پاییز پنجاه سالگی (مستند)

پاییز پنجاه سالگی

پوستر فیلم
نام فیلم	پاییز پنجاه سالگی
موضوع	روایتی از فرماندهی حاج قاسم سلیمانی
سبک	مستند
کارگردان	محسن اسلام‌زاده
نویسنده	محمدنصرف خوارزم
تدوین	مهدی انصاری
صداپیشگان	سید بهزاد تاج‌الدینی
فیلمبرداری	علی‌محمد خانیکی سجاد اسبقی
زمان	۷۷ دقیقه
کشور	ایران
زبان	فارسی

پاییز پنجاه سالگی (تولید ۱۴۰۱) مستندی است به کارگردانی محسن اسلام‌زاده با تهیه‌کنندگی مهدی نقویان. این مستند روایتی است از دوران فرماندهی شهید سلیمانی در منطقه جنوب‌شرق کشور که از زبان محمد جمالی؛ همراه سالیان دراز شهید سلیمانی و سردار شهید مدافع حرم، بیان می‌شود.

درباره مستند

مستند «پاییز ۵۰سالگی» درواقع روایتی است از زندگی تا شهادت حاج محمد جمالی اما گوشه چشمی هم به فعالیت های حاج قاسم در منطقه جنوب شرقی ایران دارد.محمد جمالی سالها در کنار حاج قاسم در تیپ دوم صاحب الزمان در منطقه سیرجان کرمان به مبارزه با اشرار می پردازد.

آنها با عملیات های چریکی گروه عباس نارویی شرور منطقه را منهدم و با توصیه حاج قاسم به توابین امان نامه می دهند. حاج قاسم اشرار را از کوه ها به پایین آورده برایشان روستا می سازد و اهالی به احترامش نام روستا را قاسم آباد می گذارند.

با انتساب حاج قاسم به ریاست سپاه قدس حاج قاسم به تهران می رود. محمد جمالی بعد از بازنشستگی به همراه همرزمان قدیمی اش بعد از سالها دوباره در سوریه به حاج قاسم می‌پیوندد. این بار طولی نمی‌کشد که در سن ۵۰ سالگی در سوریه به شهادت می‌رسد.

گفتاورد

محسن اسلام‌زاده کارگردان مستند «پاییز پنجاه سالگی» در خصوص چگونگی تولید این اثر، گفت:

برای این مستند در حدود یک سال و نیم وقت گذاشتم چون دنبال روایت و فرم جدیدی برای سوژه‌ام بودم و سرانجام به این نتیجه رسیدم که روایت شهید سلیمانی را از زبان دوست و همرزمش؛ «محمّد جمالی» روایت کنم. سختی کار این بود که ایشان هم در قید حیات نیستند و ما از زبان یک شهید به دوران حضور شهید سلیمانی در جنوب شرقی می‌پردازیم.

وی افزود: یکی از مسائل این مستند که با کارهای قبلی‌ام تفاوت دارد، این است که برشی از برهه زمانی امروز نبود بلکه اتفاقی بود که در گذشته انجام شده بود و من سعی کردم به ابتکاری در فرم دست پیدا کنم، چون محتوای خوبی داشتم و به همین خاطر چند ماه صبر کردم تا به فرم مناسبی برای تولید برسم. سعی کردم ضمن پایبندی به مستند محض، خلاقیتی در روایت هم داشته باشم. از طرفی نمی‌خواستم که سراغ بازسازی و داکیودرام بروم و از طرفی می‌خواستم ابتکاری در کار به کار ببرم.

*نمایش پیوندهای شهید سلیمانی و شهید جمالی

کارگردان «پاییز پنجاه سالگی» در خصوص پرورش ایده اولیه گفت: ایده اولیه‌ام براساس روایت حاج قاسم از یک شهید بود و قبل از این که «شهید محمّد جمالی» را پیدا کنم. دوستان به من گفتند مسیر سختی برای روایت داستان دارم ولی بالاخره توانستم راه را پیدا کنم. ما باید در مستند «پاییز پنجاه سالگی» به شکلی کار می‌کردیم که با وجود غیبت شخصیت‌ها، فرمول درام حفظ شود و پیوندهای شهید سلیمانی و شهید جمالی هم به خوبی نشان داده شود. شکر خدا سعی شد تا مستندی ساخته شود که دچار گسست نشود و به نظرم مخاطب با دیدن مستند اذیت نمی‌شود.

«محسن اسلام‌زاده» درباره تفاوت‌های این مستند با دیگر آثار مشابه گفت: من همواره اعتقاد دارم کسی که می‌خواهد درباره جهان اسلام کار کند باید دو واحد در جنوب شرق و منطقه سیستان و بلوچستان بگذراند و نگاهم در زیر متن مستند «پاییز پنجاه سالگی» همین بود. این مستند با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شروع می‌شود که نیروهای حاج قاسم و به خصوص محمّد‌جمالی که در منطقه بودند، قصد بازگشت نداشتند تا این که فرمانده سپاه پیام می‌دهد و نقل قول امام را به رزمندگان مخابره می‌کند. نقطه مهم در مستند جایی است که در حدود ۲۵ سال بعد محمّد جمالی به یاد روزهای جبهه به همراه شهید سلیمانی به سوریه می‌رود.

*شهید جمالی مرید حاج قاسم بود

این مستندساز درباره پیوند میان شهید جمالی با شهید سلیمانی، گفت: شهید جمالی مرید حاج قاسم بود و در مستند این پیوند را نشان می‌دهیم. متن فیلمنامه توسط آقای خوارزمی نوشته شده که در روایت‌پردازی معجزه کرده است. ما آرشیو بکر و خیلی خوبی جمع‌آوری کردیم و با افرادی صحبت شد که می‌تواند برای مخاطبان جالب باشد.

«محسن اسلام‌زاده» در پاسخ به این که اکران این مستند در این مقطع زمانی چه کمکی در بهبود اتحاد میان اهل سنت و شیعه در کشور می‌کند، گفت: این مستند می‌تواند به وحدت میان شیعه و سنی کمک کند و هم‌چنین نحوه مدیریت حاج قاسم در منطقه جنوب شرقی کشور را نشان دهد. شیوه‌ای که موجب شد هنوز هم پس از گذشت سال‌ها و زمانی که ما در حال فیلمبرداری از منطقه بودیم، اهالی سیستان و بلوچستان از حاج قاسم با نیکی یاد کنند و این مهم است که بدانیم دلیل ماندگاری شهید سلیمانی در منطقه چه بوده است.

این مستندساز درباره اهمیت اکران مستند «پاییز پنجاه سالگی» در شانزدهمین جشنواره مستند «سینما حقیقت»، گفت: نمایش این مستند خیلی مهم است و می‌تواند با اتفاقات روز جامعه انطباق پیدا کند و نشان می‌دهد که وحدت بین ایرانیان چقدر مهم است. یکی از ویژگی‌های مستند «پاییز پنجاه سالگی» این است که میزان ارادت مردم منطقه به شهید سلیمانی را نشان می‌دهد. ما برای تولید این مستند و تهیه آرشیو غنی خیلی وقت گذاشتیم. تیم فیلمبرداری مستند سعی کرد به شکل خوب و جدید کار کند و همه عوامل مستند کمک کردند تا کاری تولید شود که مورد توجه مخاطبان قرار بگیرد.

لازم به ذکر است که اکران ویژه مستند «پاییز پنجاه سالگی» با حضور خانواده شهدا از ساعت ۱۴ روز پنج‌شنبه ۲۴ آذرماه در سالن شماره ۹ پردیس سینمایی ملّت برگزار خواهد شد.

پیوند به بیرون

• روایت ناگفته‌های زندگی «حاج قاسم» در«پاییز پنجاه سالگی»
• تفسیر حاج قاسم از نگاه شهید جمالی در مستند «پاییز پنجاه سالگی»