مهدی سماواتی

حاج مهدی سماواتی

مداح و مناجات‌خوان
ملیت	ایرانی
تاریخ تولد	۱۳۴۴ ‏(۵۸–۵۹ سال)
محل تولد	تهران
محل زندگی	تهران
خویشاوندان سرشناس	حاج غلامعلی سماواتی، حاج مصطفی سماواتی

مهدی سماواتی از مداحان سنتی و مناجات‌خوان‌های مشهور ایران. او در مراسمات مذهبی مختلف همچون حرم امام رضا(ع)، حرم حضرت معصومه۰س) و بیت رهبری مداحی و مناجات و دعاخوانی می‌کند.

او خواننده معروف مناجات امیرالمؤمنین در کوفه و ذکر «مولای یا مولای» است و بسیاری از مردم او را با همین مناجات می‌شناسند.

زندگی‌نامه

مهدی سماواتی فرزند حاج غلامعلی، مداح و از پیرغلامان اهل‌بیت(ع)، در سال ۱۳۴۴ش در تهران و در خانواده‌ای اصالتاً همدانی متولد شد. پدربزرگ وی از مداحان شهر همدان بود. برخی از برادران حاج مهدی نیز مداح هستند.

وی تحصیلات خود را تا ۱۵ سالگی و دوم دبیرستان ادامه داد؛‌ ولی با شروع جنگ ایران و عراق، ترک تحصیل کرده و به جبهه رفت.

وی در ۲۴ سالگی،‌ سال ۱۳۶۸ش ازدواج کرد که حاصل آن دو فرزند است.

شغل

سماواتی،‌ دفتر زیارتی دارد و از این طریق امرار معاش می‌کند. پیش از آن نیز در لوازم یدکی خودرو فعال بود. وی با طلب شهرت و مقام و امرار معاش از طریق مداحی مخالف است و در مصاحبه‌ای اعلام کرده که هر درآمدی که از راه مداحی کسب کرده، میان مردم پخش کرده تا آنان از آن نصیبی ببرند.

مداحی

مهدی سماواتی با خواندن مناجات امیرالمؤمنین در کوفه و «مولای یا مولای» در مسجد شهدای تهران مشهور شده است و بسیاری از مردم او را با این مناجات می‌شناسند.

او از کودکی خواندن و مداحی را آغاز کرد و در جبهه به صورت جدی‌تر و رسمی‌تر ادامه داد. به گفته خودش از او خواستند به عنوان مداح در جبهه خدمت کند.

او در مداحی شاگرد پدرش و ماشاءالله عابدی است.

گفتاورد

مهدی سماواتی درباره شرایط و لوازم مداحی می‌گوید:

بهره‌گیری از شعر فاخر و مطابق با روایت و داشتن بار ادبی از رسالت‌های مداح است؛ زیرا باید سطح فکری و سواد جامعه را بالا بریم. مردم مسائل شرعی و روز را از مداحان پرسش می‌کنند، ازاین‌رو، داشتن سواد نیز لازمه کار مداحی است. درک مفهوم دعا و شعر نیز از دیگر لازمه‌ها است.

وی درباره سبک‌های جدید مداحی معتقد است:

اشتباه ما این بود که سبک‌ها را تغییر دادیم، چون گمان می‌کردیم سبک‌های نو جذابیت دارد و مردم را به هیئت‌ها می‌کشاند. غفلت ما باعث شد که توجه به سبک بیشتر از مفاهیم باشد و در نتیجه تمام همّ و غم افراد به سمت کسب سبک‌های جدید رفت تا اینکه برخی وارد عرصه‌هایی خارج از مذهب شدند و دیگر شأن و منزلت ائمه اطهار(ع) را در نظر نداشتند. دشمن هم از این فرصت استفاده کرد تا در این زمینه نقش‌آفرینی کند و شد آنچه که نباید؛ البته بسیاری متوجه این نوع تهاجم فرهنگی شدند و به مقابله پرداختند.

او در مقایسه سبک سنتی و جدید مداحی و شرایط پذیرش سبک‌های جدید گفته است:

خصوصیت سبک سنتی این بود که شعر فاخر می‌خواندند؛ ادبیات قوی بود و با خیلی از روایات، احادیث و سیره اهل‌بیت (ع) منطبق بود. طبیعی است اگر شعری از این خصوصیت برخوردار نباشد، فقط شعر جدید و نو است و فقط واژه‌های جدید دارد. طبیعتاً این‌ها نمی‌تواند قابل قبول باشد؛ زیرا راهی به مخاطب نشان نمی‌دهد. مخاطب دوست دارد یک صدا و آوازی بشنود، بعد از آن هم می‌رود. این رسالت مداحی نیست و ما نباید دنبال این‌ها باشیم. اگر آهنگ و سبک جدیدی بود که بر این‌ها، منطبق بود، خوب و قابل استفاده است.

سماواتی درباره کف زدن در مجالس اهل‌بیت(ع) بر این باور است که:

کف زدن در مراسم شاد مذهبی، بر شادی مجلس می‌افزاید؛ اما من بعد از تحقیق و بررسی‌ها، به این نتیجه رسیده‌ام که این کار در شأن اهل‌بیت(ع) نیست. به عنوان مثال، تعدادی از مراجع تقلید تأکید کرده‌اند در مکان‌های مذهبی مانند مسجد و تکایا کف نزنید؛ این کار در شأن اینگونه مکان‌ها نیست. همچنین مردم در محضر علما و مراجع تقلید کف نمی‌زنند؛ چون این کار را در شأن ایشان نمی‌دانند. با وجود این اعتقاد، چطور می‌توان کف زدن در مجلس ائمه اطهار(ع) را جایز دانست، درحالی‌که امام زمان(عج) صاحب و ناظر بر مجلس است؟

پیوند به بیرون

مناجات امیرالمؤمنین(ع) در مسجد کوفه با صدای مهدی سماواتی.