قیصر امین‌پور

از یاقوت
(تغییرمسیر از قیصر امین پور)
قیصر امین‌پور
اطلاعات شخصی
تاریخ تولد۲ اردیبهشت ۱۳۳۸ ‏(۶۵ سال)
ملیتایرانی
محل تولدگتوتد خوزستان
تاریخ درگذشت۸ آبان ۱۳۸۶
تحصیلاتدکتری زبان و ادبیات فارسی
اطلاعات هنری
پیشهشاعر
نویسنده
کتاب‌هاتنفسِ صبح
در کوچه آفتاب
طوفان در پرانتز
جوایزبرگزیدهٔ اولین دوره جشنواره بین‌المللی شعر فجر


قیصر امین‌پور (۱۳۳۸–۱۳۸۶) نویسنده و شاعر ایرانی است. او یکی از شاعرانِ تأثیرگذار در دورهٔ انقلاب اسلامی ایران و منتخب هفتمین همایش چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۷ و برگزیدهٔ اولین دوره جشنواره بین‌المللی شعر فجر در بخشِ آئینی بوده است. امین‌پور را می‌توان یکی از چندین شاعر برجستهٔ پس از انقلاب ۱۳۵۷ در ایران دانست.

زندگی و فعالیت تخصصی

قیصر امین‌پور در ۲ اردیبهشت ۱۳۳۸ گُتِوَند استان خوزستان به دنیا آمد.[۱] دوره راهنمایی و متوسطه را در دزفول گذراند و در سال ۱۳۵۷ در رشتهٔ دامپزشکی دانشگاه تهران پذیرفته شد، ولی پس از مدّتی از تحصیل در این رشته انصراف داد.

قیصر امین‌پور سال ۱۳۶۳ در رشته زبان و ادبیات فارسی به دانشگاه رفت و این رشته را تا مقطع دکتری ادامه داد و در سال ۱۳۷۶ از پایان‌نامهٔ دکترایِ با عنوان «سنّت و نوآوری در شعرِ معاصر» دفاع کرد.

او توانسته ویژگی‌های سبکی و بلاغی شعر کلاسیک و شعر نیمایی را با شعرهایش تلفیق کند. یکی از عواملی که در نهایت، باعث برجستگی سبکِ اوست، نوآوری در بلاغت و درکِ انتظارِ مخاطبان امروز از شعر است.[۲]

او در سال ۱۳۵۸، به همراه سید حسن حسینی از جمله شاعرانی بود که در شکل‌گیری و استمرار فعالیت‌های واحدِ شعر حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی تا سال ۱۳۶۶ تأثیرگذار بود. وی طی این دوران؛ مسئولیتِ صفحهٔ شعرِ هفته‌نامهٔ سروش را بر عهده داشت. او اولین مجموعهٔ شعرِ خود را در سال ۱۳۶۳ منتشر کرد. اولین مجموعه او «در کوچه آفتاب» دفتری از رباعی و دوبیتی بود و به دنبال آن «تنفسِ صبح» تعدادی از غزل‌ها و حدود بیست شعر نیمایی را در بر می‌گرفت که از سوی انتشارات حوزهٔ هنریِ سازمان تبلیغات اسلامی به چاپ رسید.

امین‌پور، تدریس در دانشگاه را در سال ۱۳۶۷ و در دانشگاه الزهرا آغاز کرد و سپس در سال ۱۳۶۹ در دانشگاه تهران مشغول تدریس شد. وی همچنین در سال ۱۳۶۸ موفق به کسب جایزه نیما یوشیج، موسوم به مرغ آمین بلورین شد. او در سال ۱۳۸۲ به‌عنوان عضوِ پیوستهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزیده شد.

آثار

مکتوب

از وی در زمینه‌هایی چون شعر کودک و نثر فارسی|نثر ادبی، آثاری منتشر شده‌است:

  • تنفسِ صبح (شعر، ۱۳۶۳)
  • در کوچه آفتاب (شعر، ۱۳۶۳)
  • طوفان در پرانتز (نثر ادبی، ۱۳۶۵)
  • منظومهٔ ظهر روز دهم (شعر نوجوان، ۱۳۶۵)
  • مثلِ چشمه، مثلِ رود (شعر نوجوان، ۱۳۶۸)
  • بی‌بال پریدن (نثر ادبی، ۱۳۷۰)
  • آینه‌های ناگهان (۱۳۷۲)
  • به قولِ پرستو (شعر نوجوان، ۱۳۷۵)
  • گزینه اشعار (۱۳۷۸، مروارید)
  • گل‌ها همه آفتابگردانند (۱۳۸۰، مروارید)
  • دستور زبان عشق (۱۳۸۶، مروارید)
  • کتاب شعر و کودکی(۱۳۸۵، مروارید)
  • مجموعه کامل اشعار قیصر امین پور (مروارید)

«دستور زبان عشق» آخرین دفتر شعر قیصر امین‌پور که تابستان ۱۳۸۶ در تهران منتشر شد و بر اساس گزارش‌ها، در کمتر از یک ماه به چاپ دوم رفت.

نمونه‌ای از شعر

  • رجز هجوم
ناگه رجز هجوم خواندند
بر گرده‌ی گردباد راندند
شستند به خون شب زمین را
شمشیر به آسمان رساندند
تا باغ جنون ثمر دهد باز
در مزرعه بذر جان فشاندند
زان وادی بی‌نشانه آن شب
یك یك همه را به نام خواندند
ماندند به عهد خویش و رفتند
رفتند ولی همیشه ماندند[۳]



  • حتی اگر نباشی
می‌خواهمت چنانکه شب ِ خسته خواب را
می‌جویمت چنانکه لب ِ تشنه آب را
محو تو ام چنانکه ستاره به چشم ِ صبح
یا شبنم ِ سپیده دمان آفتاب را
بی‌تابم آنچنانکه درختان برای باد
یا کودکان خفته به گهواره تاب را
بایسته‌ای چنانکه تپیدن برای دل
یا آنچنانکه بال ِ پریدن عقاب را
حتی اگر نباشی می‌آفرینمت
چونانکه التهاب بیابان سراب را
ای خواهشی که خواستنی‌تر ز پاسخی
با چون تو پرسشی چه نیازی جواب را[۴]


درگذشت

امین‌پور ساعت ۳ بامداد سه‌شنبه ۸ آبان ۱۳۸۶ بر اثر بیماری کلیه و قلب در بیمارستان دی تهران درگذشت. پیکر این شاعر در زادگاهش گتوند و در کنار مقبرهٔ شهدای گمنام این شهرستان به خاک سپرده شد.[۵]

سید علی خامنه‌ای در پیام تسلیت درگذشت او نوشت:

«با اندوه و دریغ، خبر تلخ درگذشت شاعر فرزانهٔ انقلاب دکتر قیصر امین‌پور را دریافت کردم. از دست دادن او برای اینجانب و برای همهٔ اصحاب شعر و ادب، خسارت بار است. او شاعری خلاق و برجسته بود و همچنان به سمت قله‌های این هنر بزرگ پیش می‌رفت… او و دوستانش نخستین رویش‌های زیبا و مبارک انقلاب در عرصهٔ شعر بودند و بخش مهمی از طراوت و جلوهٔ این بوستان، مرهون ظهور و رشد آن عزیز و دیگر دوستان همراه اوست.»[۶]


پانویس

  1. «دوم اردیبهشت زادروز زنده یاد قیصر امین پور». خبرگزاری صدا و سیما. دریافت‌شده در ۱۲ مرداد ۱۴۰۳.
  2. «سبک‌شناسی شعر قیصر امین پور (با تکیه بر نوآوری بلاغی)». جهاد دانشگاهی.[پیوند مرده]
  3. «مؤسسه فرهنگی شهرستان ادب». دریافت‌شده در ۱۲ مرداد ۱۴۰۳.
  4. «مؤسسه فرهنگی شهرستان ادب». دریافت‌شده در ۱۲ مرداد ۱۴۰۳.
  5. «قیصر امین‌پور درگذشت». ۸ آبان ۱۳۸۶. دریافت‌شده در ۱۲ مرداد ۱۴۰۳.
  6. «پیام تسلیت در پی درگذشت شاعر برجسته و خلاق انقلاب دکتر قیصر امین پور». ۹ آبان ۱۳۸۶. دریافت‌شده در ۱۲ مرداد ۱۴۰۳.

پیوند به بیرون