لطفالله صافی گلپایگانی
لطفالله صافی گلپایگانی (۳۰ بهمن ۱۲۹۷_ ۱۲ بهمن ۱۴۰۰) از مراجع تقلید شیعه در قم. وی از شاگردان آیتالله بروجردی و عضو شورای استفتای او بود. عضویت در مجلس خبرگان قانون اساسی و شورای نگهبان، از مناصب سیاسی صافی گلپایگانی بود.
از صافی گلپایگانی، حدود هشتاد اثر فارسی و عربی چاپ شده است برخی از آنها جایزه کتاب سال ولایت و کتاب سال مهدویت را نیز بهدست آوردهاند. کتاب منتخب الاثر دربارهٔ امام مهدی (عج)، از آثار مشهور اوست که آن را به توصیه استادش آیتالله بروجردی نوشت. حرمت هر نوع موسیقی، از فتواهای صافی گلپایگانی است.
صافی گلپایگانی در ۱۲ بهمن، ۱۴۰۰ در ۱۰۳ سالگی در قم درگذشت و طبق وصیتش در حرم امام حسین(ع) در کربلا دفن شد.
زندگی و تحصیل
لطفالله صافی در ۳۰ بهمن ۱۲۹۷ در گلپایگان متولد شد. او تحصیلاتش را در گلپایگان آغاز کرد و ادبیات عرب، کلام، تفسیر قرآن، حدیث، فقه و اصول را تا پایان سطح، در زادگاه خود فرا گرفت.[۱]
لطفالله صافی گلپایگانی، در ۲۳ سالگی به قم هجرت کرد و در درس سید محمدتقی خوانساری، سید محمد حجت کوهکمرهای، سید صدرالدین صدر، سید محمدرضا گلپایگانی و آیتالله بروجردی حاضر شد. او پس از چهار سال اقامت در قم، بهمدت یک سال در نجف ساکن گردید و در درس محمدکاظم شیرازی، سید جمالالدین گلپایگانی و محمدعلی کاظمی حضور یافت. او داماد سید محمدرضا گلپایگانی بود.[۲]
آثار و تألیفات
آیتالله صافی گلپایگانی، بیش از هشتاد عنوان کتاب به زبانهای فارسی و عربی نوشته است. برخی از آثار او به زبانهای انگلیسی و اردو نیز ترجمه شده و برخی از آنها برنده جایزه کتاب سال ولایت و کتاب سال مهدویت شدهاند. مقالات و اشعاری نیز از او در مجلات و رسانههای مختلف منتشر شده است.
کتابها و آثار تألیفی
برخی از آثار صافی گلپایگانی عبارتند از:
- منتخب الاثر فی الامام الثانی عشر
- «الاحکام الشرعیة ثابتة لا تتغیر»
- «التعزیر، احکامه و ملحقاته»
- «اوقات الصلوات»
- «بیان الاصول»
- «ثلاث رسائل فقهیة»
- «ضرورة وجود الحکومة او ولایة الفقهاء فی عصر الغیبة»،
- «فروغ زیارت»
- سفرنامه حج[۳]
مقالات و اشعار
لطفالله صافی گلپایگانی، مقالات و اشعار پراکندهای هم در نشریات مختلف منتشر کرد؛ مانند مقالهای در نشریه کتابخانه مسجد اعظم قم در سال ۱۳۴۴ش دربارهٔ حکومت اسلامی از نگاه قرآن کریم[۴] و اشعاری مانند «منظومه اهل دل» که در سال ۱۳۹۰ در مجله پاسدار اسلام به چاپ رسیده و بیت اول آن چنین است: «ما را ز کورش و کی و جم اعتبار نیست/ فخری به داریوش و به اسفندیار نیست».[۵]
برخی از مقالات وی به خواست و توصیه آیتالله بروجردی نوشته شده است مانند مقالهای در پاسخ به مجلهای در هند که مدعی برگرفته شدن اسلام از دین بودایی بود.[۶] یا مقالهای که در پاسخ به شیخ محمود شلتوت نوشت و به ادعای او دربارهٔ استسقام بالازلام دانستن استخاره در نظر مکتب اهلبیت واکنش نشان داد.
جایگاه علمی و مرجعیت
لطفالله صافی گلپایگانی، از شاگردان آیتالله بروجردی بود. از سوی آیتالله بروجردی پاسخگویی به سؤالات فقهی و کلامی و همچنین نگارش کتاب منتخب الاثر به وی واگذار شد.[۷] صافی همچنین از مشاوران نزدیک و از اعضای شورای استفتای آیتالله بروجردی بود. او در فقه، اصول، کلام، حدیث و رجال، به تدریس و تحقیق پرداخته و آثاری در این زمینه نوشت. سید جمالالدین گلپایگانی، سید حسین طباطبایی بروجردی، امام خمینی و سید محمدرضا گلپایگانی از عالمان شیعه، بر مراتب علمی او تأکید کردهاند.
آیتالله صافی گلپایگانی، پس از درگذشت سید محمدرضا گلپایگانی در آذر ۱۳۷۲ش، به عنوان مرجع تقلید شناخته شد. آیتالله گلپایگانی در وصیتنامهاش، صافی گلپایگانی را مجتهدِ مسلم و عادل خوانده بود.[۸]
اقامه شعائر عزاداری
در پی انتشار صوتی منسوب به سید محمدحسین فضلالله، که در آن سند برخی از احادیث شهادت حضرت زهرا (س) را دارای اشکال میداند، میرزا جواد تبریزی با صدور بیانیهای خواستار راهپیمایی در سالگرد شهادت حضرت زهرا (س) شد. حسین وحید خراسانی، لطفالله صافی گلپایگانی و محمد فاضل لنکرانی نیز در این راهپیمایی شرکت کردند. از آن پس این آیین همه ساله برگزار میشود.
همچنین او در سالهای آخر عمرش به مناسبت شهادت امام علی(ع) در ظهر ۲۱ رمضان، در مشهد دسته عزاداری به راه انداخت و همراه با علماء و عموم مردم، برای عرض تسلیت پیاده به سمت حرم امام رضا(ع) میرفت.
مناصب سیاسی
عضو مجلس خبرگان قانون اساسی
عضو و دبیر شورای نگهبان: در سال ۱۳۵۹، با حکم امام خمینی، عضو فقهای شورای نگهبان شد و هشت سال (تا تیر ۱۳۶۷) دبیر این شورا بود. لطفالله صافی، در تیر ۱۳۶۷ از عضویت در شورای نگهبان استعفا کرد.
مرکز تحقیقات اسلامی دارالزهراء
مرکز تحقیقات اسلامی دارالزهراء، در سال ۱۳۸۹، در تهران با هدف پاسخگویی به سؤالات شرعی و مشاوره دینی و خانوادگی آغاز به کار کرد. این مرکز تحت اشراف دفتر آیتالله صافی فعالیت میکند.
نظرات و موضعگیریها
آیتالله صافی گلپایگانی، قائل به حرمت مطلق موسیقی است.[۹] وی همچنین از مخالفان فلسفه و عرفان بود و نظرات فیلسوفان و عارفان مسلمان را نقد کرده است. از نظر او کسانی چون ابنعربی و سهروردی هیچ نقشی در ترویج و تبلیغ اسلام نداشتند و گرهی از کار مسلمانان نگشودهاند.
نظرات و موضعگیریهای سیاسی و اجتماعی
آیتالله صافی دربارهٔ مسائل اجتماعی و سیاسی نیز اظهارنظر میکرد و در مواردی نامههایی به مسئولان داخلی و خارجی نوشته است. از جمله در فروردین ۱۳۹۰، در پیامی به عبدالله پادشاه عربستان، از او خواست هر چه زودتر خاک بحرین را ترک نموده و از ملت بحرین و تمام مسلمانان جهان عذرخواهی کند. برخی دیگر از این موارد:
- اعتراض به کشته شدن مسلمانان در افغانستان به دست طالبان
- اعتراض شدید به حکم اعدام شیخ باقر النمر در عربستان
- اعتراض به سختگیریها علیه مسلمانان در چین
- فتنه داعش، فتنه بدنام کردن اسلام
- رسمالخط فارسی، جایگزین عثمان طه در خط قرآن کریم
- گسترش دانشگاههای مخصوص زنان و تفکیک جنسیتی
- توجه به امامزادگان
- استقلال حوزههای علمیه
- استقلال قاضی و قوه قضاییه
- اظهار نگرانی از فقر و گرانی و تورم و ربا
- تأکید بر احکام شرع در اقدامات فرهنگی و هنری
- انتقاد از سیاست کنترل جمعیت[۱۰]
درگذشت
صافی گلپایگانی در ۱۲ بهمن ۱۴۰۰ در ۱۰۳ سالگی در قم درگذشت. او در ۱۳ بهمن در قم تشییع شد و علی کریمی جهرمی داماد آیتالله صافی بر پیکرش نماز خواند. وی سپس در ۱۴ بهمن در نجف و کربلا، تشییع و در حرم امام حسین(ع) دفن شد. دفن آیتالله صافی در حرم امام حسین(ع) بنا به وصیت او بوده است.[۱۱]
پانویس
- ↑ «مروری بر زندگینامه آیتالله العظمی لطفالله صافی گلپایگانی». دریافتشده در ۳۱ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «مروری بر زندگینامه آیتالله العظمی لطفالله صافی گلپایگانی». دریافتشده در ۳۱ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ صافی گلپایگانی، سفرنامه حج، ۱۳۷۵ش، ص۲۴.
- ↑ صافی گلپایگانی، «قرآن کریم سرچشمه معارف اسلامی: بنیانگذاری حکومت اسلامی»، ص۱۰.
- ↑ صافی گلپایگانی، منظومه اهل دل، ۱۳۹۰ش، ص۲۷.
- ↑ «مقالهای در ردّ بودایی بودن اسلام». دریافتشده در ۳۱ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «سوالات فقهی». دریافتشده در ۳۱ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ متن وصیتنامه حضرت آیتالله العظمی گلپایگانی، در روزنامه اعتماد، ۱۶ آبان ۱۳۹۱ش، ص۱۲.
- ↑ «موسیقی از دیدگاه مراجع تقلید»، ص۶۴ و ۶۵.
- ↑ «زندگینامه آیت الله لطف الله صافی گلپایگانی». دریافتشده در ۳۱ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «نگاهی به زندگینامه آیت الله صافی گلپایگانی». دریافتشده در ۳۱ مرداد ۱۴۰۳.
- مراجع تقلید ساکن قم
- مراجع تقلید قرن ۱۴ (شمسی)
- مراجع تقلید قرن ۱۵ (قمری)
- شاگردان آیتالله بروجردی
- نمایندگان مجلس خبرگان قانون اساسی در ایران
- فقهای شورای نگهبان
- شاگردان سید صدرالدین صدر
- شاگردان سید محمد حجت کوهکمری
- شاگردان سید محمدرضا گلپایگانی
- شاعران شیعه قرن ۱۴ (شمسی)
- دانشآموختگان حوزه علمیه قم
- مدفونان در حرم امام حسین
- مقالات که نوع کلی آنها مشخص نشده است