عماد افروغ
 | |
| اطلاعات شخصی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۲۶ دی ۱۳۳۶ (۶۶ سال) |
| محل تولد | شیراز |
| تحصیلات | دکترای جامعه‌شناسی |
| دانشگاه | دانشگاه تربیت مدرس |
| اطلاعات هنری | |
| کتاب‌ها |
|
| ناشر |
|
| سابقه منصب |
|
| منتخب | ۱۳۷۳ به عنوان دانشجوی نمونه کشور در مقطع دکتری |
| سایر | |
| سایر فعالیت‌ها |
|
| مرتبط |
|
عماد افروغ (متولد ۲۶ دی ۱۳۳۶ شیراز) نویسنده، جامعه‌شناس و سیاست‌مدار ایرانی است.
زندگی و فعالیت‌ها
او در خانواده‌ای پرجمعیت با ۱۱ فرزند به دنیا آمد. فرزند هفتم خانواده بود. افروغ دیپلمش را در شیراز گرفت و در سال ۱۳۵۵ برای ادامه تحصیل در رشته جامعه‌شناسی وارد دانشگاه سالفورد انگلستان شد. او در تعطیلات با اوج گرفتن قیام ملت علیه شاه به ایران آمد و در تظاهرات‌ها شرکت می‌کرد و با اتمام تعطیلات دوباره به انگلیس رفت. با توجه به شرایط نامناسب روحی، آن سال را مرخصی تحصیلی گرفت و برای فراگیری آموزش‌های نظامی به لبنان رفت، او بعد از پیروزی انقلاب برای ادامه تحصیل به انگلستان برگشت و به مدت یک سال به تحصیلاتش ادامه داد اما او در شهریور ۱۳۵۹ به دلیل برگزاری تظاهراتی در اعتراض به برخورد پلیس آمریکا با دانشجویان مسلمان ایرانی که مقابل سفارتخانه این کشور برگزار شده بود، دستگیر و زندانی شد.
خود او برای یکی از دوستانش تعریف کرده بود که در زندان انگلیس اعتصاب غذا کرده بود و برخی بزرگان از او درخواست شکستن اعتصاب می‌کنند. در نهایت افروغ بعد از ۴۵ روز زندانی شدن، بدون تکمیل تحصیل خود از انگلیس اخراج سیاسی شد و درس خود را در دانشگاه شیراز ادامه داد. افروغ در سال ۱۳۶۵ از دانشگاه شیراز کارشناسی جامعه‌شناسی و در سال ۱۳۶۹ از همین دانشگاه کارشناسی ارشد را گرفت. وی دکترای جامعه‌شناسی خود را از دانشگاه تربیت مدرس در سال ۱۳۷۶ دریافت کرد و در سال ۱۳۷۳ به عنوان دانشجوی نمونه کشور در مقطع دکتری شناخته شد.
از سال ۱۳۷۶ به مدت ۶ سال عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس بود. او از سال ۱۳۸۲ به عنوان عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی فعالیتش را آغاز کرد و مدیر گروه علم و دین این پژوهشگاه بود. همچنین عضو پژوهشگاه علوم انسانی، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس و رئیس گروه جامعه‌شناسی دانشگاه باقرالعلوم (دانشگاه وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم) بود.
از سوابق دیگر شغلی وی می‌توان به مدیر کتابخانه مرکزی دانشگاه تربیت مدرس ۷۷–۷۶، تدریس در دانشگاه‌های مختلف، دبیر و مسئول کمیته علمی همایشهای روشنفکری در ایران و موازین توسعه و ضد توسعه فرهنگی کلان‌شهر تهران، مدیر گروه اجتماعی مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری(۷۳–۷۲)، مسئول گروه سیاست داخلی کمیسیون داخلی، دفاعی و امنیتی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام (۷۷–۷۹) اشاره کرد. او حتی بین سالهای ۱۳۸۲–۱۳۸۰ (اواخر مدیریت لاریجانی)، عضو شورای سیاست‌گذاری دومین دوره جایزه پژوهش سال سینمای ایران، عضو شورای صدور پروانه نمایش، مدیر گروه فرهنگ هنر و تاریخ شبکه یک صداوسیما بود. همچنین او نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در دوره هفتم و رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس بود.
«نقد درون گفتمانی» از ایده‌هایی بود که با نام افروغ گره خورده است. او معتقد بود انقلاب اسلامی در مواردی دچار فرمالیسم و شکل‌گرایی شده و باید با حفظ اصول، به نقد روش‌ها و عملکردها و فروع پرداخت. صراحتاً خود را فرزند امام و انقلاب می‌دانست، اما بر خلاف انقلابیون مرسوم، این وابستگی فکری، او را از نقد رده‌های بالای جمهوری اسلامی باز نمی‌داشت. عدالت نیز دغدغه جدی او بود که هم دربارهٔ آن می‌گفت و هم می‌نوشت. کتاب‌های «ایجاد فضای نابرابری‌های اجتماعی» و «حقوق شهروندی و عدالت» در همین مسیر است. افروغ علاوه بر انتشار خاطراتش در سه جلد با عنوان «ماقال و من قال»، کتاب‌هایی چون «فرهنگ‌شناسی و حقوق فرهنگی»، «چشم‌اندازی نظری به تحلیل طبقاتی و توسعه»، «چالش‌های کنونی ایرانی»، «اسلام و جهانی شدن»، «رنسانس دیگر»، «هویت ایرانی و حقوق فرهنگی»، «مناقشه حق و مصلحت و بن‌بست دانشجویی»، «محتواگرایی و تولید علم» و «ارزیابی انتقادی نهاد علم در ایران» به دست چاپ سپرده است.[۱]
حواشی
سال ۱۳۹۰ در برنامه زنده «پارک ملت» با اجرای محمدرضا شهیدی فر حضور یافت و گفت: «هر فردی از افراد جامعه این حق را دارد که رهبر را استیضاح کند و اگر رهبری نتواند پاسخ مناسب بدهد، خود بخود معزول است». وی مشکل اصلی را شکاف و فاصله میان دولت و ملت خواند و از اینکه تنها فقها در مجلس خبرگان رهبری حضور دارند، انتقاد کرد. بعد از این سخنان، حمید رسایی نماینده مجلس وقت، بدون اشاره به نام افروغ گفت: «متأسفانه انتظار شنیدن چنین کلماتی نسبت به ارکان انقلاب اسلامی را از پشت تریبون صداوسیما، آن هم با دعوت از چهره‌هایی که مواضع متفاوت و مذبذب آنها کاملاً مشهود است، نداشتیم». شهاب الدین صدر که ریاست جلسه را برعهده داشت در پاسخ به تذکر رسایی گفت: «آقای ضرغامی باید کوتاهی صورت گرفته در آن برنامه را جبران کند.
آثار
کتاب
| ردیف | عنوان | ناشر | سال انتشار |
| ۱ | هویت ایرانی در گذر تاریخ | علم | ۱۴۰۰ |
| ۲ | عاشورا و رهایی | نیستان | ۱۴۰۰ |
| ۳ | گزیده و حس و حالی از نهج‌البلاغه | نیستان | ۱۳۹۹ |
| ۴ | ساخت رانتی و فساد | نگارستان اندیشه | ۱۳۹۸ |
| ۵ | عام‌گرایی توحیدی و حق انسان | دانشگاه ادیان و مذاهب | ۱۳۹۸ |
| ۶ | فریادهای خاموش | سوره مهر | ۱۳۹۳ |
| ۷ | فضا و جامعه | علم | ۱۳۷۷ |
| ۸ | شرحی بر دیالکتیک روی بسکار | علم | ۱۳۹۴ |
| ۹ | توحیدگرایی و صلح | علم | ۱۳۹۳ |
| ۱۰ | انقلاب اسلامی و مبانی باز تولید آن | سوره مهر | ۱۳۸۶ |
| ۱۱ | مناقشه حق و مصلحت و بن‌بست دانشجویی | سوره مهر | ۱۳۸۷ |
| ۱۲ | حقوق شهروندی و عدالت | سوره مهر | ۱۳۸۷ |
| ۱۳ | درآمدی بر رابطه اخلاق و سیاست: نقدی بر ماکیاولیسم | سوره مهر | ۱۳۹۰ |
| ۱۴ | احیاگری و مردم‌سالاری دینی | سوره مهر | ۱۳۸۹ |
| ۱۵ | رابطه نظریه و عمل از حکمای باستان تا رئالیسم انتقادی | پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی | ۱۳۹۹ |
| ۱۶ | دیالکتیک خرد و جامعه | سوره مهر | ۱۳۹۲ |
| ۱۷ | گفت‌وگو؛ ابرار یا گفتمان | سوره مهر | ۱۳۸۷ |
| ۱۸ | محتواگرایی و تولید علم | سوره مهر | ۱۳۸۶ |
| ۱۹ | دیالکتیک سینما و جامعه | پژوهشکده باقرالعلوم (ع) | ۱۴۰۲ |
| ۲۰ | فضا و نابرابری اجتماعی "ارائه الگویی برای جدایی‌گزینی فضایی و پیامدهای آن" | دانشگاه تربیت مدرس | ۱۳۷۷ |
| ۲۱ | "بعد اجتماعی نابرابری اجتماعی " | مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی، بقعه | ۱۳۷۹ |
| ۲۲ | فرهنگ‌شناسی و حقوق فرهنگی | فرهنگ و دانش | ۱۳۷۹ |
| ۲۳ | چشم‌اندازی نظری به تحلیل طبقاتی و توسعه | فرهنگ و دانش | ۱۳۷۹ |
| ۲۴ | نگرشی دینی و انتقادی به مفاهیم عمده سیاسی | فرهنگ و دانش | ۱۳۷۹ |
| ۲۵ | "چالش‌های کنونی ایران " | سوره مهر | ۱۳۸۰ |
| ۲۶ | هویت ایرانی | مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی، بقعه | ۱۳۸۱ |
| ۲۷ | رنسانسی دیگر | کتاب آشنا | ۱۳۸۱ |
| ۲۸ | گفتارهای انتقادی | سوره مهر | ۱۳۸۵ |
| ۲۹ | هویت ایرانی و حقوق فرهنگی | سوره مهر | ۱۳۸۷ |
| ۳۰ | ما و جهانی شدن | سوره مهر | ۱۳۸۷ |
| ۳۱ | روشنفکری و اصل‌گرایی فلسفی | سوره مهر | ۱۳۸۷ |
| ۳۲ | گفت‌وگوهای سیاسی | سوره مهر | ۱۳۸۷ |
| ۳۳ | ما قال و من قال (سه دفتر) | همشهری | ۱۳۹۲ |
| ۳۴ | اسلام و جهانی شدن | کانون اندیشه جوان | ۱۳۸۴ |
| ۳۵ | نگرشی منظومه‌ای و دیالکتیکی به سینما در دفاع از سینمای اجتماعی ایران | پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات | ۱۳۹۵ |
| ۳۶ | ارزیابی انتقادی نهاد علم در ایران | پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی | ۱۳۹۵ |
| ۳۷ | لطفعلی خان زند؛ اسطوره‌ای در هنگامه تاریخ | انتشارات دبیر | ۱۴۰۱ |
مقالات
| ردیف | عنوان | منبع |
| ۱ | چالش‌ها و پارادوکس‌های عمده سکولاریسم؛ رویکردی نظریه‌پردازانه | اسلام و مطالعات اجتماعی سال نهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۳۶) |
| ۲ | نسبت میان آرمان‌ها و اخلاق | پرسش دوره جدید خرداد ۱۴۰۰ شماره ۶ "از جامعه ایدئولوژیک تا جامعه اخلاقی" |
| ۳ | بررسی بنیان‌های نسبت نظر و عمل در اندیشه امام خمینی | معرفت فرهنگی اجتماعی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) |
| ۴ | مفهوم فرهنگی اجتماعی کودکی از دیدگاه قرآن | اسلام و مطالعات اجتماعی سال هشتم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۳۰) |
| ۵ | عدالت فرهنگی؛ عنصر مقوم حکومت علوی | علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۸۵ |
| ۶ | مقایسه هستی‌شناسی ملاصدرا و روی بَسکار با تأکید بر نقش مفهوم «غیب» | اسلام و مطالعات اجتماعی سال ششم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۲۴) |
| ۷ | نشانه‌شناسی گفتمانی سبک زندگی در دهه ۱۳۸۰؛ مطالعه موردی سه سریال درام | دین و سیاست فرهنگی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۰ |
| ۸ | مطالعه چرخه مد لباس در جامعه ایران | زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۰ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ |
| ۹ | تعامل فرهنگی مسجد و جامعه از منظر آموزه‌های دینی | اسلام و مطالعات اجتماعی سال ششم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) |
| ۱۰ | اولویت یابی سیاست رسانه ای مد لباس مبتنی بر مسئله‌شناسی چرخه آن در جامعه ایران | دین و ارتباطات سال بیست و چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۵۲) |
| ۱۱ | مراتب نقد آرای محمدحسین نائینی بر لیبرالیسم | مطالعات تاریخ فرهنگی سال اول بهار ۱۳۸۹ شماره ۳ |
| ۱۲ | پرونده: امام مردم (ترکیب جمهوری اسلامی بیانگر جایگاه ویژه مردم در فلسفه سیاسی امام است) | خردنامه همشهری مرداد ۱۳۸۸ شماره ۳۲ |
| ۱۳ | تفکیک جمهوری اسلامی از انقلاب اسلامی (مصاحبه) | گزارش مرداد ۱۳۸۸ شماره ۲۱۰ |
| ۱۴ | حقوق شهروندی | بازتاب اندیشه ۱۳۸۷ شماره ۹۶ |
| ۱۵ | روشن فکری یعنی خداگرایی | بازتاب اندیشه ۱۳۸۷ شماره ۹۹ |
| ۱۶ | حسن نیت در سیاست کافی است | بازتاب اندیشه ۱۳۸۷ شماره ۱۰۲ |
| ۱۷ | پرونده عدالت: در طلب عدالت تام | خردنامه همشهری شهریور ۱۳۸۶ شماره ۱۸ |
| ۱۸ | واکاوی خلط انقلاب و جمهوری اسلامی | سوره تیر و مرداد ۱۳۸۶ شماره ۳۳ |
| ۱۹ | تبیین فلسفی انقلاب اسلامی بر اساس حکمت متعالیه | پگاه حوزه ۱۳۸۶ شماره ۲۱۷ |
| ۲۰ | چالش‌های فرهنگی در ایران (مصاحبه) | بازتاب اندیشه ۱۳۸۵ شماره ۷۸ |
| ۲۱ | حقانیت و مقبولیت (مصاحبه) | بازتاب اندیشه ۱۳۸۵ شماره ۸۳ |
| ۲۲ | مشروطه با پروژه ای ناتمام | بازتاب اندیشه ۱۳۸۵ شماره ۷۷ |
| ۲۳ | به دنبال یک معنا در قالب یک واحد درمسئله حجاب | حوراء شماره ۲۳ |
| ۲۴ | ماهیت، ضرورت و ارکان نقد در جمهوری اسلامی | علوم سیاسی ۱۳۸۳ شماره ۲۵ |
| ۲۵ | جهانی شدن با کدام مبانی؟ | اندیشه حوزه ۱۳۸۲ شماره ۴۰ |
| ۲۶ | سخنرانی علمی: آسیب‌شناسی دانشگاه از منظر تولید دانش | دانشگاه اسلامی بهار ۱۳۸۲ شماره ۱۷ |
| ۲۷ | تبلور آرمان‌های پایه‌گذاران انقلاب در قانون اساسی | فصلنامه علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا ۱۳۸۲ شماره ۴۴ و ۴۵ |
| ۲۸ | اسلام و جهانی شدن | بازتاب اندیشه ۱۳۸۲ شماره ۴۴ |
| ۲۹ | کالبدشناسی نظریه اجتماعی | مطالعات راهبردی ۱۳۸۱ شماره ۱۶ |
| ۳۰ | جامعه‌شناسی انحرافات در حکومت دینی | مطالعات راهبردی زنان ۱۳۸۱ شماره ۱۸ |
| ۳۱ | خلاء تئوریک از نگاه ناظر بیرونی _نگاهی به آسیب‌شناسی انقلاب اسلامی | پگاه حوزه ۱۳۸۱ شماره ۷۶ |
| ۳۲ | جامعه‌شناسی امنیت مولفه‌ها و ریشه‌های تاریخی (مصاحبه) | راهبرد ۱۳۸۱ شماره ۲۶ |
| ۳۳ | وضعیت تفکر در ایران معاصر (مصاحبه) | سروش اندیشه ۱۳۸۰ شماره ۱ |
| ۳۴ | جهانی شدن، چالش‌ها و تعارض‌ها (مصاحبه) | مطالعات راهبردی ۱۳۸۰ شماره ۱۳ |
| ۳۵ | سنت و تجدد (مصاحبه) | بازتاب اندیشه ۱۳۸۰ شماره ۱۴ |
| ۳۶ | اقتراح: فرهنگ وآسیب‌شناسی فرهنگی | نگاه حوزه مهرماه ۱۳۸۰ شماره ۷۳ و ۷۴ |
| ۳۷ | بنیادگرا، ابزارگر است (مصاحبه) | بازتاب اندیشه ۱۳۸۰ شماره ۲۳ |
| ۳۸ | پنج رویکرد به وحدت حوزه و دانشگاه | بازتاب اندیشه ۱۳۷۹ شماره ۱۰ |
| ۳۹ | شورشهای شهری و امنیت داخلی | مطالعات راهبردی ۱۳۷۹ شماره ۷ و ۸ |
| ۴۰ | نقدی بر تئوری فربه‌تر از ایدئولوژی | کیهان فرهنگی فروردین و اردیبهشت ۱۳۷۸ شماره۱۵۱ |
| ۴۱ | تنورمبارکه (تحلیل رخداد مبارکه از منظر جامعه‌شناسی دین) | اندیشه جامعه ۱۳۷۸ شماره ۵ |
| ۴۲ | آزادی در اندیشه سیاسی امام خمینی | دانشگاه اسلامی تابستان و پاییز ۱۳۷۸ شماره ۹ و ۱۰ |
| ۴۳ | فرهنگ، سیاست کدامیک مولود دیگری است؟ | ۱۰کیهان فرهنگی تیر ۱۳۷۸ شماره ۱۵۳ |
| ۴۴ | فرهنگ و هویت ایرانی | کتاب ماه ۱۳۷۷ شماره ۱۴ |
| ۴۵ | جایگاه و کارکرد فرهنگ در جامعه مدنی | کیهان فرهنگی مهر ۱۳۷۶ شماره ۱۳۶ |
| ۴۶ | فضای مطلوب آزادی مطبوعات (مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها) | رسانه بهار ۱۳۷۶ شماره ۲۹ |
| ۴۷ | فلسفی اندیشی فضایی | تحقیقات جغرافیایی زمستان ۱۳۷۴ شماره ۳۹ |
| ۴۸ | درآمدی بر تحلیل جامعه شناختی فقر | کلمه دانشجو آذر و دی ۱۳۷۳ شماره ۱۲ |
| ۴۹ | روش‌شناسی مردمی پایه نظری دیدگاه نوین توسعه | فرهنگ توسعه بهمن و اسفند ۱۳۷۲ شماره ۱۰ |
ترجمه
| ردیف | عنوان/ نویسنده | ناشر | سال انتشار |
| ۱ | قدرت نگرشی رادیکال/ استیون لوکس | علم | ۱۳۹۳ |
| ۲ | دیالکتیک و تفاوت/ آلن نری | علم | ۱۳۹۴ |
| ۳ | روش در علوم اجتماعی: رویکردی رئالیستی/ آندرو سایر | پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی | ۱۳۸۸ |
| ۴ | تحلیل طبقاتی و دیالکتیکهای نوسازی در خاورمیانه / جیمز بیل | راهبرد | ۱۳۷۳ |
| ۵ | چشم‌اندازهای نظری نقش نخبگان دولت در توسعه آسیای جنوب شرقی/ سعید العطاس | راهبرد | ۱۳۷۴ |
گفتاورد
متن گفت‌وگوی ایسنا با عماد افروغ جامعه شناس و نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی درباره ریشه اعتراضات خیابانی به شرح زیر است:
اعتراضات اخیر عقبه اقتصادی، فرهنگی و سیاسی دارد و درگذشت مرحوم مهسا امینی، جرقه‌ای برای آغاز اعتراضات خیابانی بود. وی معتقد است که اعتراضات اخیر جنبش اجتماعی نیست بلکه خشم شهری و شورش طردشدگان است. این اعتراضات می‌‌تواند بستری برای فراهم شدن جنبش دانشجویی نوظهور، واقعی و مستقل شود و این جنبش می‌‌تواند خواسته‌های متراکم اقتصادی، فرهنگی و سیاسی توده‌ها را مطالبه کند.
متن کامل گفت و گوی ایسنا با عماد افروغ جامعه شناس و نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی درباره ریشه اعتراضات خیابانی و راه برون رفت از این شرایط به شرح زیر است:
عماد افروغ در گفت وگو با ایسنا درباره ریشه اعتراضات اخیر در کشور اظهار کرد: هم واقعیات جامعه ایران و هم تاریخچه رخدادهای مشابه کشور و هم برخی رویکردهای انتقادی در جامعه‌شناسی به ما می‌‌فهماند که این اتفاقات تکرار خواهد شد. درگذشت مرحوم مهسا امینی جرقه ای بود که موجب شکل‌گیری اعتراضات اخیر با یک عقبه ساخناری شد. البته اگر موضوع مشابه درگذشت مرحوم امینی در هر کشوری رخ می‌‌داد، خشمی را به همراه خود در برداشت. شما می‌‌توانید به کتاب «خشم شهری، شورش طردشدگان» رجوع کنید که حوادث مشابه در آمریکا، انگلستان، فرانسه، سوئد، یونان و ترکیه را به تصویر کشیده است. البته در این کشورها نیز بروز اعتراضات دارای عقبه بوده است که آن عقبه به نظام سرمایه‌داری و نابرابرای اجتماعی و طردشدگی‌های این نظام بر می‌‌گردد.
شاهد طردشدگی اقتصادی، سیاسی و فرهنگی هستیم
وی ادامه داد: ما هم در نظام خود شاهد نابرابری اقتصادی هستیم و سیاست‌های اقتصادی ما شبه سرمایه‌داری و نولیبرالیستی بوده است و سیاست‌های عدالت خواهانه موجهی را دنبال نکرده ایم. البته اعتراضات در ایران عقبه‌های سیاسی و فرهنگی نیز دارد و فقط شاهد طردشدگی اقتصادی نیستیم. سال هاست که یک قطبی شدن کاذب و تصنعی توسط گروه‌های سیاسی، آن هم در جامعه طیفی ایران کلید زده شده است و منشأ طرد شدگی‌های سه گانه مزبور نیز همین قطبی شدگی تصنعی و کاذب است. سیاست و قدرت اجازه نمی‌دهد که تکثر به جامعه ما بازگردد.
این جامعه شناس در تعریف خود از طردشدگی اقتصادی، فرهنگی و سیاسی، تصریح کرد: جامعه ما چون یک جامعه طیفی است، متکثر هم هست و این تکثر نباید نادیده گرفته شود. در شرایط بحران یا انقلاب، تکثر فرهنگی میل به وحدت دارد اما بعد از سپری شدن این دوران، فرهنگ متکثر می‌‌خواهد به تکثر خود بازگردد، اما اگر سیاست این اجازه را ندهد یا تکثر فرهنگی را به بازی نگیرد، طردشدگی فرهنگی ایجاد می‌‌شود.
در توزیع مواهب اقتصادی نابرابری، انحصارطلبی و رانت‌خواری داریم
وی در ادامه با بیان اینکه به لحاظ اقتصادی علاوه بر بی‌عدالتی، در توزیع مواهب اقتصادی، نابرابری، انحصارطلبی و رانت‌خواری داریم، گفت: امتیازات به افراد خاص داده شده و اکثریت از این امتیازات طرد شده‌اند. براساس نظرسنجی سال ۹۸، فقط ۲۶ درصد جامعه گرایش سیاسی به دو جناح اصلاح‌طلبی و اصولگرایی دارد و ۷۴ درصد به این دو جناح گرایش ندارند. این آمارفقط نشان دهنده طردشدگی سیاسی نیست بلکه نشانه طردشدگی اقتصادی و فرهنگی هم هست.
راه برای حضور اکثریت جامعه بسته است
افروغ با اشاره به اینکه طردشدگی سیاسی به موضوع مشارکت بازمی گردد، خاطرنشان کرد: فرایند گزینش سیاسی در انتخابات یا سطوح پایین‌تر مشارکتی به شکلی است که راه را برای حضور اکثریت جامعه بسته است. جالب اینجاست که هرگاه نامزدهای انتخابات، متکثر بودند شاهد حضور اکثریت بوده ایم، چون جامعه طیفی و متکثر می‌‌خواهد نمود فرهنگی، سیاسی و اقتصادی داشته باشد اما با مقاومت قدرت رسمی روبرو شده است. از سوی دیگر اقتصاد رانتی و تمرکزگرایی در اداره کشور نیز مانع دیگری برای تکثرگرایی است.
این جامعه شناس معتقد است: چون اصلاح ساختاری رخ نمی‌دهد باید منتظر تکرار این اعتراضات باشیم. اینکه بگویند مناظره و گفت وگو کنیم، گام اول است و باید ببینیم که آیا این گام اول اقدامات عملی جهت مقابله با طردشدگی و انجام اصلاحات ساختاری دربردارد یا خیر؟
اعتراضات می‌‌تواند بستری برای فراهم شدن جنبش دانشجویی شود
افروغ با استقبال از کشیده شدن اتفاقات اخیر به صحن دانشگاه‌های کشور، بیان کرد: اگر دانشگاه بداند چه رسالتی بر دوش دارد، شاهد تغییر رویه‌های جاری کشور خواهیم بود و به جای آنکه سیاست و اقتصاد به علم خط بدهد، این علم و فرهنگ است که به سیاست و اقتصاد خط خواهد داد. این اعتراضات می‌‌تواند بستری برای فراهم شدن جنبش دانشجویی نوظهور و مستقل شود. البته در گذشته هم تا حدودی این جنبش را داشته ایم اما به گروه‌های سیاسی وابسته شد و مستقل نماند و به جای اینکه نقش روشنفکری و سوژه نقد را ایفا کند، به ابژه نقد و ابزار استیلای صاحبان قدرت تبدیل شدند و همین مبنای سقوطشان شد. اما اگر دانشجویان متوجه شوند چه رسالتی به عنوان جنبش اجتماعی و دانشجویی بر دوش دارند، می‌‌توانند خلأ روشنفکری ما را از طریق گفت و گو پر کنند. اهل علم که نباید فحاشی و ناسزاگویی کنند بلکه باید وارد گفت و گو شوند. گفت و گو هم برای خود ابزار و آدابی دارد.
طردشدگی، آمادگی اولیه را برای اعتراض خیابانی فراهم کرده است
وی تأکید کرد: جنبش دانشجویی باید احیا شود تا بتواند مطالبات بر حق توده‌ها را دنبال کند. اکنون توده نمی‌داند در خیابان چه می‌‌خواهد. یک جرقه موجب شده است که به خیابان بیابد و خواسته‌های متراکم خود را نمی‌شناسد اما جنبش دانشجویی مستقل می‌‌تواند خواسته‌های متراکم اقتصادی، فرهنگی و سیاسی توده رامطالبه کند. فوت مهسا امنینی جرقه اعتراضات اخیر بود اما اعتراضات عقبه دارد و طردشدگی، آمادگی اولیه را برای اعتراض خیابانی فراهم کرده است. راه برون رفت از این شرایط هم این است که اصلاحات ساختاری انجام شود و طردشدگی پایان یابد.
اعتراضات اخیر خشم شهری و وشورش طردشدگان است
افروغ در پایان گفت: اعتراضات اخیر جنبش اجتماعی نیست بلکه خشم شهری و شورش طردشدگان است. این اعتراضات اگر می‌‌خواهد به حنبش تبدیل شود باید دارای رهبری، سازماندهی، انسجام ایدئولوژیک شود، عقبه داشته و درون زا باشد. این اتفاقات تا به درون گره نخورند، به جنبش عظیم اجتماعی تبدیل نمی‌شوند.[۲]
پانویس
- ↑ «زندگینامه عماد افروغ». دریافت‌شده در ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۳.
- ↑ «طردشدگی» آمادگی اولیه برای اعتراض خیابانی را فراهم کرد/ راه چاره «اصلاحات ساختاری» است خبرگزاری ایسنا، تاریخ انتشار: ۳ آبان ۱۴۰۱
پیوند به بیرون
- پیام تسلیت رهبر انقلاب درپی درگذشت دکتر عماد افروغ
- فیلم کامل گفت‌وگوی بهروز افخمی با عماد افروغ در پائیز 1401
- باز نشر یک گفت و گو: عماد افروغ و ماکیاولیسم مذهبی
- افروغ: حذف روشنفکران و نخبگان، اعتراضات را خیابانی می‌کند
- عاشورا درسنامه زندگی است
- فرصتی برای نو شدن؛ گفتگو با دکتر عماد افروغ
- عماد افروغ تحمیل فرهنگ و اندیشه دینی را بر نمی‌تابید
- عماد افروغ: در آرزوی یک جنبش نوظهورم /همه ما بازی خورده‌ایم /نظام باید عذرخواهی می‌کرد، حیف شد!