علی قدوسی
 | |
| ملیت | ایرانی |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۲ مرداد ۱۳۰۶ (۹۷ سال) |
| محل تولد | نهاوند همدان |
| خویشاوندان سرشناس | ملا احمد قدوسی (پدر) علامه طباطبایی (پدر همسر) |
| پیشه | دادستان کل کشور ایران |
علی قدوسی (۱۳۰۶–۱۳۶۰) عضو شورای عالی قضایی و دادستان کل کشور ایران بوده که در ۱۴ شهریور سال ۱۳۶۰ ترور شد.
او پیش از انقلاب مهم‌ترین فعالیت خود را صرف پایه‌ریزی یک سامانهٔ آموزشی نو و پرثمر کرد و به موازات فعالیت سیاسی مبارزاتی با شاه، با همکاری سید محمد بهشتی اقدام به تأسیس مدرسه حقانی و مکتب توحید کرد و با اعمال شیوه‌ای نو و کارساز، این دو نهاد آموزشی را الگویی برای سایر مراکز آموزشی و فرهنگی قرار داد.
زندگی و تحصیلات
در ۱۲ مردادِ ۱۳۰۶ در شهر نهاوند همدان دیده به جهان گشود.[۱]
پدرش ملا احمد قدوسی از مجتهدان عصر خود بود که پس از بیست سال تحصیل در نجف و بهره‌گیری از اساتیدی چون میرزای شیرازی و میرزا حبیب‌الله رشتی و احراز مقام اجتهاد در سال ۱۲۷۷ به نهاوند بازگشت.
علی قدوسی تحصیلات کلاسیک را با موفقیت در مدارس شهر نهاوند به اتمام رساند و به پیشنهاد پدرش در سال ۱۳۲۳ وارد حوزه علمیه قم شد.[۲]
پس از ورود به حوزهٔ علمیهٔ قم، درس‌های مقدمات و سطح را نزد استادان وقت از جمله محمد صدوقی آموخت و پس از آن به درس خارج سید حسین طباطبایی بروجردی راه یافت. همچنین فقه و اصول را نزد سید روح‌الله خمینی گذراند و در سال ۱۳۴۱ به مقام اجتهاد رسید. او از آغاز طلبگی علاقهٔ خاصی به اخلاق و عرفان داشت.[۲]
وی همراه مرتضی مطهری و سید محمد بهشتی به نزد سید محمدحسین طباطبایی راه می‌یافت و از حکمت و معنویت او بهره‌مند می‌شدند.
مبارزه با حکومت پهلوی
او در میدان مبارزه علیه حکومت پهلوی نیز، همواره از پیشگامان بود و سابقه مبارزات وی به پیش از قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ برمی‌گردد. پس از تبعید سید روح‌الله خمینی به ترکیه، شدت اختناق و فشار وارده از سوی حکومت پهلوی، شاگردان سید روح‌الله خمینی از جمله علی قدوسی را بر آن داشت که کیفیت مبارزه را متناسب با وضع پراختناق تغییر دهند. این موضوع زمینهٔ تشکیل یک گروه سازمان‌یافته و مخفی از مدرسین و اساتید حوزه شد. این تشکیلات مخفی به بهانه بررسی و اصلاح امور حوزه برگزار می‌شد اما به طراحی مبارزه با محمدرضا پهلوی می‌پرداخت.
قدوسی از مؤسسان این تشکل بود و از دیگر فعالان این تشکیلات می‌توان به سید علی خامنه‌ای، محمدمهدی ربانی املشی و حسینعلی منتظری اشاره کرد.[۱]
حدود سال ۱۳۴۴ شمسی، به دنبال کشف و شناسایی این تشکیلات مبارزاتی توسط ساواک، در سال ۱۳۴۵ همراه با روحانیانی چون سید علی خامنه‌ای و اکبر هاشمی رفسنجانی، علی قدوسی نیز دستگیر و به زندان قزل قلعه انتقال یافت.
ترور
در نهایت پس از ۳۱ ماه خدمت در مقام قضاوت، بر اثر انفجار یک بمب آتش زا در دادستانی کل انقلاب در ۱۴ شهریور ۱۳۶۰، جان سپرد.[۱]
سید روح‌الله خمینی نیز به مناسبت کشته‌شدنش، پیامی صادر کرد که در بخشی از آن آمده بود:
«شهادت بر او مبارک و وفود الی الله و خروج از ظلمات به سوی نور بر او ارزانی باد».[۳]
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ «زندگینامه شهید آیت‌الله علی قدوسی». تبیان. دریافت‌شده در ۲ فروردین ۱۳۸۹.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «شهادت آیت‌الله حاج شیخ علی قدوسی». تبیان. دریافت‌شده در ۲ فروردین ۱۳۸۹.
- ↑ «شهادت آیت‌الله علی قدوسی». حوزه. دریافت‌شده در ۲ فروردین ۱۳۸۹.