محمدرضا سرشار
| مؤسس و مدیر مسئول انجمن قلم ایران | |
 | |
| زمینه فعالیت | ادبیات داستان‌نویسی |
|---|---|
| ملیت | ایرانی |
| تاریخ تولد | ۲۳ خرداد ۱۳۳۲ (۷۱ سال) |
| محل تولد | کارون |
| محل زندگی | تهران |
| پیشه | نویسنده، پژوهشگر و منتقد ادبی |
| آثار | آنک آن یتیم نظر کرده مهاجر کوچک تشنه دیدار |
محمّدرضا سرشار (زادهٔ ۲۳ خرداد ۱۳۳۲ در کازرون) مشهور به رضا رهگذر، نویسنده، پژوهشگر، منتقد ادبی و گوینده برنامه رادیویی محبوب «قصه‌‌ی ظهر جمعه» است.[۱]
سرشار فعالیت‌های بسیاری در زمینه داستان‌نویسی و آموزش آن، نقد ادبی و داوری آثار ادبی انجام داده و کتاب‌های مشهوری همانند «آنک آن یتیم نظر کرده» و «مهاجر کوچک» را در کارنامه آثار خود دارد.[۲] سرشار برای نگارش کتاب تشنه دیدار برگزیدهٔ اولین دورهٔ کتاب سال ایران شد.
زندگی و تحصیلات
محمدرضا سرشار ۲۳ خرداد ۱۳۳۲ در کازرون به دنیا آمد. او در دو رشته فنی و ریاضی دیپلم گرفت و در دانشگاه علم و صنعت، در رشته مهندسی صنایع پذیرفته شد. علاقه او به نوشتن سبب شد تا تحصیلاتش را در این رشته نیمه‌تمام رها کند و به دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران برود.[۳]
آغاز فعالیت حرفه‌ای
نخستین آثار قلمی سرشار (رهگذر) در سال ۱۳۵۲، در یکی از مجلات هفتگی ادبی بود و اولین کتابش در سال ۱۳۵۵ به چاپ رسید. در مجموع، چهار عنوان کتاب و چند داستان کوتاه از سرشار، در دوران پیش از انقلاب متشر شد.[۴]
سرشار در دوران اوج‌گیری انقلاب اسلامی در سال ۵۷، در اواخر دوره صدارت تیمسار ازهاری دستگیر و اوایل نخست وزیری شاهپور بختیار، همراه با خیل زندانیان سیاسی کشور، آزاد شد.[۵]
در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال۵۷، حدود ۱۴۰ عنوان کتاب دیگر از وی، در قالب داستان، پژوهش، نقد و مباحث نظری ادبی، به شکل تألیف یا ترجمه، و تعدادی نیز (مانند سه شماره گاهنامه داستان، هفت مجلد قصه‌های انقلاب، دو مجلد «سه شنبه‌های دوست داشتنی» و …)به صورت گردآوری و ویرایش غلیظ، برای کودکان و نوجوانان و بزرگسالان منتشر شد.[۶]
وی در سال ۱۳۸۵ نشان درجه يک هنری (معادل دکتری) از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرد و در مراسم بزرگداشتی که در این سال برای محمدرضا سرشار گرفته شد، پيام مقام معظم رهبری با اين جمله بود: «آقای سرشار حق بزرگی بر ادبيات داستانی انقلاب دارند.»[۷]
فعالیت‌های تخصصی
ادبی
- داور ۱۶ دوره «کتاب سال جمهوری اسلامی ایران» طی سال‌های ۱۳۶۲ تا ۱۳۷۶
- عضو هیئت نظارت بر کتاب‌های کودکان و نوجوانان
- یک دوره دبیری جشنوارهٔ کتاب کودک و نوجوانِ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
- تألیف کتاب‌های نقد ادبی نظیر نیم‌نگاهی به هشت سال قصهٔ جنگ، پیش از آنکه سرها بیفتد، فضل‌الله صبحی مهتدی، صمد بهرنگی، آن‌گونه که بود و منظری از ادبیات داستانی پس از انقلاب از جمله این کتاب‌های نقد هستند.
- برگزاری نقدهای تلویزیونی نظیر برنامهٔ تلویزیونی «نقد کتاب چهار» شبکهٔ چهار تلویزیون ایران
- مدرس دانشکدهٔ هنرهای زیبای دانشگاه تهران در سال‌های ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۲
- تدریس در دانشگاه تربیت مدرس، دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدتی را برای استادان زبان فارسی دانشگاه‌های هند و پاکستان در سال ۱۳۷۶
روزنامه‌نگاری
- سردبیر ماهنامهٔ «دانش‌آموز» (۱۳۵۹ و ۱۳۶۰)
- سردبیر گاهنامٔه تخصصی ادبی «قلمرو ادبیات کودکان» (۱۳۶۲ تا ۱۳۶۷)
- سردبیر دوهفته‌نامهٔ «سورهٔ نوجوانان» (۱۳۶۹ تا ۱۳۷۳)
- عضو شورای سردبیری ماهنامهٔ «ادبیات داستانی» (۱۳۷۳ تا ۱۳۷۴)
- سردبیر گاهنامهٔ تخصصی ادبی پژوهشنامه (۱۳۷۵ تا ۱۳۷۶)
- دبیر گروه ادب و هنر روزنامهٔ کیهان (۱۳۷۸)
- عضو شورای سردبیری ماهنامهٔ «ادبیات داستانی» (۱۳۸۱ تا ۱۳۸۶)
- دبیر گروه ادب و هنر روزنامهٔ جوان (۱۳۸۲و ۱۳۸۳)
- سردبیر ماهنامهٔ سروش نوجوان (۱۳۸۲ تا ۱۳۸۳)
- عضو شورای سردبیری روزنامهٔ جوان (۱۳۸۳)
- سردبیر ماهنامهٔ سروش کودکان (۱۳۸۵)
- سردبیر ماهنامهٔ تخصصی «ادبیات داستانی» (۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶)
- سردبیر ماهنامهٔ اقلیم نقد (۱۳۹۳ تا ۱۳۹۴).
تأسیس انجمن‌های آموزشی و ادبی
- مؤسس و مدیر مسئول انجمن قلم ایران
- از مؤسسان «خانهٔ هنر و ادبیات کودک و نوجوان»
- از مؤسسان «دفتر ادبیات کودک و نوجوان»
- مسئول بخش قصهٔ حوزهٔ هنری مرکز (۱۳۶۳ تا ۱۳۶۵) و نیز واحد ادبیات حوزهٔ هنری مرکز (۱۳۶۸ و ۱۳۷۰)
- طراح و بنیانگذار «پیک قصه‌نویسی» حوزهٔ هنری
فیلم‌نامه و داستان نویسی
محمدرضا سرشار در دههٔ ۱۳۹۰ وارد عرصهٔ فیلم‌نامه‌نویسی انیمیشن شد. او تاکنون فیلم‌نامه‌های ذیل را به‌همراه دیگر نویسندگان، به نگارش درآورده‌است:
- تألیف رمان تاریخی «آنک آن یتیم نظرکرده»، این رمان داستان زندگی پیامبر اسلام(ص) است.
- فیلمنامهٔ سریال پویانمایی «بچه‌های ساختمان گلها» در ۹۱ قسمت
- فیلمنامهٔ سریال پویانمایی «شیرین، دختر شرقی» در ۵۲ قسمت
- فیلمنامهٔ سریال پویانمایی «حکایتهای عمو رحمان» در ۱۳ قسمت ـ دربارهٔ کودکی امام حسین(ع)
جوایز و افتخارات
فهرست برخی از جوایز به این شرح است:
- مجموعه داستان «جایزه» کتاب برگزیدهٔ سال ۱۳۶۱ جمهوری اسلامی ایران برای مقطع نوجوان توسط وزارت ارشاد.
- کتاب «تشنهٔ دیدار» کتاب برگزیدهٔ سال ۱۳۶۱ جمهوری اسلامی ایران برای مقطع سنی کودک توسط وزارت ارشاد.
- رمان نوجوانان «هستم اگر می‌روم» کتاب برگزیده برای نوجوانان توسط شورای کودک (سال ۱۳۶۱).
- کتاب «تشنهٔ دیدار» برندهٔ لوح زرین و دیپلم افتخار از نخستین جشنوارهٔ کودک و نوجوان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
- رمان نوجوانان «مهاجر کوچک» برندهٔ لوح زرین و دیپلم افتخار از نخستین جشنوارهٔ کتاب کودک و نوجوان کانون پرورش فکری (سال ۱۳۶۸).
- رمان نوجوانان «مهاجر کوچک» برندهٔ جایزهٔ مشترک مجلات کیهان بچه‌ها و سروش نوجوان (به عنوان یکی از ده کتاب برگزیدهٔ دههٔ اول انقلاب برای نوجوانان) (سال ۱۳۶۷).
- رمان نوجوانان «مهاجر کوچک» برندهٔ لوح زرین دست‌خط امام خمینی، تقدیرنامهٔ وزیر ارشاد و سکهٔ یادبود پنجمین مجتمع هنر و ادبیات دفاع مقدس وزارت ارشاد (سال ۱۳۶۸).
- رمان نوجوانان «مهاجر کوچک» برندهٔ جایزهٔ دوم جشنوارهٔ کتاب بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس در مقطع سنی نوجوانان
- کتاب «نردبان جهان» برندهٔ دیپلم افتخار از دومین جشنوارهٔ کتاب کودک و نوجوان کانون پرورش فکری (سال ۱۳۷۰).
- رمان «یثرب، شهر یادها و یادگارها» برندهٔ جایزهٔ اول نخستین جشنوارهٔ قصه‌های قرآنی، پیامبران و ائمه (ع) در مقطع سنی نوجوانان توسط سازمان حج و اوقاف (سال ۱۳۷۳).
- کتاب «تشنهٔ دیدار» برندهٔ جایزهٔ دوم نخستین جشنوارهٔ قصه‌های قرآنی، پیامبران و ائمه (ع) در مقطع سنی کودکان توسط سازمان حج و اوقاف (سال ۱۳۷۳) و ترجمه‌شده به زبان‌های اردو در هندوستان و انگلیسی در ایران.
- مجموعهٔ ۱۰ جلدی ترجمهٔ «قصه‌های حیوانات در قرآن» برندهٔ دیپلم افتخار از جشنوارهٔ کتاب کودک و نوجوان کانون پرورش فکری (سال ۱۳۷۴).
- منتقد برگزیدهٔ ادبی مطبوعات کشور توسط جشنوارهٔ مطبوعات (سال ۱۳۷۴).
- مجموعهٔ ۱۴ جلدی «از سرزمین نور» کتاب تقدیری وزارت ارشاد (سال ۱۳۷۵).
- رمان نوجوانان «مهاجر کوچک» برندهٔ جایزهٔ اول نخستین سمینار بررسی رمان دفاع مقدس توسط بنیاد جانبازان (به اشتراک یک کتاب دیگر) (سال ۱۳۷۵).
- نخستین منتقد برگزیدهٔ ادبیات کودکان و نوجوانان ایران توسط وزارت ارشاد (سال ۱۳۷۵).
- مجموعهٔ ۱۴ جلدی «از سرزمین نور» برندهٔ دیپلم افتخار از ششمین جشنوارهٔ کتاب کودک و نوجوان کانون پرورش فکری (سال ۱۳۷۶).
- مجموعهٔ ۱۴ جلدی «از سرزمین نور» کتاب برگزیدهٔ سال اولین جشنوارهٔ کتاب شهید حبیب غنی‌پور (سال ۱۳۷۶).
- داستان کوتاه «حضور» داستان تقدیری جشنوارهٔ مهر (یادوارهٔ امام خمینی) (سال ۱۳۷۸).
- رمان نوجوانان «مهاجر کوچک» کتاب برگزیدهٔ جشنوارهٔ ایثار و ادب پایداری توسط وزارت ارشاد (سال ۱۳۷۹).
- سفرنامهٔ «سفر به جنوب» کتاب تقدیری جشنوارهٔ کتاب بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس.
- کتاب «طنابی از آتش» کتاب برگزیدهٔ سال اولین جشنوارهٔ سال اول جشنوارهٔ کتاب مجمع منتظران (سال ۱۳۷۹).
- جلد اول و دوم مجموعهٔ «الفبای قصه‌نویسی» کتاب تقدیری جشنوارهٔ کتاب‌های کمک‌آموزشی رشد.
- رمان «آنک آن یتیم نظرکرده» برندهٔ رتبهٔ اول دومین جشنوارهٔ کتاب سال قصه‌های قرآنی (سال ۱۳۸۴).
- مجموعهٔ ۱۴ جلدی «از سرزمین نور» برندهٔ رتبهٔ دوم دومین جشنوارهٔ کتاب سال قصه‌های قرآنی (سال ۱۳۸۴).
- نویسندهٔ برگزیدهٔ دومین جشنوارهٔ قصه‌های قرآنی (سال ۱۳۸۴).
- رمان «روزگار دراز رنج» کتاب سال مجله‌های سلام بچه‌ها و پوپک (سال ۱۳۸۴).
- منتقد برگزیدهٔ سال خانهٔ کتاب ایران (سال ۱۳۸۵).
- برندهٔ عنوان «فجر آفرین عاشورایی» در حوزهٔ ادبیات توسط شورای فرهنگ عمومی (سال ۱۳۸۵).
- برندهٔ رتبهٔ اول نقد ادبی در جشنوارهٔ مطبوعات (سال ۱۳۸۶).
- برندهٔ رتبهٔ اول مقالهٔ آموزشی در جشنوارهٔ مطبوعات کودک و نوجوان (سال ۱۳۸۶).
- کتاب «ادبیات داستانی ایران پس از انقلاب اسلامی» برگزیدهٔ جایزهٔ کتاب سال جایزه ادبی قلم زرین.
- کتاب «ادبیات داستانی ایران پس از انقلاب اسلامی» کتاب تقدیری سال پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات
پانویس
- ↑ «زندگینامه و دانلود بهترین کتاب‌های محمدرضا سرشار». دریافت‌شده در ۱۵ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «محمدرضا سرشار (رهگذر)». دریافت‌شده در ۱۵ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «کتابراه». دریافت‌شده در ۲ مهر ۱۴۰۳.
- ↑ «محمدرضا سرشار». دریافت‌شده در ۱۵ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «محمدرضا سرشار». دریافت‌شده در ۱۵ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «محمدرضا سرشار». دریافت‌شده در ۱۵ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ «محمدرضا سرشار (رهگذر)». دریافت‌شده در ۱۵ مرداد ۱۴۰۳.
پیوند به بیرون