محسن آقایی

محسن آقایی

زمینه فعالیت	تدوین‌گر کارگردان مستندساز
ملیت	ایرانی
تاریخ تولد	۱۳۶۷ ‏(۳۵–۳۶ سال)
محل تولد	تهران
تحصیلات	کارشناسی ارشد تهیه کنندگی
جوایز	برنده جایزه پژوهش سینمایی سال ۱۳۹۶
آدرس اینستاگرام	محسن آقایی

محسن آقایی(زادۀ ۱۳۶۷ در تهران) تدوین‌گر، کارگردان و مستندساز ایرانی است. وی برنده جایزه پژوهش سینمایی سال ۱۳۹۶ از خانه سینما شد.

تحصیلات و فعالیت حرفه‌ای

وی فارغ التحصیل کارشناسی از دانشگاه هنر تهران و کارشناسی ارشد از دانشگاه صدا و سیما در رشته تهیه‌کنندگی تلویزیون گرایش مستند است. در کارنامه هنری او تدوینگری مستند پرزیدنت آکتور سینما و کارگردانی مستند دیوارکش به چشم می‌خورد. او همچنین مدرس تدوین در انجمن سینمای جوانان ایران است.

آثار

مستند

• پیله ابریشم، ۱۴۰۱، کارگردان
• دیوارکش، ۱۴۰۰، نویسنده، کارگردان و محقق
• ایکسونامی، ۱۳۹۸، نویسنده، کارگردان، محقق و تدوینگر
• پرزیدنت آکتور سینما، ۱۳۹۵، تدوینگر
• شب‌نامه، ۱۳۹۵.

فیلم کوتاه

تقاطع، ۱۳۹۹، تدوین‌گر

گفتاورد

به گزارش خبرگزاری مهر، محسن آقایی کارگردان مستند پیله ابریشم، پس از اکران این مستند در جمع تماشاگران حاضر شد و گفت:

شاید یک مقدار فیلم برای شما کسل‌کننده بوده باشد اما این تصمیم تیم سازنده بود چون می‌خواستیم فیلم را به سمت اطلاع‌رسانی ببریم و بیشتر دقت آن برای ما مهم بود تا اینکه بخواهیم مدل دیگری از ساخت را تجربه کنیم.

وی افزود: باید بگویم بچه‌های ترنس در معرض انواع و اقسام بحران‌ها در اشل خانوادگی، اجتماعی و… هستند از همین رهگذر پیدا کردن و جلب اعتماد آنها بسیار سخت است. حتی وقتی به سراغ چهره‌های شناخته‌شده این افراد هم می‌رویم، می‌بینیم آنها هم نگرانی دارند و به راحتی جلب اعتمادشان محقق نمی‌شود تا بتوانیم با آنها گفتگو کنیم.

آقایی ادامه داد: شاید اگر موضوع دیگری داشتیم با تنوع و ریتم بهتری اتفاقات را پیش می‌بردیم. جالب است که بگویم در زمینه ترنس‌ها حتی جامعه پزشکی هم همین‌گونه است. یعنی ما تلاش کردیم اساتید شناخته‌شده این حوزه را جلوی دوربین بیاوریم اما برخی از آنها خیلی سخت و محتاط هستند. آنچه در این فیلم اتفاق افتاده حاصل یک سال و نیم پیش‌تولید و هفت هشت ماه تولید است. ما نکات و مطالب صریح‌تر دیگری داشتیم اما همین جمله آخر که در گفته‌های آقای دکتر لاور بود ما را محتاط‌تر کرد؛ اینکه بالاخره برخی از این افرادی تصمیمی بی‌بازگشت گرفته‌اند پس اگر بخواهیم صریح صحبت کنیم ممکن است بر زندگی آنها تأثیر بد بگذاریم.

وی با بیان اینکه این مسیر پر از مین‌گذاری است، مطرح کرد: در این فیلم می‌بینیم که دو نفر از بچه‌های ترنس از تصمیم خود برای تغییر جنسیت بازگشته بودند اما در نمایش چهره آنها محدودیت داشتیم چون بالاخره آنها قرار است در این اجتماع زندگی کنند البته برخی از بچه‌ها می‌گفتند می‌خواهند همان مسیر تغییر جنسیت را ادامه بدهند. ما فکر کردیم لازم است یک گام به سمت عمق و محتوا برویم و با واقعیت‌هایی که در زندگی آنها وجود دارد، آشنا بشویم.

محمدتقی بستجانی تهیه‌کننده این اثر هم بیان کرد: ما در این پروژه خیلی به دنبال این بودیم تا آدم‌هایی را که عمل تغییر جنسیت را انجام داده بودند و از عمل آنها چند سال گذشته بود، پیدا کنیم اما برخی، بعد از عمل به کنج عزلت می‌روند. ما نخواستیم در این مستند فضا را خیلی احساسی کنیم. ما فقط می‌خواستیم کمی افراد را آگاه کنیم و بتوانیم به عزیزانی که در این وادی هستند کمک کنیم تا تجربه دیگر افراد تکرار نشود.

وی افزود: البته نباید این موضوع را مختص ایران دانست این موضوع در جای‌جای جهان وجود دارد مثلاً در آمریکا که حمایت زیادی از این افراد می‌شود باز هم می‌بینیم که مستندی برای آنها ساخته می‌شود که نشان می‌دهد برخی بعد از عمل دچار احساسات متناقض می‌شوند، برخی از این عزیزان آخر و عاقبت بدی دارند و ما می‌خواستیم آنها را کمک کنیم. ما حتی توانستیم در تصمیم دو نفر از این افرادی که در مسیر تغییر جنسیت بودند تردید ایجاد کنیم و حالا آنها از اینکه چنین تصمیمی نگرفتند، خوشحال هستند.

آقایی در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: به نظر می‌رسد یکی از جدی‌ترین چالش‌هایی که در آینده به‌صورت جدی‌تر با آن مواجه خواهیم بود، همین مسأله است به ویژه برای دخترها؛ اینکه آنها بعد از عمل به نوعی دچار پشیمانی می‌شوند و این امر شیب پرشتابی دارد. رفتن به سمت عمل تغییر جنسیت شاید در کوتاه مدت باعث ایجاد رضایت افراد ترنس شود اما به تدریج آنها را در دهه‌های بعدی زندگی دچار چالش‌های جدی می‌کند؛ اینکه آیا فرد با از دست دادن‌ها کنار می‌آید یا نه؟ حتی در طول ساخت مستند چند نفر را دیدیم که خودکشی کردند برخی از آنها حتی عمل کرده بودند و برخی در کشورهایی بودند که با این فضاها مشکلی ندارند و حتی آنها را حمایت می‌کنند.

وی مطرح کرد: این افراد در کوتاه مدت از عمل تغییر جنسیت خود اظهار رضایت می‌کنند اما باید بدانیم عمل تغییر جنسیت یک عمل بزرگ است که اندام‌های حساس و بزرگ انسان را دچار تغییر می‌کند، شخصیت سپنتا که در فیلم ما حضور دارد، یک فرد موفق است که از عملش راضی است ولی وقتی با آنها عمیق صحبت می‌کنی و وارد حریم خصوصی آنها مثل زندگی جنسی‌شان می‌شوی، می‌بینی که می‌گویند این یک مسأله شخصی است در حالی که زندگی جنسی یک نکته مهم و تأثیرگذار است، البته که خیلی‌ها در بازه کوتاهی بعد از عمل، از این تغییر اظهار رضایت می‌کنند در حالی که خیلی از موضوعات مبتلا به آن در درازمدت خود را نشان می‌دهد، ضمن اینکه در این فرآیند افرادی که از عمل تغییر جنسیت خود ناراضی هستند، حذف می‌شوند چون باید با خیلی چیزها بجنگند، ممکن است در نهایت ببینند از این تغییر رضایت ندارد در چنین زمانی این افراد فرو می‌ریزند و به همین منوال خودکشی بعد از عمل بیشتر می‌شود.

پیوند به بیرون

• نظام سلطه نهاد خانواده را نهادی یاغی در برابر قدرت می‌داند
• تناقض شبکه ایران اینترنشنال به روایت محسن آقایی، مستندساز ایرانی
• ما با میلیون‌ها رهبر کره شمالی طرفیم! | محسن آقایی