محمدمهدی آصفی

محمدمهدی آصفی

نام کامل	محمدمهدی آصفی بروجردی
تاریخ تولد	۱۳۱۷ ‏(۸۵–۸۶ سال)
زادگاه	نجف
تاریخ وفات	۱۳۹۴ شمسی
شهر وفات	نجف
محل دفن	وادی السلام
استادان	سید ابوالقاسم خویی سید محسن حکیم امام خمینی سید عبدالله شیرازی
محل تحصیل	نجف، قم
تالیفات	سلسله کتب فی رحاب القرآن مباحث جدید قرآنی دنیای اسلام و تهاجم فرهنگی غرب

محمدمهدی آصفی (۱۳۱۷ -۱۳۹۴ش) از مجتهدان حوزه علمیه نجف و از فعالان سیاسی در عراق بود. آصفی در فقه، اصول، تفسیر و فلسفه و برخی مسائل اقتصادی و اجتماعی صاحب‌نظر و دارای تألیفات است. آصفی از روحانیان فعال علیه حزب بعث عراق بود و مدتی نیز به عنوان یکی از اعضای اصلی حزب الدعوة الاسلامیة فعالیت می‌کرد. آصفی در ایران و کویت فعالیت دینی و اجتماعی داشت و بعد از سقوط حکومت حزب بعث به عراق بازگشت. آصفی همچنین از اعضای شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت و نیز مدتی دبیرکل آن بود.

زندگی‌ و تحصیلات

محمدمهدی آصفی در سال ۱۳۱۷ شمسی در نجف به دنیا آمد. پدرش علی‌محمد بروجردی آصفی از علمای نجف بود. مادرش نیز دختر شیخ محمدتقی بروجردی بود که از عالمان حوزه علمیه نجف به شمار می‌آمد. او تحصیلات حوزوی را در نجف شروع کرد و همزمان در دانشگاه بغداد در رشته معارف اسلامی تا دوره فوق لیسانس تحصیل نمود. او اجازه اجتهاد خود را از میرزا هاشم آملی و شیخ مرتضی آل یاسین دریافت کرد.

آصفی در سال ۱۳۴۹شمسی به دستور دولت عراق به‌همراه عراقی‌های ایرانی الاصل از عراق اخراج شد و سال‌ها در ایران و کویت زندگی کرد. او پس از سقوط حکومت صدام حسین به عراق بازگشت و در حوزه علمیه نجف به فعالیت‌های علمی مشغول شد.

اساتید

• محمدرضا مظفر
• مسلم ملکوتی
• مجتبی لنکرانی
• سید اسدالله مدنی
• سید ابوالقاسم خویی
• سید روح‌الله موسوی خمینی
• سید عبدالله موسوی شیرازی
• حسین حلی
• میرزا باقر زنجانی
• سید محسن طباطبائی حکیم
• سید محسن حکیم
• سید محمد روحانی
• میرزا هاشم آملی

وفات

محمد مهدی آصفی در ۱۴ خرداد سال ۱۳۹۴ش مصادف با ۱۶ شعبان سال ۱۴۳۶ق درگذشت. پیکر او در جمعه ۱۶ خرداد در قم تشییع و بعد از اقامه نماز میت توسط ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید شیعه برای تدفین به نجف منتقل شد. و پس از آنکه محمداسحاق فیاض| محمداسحاق فياض از مراجع تقلید شیعه در نجف، بر او نماز گزارد، در قبرستان وادی السلام دفن گردید.

آثار

از آصفی تا کنون بیش از ۳۷ مقاله علمی منتشر شده است. او همچنین کتاب‌های متعددی در حوزه‌های مختلف فکری نگاشته است.

بیشتر آثار او به زبان عربی است. برخی از این آثار به زبان‌های دیگر از جمله فارسی و اردو ترجمه شده است:

• ملکیة الارض فی الاسلام
• فی رحاب القرآن . از ترجمه این اثر چهارده جلدی با نام «در آینه وحی» در مراسم بزرگداشت آصفی رونمایی شد.
• الاجتهاد و التقلید و سلطات الفقیه و صلاحیاته
• الاصر و الاغلال
• الامة الواحده والموقف من الفتنة الطائفیه
• الانتظار الموجه
• التحدیات المعاصره و مشروع المواجهة الاسلامیه
• الجسور الثلاثه، قصة الغارة الحضاریه علی العالم الاسلامی
• الدعا عند اهل البیت علیهم السلام
• الکلمة الطیبه فی القرآن
• فی رحاب عاشورا
• ولایة الامر: دراسة فقهیة مقارنه
• مشروع الوحدة الاسلامیه ثقافیا و سیاسیا .

فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی

عضویت در حزب الدعوه

محمد مهدی آصفی در سال ۱۳۵۴ / ۱۹۵۷م از اعضای رهبری کل (القیادة العامة) حزب الدعوة الاسلامیة بود. در مهر-آبان سال ۱۳۵۷ ه‍.ش/ اکتبر ۱۹۷۸م حزب الدعوة طی بیانیه‌ای حمایت کامل خود را از انقلاب اسلامی ایران اعلام کرد و محمد مهدی آصفی به نمایندگی از این حزب به پاریس رفت و ضمن دیدار با امام خمینی پشتیبانی حزب را از ایشان به اطلاع وی رساند.

با به قدرت رسیدن صدام حسین در عراق در ۲۵ تیر ۱۳۵۸ / ۱۶ ژوئیه ۱۹۷۹م، روند سرکوب حزب شدت گرفت و واکنش حزب در پیش گرفتن مبارزۀ مسلحانه بود. رژیم صدام اعضای حزب را دستگیر و صدها تن از آنان را پس از محاکمه‌های فرمایشی اعدام کرد. در چنین اوضاعی، حزب الدعوة مرکز فعالیت خود را به ایران منتقل کرد و محمد مهدی آصفی در تابستان ۱۳۵۸ ه‍.ش/ ۱۹۷۹ به ایران آمد.

محمد مهدی آصفی در ساختار جدید حزب الدعوه عضو شورای مرکزی و در ۱۳۵۹ ه‍.ش / ۱۹۸۰ م سخنگوی رسمی حزب شد. وی در انتخابات بهمن اسفند ۱۳۵۹ ه‍.ش/ فوریۀ ۱۹۸۱ م جزء ۱۲ عضو شورای عالی رهبری برگزیده شد. وی همچنین به عنوان یکی از اعضای شورای فقهی این حزب انتخاب شد. آصفی به خاطر اختلافاتی که در کنگرۀ عمومی حزب در ۱۳۶۸ ه‍.ش / ۱۹۸۹ م پیش آمد، از سخنگویی حزب کناره گیری کرد.

عضویت در مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام

آیت‌الله محمد مهدی آصفی از سال ۱۳۸۱ تا ابتدای سال ۱۳۸۳ دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت و تا پایان عمر نیز عضو شورای عالی این مجمع بود.

تأسیس مؤسسه خیریه امام باقر(ع)

مؤسسه خیریه امام باقر(ع) تحت نظارت محمدمهدی آصفی تأسیس شده و تقریباً ۶۷۰۰ خانواده پناهنده عراقی و افغانی را در بیش از ۳۳ نقطه از ایران سرویس‌دهی می‌کند. ایجاد مجتمع‌های مسکونی (حدود ۱۱۰ واحد مسکونی) برای ایتام در قم و ۲۲۰ واحد مسکونی برای کمک‌های مادی و معنوی به مؤمنین در داخل عراق و داخل کشور افغانستان از دیگر فعالیت‌های این مؤسسه است.

بزرگداشت

در ۲۹ آبان سال ۱۳۹۳ش آیین بزرگداشتی برای آصفی با عنوان کنگره اسوه زهد، جهاد و اجتهاد در قم برگزار شد. این همایش به‌کوشش مجمع جهانی اهل‌بیت علیهم السلام، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، جامعة المصطفی العالمیة و مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه برگزار شد.

در هفدهمین دوره همایش کتاب سال حوزه که در سال ۱۳۹۴ش در شهر قم برگزار شد محمد مهدی آصفی به عنوان شخصیت برجسته علمی حوزه معرفی شد و به پاس خدمات علمی، فرهنگی، تدریس و تألیفات مورد تقدیر در این دوره از همایش قرار گرفت.

پیوند به بیرون

• بررسی کارنامه قرآن‌پژوهی محمدمهدی آصفی
• سایت کنگره بزرگداشت آیت الله آصفی
• شیخ آصفی؛ مردی که چهره خداوند در فقرا برایش تجلی کرد