نصرالله مردانی
 | |
| اطلاعات شخصی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۲۳ دی ۱۳۲۶ (۷۶ سال) |
| محل تولد | کازرون |
| محل درگذشت | کربلا |
| تاریخ درگذشت | ۱۹ اسفند ۱۳۸۲ |
| آرامگاه | کازرون، بوستان مردانی |
| اطلاعات هنری | |
| پیشه | شاعر |
| حوزه فعالیت | شعر |
| شناخته‌شده برای | ابداع سبک غزل حماسی |
| جوایز | جایزه کتاب برگزیده سال ۶۴ ایران برای مجموعه «خون‌نامه خاک» چهره ماندگار فرهنگ و ادب ایران در سال ۸۲ |
نصرالله مردانی (زادهٔ ۲۳ دی ۱۳۲۶ در کازرون - درگذشت ۱۹ اسفند ۱۳۸۲) شاعر آیینی اهل ایران بود. او یکی از شاعران تأثیرگذار در سال‌های پس از انقلاب اسلامی ایران و از چهره‌های ماندگار ایران در حوزه ادب و فرهنگ به‌شمار می‌آید.[۱] از وی به‌عنوان ابداع‌کننده سبک غزلِ حماسی نام برده می‌شود.[۲] سید علی خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی، در پیامی او را با لفظ شاعر شیرین‌سخن و انقلابی خطاب کرد.[۳]
کتاب خون‌نامهٔ خاک از آثار مردانی در سال ۱۳۶۴ به عنوان کتاب برگزیدهٔ سال ایران انتخاب شد.[۴] مردانی را می‌توان یکی از برجسته‌ترین شاعران پس از انقلاب در ایران دانست. آرامگاه وی در مجموعه بوستان مردانی در شهر کازرون قرار گرفته است.
زندگی
نصرالله مردانی در تاریخ ۲۳ دی۱۳۲۶ در کازرون متولد شد[۵] و تحصیلات خود را در همین شهر به پایان رساند. مردانی شیفته اشعار حافظ و فردوسی بود.[۶] با این وجود او به شدت تحت تأثیر اشعار شاعر همشهری‌اش، محسن پزشکیان بود و به همین دلیل به سبک غزل‌سرایی روی آورد. مردانی پیش از انقلاب کارمند بانک ملی بود و پس از انقلاب در بخش‌های فرهنگی سپاه پاسداران و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به فعالیت پرداخت.[۷] علاقه او به سید محمدحسین طباطبایی باعث شد تا به‌مدت ۹ سال کنگره ملی با عنوان بزرگداشت علامه طباطبایی را در کازرون برگزار کند.[۸]
نصرالله مردانی در تاریخ ۱۹ اسفندماه ۱۳۸۲ طی سفر به عراق در شهر کربلا درگذشت. [۹][۱۰]
سبک شعری
اشعار مردانی بیشتر در زمینهٔ حماسی و انقلابی بود. با توجه به علاقهٔ گذشته‌های دور او به فردوسی و حافظ، با الهام از این دو، پیوندی بین حماسه و غزل به وجود آورد. وی که به قالب‌های کلاسیک و کهن شعر فارسی وفادار بود، در شعرهایش به مضمون‌های مرتبط با جنگ تحمیلی ایران و عراق می‌پرداخت.[۱۱] مردانی همچنین به علت علاقه به زادگاهش اشعار بسیاری با لهجه کازرونی سروده است.[۱۲]
آثار
آثار نصرالله مردانی عبارت‌اند از:[۱۳]
| عنوان | سال انتشار | توضیحات |
|---|---|---|
| قیام نور | ۱۳۶۰ | |
| خون‌نامه خاک | ۱۳۶۴ | کتاب برگزیده سال ایران |
| آتش نی | ۱۳۷۰ | |
| ستیغ سخن | ۱۳۷۱ | تذکرهٔ منظوم که در آن نام بیش از دو هزار شاعر از ظهور شعر تا دوران نیما یوشیج و بیش از ۱۵۰ تذکره نام برده شده است |
| سمند صاعقه | ۱۳۷۴ | |
| مجموعه‌های الماس آب | ||
| حافظ از نگاه مردانی | ۱۳۷۵ | تصحیح ذوقی از دیوان حافظ |
| گل باغ آشنایی | ۱۳۸۱ | تألیف و گردآوری |
| شهیدان شاعر | ۱۳۷۸ | |
| چهارده نور ازلی | ۱۳۸۲ | |
| قانون عشق | ۱۳۷۸ | |
| دایرة‌المعارف شعر فارسی برای ائمه | به علت بیماری و مرگ به اتمام نرسید |
بسیاری از اشعار استاد مردانی در دهه ۶۰ ، ۷۰ و ۸۰ در کتاب هار درسی ابتدایی ، راهنمایی و دبیرستان حضور داشت که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:[۱۴]
- "ای خدای بزرگ و هستی بخش " در دینی چهارم دبستان
- " شب رفت و سپیده سر کشیده " در کتاب فارسی پنجم دبستان
- "مادر‌ای مریم بزرگ زمان " در کتاب فارسی اول دبیرستان
- "بر دوش زمانه لحظه‌ها سنگین بود " در کتاب ادبیات سوم دبیرستان
مؤسسهٔ فرهنگی هنری مردانی
پس از درگذشت نصرالله مردانی، جمعی از نزدیکان و خانوادهٔ وی اقدام به تأسیس مؤسسه‌ای با نام «مؤسسهٔ فرهنگی هنری مردانی» جهت ترویج افکار و اندیشه‌های وی کردند. بنا به وصیت خود مردانی، کتابخانه شخصی وی نیز به این فرهنگسرا اهدا شد. این مؤسسه هم‌اکنون در بوستان مردانی و در کنار آرامگاه نصرالله مردانی واقع شده است. از اعضای سرشناس هیئت‌امنای این مؤسسه می‌توان به غلامعلی حداد عادل اشاره کرد.
نمونه اشعار
پانویس
- ↑ «تحقیق در مورد زندگی نصرالله مردانی». دانش‌چی. دریافت‌شده در ۴ شهریور ۱۴۰۳.
- ↑ «نصرالله مردانی/پرتال شهرداری کازرون». دریافت‌شده در ۴ شهریور ۱۴۰۳.
- ↑ «پیام تسلیت در پی درگذشت نصرالله مردانی». وبسایت علی خامنه‌ای. دریافت‌شده در ۴ شهریور ۱۴۰۳.
- ↑ آیینه دوران: گزارش سی و شش دوره کتاب سال ایران، تهیه و تنظیم مؤسسه خانه کتاب، تهران: خانه کتاب، ۱۳۹۷
- ↑ «نصرالله مردانی». مجله هنر. دریافت‌شده در ۴ شهریور ۱۴۰۳.
- ↑ «زنده‌ياد نصرالله مرداني: غزل نو مي‌تواند براي آيندگان، پيام و ماندگاري داشته باشد فرهنگي در آينده خواهد ماند كه ظرفي براي بيان انسان‌هاي آينده باشد». ایسنا. دریافت‌شده در ۴ شهریور ۱۴۰۳.
- ↑ «نصرالله مردانی». مفاخر ایران اسلامی. دریافت‌شده در ۴ شهریور ۱۴۰۳.
- ↑ «زندگی استاد نصرالله مردانی». کازرون‌نما. دریافت‌شده در ۴ شهریور ۱۴۰۳.
- ↑ تبیان-نصراله مردانی چهره ماندگار
- ↑ تبیان-کازرون با مردانی آرام گرفت
- ↑ ««نصرالله مردانی»؛ شاعری هم‌پای رزمندگان دفاع مقدس». خبرگزاری دفاع مقدس. دریافت‌شده در ۴ شهریور ۱۴۰۳.
- ↑ «تحقیق در مورد نصرالله مردانی». دانش‌چی. دریافت‌شده در ۴ شهریور ۱۴۰۳.
- ↑ «تحقیق در مورد نصرالله مردانی (بخش آثار)». دانش‌چی. دریافت‌شده در ۴ شهریور ۱۴۰۳.
- ↑ «از کازرون تا کربلا ، شاه بیت اشعار نصرالله مردانی چه بود؟». ۱۹ اسفند ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۴ شهریور ۱۴۰۳.