مهدی حمزه

مهدی حمزه

ملیت	ایرانی
پیشه	فیلمنامه‌نویس نویسنده

مهدی حمزه فیلمنامه‌نویس و نویسنده سینما و تلویزیون اهل ایران است. از مهم‌ترین آثار مهدی حمزه می‌توان به فعالیت در سریال پرده‌نشین، سریال غیر علنی و سریال مقصد اشاره کرد.

فعالیت تخصصی

سینمایی

سال	عنوان	کارگردان
۱۳۹۳	پرده‌نشین	بهروز شعیبی
۱۳۹۷	دلدار	نوید محمودی، جمشید محمودی
۱۴۰۰	بی‌نشان	راما قویدل
۱۳۹۸	زیر همکف	بهمن گودرزی
۱۳۹۶	رنج پنهان	بیژن میرباقری
۱۳۹۳	مردان آفتاب

تلویزیونی

سال	عنوان	کارگردان
۱۳۹۴	غیر علنی	مهرداد خوشبخت
۱۳۹۹	نجلا	خیرالله تقیانی‌پور

گفت‌وگو درباره نگارش فیلنامه مناسبتی

حمزه در پاسخ به این سوال که نگارش فیلمنامه مناسبتی چه تفاوت‌هایی با نوشتن برای دیگر آثار سریالی دارد، گفت:

نوشتن فیلم‌های مناسبتی سخت‌تر است. چون با یکسری باورها و اعتقادات سر و کار دارد که موجب می‌‌شود با حساسیت بیشتری نوشته شود. این آثار مخاطبان زیادی دارد و در زمان خاصی روی آنتن می‌رود. البته من در سریال‌هایی که تاکنون برای مناسبت‌ها نوشتم، در چند مورد به طور مستقیم به موضوعات مذهبی ورود پیدا کردم و در مواردی ملودرام نوشته شد که در فضا و موقعیت‌های مذهبی بود.

در سریال «پرده نشین» وارد لوکیشن و شخصیت‌هایی با پس زمینه مذهبی می‌‌شویم و داستان درباره مفاهیمی مرتبط با اعتقادات دینی است.

در «پرده نشین» و سریال «بی نشان» که به زودی پخش می‌‌شود، با وجود این که کارها در فضای مذهبی است، ولی نمایش عزاداری ایام محرم و فضای محرمی نداشت، اما به لحاظ مضمون در «پرده‌نشین» و «بی نشان» این ارتباط با محرم وجود دارد. اما در «نجلا۱» که سرپرست نویسندگان بودم، به طور مستقیم به موضوع اصلی محرم و پیاده روی اربعین پرداخته شد.

-در برخی از سریال‌های مناسبتی و به طور نمونه آثار محرم، مفاهیم مرتبط با قیام عاشورا دست مایه داستان قرار می‌‌گیرد. شما در آثاری که نوشتید، چه مفاهیمی را بیشتر مدنظر قرار دادید؟

در مضامین سریال‌هایی که نوشتم، به مسائل روز پرداخته شد که در ارتباط با مفاهیم محرم بود. مثلاً در سریال «بی نشان»، بحث احقاق حق وجود دارد.

-این مفاهیم از قبل انتخاب می‌‌شوند و قصه براساس توجه به آنها شکل می‌‌گیرد یا این که به اقتضای داستان، مفاهیم در فیلمنامه جاری می‌‌شود؟

اگر مفاهیم از قبل انتخاب شود، الصاقی می‌‌شود. باید مفاهیم در داستان وجود داشته باشد و بتواند به تدریج خود را نشان دهد آن زمان دیگر مفاهیمی که مورد نظر است، به شکل طبیعی و آگاهانه به متن اضافه می‌‌شود. در غیر این‌صورت دور از روح کار قرار می‌‌گیرد. باید این مفاهیم در موقعیت اصلی قصه و روابط وجود داشته باشد.

-در مسیر پیاده روی اربعین چه مسائلی برایتان مهم بود که در متن پُررنگ شود؟

عبد با وجود این که آدم سالمی است اما خیلی هم مذهبی نبود. چیزی که در این مسیر در نظر گرفتم، این بود که او در مسیر پیاده روی اربعین دچار تحول شد. تحولی که در راستای مسیر عاشورا است. حتی ما در نسخه اولیه که گرفته نشد، عبد را از ناحیه دست مجروح نشان دادیم، یعنی جدا از تغییرات درونی، نمود بیرونی هم در راستای کربلا طراحی کردیم. چیزی که درباره آثار محرم دوست دارم اتفاق بیفتد، این است که ببینم مضامین عاشورایی در جامعه امروز و روابط و مناسبات امروز چگونه بروز و ظهور پیدا می‌‌کند. نوشتن این نوع فیلمنامه دشوارتر است.؛ چراکه وقتی می‌‌خواهید مصادیق عدالت‌خواهی و حق‌طلبی را نشان دهید، ممکن است سوء تفاهماتی پیدا شود و حساسیت‌هایی برانگیخته شود.

-سریال‌های تاریخی مذهبی که در دوران گذشته روایت می‌‌شود، مخاطبان زیادی در ایران دارد. بازپخش چندین بازپخش سریال‌هایی مانند «مختارنامه» و «حضرت یوسف» نشان داد که این آثار حتی از آثار خانوادگی که در مناسبت‌ها پخش می‌‌شوند، چندین برابر مخاطب دارند و مردم تماشای چندباره این آثار را در بازپخش به سریال‌های روتین تلویزیونی ترجیح می‌‌دهند. دلیل این رویه چیست؟

برای من فضاهای تاریخی برای نوشتن جالب است چون قصه‌هایی وجود دارد که هنوز کار نشده و مردم هم دوست دارند. کلاً مردم ایران سریال‌های تاریخی را دوست دارند، حالا اگر مذهبی هم باشد، این علاقه خیلی بیشتر می‌‌شود. پخش چندمین بار سریال «مختارنامه» که همچنان بیننده دارد، نشان دهنده این اقبال مردم است. در سینما این اتفاق معمولاً نمی‌افتد که نیاز به بررسی دارد البته در گذشته فیلم خوب «سفیر» را داشتیم که مورد توجه هم قرار گرفت. اما کارهای مناسبتی هزینه‌های بالایی می‌‌طلبد و زمان و شرایط خیلی سختی دارد. مزیت سریال‌های ملودرامی که در فضای مذهبی روایت می‌‌شود، این است که مردم به دلیل این که در شرایط امروز روایت می‌‌شود، احساس همذات پنداری می‌‌کنند. شخصیت‌هایی هستند که در جامعه می‌‌بینند و برایشان آشنا است. حالا اگر مضامین دینی هم به آن اضافه شود، می‌‌تواند بیشتر مورد توجه قرار گیرد. برای من مهم این است که موضوعات مذهبی را در جامعه امروز نشان دهم. نگارش این نوع فیلمنامه برای من جذاب‌تر است.

-در ایران وقتی نویسنده ای چند کار تثبیت شده در یک راستا داشته باشد، معمولاً پیشنهادات مشابه به او می‌‌شود. شما فکر می‌‌کنید نگارش فیلمنامه مذهبی و مناسبتی تخصص خاصی می‌‌طلبد و یک نوع نویسندگان خاص را می‌‌طلبد؟

اتفاقاً من فکر می‌‌کنم اگر سراغ جوان ترها بروند و افرادی که تا به حال در این زمینه کار نکردند، بهتر است چون ذهن آماده تری برای کار دارند و نویسندگانی که چند کار مذهبی کردند، امکان دارد ایده‌های خود را انجام داده باشند. من استقبال می‌‌کنم که کارهایی در زمینه‌های مختلف بنویسم چنان که تا به حال آثار ملودرام، تاریخی مرتبط با وقایع انقلاب و امنیتی هم داشتم.