مهدی مطهر
| تهیه کننده و مستند‌ساز | |
 | |
| ملیت | ایرانی |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۳۶۴ (۳۸–۳۹ سال) |
| محل تولد | تهران |
| تحصیلات | کارشناس ارشد علوم سیاسی و دکترای تاریخ |
مهدی مطهر (زاده ۱۳۶۴ش در تهران) تهیه‌کننده سینمای مستند اهل ایران است.
او فارغ‌التحصیل کارشناسی‌ارشد علوم سیاسی و دکترای تاریخ است. مطهر تهیه‌کنندگی بیش از سیصد مستند بلند و نیمه‌بلند را بر عهده داشته است.
آثار
او تهیه‌کننده فیلم سینمایی «آگوست» به کارگردانی محمد اسفندیاری، احمد زائری و ماریا ماوتی است. مطهر تهیه‌کنندگی و اجرای طرح فیلم سینمایی «منصور» را نیز بر عهده داشته است. تهیه‌کنندگی سریال «روزهای روشن» به کارگردانی وحید امیرخانی از دیگر فعالیت‌های اوست.
آثار دیگری که مهدی مطهر به عنوان تهیه‌کننده در آنها فعالیت داشته عبارت است از:
«۷۲ ساعت»، «بوسه‌ای از ابومهدی»، «مهین»، «رنج زیرپوست»، «شریعتی بدون روتوش»، «تئوریسن خشونت»، «لطفاً بوق بزنید»، «حلب سکوت جنگ»، «همشهری جنگ»، «شبیه‌سازی آقای زرد»، «ضیاءالدین»، کسر الحدود، کاشف و زمان.
مهدی مطهر مشاور فیلم سینمایی «غریب» بوده است.
مستند و جوایز
میهن
- برنده جایزه بهترین فیلم، بهترین کارگردانی مستند بلند و بهترین دستاورد فنی یا هنری در بخش تدوین هفتمین جشنواره فیلم شهر، سال ۱۳۹۸
- نامزد بخش‌های بهترین تحقیق و پژوهش، بهترین دستاورد فنی و هنری، بهترین فیلمبرداری، بهترین تدوین، بهترین کارگردانی مستند بلند و بهترین فیلم در هفتمین جشنواره بینالمللی فیلم شهر، سال ۱۳۹۸
- حضور در میان ۱۴ اثر مستند راه یافته به بخش «مستند زیر ذره بین» در سی و هفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر، سال ۱۳۹۸
- رتبه دوم از میان ۱۰ فیلم برتر از نگاه تماشاگران دوازدهمین جشنواره سینما حقیقت، سال ۱۳۹۷
- نامزد عنوان بهترین مستند در بیستمین جشن حافظ، ۱۳۹۹
زمان
- برنده تندیس بهترین کارگردانی مستند نیمه بلند در دوازدهمین دوره جشنواره سینما حقیقت، سال ۱۳۹۷
- حائز رتبه دهم از میان ۱۰ فیلم پرمخاطب دوازدهمین دوره جشنواره سینما حقیقت، سال ۱۳۹۷
پیرمرد و خواننده
- برنده تندیس طلایی بخش جایزه شهید آوینی از سیزدهمین جشنواره بینالمللی سینما حقیقت، تهران، ۱۳۹۸
لطفا بوق بزنید
- برنده جایزه بهترین مستند نیمه بلند از جشنواره سینما حقیقت
- برنده جایزه بهترین فیلم آیینی از جشنواره سینما حقیقت
شبیه‌سازی آقای زرد
- برنده تندیس برنزی شهید آوینی از دوازدهمین جشنواره سینما حقیقت، سال ۱۳۹۷
- منتخب جشنواره ویزیون دو ریل سوئیس
- منتخب جشنواره کالگری کانادا
- منتخب جشنواره ریگا لیتوانی
- منتخب جشنواره دربی انگلستان
- منتخب جشنواره شفیلد داک انگلستان
- برنده بهترین مستند از جشنواره یورو شورتس
- برنده بهترین مستند از جشنواره آنرستریکتت ویو انگلستان
- دیپلم افتخار بهترین کارگردانی از جشنواره آنرستریکتت ویو انگلستان
- تندیس بهترین فیلم مستند و لوح تقدیر دومین دوره جشنواره شفیلد شورت فیلم انگلستان
روزهای بی‌خبری
- منتخب نوزدهمین جشنواره جهانی فیلم «ایسکیا» ایتالیا
- منتخب جشنواره فیلم REEL Crafted کانادا
- منتخب سی و هفتمین جشنواره فیلم کوتاه تهران
- منتخب دوازدهمین جشن مستقل سینمای مستند ایران
- منتخب چهاردهمین جشنواره ملی فیلم کوتاه رضوی
- منتخب دومین جشنواره ملی عکس و فیلم مستند کویر و زندگی
- برنده جایزه دوم مستند، چهارمین جشنواره ملی فیلم کوتاه طنین مسجد
بادگیرهای زمینی
- نامزد عنوان بهترین مستند در بخش اقتصاد مقاومتی نهمین جشنواره مردمی فیلم عمار، سال ۱۳۹۷
بهمن عزیزم
- نامزد دریافت جایزه بهترین فیلم از جشنواره We Care هند
حلب سکوت جنگ
- برنده جایزه بهترین فیلم از نگاه هیات داوران هفدهمین جشنواره فیلم Ischia ایتالیا، سال ۲۰۱۹
- حضور در سی‌ویکمین جشنواره بینالمللی فیلم مستند آمستردام (ایدفا) به عنوان معتبرترین رویداد مستند جهان، سال ۲۰۱۸
فقدان
- برنده جایزه بهترین کارگردانی مستند کوتاه و نیمه بلند در هفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر، سال ۱۳۹۸
- نامزد بخش‌های بهترین فیلم نیمه بلند و بهترین کارگردانی در هفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر، سال ۱۳۹۸
همشهری جنگ
- برنده جایزه جشنواره ی فیلم‌های حقوق بشری ناپولی ایتالیا، سال ۲۰۱۸
- دریافت لوح تقدیر از نماینده سازمان یونیسف در ایران، سال ۱۳۹۷
- برگزیده هیات داوران در بخش مستند نیمه بلند از دومین جشنواره فیلم و عکس مستند، سال ۱۳۹۷
- برنده لوح ویژه یونیسف از سی و پنجمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران، سال ۱۳۹۷
- برنده جایزه بهترین مستند کوتاه از یازدهمین جشنواره سینما حقیقت، سال ۱۳۹۶
قوس الکتریکی
- برنده دیپلم افتخار بهترین مستند از چهل و نهمین جشنواره بینالمللی فیلم رشد، تهران، سال ۱۳۹۸
- برنده نشان انجمن کارگردانان سینمای مستند و لوح تقدیر بهترین کارگردانی از پنجمین جشنواره ملی فیلم و عکس فناوری و صنعتی فردا، تهران، سال ۱۳۹۸
پژاره
- نامزد جایزه بهترین مستند نیمه بلند از نگاه هیات داوران در فصل چهارم نخستین جشنواره تلویزیونی مستند، سال ۱۳۹۷
گفتاورد
گف‌وگوی مهدی مطهر درباره مستند «آقا مرتضی»
درباره شهید مرتضی آوینی، مستندهای بسیاری ساخته شده اما «آقا مرتضی» از همان قسمت اول که یکشنبه پخش شد، از نگاه و رویکردی تازه به معرفی شهید آوینی خبر داد. قسمت اول این مستند، حاوی اطلاعاتی بود که کمتر شنیده بودیم یا اگر می‌‌دانستیم، اطلاعاتمان از جریان‌های رسمی دریافت نشده بود. از همین رو گفت‌وگوی کوتاهی داشتیم با مهدی مطهر، تهیه کننده مستند هفت قسمتی «آقا مرتضی» که این شب‌ها ساعت ۲۰ از شبکه سه پخش می‌‌شود.
مطهر ضمن اشاره به این که برای ساخت این مستند ۱۰ سال پیش تولید داشته‌اند و تأکید بر این نکته که سیدعباس سیدابراهیمی منبع موثق تری برای تشریح رویکردهای این مستند است، به چند سوال درباره رویکردهای تازه در مستند «آقا مرتضی» توضیح داده و آن را اثری جامع درباره شهید آوینی توصیف کرده است.
در مستند «آقا مرتضی» بخش‌هایی از زندگی شهید آوینی را طرح کرده اید که معمولا در تولیدات و مستندات رسمی داخل کشور مطرح نمی‌شد. چطور شد که شما توانستید این کار را بکنید؟
مستندهای قبلی، مقطعی از زندگی شهید آوینی را مدنظر قرار داده‌اند و معمولا برای ساخت آنها ملاحظات حزبی و جریانی مدنظر بوده است. کارگردان‌هایی که درباره شهید آوینی مستند ساخته‌اند یا به خانواده ایشان منتسب بوده‌اند یا در زمره همکاران ایشان هستند و از همین رو به همان برش و بخشی از زندگی مرتضی آوینی پرداخته‌اند که با ایشان معاشرت داشتند.
مستند آقا مرتضی در سال ۱۴۰۰ عرضه می‌‌شود، بعد از ۱۰سال، پیش تولید ساخته شده و در تولید آن از تجربیات دوستانی که درباره شهید آوینی کار کرده‌اند، استفاده شده است. در واقع سعی کرده ایم در این مستند نگاه جامع تری به آوینی داشته باشیم. آقای پوراحمد مستند «مرتضی و ما» را ساخته، آقای دالایی مستند «دلباخته» را کارگردانی کرده و آقای معززی نیا مستند «راوی» را و در همین مجموعه خانه مستند، مستندی با نام «انحصار ورثه» را آقای شعبانی کارگردانی کرده و از این مستندها برای ساخت «آقا مرتضی» استفاده کردیم.
ایده ساخت این مستند از کجا آمد؟
سیدعباس ابراهیمی، کارگردان مستند آقا مرتضی از سال ۱۳۸۹ نوشتن کتابی درباره شهید آوینی را آغاز کرد که زندگینامه شهید آوینی را روایت می‌‌کند و با همین نگاه کلاسیک، از تولد تا مرگ را مدنظر دارد. این فیلم مستند، برآمده از این اطلاعات و داشته هاست و به طور طبیعی مقاطع ابتدایی زندگی شهید آوینی را در خود دارد و بخش‌هایی از قسمت اول این سریال به سال‌های جوانی و دوران دانشجویی آوینی اختصاص دارد که در این بخش، بستر روشنفکری و روزگار آوینی در سال‌های قبل انقلاب تشریح شده و همان طور که می‌‌دانیم آوینی هرگز این بخش از زندگی خود را انکار نکرده و براساس حریتی که داشته، آن را اشتباه نمی‌دانسته بلکه از دستاوردها و تجربیات این مقطع از زندگی‌اش تا پایان عمر بهره می‌‌گرفته است.
طبیعی است که درباره کسی مانند مرتضی آوینی برخی آثار برای خوشامد جریان روشنفکری تولید شده و برخی دیگر برای مصادره ایشان ساخته شده باشد اما تلاش کردیم ملاحظات هیچ جریان یا حزبی روی کارمان و ارائه مستندات درباره شهید آوینی تاثیری نداشته باشد.
به همین دلیل با دوستان و خویشاوندان و همکاران شهید آوینی گفت وگو کرده اید؟
بله و از حضور کارشناس در فیلم پرهیز کرده ایم؛ کارشناس یعنی کسی یا کسانی که شهید آوینی را از نزدیک ندیده‌اند اما درباره ایشان مطالعاتی داشته و آثاری درباره ایشان خوانده باشد. چون از تحلیل کردن شهید آوینی در این مستند پرهیز داشتیم. تمام کسانی که در مقابل دوربین ما قرار گرفتند، به دلایلی با شهید آوینی مواجه بوده‌اند یا از دوستان و همکاران ایشان بودند یا از بستگان و نزدیکان.
همه چیز از همان کتاب شروع شد و بعد تنوع مصاحبه‌ها و اطلاعات موجود در این مستند. سوم این که سعی کردیم برای جذاب‌تر شدن، بخش‌هایی از زندگی ایشان را با حضور بازیگر، بازسازی کنیم که ترکیبی منسجم و ماندگار از شهید آوینی داشته باشیم.
بنابراین معتقدید این مستند نه برای خوشایند جریان‌های روشنفکری ساخته شده و نه برای مصادره جریان‌های انقلابی؟
خیلی‌ها خواستند شهید آوینی را سپر کنند و ما می‌‌خواستیم یک بار هم که شده یک مستند کامل و جامع درباره ایشان بسازیم و موضعگیری و نظرات ایشان و زندگی و نگاهش را تبیین کنیم. شهید آوینی هم در تولید و عمل و هم در نظریه و محتوا توانمند بوده و این شاید از ویژگی‌های کمتر مطرح شده ایشان است. آثار شهید آوینی هم این گفته مرا تأیید می‌‌کند و نشان می‌‌دهد که ایشان صرفا یک منتقد نبوده. ضمن این که شهید آوینی اصلا بدون خواندن و دیدن یک اثر درباره‌اش اظهارنظر نمی‌کرد.
نگاه قالب این بوده که بخش‌هایی از زندگی کسانی چون شهید آوینی، بهتر است مطرح نشود و مسکوت بماند چون در غیر این صورت تصویری که از آنها وجود دارد، مخدوش خواهد شد. چرا شما چنین ملاحظه ای نداشتید؟
در مستند آقامرتضی نکات زیادی که به زیست و هویت شهید آوینی مربوط بوده، چه قبل و چه بعد از انقلاب را مطرح کردیم و البته مواردی هم بود که به شناخت ما از آوینی ارتباط پیدا نمی‌کرد و تاثیری در آن نداشت. این که ایشان دانشجوی هنر بوده، دلبستگی‌های هنری داشته، بعضی از شخصیت‌های فلسفه در غرب را دنبال می‌‌کرده و بسیاری موارد این چنینی که به شناخت او منجر می‌‌شد را مطرح کردیم اما از آن دسته اطلاعات که دانستن شان، علم لاینفع است، عبور کردیم. مثل اطلاعات زرد که بیشتر به درد جمع کردن فالوئر در اینستاگرام می‌‌خورد تا شناخت و درک ابعاد شخصیتی یک هنرمند.
اگر چنین است، بخش‌های مربوط به غزاله علیزاده با چه نگاهی در این مستند گنجانده شده است؟
چون سؤال‌های زیادی در این باره وجود داشت. شاید می‌‌شد در این باره یک مستند مستقل ساخت یا حتی یک قسمت از سریال آقامرتضی را هم به آن اختصاص داد اما در حد چند دقیقه در قسمت اول به این موضوع پرداختیم و پاسخش را از زبان کسانی شنیدیم که در جریان ماجرا بودند. ما فقط به اندازه پاسخ دادن به سوالات زیادی که در این باره پرسیده شده، به این ماجرا توجه کردیم.
آیا در قسمت‌های بعدی و در نمایش ادامه زندگی شهید آوینی هم این نگاه همه جانبه را شاهد خواهیم بود؟ آیا در مستند آقامرتضی، اخراج شهید آوینی از حوزه هنری را هم مطرح کرده اید؟
بله، همین طور است و همه این بخش‌ها را خواهید دید. در ادامه حضور ایشان در ساخت مستندهای جهاد و بعد مستندهای تلویزیون و بحث‌های مربوط به روایت فتح و حتی اختلاف نظرهایی که وجود داشته و محدودیت‌های تجهیزات، حضور در سوره و حتی مناسبات ایشان با محمد هاشمی و محمدعلی زم را در این مستند آورده ایم. با این افراد مصاحبه کرده ایم و سعی شده در هر ماجرایی، تمام سویه‌های آن ماجرا را ببینیم و مطرح کنیم.
نخواستیم یکطرفه حرف بزنیم و برویم. شهید آوینی برای همه ما بسیار محترم است اما صرف این که ایشان به شهادت رسیده، نمی‌شود گفت تمام زندگی او درست و بی‌نقص بوده. چه کسی می‌‌تواند چنین ادعایی داشته باشد؟ ایشان هم ممکن است در برخی مقاطع از زندگی ناپرهیزی کرده باشد، زودرنج شده یا اشتباه کرده. دیدن این مستند کمک می‌‌کند ما به انسانی به نام مرتضی آوینی نزدیک شویم و او را خوب بشناسیم. ایشان انسانی متفاوت نبوده که در عوالمی خاص زندگی کرده باشد، حتما از اطرافیانش تاثیر پذیرفته و البته بر آنها تاثیر گذاشته است. حتما آقایانی مثل فراستی، افخمی و دیگران که با آوینی معاشرت داشتند از ایشان تاثیر گرفته و بر او تاثیر گذاشته‌اند.
این نظر شماست که باید بی‌پرده از همه زندگی شخصیت‌ها صحبت کرد یا در خانه مستند، چنین نگاه و روشی شکل گرفته است؟
رسانه‌ها و منتقدان منصف باید در این باره نظر بدهند که رویکرد خانه مستند چگونه بوده است اما برای یادآوری بد نیست اشاره کنم که این مجموعه، مستند هویدا را ساخته است یا مستند شورش علیه سازندگی را درباره آیت‌الله هاشمی رفسنجانی ساخته است. تلاش کرده ایم چه درباره شخصیت‌های دوره پهلوی، چه شخصیت‌های انقلاب، چه شهدا یا هرکس دیگری که در مستندهایمان معرفی می‌‌کنیم، دو نکته را رعایت کنیم؛ یکی این که حرف تازه ای برای گفتن داشته باشیم و دوم این که حرفی فارغ از تقدس‌گرایی‌ها و ماورایی اندیشی ارائه کنیم و چیزی به مخاطب ارائه دهیم که به درد امروز و حالای او بخورد. مجموعه خانه مستند دارد درباره عناصری که کهکشان ذهنی بچه‌های انقلاب را ساخته‌اند، مستند می‌‌سازد. می‌‌شود یک اثر نوستالژیک درباره این شخصیت‌ها ساخت اما به چه کار خواهد آمد؟! باید چیزی ساخت که برای مخاطب امروز کارآمد باشد.[۱]پانویس
- ↑ از تقدس‌گرایی بپرهیزیم/ گفتگو با «مهدی مطهر» تهیه کننده «آقا مرتضی»، تاریخ انتشار: ۱۷ فروردین ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید: ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
پیوند به بیرون