مجمع عقلا (مستند)
 پوستر فیلم | |
| نام فیلم | مجمع عقلا |
|---|---|
| موضوع | جنگ ایران و عراق |
| سبک | مستند |
| کارگردان | سید محمدمهدی دزفولی |
| تهیه‌کننده | محمدتقی بستجانی |
| نویسنده | سید محمدمهدی دزفولی امیرحسین خلیلی |
| تدوین | محمدحسین امامی محمدحامد نوروزی |
| صداپیشگان | سعید مقدم‌منش |
| فیلمبرداری | منصور فروزش محمدجواد معصومی جواد اسدی محمود پری |
| شرکت/سازمان تولیدکننده | سفیر فیلم |
| زمان | ۵۳ دقیقه |
| کشور | ایران |
| زبان | فارسی |
مجمع عقلا (تولید ۱۴۰۰) مستندی به کارگردانی سید محمدمهدی دزفولی است که به بررسی چگونگی ختم جنگ ایران و عراق و پذیرش قطعنامه ۵۹۸ در تیرماه سال ۱۳۶۷ و پس از آن به بررسی دوران سازندگی در دولت هاشمی رفسنجانی از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ می‌پردازد.
دربارهٔ مستند
مستند «مجمع عقلا» به بررسی چگونگی پذیرش قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل و مذاکرات پیرامونی آن می‌پردازد و تفکر مجمع عقلا برای اداره کشور را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد. در واقع این مستند اولین مستند و اثر پژوهشی است که به بررسی تفکر مجمع عقلا در کشورداری و اداره امورات کشور در سه دهه پیش می‌پردازد.
در این مستند پژوهشی با چهره‌هایی همچون مرحوم ابراهیم یزدی، مرحوم حسین شیخ الاسلام معاون سابق وزارت امور خارجه، عباس ملکی از اعضای تیم مذاکره‌کننده در مذاکرات ۵۹۸، صادق زیباکلام، محسن رفیق‌دوست، اسماعیل کوثری، فرشاد مؤمنی، محمد خوشچهره، ناصر نوبری سفیر ایران در شوروی و سیدمحمد غرضی وزیر پست و تلگراف و تلفن دولت هاشمی مصاحبه شده است.
این مستند اگر چه در سال ۱۳۹۶ به پایان رسید، اما منتشر نشد و پس از ۴ سال تصمیم بر این گرفته شد که در آستانه انتخابات سال ۱۴۰۰ منتشر شود. به دلیل حجم مصاحبه‌ها و جمع‌آوری مطالب تحقیقی و پژوهشی هم تصمیم بر این شد که ۱۵ مصاحبه مهم و کلیدی این مستند در قالب کتاب «جنگ و صلح» جمع‌آوری و توسط نشر صاد منتشر شود. مجمع عقلا تهیه‌کنندگی محمدتقی بستجانی و کارگردانی سیدمهدی دزفولی، تولید مرکز مستندسازی سفیر فیلم می‌باشد. سید محمد مهدی کارگردان این اثر: «در این مستند تلاش شده است دو مقطع جنگ و صلح از سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۷۶ مورد بررسی جدی قرار بگیرد و امیدوارم توانسته باشیم حرف‌های مهمی و جدی با مخاطبان خود زده باشیم. به هر حال تحولات کشور از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ در دوره ریاست جمهوری آقای هاشمی رفسنجانی هم تحولات مهمی بوده است. بالاترین نرخ تورم در بعد از انقلاب مربوط به این سال‌ها است که تورم ۴۹٫۵ درصدی را جامعه ایران تحمل کرد، مذاکرات نفتی شکست خورد و ایران با تحریم‌های داماتو در دوران کلینتون مواجه شد، کشور چندبار تا لبه پرتگاه جنگ دیگری رفت و اعتراضات گسترده مردمی هم از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۵ در شهرهای مختلف همانند مشهد و اسلامشهر و مبارکه و قزوین و شیراز و تبریز و… در این دوره رخ داد که مجموعاً باعث کشته شدن بیش از ۶۰ نفر در این سال‌ها در این حوادث شد.»[۱]
گفتاورد
سید مهدی دزفولی کارگردان مستند مجمع عقلا در گفتگو با خبرگزاری مهر دربارهٔ این مستند توضیح داد:
تولید این مستند چند سال قبل در «سفیر فیلم» آغاز شد و به دلیل شرایط سال‌های ۹۵ و ۹۶ به این ایده رسیدیم که مقطع آن سال‌ها، مشابه مقطع دوران سازندگی با ریاست جمهوری مرحوم هاشمی رفسنجانی بوده است. اما به دلایلی انتشار این مستند در آن زمان متوقف شد و کتاب آن را که «جنگ و صلح» نام داشت به پیش بردیم.
این مستندساز ادامه داد: با اتفاقاتی که در سال‌های ۹۶ به بعد رخ داد و وقتی مشابهت‌ها بیشتر شد، تصمیم بر این گرفته شد که این مستند اصلاح شود و در سال ۱۴۰۰ و پیش از انتخابات امسال که انتخابات مهمی است، منتشر شود. مستند «مجمع عقلا» در واقع دربارهٔ گذشته است اما حرف‌هایش و اتفاقاتی که در این مستند رخ می‌دهد انگار برای امروز ماست.
وی افزود: در بحث پذیرش قطعنامه ۵۹۸ که مشابهت زیادی با پذیرش برجام و فشار وارد کردن به امام در سال ۶۷ و فشار وارد کردن به آیت‌الله خامنه‌ای در سال ۹۴ دارد، به تحریم‌های آن زمان و این زمان مشابهت دارد. به بحث شکست مذاکرات با آمریکایی‌ها در آن زمان و این زمان شباهت دارد. به افزایش وحشتناک نرخ تورم در آن زمان و این زمان شباهت دارد. به اعتراضات گسترده مردمی از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۵ در سال ۱۳۹۶ و ۱۳۹۸ شباهت دارد و خیلی از مسائل دیگر. اینها عبرت‌های تاریخ است.
دزفولی دربارهٔ روایت این مستند از شباهت مرحوم هاشمی رفسنجانی با حسن روحانی هم گفت: من نخواسته‌ام این مشابه‌سازی را انجام دهم. واقعیت این است که این دو نفر شباهت زیادی با هم داشتند و دارند، هم از نظر فکری و هم از نظر منش و شخصیت. خود آقای روحانی هم با افتخار این مطلب را می‌گفتند و می‌گویند.
وی افزود: واقعیت این است که دولت آقای روحانی ادامه همان دولت آقای هاشمی بود و هست. همان سیاست‌ها، همان دولتمردان، همان نگاه‌ها و … در این دولت هم حاکم بوده و به این نتایج رسید. در واقع ما یک بار دیگر تجربه دولت آقای هاشمی را در دولت آقای روحانی تکرار کردیم و این عبرت‌آموز است.
این کارگردان دربارهٔ افرادی که با آن‌ها در این مستند مصاحبه شده است هم توضیح داد: با آقایان نوبری، مؤمنی، ابراهیم یزدی، شیخ الاسلام، زیباکلام و خیلی‌ها مصاحبه شد. اما در مستند توانستیم از ۱۳–۱۴ مصاحبه استفاده کنیم. خیلی‌ها هم فرصت مصاحبه را به هر دلیلی ندادند. مجموعاً ۲۱–۲۲ مصاحبه گرفته شد، اما تعداد کمتری را استفاده کردیم. به دلیل پاره‌ای از ملاحظات و اینکه چهره‌های شاخص‌تر و مهم‌تر صحبت‌هایشان منتشر شود. این مستند و این کتاب، تاریخ شفاهی دوره پایانی جنگ و دوره سازندگی از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ است.
دزفولی در پایان اظهار کرد: چند روزی است که اکران مستند شروع شده و بازخوردها به نسبت خوب بوده است. در مراسم رونمایی، آقایان عطریانفر و کوثری با اینکه از نظر سیاسی با هم اختلاف دارند، اما دربارهٔ مستند نظرشان مثبت بود. کامنت‌های مردمی هم دربارهٔ این اثر خوب و مثبت بوده است.[۲]
پانویس
- ↑ «مجمع عقلا». دریافت‌شده در ۲۴ تیر ۱۴۰۳.
- ↑ بازخوانی عبرت‌آموز تجربه تکرار یک دولت/ روحانی همان هاشمی بود خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار: ۲۸ خرداد ۱۴۰۰
پیوند به بیرون
مستند «عقلا» از چه می‌گوید؟ انتشار جدیدترین مستند سفیر فیلم با عنوان «مجمع عقلا»