محمدعلی اراکی
 | |
| نام کامل | محمدعلی مصلحی اراکی |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱ دی ۱۲۷۳ |
| زادگاه | اراک |
| تاریخ وفات | ۸ آذر ۱۳۷۳ |
| شهر وفات | قم |
| محل دفن | حرم حضرت معصومه(س) |
| خویشاوندان سرشناس | عبدالکریم حائری یزدی • سید محمدتقی خوانساری(داماد) |
| استادان | محمدباقر اراکی سلطان‌آبادی • عبدالکریم حائری یزدی |
| شاگردان | محمدتقی ستوده • رضا استادی • علی‌پناه اشتهاردی • محمدصادق حائری شیرازی |
| تالیفات | حاشیه بر دررالفوائد شیخ عبدالکریم حائری، حاشیه بر عروة الوثقی، رساله استفتائات، کتاب النکاح و الطلاق، کتاب الصلاة |
| سیاسی | امام جمعه قم؛ مرجع تقلید |
محمدعلی مصلحی اراکی (۱ دی ۱۲۷۳ - ۸ آذر ۱۳۷۳) از مراجع تقلید شیعه معاصر و از شاگردان شیخ عبدالکریم حائری بود. ایشان پس از وفات آیت الله سید محمدتقی خوانساری، به تدریس خارج فقه و اصول پرداخت. محمدعلی اراکی امام جماعت مسجد امام حسن عسکری(ع) قم بود. وی همچنین نماز جمعه را واجب می‌دانست و در همین مسجد نماز جمعه اقامه می‌کرد. وی در تأسیس حوزه علمیه قم نقش مهمی داشت.
زیست علمی
آموزش قرآن زیر نظر برادرش آیت الله حاج آقا صابر اراکی
ایشان سال ها در درس آیت الله العظمی آقا نورالدین اراكی و آیت الله العظمی شیخ عبدالكریم حائری یزدی شركت
آموزش خواندن و نوشتن توسط آقاعماد، شوهر خواهر خود،
حضور در درس آقا شیخ جعفر و شیخ عباس ادریس‌آبادی جهت یادگیری بخشی از مقدمات حوزوی.[۱]
آموزش شرح منظومه ملا هادی سبزواری نزد اساتیدی نظیر محمدباقر اراکی سلطان‌آبادی، مشهور به سلطان‌العلمای و نورالدین اراکی.[۲]
حضور در درس عبدالکریم حائری یزدی در ۲۰ سالگی به مدت ۸ سال
آموزش مباحث طهارت و نکاح نزد سید محمدتقی خوانساری[۳]
تدریس و شاگردان
وی پس از درگذشت آیت‌الله خوانساری، به تدریس نکاح، مکاسب محرمه، بیع، خیارات، طهارت، اجاره و حج پرداخت و در مدرسه فیضیه، خارج اصول تدریس می‌کرد.[۴] برخی از شاگردان اراکی عبارتند از:
آثار علمی
- تقریرات درس آیت الله شیخ محمد سلطان العلما
- تقریرات درس فقه آیت الله شیخ عبدالكریم حائری یزدی
- تقریرات درس اصول فقه آیت الله شیخ عبدالكریم حائری یزدی
- حاشیه بر «دررالاصول» نوشته آیت الله شیخ عبدالكریم حائری یزدی
- تقریرات درس فقه آیت الله سید محمدتقی خوانساری
- حاشیه بر «عروه الوثقی»
- شرح «عروه الوثقی»
- توضیح المسائل
- مناسك حج
- رساله استفتائات
- مقدمه بر كتاب «القرآن والعقل» نوشته آیت الله سید نورالدین اراكی
- النكاح والطلاق
- کتاب الصلاة
فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی
- همراهی آیت‌الله حائری یزدی در تأسیس حوزه علمیه قم.[۸]
- برپایی نماز جمعه پس از درگذشت آیت‌الله خوانساری، و واجب دانستن اقامه آن در عصر غیبت
- اولین امام جمعه شهر قم پس از انقلاب اسلامی ایران.[۹]
- اقامه نماز جماعت در مکان‌هایی همچون کنار مقبره عبدالکریم حائری، بقعه شاه عباس (مسجد امام خمینی)، مدرسه فیضیه و مسجد امام حسن عسکری قم
- مطرح کردن مسئله قیام و مبارزه علیه اعمال خلاف شرع دوره پهلوی دوم به همراه آیت‌الله خوانساری، با آیت‌الله بروجردی، بعد از مهاجرت آیت‌الله بروجردی به قم.[۱۰]
- صدور اعلامیه و خواستار حذف دماده قسم به قرآن در لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی،در آذر ۱۳۴۱[۱۱]
- تنفیذ احکام صادره از سوی امام خمینی راجع به اجازات کتبی امور حسبیه و اخذ وجوه شرعیه که امام خمینی به ائمه جمعه و علمای مورد اعتمادشان در حوزه علمیه قم و شهرستان‌ها داده بودند.[۱۲]
درگذشت
محمدعلی اراکی در ۱ آبان سال ۱۳۷۳ بر اثر ضایعه عروقی در بیمارستان بستری شد و در نیمه‌شب سه‌شنبه، ۸ آذر ۱۳۷۳[۱۳] درگذشت. محمدتقی بهجت بر پیکرش نماز خواند و در جوار حرم حضرت معصومه(س) در کنار قبور عبدالکریم حائری یزدی و سید محمدتقی خوانساری دفن شد.
پانویس
- ↑ انصاری قمی، «شیخ الفقها و المجتهدین آیت الله العظمی شیخ محمدعلی اراکی»، ۱۳۷۳ش، ص۹۵.
- ↑ انصاری قمی، «شیخ الفقها و المجتهدین آیت الله العظمی شیخ محمدعلی اراکی»، ۱۳۷۳ش، ص۳۴.
- ↑ انصاری قمی، «شیخ الفقها و المجتهدین آیت الله العظمی شیخ محمدعلی اراکی»، ۱۳۷۳ش، ص۹۵.
- ↑ انصاری قمی، «شیخ الفقها و المجتهدین آیت‌الله العظمی شیخ محمدعلی اراکی»، ۱۳۷۳ش، ص۹۵.
- ↑ صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۴۰.
- ↑ صدرایی خویی، آیت‌الله اراکی (یک قرن وارستگی)، باهمکاری ابوالفضل حافظیان، ۱۳۷۴ش، ۶۸-۷۳.
- ↑ پروین‌زاد، نظریه‌پردازی در علوم انسانی، ۱۳۸۲، ص۶.
- ↑ صدرایی خویی، آیت‌الله اراکی (یک قرن وارستگی)، باهمکاری ابوالفضل حافظیان، ۱۳۷۴ش، ص۷۷.
- ↑ «نگاهی به تاریخچه نمازجمعه شهر مقدس قم». دریافت‌شده در ۲۰ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ صدرایی خویی، آیت‌الله اراکی (یک قرن وارستگی)، باهمکاری ابوالفضل حافظیان، ۱۳۷۴ش، ص۴۹.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۱، ص۴۹.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج ۱، ص۹۱.
- ↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۶۱۹.