محمدعلی تسخیری

از یاقوت
محمدعلی تسخیری
ملیتعراقی
تاریخ تولد۲۷ مهر ۱۳۲۳ ‏(۷۹ سال)
محل تولدنجف
محل درگذشتتهران
تاریخ درگذشت۲۸ مرداد ۱۳۹۹
مدفنقم، حرم حضرت معصومه
پیشهسیاست‌مدار
تحصیلاتاجتهاد


محمدعلی تسخیری (۲۷ مهر ۱۳۲۳ – ۲۸ مرداد ۱۳۹۹) روحانی شیعه و دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و نیز دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت بود. وی برای اداره فعالیت‌های فرهنگی خارج از کشور، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی را در سال ۱۳۷۴ تأسیس کرد.

تسخیری از تیر ۱۳۹۱ تا زمان درگذشتش مشاور عالی رهبر ایران در امور جهان اسلام را عهده‌دار بود.

زندگی و تحصیلات

محمدعلی تسخیری در ۲۷ مهر ۱۳۲۳ در نجف زاده شد و به‌سبب عارضه قلبی، بامداد روز ۲۸ مرداد ۱۳۹۹ در ۷۵ سالگی درگذشت.[۱]

پدرش علی‌اکبر تسخیری تنکابنی از اهالی رامسر و مادرش، انسیه‌بیگم از اهالی اصفهان بود. وی در دوران کودکی، روخوانی قرآن را فراگرفت. محمدعلی سپس تحصیلات ابتدایی را در مدرسه «منتدی النشر» که با مدیریت محمدرضا مظفر اداره می‌شد به پایان رساند. او در آنجا، علاوه‌بر مظفر، زیر نظر استادانی چون الغبان و شیخ مطر درس خواند و سپس آموزش متوسطه را در دبیرستان شبانه «خورنق» پی گرفت.[۲]

در سال ۱۳۴۱ دوره دبیرستان را به فرجام برد. آن‌گاه وارد دانشکده فقه شد و در رشته زبان عربی و علوم در علوم اسلامی به تحصیل پرداخت. هم‌زمان فراگیری درس‌های حوزوی را نیز آغاز کرد. او زیر نظر استادانی چون مجتبی لنکرانی و کاظم تبریزی، دوره سطح را به پایان رساند و به درس خارج فقه راه یافت.[۳] این عالم شیعی، بیشتر از ۳۰ قصیده (به زبان عربی) سروده‌است و شعرهای وی در دیوانی با عنوان «اوراق و اعماق» انتشار یافت.[۴]

سوابق اجرایی و مسئولیت‌ها

مهم‌ترین سوابق و فعالیت‌های محمدعلی تسخیری عبارت‌اند از:

  1. انتشار مجله عربی‌زبان الهادی: تسخیری فعالیت دینی و فرهنگی خود را در شهر قم و در مؤسسه دارالتبلیغ اسلامی و با انتشار مجله عربی‌زبان الهادی آغاز کرد.
  2. معاونت بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامی(از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۷۰)
  3. دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت به‌مدت ۹ سال و عضو شورای عالی آن: وی در سال ۱۳۶۹، مجمع جهانی اهل بیت را با همکاری افرادی مانند سید محمدباقر حکیم بنیاد گذاشت و خود به عنوان دبیرکل این مجمع برگزیده شد.[۵]
  4. تأسیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلام و ریاست آن از سال ۱۳۷۳ تا ۱۳۸۰: تسخیری در سال ۱۳۷۴ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی را تأسیس کرد تا فعالیت‌های فرهنگی خارج از کشور در یک سازمان اداره شود. [۶]
  5. دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلام:(۱۳۸۰ الی ۱۳۹۱) وی در سال ۱۳۸۰ از سوی رهبر ایران، آیت‌الله خامنه‌ای، به سمت دبیر کلی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی انتخاب شد.
  6. مشاور عالی رهبر ایران در امور جهان اسلام: تسخیری در تاریخ ۲۴ تیر ۱۳۹۱ از دبیری مجمع تقریب مذاهب کنار رفت و به سِمت مشاور عالی رهبر ایران، آیت‌الله خامنه‌ای در امور جهان اسلام گماشته شد. [۷]

دیگر مناصب فرهنگی، تبلیغی و اجرایی که تسخیری فعالیت کرده است عبارت‌اند از:[۸]

  • عضو مجلس خبرگان رهبری به نمایندگی از استان گیلان (دوره سوم).
  • معاون بین‌الملل دفتر رهبر ایران، آیت‌الله خامنه‌ای، از سال ۱۳۶۹.
  • مشاور عالی امور بین‌الملل بعثه ایت‌الله خامنه‌ای در امور حج و معاون بین‌الملل آن.
  • مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور بین‌الملل
  • رئیس کمیته فرهنگی هشتمین کنفرانس سران اسلامی در تهران
  • رئیس کمیته هماهنگی فعالیت‌های مشترک اسلامی در سازمان کنفرانس اسلامی(به مدت ۵ سال)
  • رئیس هیئت امنای دانشکده اصول دین ـ تهران – پس از رحلت علامه عسکری
  • رئیس هیئت امنای دانشگاه مذاهب اسلامی.
  • عضو مجمع فقه اسلامی جده از زمان تأسیس ۱۳۶۲ تاکنون و نماینده حوزه‌های علمیه ایران و نماینده رسمی مذهب شیعه اثناعشری در آن.
  • استاد دانشگاه امام صادق(ع) در رشته فقه مقارن.
  • استاد دانشگاه تربیت مدرس در رشته اقتصاد اسلامی.
  • عضو کمیته فقهی بانک جهانی توسعه اسلامی.
  • عضو دائمی کمیته «بررسی چالش‌های قرن ۲۱» کارشناسان سازمان کنفرانس اسلامی.
  • عضو مجلس شرعی هیئت حسابرسی مؤسسات مالی در بحرین
  • رئیس شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی

آثار

کتاب‌ها

  • اقلیت‌های مسلمان، راهکارها و مشکلات
  • ایده‌های گفتگو با دیگران
  • دربارهٔ وحدت و تقریب مذاهب اسلامی
  • رسالت ما تقریب در اندیشه‌ها، انسجام در عمل
  • در پرتو قانون اساسی

مقالات

برخی از مقالات او عبارت‌اند از:

  • لزوم گفتگوی پیروان ادیان ابراهیمی
  • گام‌های مطلوب برای تحقق امنیت اجتماعی
  • یاد خدا راه کمال (مطالعه‌ای در احادیث مربوط به یاد خدا)
  • معرفی هیئت
  • هویت از خطر روزمرگی تا پیامدهای افراط‌گرایی
  • همسنگی در حقوق و وظایف زن در پرتو منشور حقوق بشر اسلامی
  • وظایف عمومی دولت در عرصه اقتصاد
  • وضعیت زن مسلمان و نقش وی در اجتماع
  • وجدانیت حقوق مخالف تجاوز به مقدسات است
  • نمودهای تعادل در قانون اساسی ایران
  • نگاهی به مقدمه علامه ابن‌میثم در شرح خود بر نهج البلاغه
  • نقش تمدنی امت اسلامی‌ در جهان آینده
  • نشانه‌های هماهنگی در بررسی قانون اساسی جمهوری اسلامی‌ ایران
  • زن مسلمان و چالش‌های جهانی با نگاهی به برخی عهدنامه‌های بین‌المللی
  • روابط پیشوایان مذاهب در سده‌های اسلامی نخستین
  • روابط پیشوایان دینی و علما با یکدیگر در ادوار گذشته با تأکید بر شهیدین
  • رابطه با دیگران در چارچوب صلح، عنصر اصلی توسعه
  • رابطه اسلام و غرب
  • رابطه اسلام و غرب و وظیفه مسلمانان
  • رابطه اسلام و غرب، تأملی در یک دیدگاه غربی
  • خیزش اسلامی و رسانه‌ها
  • خیزش اسلامی و تجدّدگرایی
  • خیزش اسلامی: علل، نمودها و تداوم آن
  • خاطرات یک زندانی از باغ‌موزه زندان قصر النهایه بغداد
  • آینده رابطهٔ بین اسلام و غرب با نگاهی ویژه به کتاب آیندهٔ اسلام و غربِ شیرین هانتر
  • آراء و اندیشه‌های ابوالکلام آزاد و سهم او در اشاعه معارف اسلامی در هند
  • حوادث تروریستی، مسایل پیرامونی آن، و برخورد انسانی

پانویس

  1. «آیت‌الله محمد علی تسخیری درگذشت». خبرگزاری مهر. ۲۸ مرداد ۱۳۹۹.
  2. «آیت الله تسخیری مشاور عالی رهبر انقلاب دار فانی را وداع گفت». همشهری آنلاین. ۲۸ مرداد ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۲۱ مرداد ۱۴۰۳.
  3. «محمدعلی تسخیری - دانشنامهٔ اسلامی». wiki.ahlolbait.com. دریافت‌شده در ۲۱ مرداد ۱۴۰۳.
  4. آیت‌الله تسخیری تابناک
  5. «مروری بر زندگی‌نامه و فعالیت‌های مرحوم آیت‌الله تسخیری». ایسنا. ۲۸ مرداد ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۲۱ مرداد ۱۴۰۳.
  6. «مروری بر زندگی‌نامه و فعالیت‌های مرحوم آیت‌الله تسخیری». ایسنا. ۲۸ مرداد ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۲۱ مرداد ۱۴۰۳.
  7. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ آبان ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۲۱ مرداد ۱۴۰۳.
  8. «مروری بر زندگینامه و فعالیت‌های مرحوم آیت الله تسخیری». ۲۸ مرداد ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۲۱ مرداد ۱۴۰۳.

پیوند به بیرون