هوشنگ جاوید
 | |
| زمینه فعالیت | پژوهشگر موسیقی نواحی و آیینی |
|---|---|
| ملیت | ایرانی |
| تاریخ تولد | ۱۴ خرداد ۱۳۳۸ (۶۵ سال) |
| محل تولد | تهران |
| آدرس اینستاگرام | هوشنگ جاوید |
هوشنگ جاوید (زاده ۱۴ خرداد ۱۳۳۸ش در تهران) پژوهشگر موسیقی نواحی و آیینی ایران است.
او در تهران و مشهد دوران نوجوانی و جوانی خود را سپری کرد. جاوید از شاگردان سید ابوالقاسم انجوی شیرازی بنیانگذار مکتب مرکز فرهنگ مردم در صدا و سیما بود. در این سال‌ها مسئولیت‌های فراوانی بر عهده داشته است. او یکی از برجسته‌ترین پژوهشگران موسیقی نواحی و بنیانگذار جشنواره‌های مختلف موسیقی نواحی و آیینی در ایران است. هوشنگ جاوید از شاگردان محمود روح الامینی، محمدتقی مسعودیه و فریدون جنیدی است.
در سال ۱۳۹۰ش سازمان یونسکو برای ثبت معنوی موسیقی بخشی‌های شمال خراسان از وی تقدیر کرده است.
فعالیت تخصصی
- مدیر و طراح نخستین جشنواره نی‌نوازی کشور ۱۳۷۰ حوزه هنری
- مسئول موسیقی استان کردستان در سال‌های ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴
- مسئول و مؤسس واحد موسیقی صدا و سیمای مرکز کردستان از سال ۱۳۷۵ تا ۱۳۷۹
- مسئول واحد موسیقی حوزه هنری تهران، دبیر و مدیر اجرایی و طراح جشنواره موسیقی آئینی ۱۳۸۰ و ۱۳۸۱
- دبیر و مدیر و طراح جشنواره موسیقی بومی زنان مناطق و نواحی ایران ۱۳۸۲ و ۱۳۸۳ حوزه هنری
- دبیر و مدیر اجرایی و طراح نخستین همایش منقبت خوانان ایران ۱۳۸۳ حوزه هنری
- مدیر و طراح جشنواره موسیقی رمضان در بخش آواها و نواهای قرآنی نخستین جشنواره هنرهای قرآنی ۱۳۸۳ وزارت ارشاد
- مدیر یک دوره سه ساله بخش عروسکی و تئاتر صدا و سیمای مرکز مشهد.
- مدیر و طراح نخستین جشنواره نی‌نوازی کشور، ۱۳۷۰
- مسئول موسیقی استان کردستان، ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴
- مسئول و مؤسس واحد موسیقی صدا و سیمای مرکز کردستان، سال ۱۳۷۵ تا ۱۳۷۹
- مسئول واحد موسیقی حوزه هنری تهران، دبیر و مدیر اجرایی و طراح جشنواره موسیقی آئینی، ۱۳۸۰ و ۱۳۸۱
- دبیر و مدیر و طراح جشنواره موسیقی بومی زنان مناطق و نواحی ایران ۱۳۸۲ و ۱۳۸۳
- دبیر و مدیر اجرایی و طراح نخستین همایش منقبت‌خوانان ایران ۱۳۸۳
- مدیر و طراح جشنواره موسیقی رمضان در بخش آواها و نواهای قرآنی نخستین جشنواره هنرهای قرآنی ۱۳۸۳ وزارت ارشاد
- مدیر یک دوره سه ساله بخش عروسکی و تئاتر صدا و سیمای مرکز مشهد
- سخنرانی‌های آموزشی آزاد
- نیایش و موسیقی، نهمین همایش روز نیایش، مؤسسه سروش مولانا، ۱۴۰۰
آثار
کتاب
- نقش زن در موسیقی مناطق ایران (سوره مهر، ۱۳۹۵)
- موسیقی آیینی قوم ترکمن: سیری بر جایگاه اهل بیت (سوره مهر، ۱۳۸۴)
- آشنایی بر موسیقی مناطق و نواحی ایران (سوره مهر، ۱۳۹۳)
- موسیقی رمضان در ایران (سوره مهر، ۱۳۸۳)
- پرند ستایش در ایران (سوره مهر، ۱۳۸۸)
- موسیقی - رسانه (سوره مهر ،۱۳۸۸)
- آخرین خنیاگر (شرح حال زندگی حاج قربان سلیمانی) (سوره مهر)
- مناقب‌خوانی (موسیقی قدسی، مذهبی و آیینی ایران) (سوره مهر)
مقاله‌ها
- سیاست رواج قلیان و تنباکو در بستر شعر و ترانه (۱۳۹۹)
- دهل در ادبیات (۱۳۷۸)
- سماع: سیری در حرکات آیینی مذهبی دراویش (۱۳۷۹)
- ساز غم: به یاد هنرمند بزرگ حسین یگانه (۱۳۷۹)
- گذری بر موسیقی در تعزیه (۱۳۸۰)
- نگرشی بر نمایش‌های آئینی نواحی کاشان (۱۳۸۱)
- تاریخچه پخش موسیقی در رادیو (۱۳۸۱)
- کتاب ماه هنر، رادیو (۱۳۸۱)
- موسیقی و حمام (۱۳۸۱)
- میرانجم از زبان نوهاش (۱۳۸۲)
- موسیقی ایرانی و جایگاه آن (۱۳۸۲)
- نمایه توسل و نیایش در موسیقی کلاسیک غرب: تلخیص از نوشته‌های راجر کیمیین. (۱۳۸۳)
- آواز آیینی هوربابایی در ناحیه کاشان (۱۳۸۳)
- شطحی برای افسانه (۱۳۸۴)
- طومار دو مجلس نقل عشق: روایتی جدید از نقل قصه‌های موسیقایی خراسان: قسمت اول (۱۳۸۵)
- موسیقی شبانان: نگرشی کوتاه به موسیقی چوپانی در روستای خشکنه دهان- فومن، مقام موسیقایی دوره تازه، (۱۳۸۵)
- چاوش: بانگ قدسی (۱۳۸۵)
- بازی‌های پنامی در ایران: قسمت آخر (۱۳۸۶)
- افسانه مغول دختر (۱۳۸۶
- تصویر درهم شکسته پدران آخرالزمان (۱۳۸۷)
- جوانمردان داستان‌پرداز (۱۳۸۷)
- کارم تمام نشدنی است (۱۳۸۷)
- تعهد، آزادی و حقیقت در تئاتر اگزیستانسیالیستی (۱۳۸۸)
- نشان آیین‌ها در شعر مولوی (۱۳۸۸)
- یک پیشنهاد- پژوهشگاه موسیقی: اهمیت و ضرورت آن (۱۳۸۸)
- جنبه‌های مذهبی گروتسک در ادبیات ۱۳۸۸)
- گریزهای ناگزیر: پندآموزی از شکسپیر و لوژی و معنای شکسپیر (۱۳۸۸)
- پرونده یک موضوع: تعهد در تئاتر ۱ (۱۳۸۸)
- اصوات آهنگین در میان شبانان: مستندی زیباشناختی از فرهنگ موسیقایی (۱۳۹۱)
- مضمون و موسیقی در لالایی‌های ایرانی (۱۳۹۷)
- ماشین و موتور در دوبیتیهای کتولی (۱۳۹۹)
گفتاورد
هوشنگ جاوید:صداوسیما به آواز ایرانی جفا کرده است
هوشنگ جاوید پژوهشگر موسیقی ایرانی در گفت‌وگو با خبرگزاری پانا دربارهٔ جفای صدا و سیما به هنر آواز ایرانی چنین می‌گوید:
آواز یا نغمه اصطلاحی است در موسیقی سنتی ایرانی که برای توصیف مجموعه‌ای از گوشه‌ها به کار می‌رود که معمولاً در کنار هم و مستقل از یک دستگاه اجرا می‌شوند. مفهوم خاص «آواز» در موسیقی ایرانی به‌عنوان جزئی از طبقه‌بندی ردیف موسیقی ایرانی است.
«هوشنگ جاوید» در گفت‌وگو با پانا دربارهٔ مهجوریت آواز ایرانی عنوان کرد: «من پارها در دو دهه اخیر در قالب مقاله و سخنران به‌عنوان پژوهشگر موسیقی هشدار داده‌ام. گفته‌ام که ما در کشوری زندگی می‌کنیم که به اصالت «آواز» می‌نازیم. وقتی کشورهای غربی از آواز ما تقدیر می‌کنند، معنا دارد. ما در کشورمان به هنر «آواز» جفا کردیم و اینکه طی چهل سال گذشته نه به آن توجه کردیم تا رشد کند و نه رشته تخصصی در این حوزه ایجاد کردیم. درحالی‌که هنر «آواز» در آیین‌های شور یا سوگ ما وجود دارد و در فرهنگ جامعه جاری است ولی متأسفانه هیچ رشته‌ای برای آن در آموزش عالی ایجاد نشد».
او افزود: «باوجود داشتن شورای انقلاب فرهنگی هیچ اندیشه‌ای برای ایجاد این رشته صورت نگرفت زیرا ما می‌توانستیم دکترای آواز در دانشگاه‌هایمان داشته باشیم که نشد و اکنون صدمه‌اش را می‌خوریم و چیزی حدود یک دهه و نیم «آواز» از پخش رسانه عمومی ما حذف‌شده بود و فقط گونه‌هایی مانند مناجات و اینها پخش می‌شد و هیچ‌چیز دیگری نبود. وقتی هم که با اقدامات دکتر «حسن خجسته» که رئیس رادیوی کشور بودند، آواز پخش شان شروع شد، گرایش جوان‌ها به آواز شروع شد اما بازهم می‌بینیم که دستگاه‌های مرتبط برنامه‌ریز ما سکوت داشتند و کاری نکردند».
«هوشنگ جاوید» با اشاره به اینکه تا امروز یک جشنواره اختصاصی برای هنر آواز ایجاد نشده است، عنوان کرد: «اساتید شاخص از دنیا رفته‌اند. هنر «آواز» در دانشگاه ما تبلیغ نشد و این‌همه جشنواره اعم از «فجر» و «جوان» داشتیم اما یک جشنواره آواز نداشتیم تا همین تعداد اساتید اندک باقیمانده بیایند و داوری کنند و چهره‌ای جوان جدیدی معرفی شوند. این اقدام انجام نشد و مقصر هم دستگاه‌های متولی فرهنگ‌اند، مانند میراث فرهنگی یا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یا شورای انقلاب فرهنگی و حتی کمیسیون فرهنگی مجلس باید به این مهم ورود پیدا می‌کردند که اصلاً هیچ نگاهی نداشته است. در سال‌هایی که گذشت در بین هنرهای ایرانی کلاً آواز ایرانی مهم نبوده و این درحالی‌که است که اگر کسی یک موسیقی ناجوری بخواند هزاران نقد از این‌ور و آنور مطرح می‌شود اما کسی تأمل نمی‌کند که وقتی از پایه نگرش درستی نبوده، چطور انتظار موسیقی‌های خوب داریم».[۱]پانویس
- ↑ صداوسیما به آواز ایرانی جفا کرده است، تاریخ انتشار: ۱۲ فروردین ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید: ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
پیوند به بیرون