محمدرضا وحیدزاده
 | |
| ملیت | ایرانی |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۳۶۴ (۳۸–۳۹ سال) |
| محل تولد | تهران |
| تحصیلات |
|
| جوایز |
|
| آدرس اینستاگرام | محمدرضا وحیدزاده |
محمدرضا وحیدزاده (زادۀ ۱۳۶۴ در تهران) نویسنده و شاعر ایرانی است.
معرفی
محمدرضا وحیدزاده، متولد ۱۳۶۴ در تهران، کارشناس زبان و ادبیات فارسی، دانشجوی دکتری پژوهش هنر و عضو پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی، منتقدی است که در کنار شاعری به کار تدریس در دانشگاه و تحقیق و پژوهش در هنر و ادبیات معاصر نیز مشغول است.
او مدیر گروه ادبیات پایداری است و نشریۀ علمی رهپویۀ ادبیات پایداری در دانشگاه سوره را نیز بر عهده دارد.
تالیف‌ها و آثار پژوهشی
- سه مجموعه شعر به نام‌های «اقرار»، «پیشواز» و «دادخواهی».
- سفرنامه‌های «ماهی‌خوران»، «شام ملیتا» و «از این ستون به ستون»
- بیش از ۱۵۰ مقاله و یادداشت در موضوعات مختلف که در مطبوعات منتشر شده است.
وحیدزاده علاوه بر این، دو کتاب پژوهشی دیگر به نام‌های «تاریخ تکوینی شعر انقلاب اسلامی (جلد ۱)» و «نقاشی و اعتراض» را نیز در دست چاپ دارد. او تاکنون در جشنواره‌های ادبی و هنری مختلفی برگزیده شده و در حال حاضر مشغول پژوهش و تحقیق بر روی نشانه‌شناسی فرهنگی هنر انقلاب است.
مقالات علمی ترویجی
- «رمانتیسم انقلابی: نگاهی به شعر قادر طهماسبی» در دست چاپ در شناختنامۀ قادر طهماسبی، در انتشارات شهرستان ادب
- «شعر آیینی عاشورایی و لغزش‌های آن: نگاهی به مجموعه دفاتر غزل‌مرثیه» چاپشده در فصلنامۀ کتاب نقد، سال پانزدهم، شماره ۶۷-۶۸، تابستان و پاییز ۱۳۹۲، ص۵۱
- «روایت بحران و انحطاط: نگاهی به رمان خشم و هیاهوی فاکنر و زمینه‌های شکل‌گیری آن» چاپشده در کتاب «رمان و معنویت» به کوشش محمدقائم خانی، تهران: نوین‌پژوه سینا، مهرماه ۱۳۹۶، ص۱۱
- «مردم؛ بلعنده یا متولی؟» چاپشده در کتاب «جشنواره، مردم و سینمای ملی: گفتارهایی دربارۀ جشنوارۀ عمار» به کوشش دفتر راه، تهران: راهیار، ۱۳۹۸
- «جمع‌گرایی در هنر انقلاب اسلامی: تأملی در امکان فلسفی مشارکت چند مؤلف در آفرینش یک اثر هنری» چاپشده در کتاب «مجموعۀ دوازده شعر بلند انتقادی»، انتشارات کتابستان، ۱۳۹۸
مقالات پژوهشی
- بررسی تأثیر نقاشی دیجیتال بر آثار نسل جدید هنرمندان انقلاب اسلامی بأ تأکید بر آرای والتر بنیامین، رهپویة هنر
- نقد تطبیقی نقاشی انقلاب ایران و انقلاب مکزیک با تمرکز بر آثار دیگو ریورا و کاظم چلیپا، همایش هنر انقلاب اسلامی در دانشگاه سوره
- اثر پژوهشی «سبک‌شناسی هنر انقلاب اسلامی»، «شعر و اعتراض» و «رسم شاعری»
کتاب‌ها
| عنوان اثر | انتشارات | سال انتشار |
|---|---|---|
| اقرار: مجموعه‌شعر | پایتخت | ۱۳۹۵ |
| سبک‌شناسی هنر انقلاب: با نگاهی تطبیقی به شعر و نقاشی دورۀ انقلاب | سوره مهر | ۱۳۹۶ |
| پیشواز: مجموعه‌شعر | شهرستان ادب | ۱۳۹۷ |
| ماهی‌خوران: سفرنامۀ مکران | قاف | ۱۳۹۷ |
| ای نشسته صف اول: مجموعۀ دوازده شعر بلند انتقادی | کتابستان | ۱۳۹۸ |
| شام ملیتا: سفرنامۀ سوریه و لبنان | معارف | ۱۳۹۸ |
| از این ستون به آن ستون: سفرنامۀ پیاده‌روی اربعین | شهید کاظمی | ۱۳۹۸ |
| رسم شاعری: تدوین موضوعی بیانات آیت‌الله خامنه‌ای دربارۀ شعر | کانون اندیشه جوان | ۱۴۰۰ |
| دادخواهی: مجموعه‌شعر | سروش | ۱۴۰۰ |
| شمایل صبح | سوره مهر | ۱۴۰۲ |
| شعر و اعتراض | سوره مهر | ۱۴۰۱ |
فعالیت
- عضو گروه علمی ادبیات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
- محقق و پژوهشگر حوزه هنر و ادبیات معاصر
- مدیر گروه ادبیات پایداری دانشگاه سوره
- مدرس دروس «آشنایی با شعر در ایران و جهان» و «آشنایی با ادبیات معاصر ایران و جهان» در مقطع کارشناسی گروه سینما در دانشگاه سوره از سال ۱۳۹۹
- تدریس درس «نظریه‌ها و نقد ادبی» در مقطع کارشناسی ارشد گروه ادبیات پایداری در دانشگاه سوره از سال ۱۴۰۱
- دبیر گروه ادب و هنر، پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی، از سال ۹۰ تا ۹۲
- معاون فرهنگ و ارتباطات، کانون اندیشة جوان، از سال ۹۲ تا ۹۴
- قائم‌مقام دفتر شعر مؤسسۀ فرهنگی‌هنری شهرستان ادب، از سال ۹۵ تا ۹۸
- دبیرکارگروه مطالعات هنری و ادبی انقلاب، پژوهشکدة فرهنگ و هنر اسلامی، از سال ۹۹ تا کنون
- مدیر داخلی نشریۀ علمی «رهپویۀ ادبیات پایداری»، دانشگاه سوره، از سال ۱۴۰۱ تا کنون
فعالیت در نشریات
- محمدجواد محبت و نقش او در تکوین شعر انقلاب
- روزنامه ایران شماره ۸۱۵۱ (پنج‌شنبه ۲۵ اسفند ۱۴۰۱)، صفحه ۱۶ (صفحه آخر)
- دریبل زدن در دوربرگردان / حاشیه ای بر یادداشت رضا امیرخانی درباره وقایع اخیر
- روزنامه ایران شماره ۸۰۳۱ (پنج‌شنبه ۲۸ مهر ۱۴۰۱)، صفحه ۶ (سیاست)
- همدلی از همزبانی بهتر است
- روزنامه جام جم شماره ۴۹۶۶ (سه‌شنبه ۱۶ آبان ۱۳۹۶)، صفحه ۲۰ (صفحه آخر)
- از آن گلی که شکستید هزار غنچه بروید... / شعری تقدیم به دانشمند هسته ای شهید مصطفی احمدی روشن
- روزنامه کیهان شماره ۲۰۱۲۶ (پنج‌شنبه ۲۹ دی ۱۳۹۰)، صفحه ۱۰ (ادب و هنر)
- قدم زدن‌های مرد دلتنگ
- روزنامه جام جم شماره ۲۹۳۰ (چنج شنبه ۴ شهریور ۱۳۸۹)، صفحه ۸ (شعر جوان)
مربی‌گری‌ها
- مربی دوره‌های آموزشی ششم، هفتم و هشتم آفتابگردان‌ها (شعر جوان انقلاب)
- مربی دورۀ نخست هنرگردان در مؤسسۀ فرهنگی سلوک
- مربی دورۀ آوینی‌شناسی در مدرسۀ علمیه فاطمه‌الزهرای آبادان، توسعه و مبانی غرب مدرن
- مربی رویداد تخصصی «یمن و نقش من»، بخش ادبی، به همت خیریۀ هنر و مدرسۀ علامه حلی
- مربی رویداد ملی گرافیک «برای ایران»، بخش محتوایی، به همت حوزه هنری استان اصفهان
- مربی دورۀ آوینی‌شناسی در حلقۀ مطالعاتی آثار شهید آوینی، انفطار صورت
- مربی رویداد خلاقیت «هزارفردا» (طراحی با هوش مصنوعی و تولید داستان‌های مصور از آینده) به همت دفتر پل
سایر فعالیت‌ها
- مشارکت در ایده‌پردازی و ایفای نقش در مستندگزارش «با ماشین» به کارگردانی حسن حبیب‌زاده
- ایفای نقش در مینی‌سریال «خرده روایت‌ها» به کارگردانی محمدباقر مفیدی‌کیا و تهیه کنندگی سید محمد صادق حسینی
- ایفای نقش در سریال «سرباز» به کارگردانی هادی مقدم‌دوست و تهیه‌کنندگی محمد رضا شفیعی
- ایفای نقش در سریال «امام رضا(ع)»، در اپیزود «مرد تنها» به کارگردانی ابوذر حیدری و تهیه‌کنندگی امیرمهدی پوروزیری
جوایز و افتخارات
- جشنوارۀ شعر جوان انقلاب (تهران)، ۱۳۸۴
- جشنوارۀ شعر رضوی (مشهد)، ۱۳۸۵
- کنگرۀ شعر مقاومت (بوشهر) ۱۳۹۰
- سوگوارۀ ملی اربعین دانشگاهیان (ایلام)، ۱۳۹۶
- کنگرۀ ادبی و هنری یادمان سردار دانشگاه سوره (تهران)، ۱۳۹۸
- کنگرۀ جهانی شعر اهل بیت علیهم السلام (شیراز) ۱۴۰۰
- همایش سوختگان وصل (هجدهمین دوره؛ جاء نصرالله)، ۱۴۰۱
- کنگرۀ شعر «زیر یک سقف» (سومین دوره) ۱۴۰۲
- همکاری به عنوان داور با جشنواره‌ها و رقابت‌های ادبی و هنری:
- داوری بخش شعر در جشنوارۀ ادبی ریحانه در سال ۹۱
- داوری بخش شعر در سومین یادوارۀ سراسری فرهنگی‌هنری طلوع خرداد در سال ۹۴
- داوری و انتخاب اعضای هفتمین و هشتمین دورۀ آموزشی شعر جوان انقلاب (آفتابگردان‌ها) ۹۶ تا ۹۸
- داوری بخش ویژۀ دفاع مقدس در پانزدهمین جشنوارۀ بین‌المللی شعر فجر (چهره‌های برتر چهل‌سال شعر دفاع مقدس) ۹۹
- داوری بخش ادبی در رویداد هنری «شهید عزیز ما» به همت هیئت هنر و حوزه هنری تهران ۱۴۰۰
- داوری بخش ادبی جشنوارۀ «آرمانِ روح‌الله»، به همت دفتر راه ۱۴۰۱
گفتاورد
گفت‌وگو درباره هنر انقلاب اسلامی
وحیدزاده در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری مهر ضمن اشاره به اینکه هنر انقلاب به اذعان دوست و دشمن یک مکتب جدی است درباره کتاب «شمایل صبح» گفت:
بخش زیادی از داشته‌های هنر انقلاب در ذهن هنرمندانی وجود دارد که شاید خودشان اهل نوشتار و مباحثه نباشند و این داشته‌ها حاصل تجارب شخصی‌شان است. پس به عنوان یک ثروت معنوی و داشته‌های فرهنگی در انقلاب اسلامی لازم است آنها را جمع‌آوری و ثبت کنیم. خب یک راه انجام این مهم، تاریخ شفاهی است. بنابراین تلاش کردیم با هنرمندانی که تجارب زیسته خاصی دارند که به آسانی هم به دست نیامده به گفتگو بنشینیم تا زمینه‌ای برای گردآوری این تجارب فراهم شود.
چرا قالب تاریخ شفاهی را برای این کتاب در نظر گرفتید؟
ببینید در بحث فرهنگ و هنر انقلاب اسلامی ما دچار خلأ هستیم و کارهای زیادی در این بخش‌ها انجام نشده است. از آنجایی که یکی از کارکردهای تاریخ شفاهی، پر کردن چنین خلأهایی است این قالب برای کتاب انتخاب شد.
هنر انقلاب همچنان استمرار دارد، از آنجایی که در این کتاب به بخشی از هنر انقلاب پرداخته شده آیا قرار است تجربیات جدیدی به پرونده شمایل صبح اضافه شود و همچنان ثبت تجربیات هنر انقلاب ادامه دار خواهد بود یا خیر؟
مسأله تداوم و استمرار هنر انقلاب مسئله مهمی است که ذهن مرا نیز درگیر کرده است و سعی می‌کنم به اندازه خودم چه در مطالعات و نوشته‌ها و چه فعالیت‌هایی که در پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی داریم به آن توجه کنم. مثلاً مجموعه جلسات دیدار سعی می‌کند هنر امروز را که در صحنه است مورد توجه قرار دهد و سعی می‌کنیم از اتفاقات روز به ویژه جریان زنده هنر انقلاب اسلامی دور نباشیم.
اما تاریخ شفاهی با میراث سر و کار دارد و سعی می‌کند به سراغ آنچه که به تثبیت رسیده و در معرض آسیب است برود. بنابراین بیشتر به هنر دهه ۵۰ و ۶۰ یا نهایتاً دهه ۷۰ می‌پردازد و سعی می‌کند به آرا و نظرات هنرمندان پیشکسوت انقلاب اسلامی توجه داشته باشد. متأسفانه در این مقاطع که نام برده شده کارهای نشده بسیاری را داریم که اگر چندین مجموعه بخواهند بر روی آن فعالیت کنند بازهم حجم زیادی از کارهای انجام نشده باقی می‌ماند به همین دلیل فعلاً سراغ جریان‌های جدیدتر برای تاریخ شفاهی نمی‌رویم. به نظرتان چه ضرورتی برای ثبت جریان هنر انقلاب وجود دارد؟
هنر انقلاب اسلامی به اذعان دوست و دشمن یک مکتب هنری جدی است. بسیاری از اتفاقات کوچک‌تر از این در نقاط مختلف دنیا انجام شده و در تاریخ هنر ثبت شده و کرسی مطالعاتی برای آن تشکیل شده است. بنابراین به میراث فرهنگی و هنری در هر گوشه دنیا توجه جدی می‌شود؛ ما نیز باید متوجه ارزش‌های معنوی این میراث فرهنگی‌هنری برای شناخت ابعاد و زوایای وقایع جهت ادامه راه و پیمودن بهتر این مسیر باشیم چراکه هنر انقلاب متوقف نشده است و ادامه دارد.
هنرمندانی که با آنها گفتگو کردید، از چه طریق انتخاب شدند؟
سعی کردیم در رشته‌های مختلف اساتید باتجربه را پیدا کنیم، به این ترتیب بهترین و برجسته‌ترین افراد هر حوزه‌ای را رصد می‌کردیم و پس از آن انتخاب‌ها شکل گرفت. برای مثال در رشته‌های تصویرسازی، عکاسی و گرافیک؛ بنا بر اقتضا افرادی انتخاب شدند که مثلاً آقای رجبی قبل از آن و در کتاب تجسم حماسه به سراغشان نرفته بودند. همچنین میزان دسترسی و امکان گفتگو، در عین جایگاه هنری افراد هم در انتخاب‌ها بی‌تأثیر نبود. مثلاً هنرمندی که در ایران نبود، نمی‌توانست در دایره انتخاب‌های ما قرار بگیرد.
چرا سراغ هنرمندان حوزه هنرهای تجسمی رفتید؟
همان‌طور که گفتم راجع به هنر انقلاب و فرهنگ انقلاب کارهای کمی شکل گرفته است، در هنرهای تجسمی این کمبودها بیشتر احساس می‌شود؛ چراکه هنرهای تجسمی بر خلاف ادبیات، شعر، داستان و سینما بیشتر با آثار در ارتباط بوده و با کلام و گفتار کمتر، برای همین داده‌های کمتری در این بخش داریم و خلأ بیشتر احساس می‌شود بنابراین به سراغ هنرمندان هنرهای تجسمی رفتیم که خودش هم نقش مهمی در شکل‌گیری هویت هنر انقلاب اسلامی دارد.
مخاطبان این کتاب چه کسانی هستند؟
این کتاب عمومی نیست، مخاطب تخصصی دارد و می‌تواند دستمایه کارهای پژوهشی بعدی باشد. برای مثال پژوهشگران و محققان برای کارهای نظری بعدی از این کتاب استفاده کنند. علاقه مندان و دوستداران هنر انقلاب هم که در این زمینه کار می‌کنند چنانچه بخواهند به صورت مستقیم در جریان آرا و تجارب هنرمندان برجسته این حوزه قرار بگیرند یا نظرات آنها الهام بخش فعالیت‌هایشان باشد می‌توانند از این کتاب استفاده کنند، بنابراین این کتاب برای دانشجویان هنر و علاقه مندان فرهنگ و هنر انقلاب جذاب است.[۱]نمونه‌ای از اشعار
پانویس
- ↑ هنر انقلاب به اذعان دوست و دشمن یک مکتب جدی است، تاریخ انتشار: ۸ مرداد ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید: ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
- ↑ «اشعار محمدرضا وحیدزاده». دریافت‌شده در ۱۸ خرداد ۱۴۰۳.
پیوند به بیرون
- فرهنگ‌وهنرادبیاتگفتگو با محمدرضا وحیدزاده، نویسنده کتاب «شعر و اعتراض».
- باید از ترجمه عبور کرده و به هویت فرهنگی خود برسیم.
- جریان هنر انقلاب امروز نیاز به واکاوی دارد.
- رابطه مستقیم هنر و ادبیات با هویت تمدن ایرانی.