نبرد خاموش (مستند)

نبرد خاموش

پوستر فیلم
نام فیلم	نبرد خاموش
موضوع	مشکلات اقتصادی ایران در سال 1391
سبک	مستند
کارگردان	مصطفی رضوانی
نویسنده	مصطفی رضوانی
موسیقی	رضا توتونچی
صداپیشگان	محمدرضا رضاپور
محقق	ابراهیم حمیدیان محمدصادق کریمی مجید فضائلی
فیلمبرداری	حسین خداپرست سیدسعید حسن‌پور
شرکت/سازمان تولیدکننده	سفیرفیلم
زمان	۷۳ دقیقه
کشور	ایران
زبان	فارسی

نبرد خاموش (تولید ۱۳۹۲) مستندی به کارگردانی و تهیه‌کنندگی مصطفی رضوانی است که روایت متفاوتی از مشکلات اقتصادی ایران در سال ۱۳۹۱ و مشکل واردات دارو و مرگ بیماران، تحریم نفت و عدم تأمین بودجه و بیکاری کارگران را به‌تصویر کشیده است.

این مستند را سفیرفیلم تولید کرده است. این برنده جایزه فانوس زرین از بخش اقتصاد مقاومتی جشنواره عمار شده است.

درباره مستند

مستند نبرد خاموش، بازتابی است متفاوت از مشکلات اقتصادی ایران در سال ۹۱ مشکل واردات دارو و مرگ بیماران، تحریم حوزه نفت و گاز و عدم تامین بودجه، بیکاری هزاران نفر از کارگران صنعت خودرو و نقش دولت‌ها و مافیاها را بررسی می‌کند.

این مستند داستان روزنامه‌نگاری است که در سال ۹۱ و به دلیل کسری بودجه ناشی از تحریم نفت ایران و گرانی کاغذ، از کار بیکار و ماهنامه‌ای که در آن فعالیت می کرد تعطیل شد؛ او در مسیر جست‌وجوی خود به بررسی سهم تحریم‌ها از یک سو و سوءتدبیر دولت‌ها و همچنین مشکلات ساختاری و مافیاهای اقتصادی از سویی دیگر می‌پردازد راوی این مستند محمدرضا رضاپور٬ دبیر تحریریه سابق مجله «سینما رسانه» است که می‌گوید در پاییز ۹۱ به علت تشدید تحریم‌ها٬ گرانی کاغذ و کسری بودجه دولت٬ این نشریه که صاحب امتیاز آن موسسه فرهنگی هنری «شهید آوینی» بود تعطیل شد.

رضا پور که پس از تعطیلی دفتر «سینما رسانه» به قول خودش «کلافه» و «سردرگم» شده٬ به بخش‌های مختلف صنعتی و پزشکی ایران مراجعه می‌کند تا از متخصصان و مراجعه‌کنندگان به این بخش‌ها تاثیر تحریم‌ها را جویا شود. فردی به نام علی روحانی٬ که در این مستند کارشناس ارشد اقتصادی معرفی می‌شود در ابتدا همه مشکلات کشور را ناشی از کاهش درآمدهای نفتی به علت تحریم‌ها علیه صنعت نفت ایران و کاهش واردات نفت کشور از سوی اروپا و آمریکا عنوان می‌کند.

در این فیلم به صراحت گفته می‌شود ایران تا قبل از تشدید تحریم‌های نفتی٬ به علت دارا بودن درآمدهای قابل توجه حاصل از فروش این محصول می‌توانست تحریم‌ها را دور بزند٬ اما غرب برای تحت فشار گذاشتن جمهوری اسلامی کاری کرد که این کشور اصلا پولی برای دور زدن تحریم‌ها در اختیار نداشته باشد و شاهرگ کسب درآمد آن یعنی نفت را بست.

گفتاورد

مصطفی رضوانی کارگردان مستند «نبرد خاموش» در گفتگویی درباره این مستند گفت:

نبرد خاموش درواقع محصول میز اقتصادی موسسه سفیرفیلم است. این موسسه نیز یکی از همان موسساتی است که بعد از فتنه ۸۸ با هدفی که گفتم شکل گرفت. می توان گفت این مستند یکی از سیاسی ترین مستندها است. از این حیث که دولت ها را به نقد می گیرد تا نابسامانی های اقتصادی ای که در این ۳۰ سال و علی الخصوص در چند سال اخیر به وجود آمده را به پای تحریم ننویسند.

وی با ازعان به اینکه خود تحریم٬ آسیب هایی می تواند داشته باشد٬ گفت: «اعتقاد ما بر این است که دعوت مردم به مقاومت زمانی معنا دارد که این آسیب ها را بپذیریم. اگر تحریم هیچ اثری نداشته باشد٬ طبیعتا مقاومت دیگر معنایی ندارد.»

پذیرش آسیب‌های ناشی از تحریم٬ رویکرد متفاوت «نبرد خاموش»

رضوانی رویکرد متفاوت این مستند را پذیرش آسیب های ناشی از تحریم دانست و بیان داشت: «در همین راستا نیز در فیلم به کمبود دارو و مشکلاتی که از این حیث برای مردم ایجاد می شود اشاره شده یا راوی این مستند خود یک روزنامه نگاری است که چند ماه نشریه شان بدلیل تحرم ها کاغذ تعطیل می شود و…»

نقد به تمام دولت ها بدون جهت گیری جناحی

برنده فانوس زرین بخش «اقتصاد مقاومتی» عمار چهارم افزود: «در این فیلم به جرأت می توان گفت تمام دولت ها مورد نقد قرار گرفتند و هیچ جهت گیری جناحی ندارد. «نبرد خاموش علی رقم اینکه در بخش اقتصاد مقاومتی عمار پذیرفته شد، اما فیلم سیاسی نیز محسوب می شود؛ از جهت نقد بر جریان تکنوکرات – که شاید امروز بدنه شان دوباره بر سر کار آمده است – بواسطه عدم اعتقاد به استقلال نظام اقتصادی به بودجه نفت و اعتقاد به فروش هرچه بیشتر آن و اینکه چرا به فکر اصلاح این ساختار نبودند و نیز نقد به مدیریت و تدبیر اقتصادی مملکت و امید به بحث دیپلماسی در برابر اصلاح زیرساخت ها.»

توجه به ساخت درونی نظام در برابر امید به راه حل دیپلماسی

رضوانی با اشاره به سخنان اخیر رهبری خاطرنشان کرد: «بیش از آنکه دیپلماسی بتواند کمک کند، توجه به ساخت درونی نظام می تواند کمک کننده باشد و شاید دولت کنونی نیز باید بیشتر به این بخش توجه کند.»

وی افزود: این بهانه ها در طول تاریخ انقلاب اسلامی نوعی فرافکنی برای تمام دولت ها ایجاد کرده تا هر مشکلی در اقتصاد کشور پیش آمد، به تحریم مربوط کنند و این بیشتر باعث خوشحالی دشمنان شود و شاید این پیچ تحریم را نیز سفت تر کنند.

برکات ناشی از تحریم

این مستندساز رابطه آسیب ناشی از تحریم ها و اثرگذاری آنها بر اقتصاد کشور را یک رابطه طولی عنوان کرد و گفت: تحریم، آسیب هایی را ایجاد می کند، اما اثرگذاری تحریم به واسطه سوء تدبیرهایی است که وجود داشته و اصلاح زیرساخت هایی است که باید ایجاد می شد و نشد. ضمن آنکه تحریم می تواند برکاتی داشته باشد و ما در این فیلم به دو برکت بزرگ تحریم در این دو سال اشاره کردیم.

پیوند به بیرون

• «نبرد خاموش» در میان مستندهای برتر حوزه اقتصاد
• مستند «نبرد خاموش»، نقد جریان تکنوکرات است
• «نبرد خاموش»؛ مستندی «شخصی» که به دغدغه‌ای «عمومی» می‌رسد