فرج‌الله سلحشور
 | |
| اطلاعات شخصی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۲ آبان ۱۳۳۱ |
| ملیت | ایرانی |
| محل تولد | قزوین |
| محل درگذشت | تهران |
| تاریخ درگذشت | ۸ اسفند ۱۳۹۴ |
| علت درگذشت | بیماری ریوی |
| خویشاوندان سرشناس | مهدی سلحشور (برادر) |
| اطلاعات هنری | |
| زمینه فعالیت | سینما و تلویزیون |
| پیشه | هنرپیشه، چهره‌پرداز، نویسنده و کارگردان سینما و تلویزیون |
| حوزه فعالیت | سینمای انقلابی و مذهبی |
| شناخته‌شده برای | مجموعه تلویزیونی یوسف پیامبر |
| شروع فعالیت هنری | ۱۳۵۶ش |
| آثار برجسته | ایوب پیامبر (فیلم) • مردان آنجلس (مجموعه تلویزیونی) • یوسف پیامبر (مجموعه تلویزیونی) • حضرت موسی (پروژه ناتمام) |
| آثار | توبه‌ی نصوح • پرواز در شب • انسان و اسلحه • گورکن |
| کتاب‌ها | درآمدی بر مبانی سینمای اسلامی |
فرج‌الله سلحشورنیا معروف به فرج‌الله سلحشور ( زاده ۱۳۳۱ در قزوین- درگذشت ۱۳۹۴) هنرپیشه ، نویسنده و کارگردان ایرانی بود. او فعالیت هنری خود را با بازی در فیلم توبه نصوح (۱۳۶۱) به کارگردانی محسن مخملباف آغاز کرد. سلحشور کارگردانی مجموعه‌های تلویزیونی تاریخی-مذهبی چون ایوب پیامبر، مردان آنجلس و یوسف پیامبر را برای صدا و سیما در کارنامه دارد.
او برادر مهدی سلحشور مداح اهل بیت(ع) است و در ۸ اسفند ۱۳۹۴ به علت بیماری ریوی در تهران درگذشت.[۱]
پیش از انقلاب
کودکی و نوجوانی
سلحشور در ۱۲ آبان ماه ۱۳۳۱ خورشیدی در خانواده‌ای مذهبی در شهر قزوین به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و بخشی از متوسطه را نیز در همان شهر گذراند. سپس به دلیل شغل پدر عازم تهران شد. در سن ۱۷ سالگی به مسجد جوادالائمه[یادداشت ۱] در منطقه سی متری جی تهران رفت تا نزد غلامرضا مطلبی، امام جماعت مسجد «جامع المقدمات» بخواند.
جوانی
فعالیت فرهنگی مرحوم سلحشور پیش از انقلاب تدریس قرآن و قصه‌های قرآن به نوجوانان و گرداندن کتابخانه مسجد جوادالائمه بود. او در مصاحبه با نشریه مثلث گفت: «من کارم برق فشار قوی بود. ساعت دو تعطیل می‌کردم و کتابخانه را باز می‌کردم که بچه‌ها که از مدرسه تعطیل می‌شدند کتابخانه باز باشد.»
تئاتر حر
اولین نمایشی که سلحشور با کمک نوجوانان ساخت، تئاتر حر بود. تمرینات تئاتر حر از اواخر سال ۵۶ شروع شد و اوایل سال ۵۷ در مسجد حضرت علی‌اکبر روی صحنه رفت، اما ساواک به مسجد ریخت و مراسم را به هم زد. او که در این نمایش نقش «حر ابن یزید ریاحی» را بازی می‌کرد مدتی موهای خود را تراشید تا از دست ساواک فرار کند.
پس از انقلاب
سلحشور از بنیانگذاران حوزه هنری بود. در سال ۶۱ در فیلم «توبه نصوح» محسن مخملباف بازی کرد. او درباره فعالیت‌های خود و حوزه در آن سال‌ها در مصاحبه با مجله‌ی رمز عبور می‌گوید: «در زمان جنگ، ما بیشتر در حوزه هنری، کار تبلیغی و پوستر چاپ می‌کردیم. گاهی هم دوربین را برمی‌داشتیم و پشت صحنه‌های جنگ فیلمبرداری یا عکاسی می‌کردیم و همزمان فیلم هم می‌ساختیم. «توبه‌ی نصوح»، «پرواز در شب»، «انسان و اسلحه» و «گورکن» را هم در همان زمان و در منطقه بازی کردم. با خودم عهد کرده بودم تا زمانی که جنگ هست، غیر از کار جنگی انجام ندهم.»
سلحشور در سال ۶۳ از حوزه هنری جدا شد و محمدعلی زم، رئیس وقت حوزه با این استعفا مخالفتی نکرد. پس از آن مرحوم سلحشور در واحد دوبلاژ صدا و سیما مشغول شد و چند سال به دوبله فیلم‌ها و سریال‌های خارجی پرداخت. همچنین چند تئاتر از جمله «تاجر ونیزی» شکسپیر را در تالار مولوی به صحنه برد.
آثار
ایوب پیامبر
در سال ۷۲ فیلم «ایوب پیامبر» را برای تلویزیون ساخت و خودش نیز در نقش حضرت ایوب بازی کرد. مرحوم سلحشور درباره‌ی این اثر که ابتدا در قالب تئاتر به روی صحنه رفت به مجله بازخورد گفت:«ما آن زمان یک کشور جنگ‌زده بودیم و به همین دلیل صبر یکی از نیازهای‌مان بود و حضرت ایوب(ع) هم که سمبل صبر است. بنابراین همین‌طور به دلم افتاد که این کار را بسازم».
مردان آنجلس
مردان آنجلس نام سریالی بود که سلحشور به نویسندگی حجت الاسلام محمد سعید بهمن‌پور بر اساس داستان اصحاب کهف ساخت. این سریال در سال ۱۳۷۶ از شبکه یک سیما به نمایش درآمد. بازیگرانی چون جعفر دهقان، مهتاب کرامتی و حسین یاری در آن بازی کردند.
یوسف پیامبر
این سریال که یکی از پربیننده‌ترین سریال‌های ایرانی در سطح بین المللی است برای اولین‌بار در سال ۸۷ از شبکه یک سیما پخش شد. مصطفی زمانی، کتایون ریاحی، لیلا بلوکات، رحیم نوروزی و جعفر دهقان در این سریال تاریخی-قرآنی به ایفای نقش پرداختند.
حضرت موسی (پروژه ناتمام)
فرج الله سلحشور در سال ۱۳۹۲ اعلام کرد در حال نوشتن فیلمنامه سریال ۷۲ قسمتی حضرت موسی است. همچنین گفت تولید این سریال فاخر ۵ سال زمان خواهد برد. او در همان سال در دیداری با رهبر انقلاب پس از ارائه توضیحاتی درباره سریال قصه‌های تبیان و سریال حضرت موسی بغضش گرفت. سپس گفت:
بغض کردم. چون نگرانم مبادا نتوانم موسی را تمام کنم. ببخشید.
در ابتدای سال ۹۴ اعلام شد مرحوم فرج الله سلحشور به سرطان ریه مبتلاست و تحت مراقبت‌های پزشکی قرار دارد. در دی‌ماه ۹۴ ریه‌ها به طور کامل از کار افتاد و در بخش آی‌سی‌یو بیمارستان بقيه الله به وسیله دستگاه‌های پزشکی نفس می‌کشید. او پس از ماه‌ها تحمل بیماری در روز شنبه ۸ اسفند ۹۴ ساعت شش صبح درگذشت و نتوانست سریال حضرت موسی را به پایان برساند.
کتاب درآمدی بر مبانی سینمای اسلامی
فرج الله سلحشور که همیشه از قصه‌های قرآنی برای ساخت آثار خود کمک می‌گرفت، معتقد بود سینمای ایران اسلامی، توحیدی و مطابق با اهداف اولیه انقلاب اسلامی نیست. چند سال پس از درگذشتش انتشارات سوره مهر مجموعه یادداشت‌های مرحوم سلحشور با موضوع فیلمسازی و سینمای اسلامی را در کتاب «درآمدی بر مبانی سینمای اسلامی» جمع‌آوری و منتشر کرد.
جوایز
| سال | جشنواره | بخش | اثر | نتیجه | جایزه | منبع |
|---|---|---|---|---|---|---|
۱۳۹۰
|
بهترین مجموعه تلویزیونی | یوسف پیامبر | نامزدشده | تندیس حافظ | [۲] | |
| ۱۳۷۲ | دوازدهمین جشنواره فیلم فجر | بهترین کارگردانی اول | ایوب پیامبر | دیپلم افتخار | [۳] | |
| ۱۳۶۷ | سومین جشنواره فیلم دفاع مقدس | بهترین تهیه‌کنندگی | انسان و اسلحه | دیپلم افتخار | [۴] |
پانویس
- ↑ «زندگینامه». سوره سینما.
- ↑ «دوازدهمین دوره جشن حافظ (سال ۱۳۹۰)». خبرگزاری مهر.
- ↑ «فهرست جوایز فیلم سینمایی ایوب». بانک جامع اطلاعات سینمایی ایران.
- ↑ «فهرست جوایز فیلم سینمایی انسان و اسلحه». بانک جامع اطلاعات سینمایی ایران.
یادداشت
- ↑ مسجد جوادالائمه(ع) در منطقه نسبتاً محروم تهران یعنی سی‌متری جی، ۱۳متری حاجیان واقع شده بود و از مساجد محروم محسوب می‌شد. با این حال، عوامل بسیار مهمی در آنجا دست‌به‌دست داد تا این مسجد از مساجد بسیار موفق باشد. یکی از مهم‌ترین عوامل این موفقیت، وجود مرحوم حجت‌الاسلام غلامرضا مطلبی، امام جماعت وارسته، بلندنظر و معتقد به نهضت اسلامی و امام خمینی (ره) بود. آن مرحوم، حضور کودکان، نوجوانان و جوانان را در مسجد مغتنم می‌دانست و با روی باز از آن‌ها استقبال می‌کرد.