فرهنگی دیگر مشغول به ادامه کار می‌شوند و دانش‌آموزان به آنجا مراجعه می‌کنند تا زیر نظر آنها فعالیت‌هایشان را انجام دهند.
مستندی که با این عبارت آغاز می‌شود: «هیچ‌وقت فکر نمی‌کردم این‌طوری تموم بشه! جایی دیگه هم بری از مدرسه زنگ بزنن و بگن داستان خانم ابراهیمی اینطوریه نگیریدش»، با حمایت دانش‌آموزان از وی به اتمام می‌رسد. روایتی که سعی دارد روش تربیتی این دو مربی را در برابر روش‌هایی که آموزش‌وپرورش مدنظر دارد قرار دهد.
این دیالوگ ابتدایی مربی خانم، سؤال‌برانگیز نیز هست. اینکه او چه‌کاری کرده که مدرسه او را نمی‌خواهد و حتی اجازه نمی‌دهند در مدارس دیگر نیز به فعالیتش ادامه دهد؟![۱]
پانویس
- ↑ «عروسک کوکی نیستم». دریافت‌شده در ۲۲ مرداد ۱۴۰۳.
پیوند به بیرون
- معلمی که عروسک کوکی تربیت نمی کند!/ نقدی بر مستند «عروسک کوکی نیستم»
- نقدی به سیستم آموزشی و تربیتی کشور/ من عروسک کوکی نیستم
- «عروسک کوکی نیستیم» رونمایی می‌شود